Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 3

Gyihova Ɛlɛboa Wɔ Yeamaa Yeawie Wɔ Boɛ

Gyihova Ɛlɛboa Wɔ Yeamaa Yeawie Wɔ Boɛ

‘Ɛnee Gyihova nee Dwosefi lua. Ɔmaa debie biala mɔɔ ɔyɛ la yɛ boɛ.’​—GYN. 39:2, 3.

EDWƐNE 30 Me Ze, Me Nyamenle Nee Me Gɔnwo

MƆƆ YƐBAZUKOA a

1-2. (a) Duzu ati a sɔnea mɔɔ yɛyia la ɛnzi yɛ nwo a? (b) Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

 KƐ GYIHOVA menli la, saa yɛlɛyia sɔnea ngakyile a, ɔnzi yɛ nwo. Yɛze kɛ, kɛ mɔɔ Baebolo ne ka la, “ɔwɔ kɛ yɛnwu amaneɛ dɔɔnwo na yɛahɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anu.” (Gyi. 14:22) Eza yɛze kɛ yɛ ngyegyelɛ ne mɔ bie ɛnrɛvi ɛkɛ ne bɔkɔɔ kɔkpula kɛ yɛbahɔ Nyamenle ewiade fofolɛ ne anu, ɛleka mɔɔ “ewule ɛnle ɛkɛ bieko, yɛɛ alɔbɔlɛ nee ɛzunlɛ nee nyane ɛnle ɛkɛ bieko” la.​—Yek. 21:4.

2 Gyihova ɛnzi sɔnea ngakyile mɔɔ ɔbahola yeado yɛ la adenle. Noko ɔboa yɛ ɔmaa yɛgyinla ɔ nloa. Yɛ mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle hilele Kilisienema mɔɔ ɛnee de Wulomu la nzonlɛ. Ɔlimoale ɔhanle sɔnea ngakyile mɔɔ ɔ nee mediema ne mɔ ɛlɛyia la anwo edwɛkɛ. Akee ɔhɛlɛle kɛ: “Yɛdua ahenle mɔɔ hulole yɛ la anwo zo yɛdi konim bɔkɔɔ.” (Wlo. 8:35-37) Ɛhye kile kɛ Gyihova bahola amaa yeawie wɔ boɛ wɔ mekɛ bɔbɔ mɔɔ ɛlɛyia sɔnea la. Maa yɛnlea kɛzi Gyihova boale Dwosefi maanle ɔwiele ye boɛ nee kɛzi ɔbahola yeaboa ɛdawɔ noko la.

SAA TƐNLABELƐ NE KAKYI ARƐLEVILƐ NU A

3. Debie mɔɔ Dwosefi anye ɛnla la boni a zile ye ɛbɛlabɔlɛ nu a?

3 Tete selɛ Gyekɔbo maanle ɔlale ali kɛ ɔkulo ɔ ra Dwosefi kpalɛ. (Gyn. 37:3, 4) Ɛhye ati Gyekɔbo amra mrenyia mgbanyinli ne mɔ anye bolole bɛ diema ne. Mɔɔ bɛnyianle nwolɛ adenle la, bɛdɔnenle Dwosefi bɛmaanle Medean gualilɛma bie. Gualilɛma ɛhye mɔ vale Dwosefi pɛle adenle tendenle kpalɛ hɔle Yigyibiti na eza bɛdɔnenle ye bɛmaanle Falo sinzavolɛma kpanyinli ne mɔɔ bɛfɛlɛ ye Pɔtefaa la. Dwosefi ɛbɛlabɔlɛ hakyile ndɛndɛ, ɛnee ɔle ye papa ara mɔɔ ɔkulo ye kpalɛ a, noko ɔrayɛle Yigyibitinli bie akɛlɛ mɔɔ bɛmbu ye bie!​—Gyn. 39:1.

4. Kɛzi yɛbahola yɛayia ngyegyelɛ mɔɔ Dwosefi yiale la bie ɛ?

4 Baebolo ne ka kɛ “edwɛkɛ ɛtane to awie biala.” (Nol. 9:11, Holy Bible​—Easy-to-Read Version) Ɔyɛ a yɛyia ngyegyelɛ mɔɔ to “awie biala”​—mɔɔ le sɔnea ngakyile mɔɔ alesama yia la bie. (1 Kɔl. 10:13) Anzɛɛ bie a kɛmɔ yɛle Gyisɛse ɛdoavolɛma la ati yɛbanwu amaneɛ. Kɛ neazo la, bie a bɛbagolo yɛ nwo, bɛbadwazo bɛatia yɛ anzɛɛ bɛbayɛ yɛ kpɔdekpɔde ɔlua yɛ diedi ne ati. (2 Tim. 3:12) Ɔnva nwo ngyegyelɛ biala mɔɔ ɛlɛyia la, Gyihova bahola amaa yeawie wɔ boɛ. Kɛzi ɔyɛle ɛhye bie ɔmaanle Dwosefi ɛ?

Gyihova boale Dwosefi maanle ɔwiele ye boɛ wɔ mekɛ bɔbɔ mɔɔ bɛdɔnenle ye kɛ akɛlɛ bɛmaanle Pɔtefaa wɔ Yigyibiti la (Nea ɛdendɛkpunli 5)

5. Duzu a Pɔtefaa hanle ye wɔ kɛzi ɔlɛwie Dwosefi boɛ la anwo a? (Gyɛnɛsese 39:2-6)

5 Kenga Gyɛnɛsese 39:2-6. Pɔtefaa nwunle kɛ ɛnee Dwosefi le kpavolɛ mɔɔ ze nrɛlɛbɛ yɛɛ ɔyɛ gyima ɛsesebɛ. Ɛnee eza ɔze deɛmɔti Dwosefi le zɔ la. Pɔtefaa nwunle kɛ “Gyihova maa debie biala mɔɔ [Dwosefi yɛ] la yɛ boɛ.” b Awieleɛ bɔkɔɔ ne, Pɔtefaa maanle Dwosefi yɛle ɔdaye mumua ne ye sonvolɛ. Eza ɔvale ye awuke ye amuala ɔwulale Dwosefi asa. Duzu a vile nu rale a? Pɔtefaa nyianle ɔ nwo.

6. Kɛzi ɔbayɛ kɛ Dwosefi dele nganeɛ wɔ ye tɛnlabelɛ ne anwo ɛ?

6 Bɔ mɔdenle pɛ kɛzi ɔbayɛ kɛ Dwosefi dele nganeɛ la anwo nvoninli. Duzu a ɛnee ɔhyia nwo kpalɛ a? Asoo ɛnee ɔkulo kɛ Pɔtefaa nwu ye kɛ ɔyɛ deɛ na ɔmaa ye ahyɛlɛdeɛ ɔ? Ɔbayɛ kɛ ɛnee Dwosefi kulo kɛ bɛgyakyi ye amaa yeazia yeahɔ ye papa ɛkɛ. Ɔnva nwo nwolɛ adenle dɔɔnwo mɔɔ ɛnee Dwosefi lɛ wɔ Pɔtefaa sua nu la, ɛnee ɔ menle ne ɛnzonle Gyihova. Gyihova ammaa Pɔtefaa angyakyi Dwosefi. Na ɛnee bɔ zo mɔɔ Dwosefi tɛnlabelɛ ne bazɛkye kpalɛ bɔbɔ a.

SAA AKEE TƐNLABELƐ NE SƐKYE A

7. Kɛzi Dwosefi tɛnlabelɛ ne akee zɛkyele bɔkɔɔ ɛ? (Gyɛnɛsese 39:14, 15)

7 Kɛ mɔɔ bɛha ye wɔ Gyɛnɛsese tile 39 la, Pɔtefaa aye ne anye liele Dwosefi anwo na ɔbɔle mɔdenle fane dɔɔnwo kɛ ɔmaa ɔ nee ye ala. Mekɛ biala mɔɔ ɔbava ye edwɛkɛ yeadoa Dwosefi la, ɔnyɛ. Akee ɔvale Dwosefi anwo ɛya kpole na ɔbɔle ye somolɛ kɛ anrɛɛ ɔto ye bɔna. (Kenga Gyɛnɛsese 39:14, 15.) Mɔɔ Pɔtefaa dele ɛhye la, ɔhyele Dwosefi ɔdole efiade, na ɔlale ɛkɛ ne ɔhyɛle ekyii. (Gyn. 39:19, 20) Kɛzi ɛnee efiade ɛkɛ ne de ɛ? Hibulu edwɛkɛkpɔkɛ mɔɔ Dwosefi vale lile gyima maanle “efiade” la kola kile “bula” anzɛɛ “kuma,” mɔɔ kile kɛ ɛnee ɛkɛ ne le awozinli yɛɛ ɔdele nganeɛ kɛ ɔnlɛ anyelazo biala. (Gyn. 40:15; ɔbdw.) Eza Baebolo ne kile kɛ, wɔ mekɛ bie anu bɛvale kyeenyi bɛguale Dwosefi agyakɛ yɛɛ bɛvale bulalɛ bɛdole ɔ kɔme. (Edw. 105:17, 18) Ɛnee akee Dwosefi tɛnlabelɛ ne ɛlɛsɛkye bɔkɔɔ. Ɛnee ɔle sonvolɛ mɔɔ bɛdie ye bɛdi, noko kɛkala yerayɛ pilizanli.

8. Saa yɛ sɔnea ne yɛ kpole bɔbɔ a, anwodozo boni a yɛbahola yɛanyia a?

8 Wɔhɔ tɛnlabelɛ bie mɔɔ anu yɛ se mɔɔ wɔyɛ asɔne ɛsesebɛ noko akee tɛnlabelɛ ne zɛkyele bɔkɔɔ la bie anu ɛlɛ ɔ? Ɔbahola yeara ye zɔ. Gyihova ɛnzi sɔnea ngakyile mɔɔ to yɛ wɔ Seetan ewiade ɛhye anu la adenle. (1 Dwɔn 5:19) Noko ɛbahola wɔanyia anwodozo ɛhye: Gyihova ze mɔɔ ɛlɛkɔ nu la amuala na ɔdwenle ɛ nwo. (Mat. 10:29-31; 1 Pita 5:6, 7) Eza yebɔ ɛwɔkɛ kɛ: “Menrɛgyakyi wɔ ɛlɛ, yɛɛ menrɛkpo wɔ ɛlɛ.” (Hib. 13:5) Saa ɔzɔho kɛ ɛnlɛ anyelazo wɔ tɛnlabelɛ mɔɔ ɛwɔ nu la anu bɔbɔ a, Gyihova kola boa wɔ ɔmaa ɛgyinla kpundii. Maa yɛnlea kɛzi ɛhye yɛle nɔhalɛ wɔ Dwosefi afoa nu la.

Mɔɔ Dwosefi la efiade na bɛhanle kɛ ɔnlea pilizama ne amuala anwo zo bɔbɔ la, ɛnee Gyihova nee ye lua (Nea ɛdendɛkpunli 9)

9. Duzu a kile kɛ ɛnee Gyihova nee Dwosefi lua wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ɔla efiade la ɛ? (Gyɛnɛsese 39:21-23)

9 Kenga Gyɛnɛsese 39:21-23. Wɔ efiadelalɛ mekɛ ɛhye mɔɔ anu yɛ se la anu, Gyihova maanle ɔwiele Dwosefi boɛ. Adenle boni azo? Nzinlii, Dwosefi nyianle kpanyinli ne mɔɔ nea efiade ɛkɛ ne la anyunlu ɛlolɛ kɛ mɔɔ ɔnyianle ye wɔ Pɔtefaa sua nu la. Yeangyɛ, kpanyinli ne mɔɔ nea efiade ɛkɛ la vale pilizama mɔɔ ɛha la wulale Dwosefi asa. Baebolo ne bɔbɔ hanle kɛ, “kpanyinli ne mɔɔ nea efiade ɛkɛ ne la andwenle debie biala mɔɔ wɔ Dwosefi asa anu la anwo.” Kɛkala Dwosefi ɛnyia debie mɔɔ ɔbamaa ye adwenle agyinla​—gyima mɔɔ ɔbanwu ɔ bo aleɛ la. Ɛhye le nzenzaleɛ mɔɔ ɛnee ɔ nye ɛnla! Kɛzi pilizanli mɔɔ bɛbɔ ye somolɛ kɛ anrɛɛ ɔto kpanyinli bie aye bɔna la kola nyia gyinlabelɛ kpole ɛhye ɛ? Ngilenu ne le kokye. Kɛ mɔɔ Gyɛnɛsese 39:23 hanle la, “ɛnee Gyihova nee Dwosefi lua yɛɛ Gyihova maanle debie biala mɔɔ ɔyɛle la yɛle boɛ.”

10. Kilehile deɛmɔti ɔbayɛ kɛ Dwosefi ande nganeɛ kɛ ɔlɛwie ye boɛ wɔ debie biala anu la anu.

10 Bɔ mɔdenle bieko kɛ ɛbanwu tɛnlabelɛ ne kɛ mɔɔ Dwosefi nwunle ye la. Mɔɔ bɛdole ye ɛzonle na bɛdole ye efiade la anzi, ɛsuzu kɛ ɔdele nganeɛ kɛ ɔlɛwie ye boɛ wɔ debie biala anu ɔ? Duzu a ɛnee Dwosefi hyia nwolɛ kpalɛ a? Asoo ɛnee ye adwenle a le kɛ ɔkpondɛ kɛ ɔnyia kpanyinli ne mɔɔ nea efiade ɛkɛ la anyunlu ɛlolɛ? Ɔbayɛ kɛ ɛnee Dwosefi kulo kɛ bɛbua ye benle na bɛgyakyi ye. Ɔhanle ɔhilele pilizanli gyɛne mɔɔ ɛnee ɔka ekyii bɛye ye la kɛ ɔha ɔ nwo edwɛkɛ ɔhile Falo amaa bɛaye ye bɛavi efiade ɛkɛ ne. (Gyn. 40:14) Noko nrenyia ne anga ɔ nwo edwɛkɛ angile Falo ɛkɛ ne ala. Ɛhye ati, Dwosefi hɔle zo lale efiade ɛkɛ ne too ɛvolɛ nwiɔ bieko. (Gyn. 40:23; 41:1, 14) Noko Gyihova maanle ɔhɔle zo ɔwiele ye boɛ. Adenle boni azo?

11. Ahyɛlɛdeɛ titili boni a Gyihova vale maanle Dwosefi a, na kɛzi ɛhye maanle ye bodane rale nu ɛ?

11 Mɔɔ Dwosefi la efiade la, Gyihova maanle Yigyibiti belemgbunli ne hanle ɛlalɛ nwiɔ mɔɔ gyegyele ye adwenle la. Ɛnee Falo anye ɛbolo kɛ ɔbanwu mɔɔ ɛlalɛ ne mɔ abo kile la. Mɔɔ belemgbunli ne dele kɛ Dwosefi kola kile ɛlalɛ bo la, ɔmaanle bɛhɔvale ye bɛrale. Ɔlua Gyihova moalɛ zo, Dwosefi holale hilele ɛlalɛ ne abo na nzuzulɛ mɔɔ ɔvale ɔmaanle Falo la maanle ɔ nye liele ɔ nwo. Kɛmɔ Falo nwunle kɛ Gyihova nee Dwosefi lua la ati, ɔkpale ye kɛ ɔnlea Yigyibiti aleɛ kɔsɔɔti azo. (Gyn. 41:38, 41-44) Nzinlii, ɛhɔne kpole bie zile Yigyibiti yɛɛ bie zile Keena noko, ɛlɛka mɔɔ ɛnee Dwosefi abusua ne de la. Ɔti kɛkala Dwosefi bahola alie ye abusua ne ngoane na yeabɔ bɛ bo zo amra mɔɔ Mɛzaya ne bavi bɛ nu ara la anwo bane.

12. Ndenle boni mɔ azo a Gyihova maanle ɔwiele Dwosefi boɛ a?

12 Dwenle edwɛkɛ ngakyile mɔɔ sisile Dwosefi ɛbɛlabɔlɛ nu la anwo nea. Nwane a maanle Pɔtefaa adwenle hɔle Dwosefi mɔɔ ɛnee ɔle akɛlɛ ala la anwo zo a? Nwane a maanle kpanyinli ne mɔɔ nea efiade ɛkɛ la anye liele Dwosefi mɔɔ le pilizanli ala la anwo a? Nwane a maanle Falo hanle ɛlalɛ mɔɔ gyegyele ye adwenle la na ɔmaanle Dwosefi tumi ɔmaanle ɔhilele ɔ bo a? Nwane a maanle Falo kpale Dwosefi kɛ ɔnlea Yigyibiti aleɛ kɔsɔɔti azo a? (Gyn. 45:5) Ɔda ali kɛ, Gyihova a maanle debie biala mɔɔ Dwosefi yɛle la wiele boɛ a. Ɛnee Dwosefi amediema ne mɔ kulo kɛ bɛku ye ɛdeɛ, noko Gyihova luale adwenle ɛtane mɔɔ bɛbɔle la azo lile Ye bodane nwo gyima.

KƐZI GYIHOVA MAA ƆWIE WƆ BOƐ LA

13. Asoo Gyihova fa ɔ nwo die tɛnlabelɛ biala mɔɔ yɛyia la anu ɔ? Kilehile nu.

13 Duzu a yɛsukoa yɛfi Dwosefi edwɛkɛ ne anu a? Asoo Gyihova fa ɔ nwo die tɛnlabelɛ biala mɔɔ yɛkɔ nu la anu ɔ? Asoo ɔkakyi debie biala mɔɔ ɔbazi yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu la amaa yeayɛ kɛ debie kpalɛ bie ati a edwɛkɛ ɛtane to yɛ ɔ? Kyɛkyɛ, Baebolo ne ɛnga ye zɔ. (Nol. 8:9; 9:11) Noko yɛze ɛhye: Saa yɛlɛyia sɔnea a, Gyihova ze na yɛsu yɛfɛlɛ ye kɛ ɔboa yɛ a, ɔtie yɛ. (Edw. 34:15; 55:22; Aye. 59:1) Mɔɔ tɛla biala la, saa yɛlɛyia tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se la a, Gyihova bahola aboa yɛ yeamaa yɛagyinla ɔ nloa kpalɛ. Wɔ adenle boni azo?

14. Kɛzi Gyihova boa yɛ wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se la anu ɛ?

14 Adenle ko mɔɔ Gyihova dua zo boa yɛ la a le kɛ ɔkyekye yɛ rɛle na ɔmaa yɛ anwosesebɛ, na dahuu ɔyɛ ye zɔ wɔ ye mekɛ kpalɛ nu. (2 Kɔl. 1:3, 4) Ɛhye bie a dole adiema nrenyia Eziz mɔɔ wɔ Turkmenistan mɔɔ ɔlua ye diedi ne ati bɛdole ye efiade ɛvolɛ nwiɔ la. Ɔhanle kɛ: “Kenle ko nwonlomɔ ne mɔɔ bɛdi me edwɛkɛ la, adiema nrenyia bie gengale edwɛkɛ mɔɔ wɔ Ayezaya 30:15 mɔɔ se, ‘Saa bɛsie bɛ nwo dii na bɛnyia anwodozo a, bɛbanyia anwosesebɛ’ la hilele me. Ngyɛnu ɛhye boale me maanle menziele me nwo dii na menvale me nwo mendole Gyihova anwo zo wɔ debie biala anu. Ngyɛnu ɛhye mɔɔ mendwenledwenlenle nwolɛ la boale me wɔ me efiadelalɛ ne amuala anu.” Ɛkakye mekɛ bie mɔɔ ɛnee ɛhyia arɛlekyekyelɛ nee anwosesebɛmaanlɛ nwo kpalɛ na Gyihova yɛle zɔ boale wɔ la ɔ?

15-16. Duzu a ɛsukoa ɛfi Tori anwubielɛ ne anu a?

15 Fane dɔɔnwo ne ala, saa yɛto yɛ nye yɛ nzi na yɛnea tɛnlabelɛ ɛsesebɛ mɔɔ yɛhɔle nu la a, yɛɛ yɛnwu kɛzi Gyihova boale yɛ maanle yɛgyinlanle ɔ nloa la a. Adiema raalɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Tori la nwunle kɛ ɛhye le nɔhalɛ. Ɔ ra nrenyia Mason nyianle kansa too ɛvolɛ nsia, na ɔwule. Ɛhye maanle Tori lile nyane kpole. Ɔhanle kɛ: “Kɛ ɛrɛladane la, debie biala ɛtɛmaanle metɛdile nyane kɛ ɛhye la.” Ɔvale ɔzɔle zo kɛ, “Medie medi kɛ awovolɛ nee me bayɛ adwenle kɛ, saa ɛnwu kɛ ɛ ra ɛlɛnwu amaneɛ a, ɔyɛ nyane ɔtɛla kɛ ɛdawɔ mumua ne ɛbanwu amaneɛ.”

16 Ɛnee Tori sɔnea ne anloa yɛ se kpalɛ ɛdeɛ, noko nzinlii ɔdwenlenle kɛzi Gyihova boale ye maanle ɔgyinlanle ɔ nloa la anwo. Ɔhanle kɛ: “Saa medwenle zɔhane mekɛ ne anwo a, menwu kɛzi Gyihova boale me wɔ me ra ne anwodolɛ ne amuala anu la. Kɛ neazo la, mɔɔ Mason anwodolɛ ne anu mianle kpalɛ na ɔyɛ se kɛ ɔbanwu menli mɔɔ bɛra kɛ bɛbakpɔla ye bɔbɔ la, ɛnee mediema pɛ adenle dɔnehwele nwiɔ ba asopiti ɛkɛ. Dahuu ɛkɔ ɛleka mɔɔ bɛdie nyɛvolɛ la a, ɛnwu awie mɔɔ lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔba yearaboa yɛ la wɔ ɛkɛ. Eza bɛvale nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ yɛhyia nwo la bɛmaanle yɛ. Wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se bɔbɔ la anu, yɛangyia debie biala.” Gyihova vale mɔɔ Tori hyia nwo amaa yeahola yeagyinla kpundii la maanle ye, na zɔhane ala a ɔyɛle ɔmaanle Mason a.​—Nea ɛlɛka, “ Gyihova Maanle Yɛ Sa Hanle Mɔɔ Yɛhyia Nwolɛ La.”

MMAMAA Ɛ RƐLE FI MƆƆ GYIHOVA ƐYƐ ƐMAA WƆ LA

17-18. Saa yɛlɛyia sɔnea a, duzu a baboa yɛ yeamaa yɛanwu kɛzi Gyihova ɛlɛboa yɛ la ɛ? (Edwɛne 40:5)

17 Kenga Edwɛne 40:5. Awie mɔɔ ɛlɛfo boka la bodane a le kɛ ɔbadwu boka ne ati zo. Noko ɔlɛfo a, ɛleka dɔɔnwo wɔ adenle nu mɔɔ ɔbahola yeagyinla yeanlea ninyɛne ngɛnlɛma mɔɔ wɔ ɛkɛ ne la a. Zɔhane ala a ɔwɔ kɛ ɛta ɛnyia mekɛ ɛgyinla na ɛdwenle kɛzi Gyihova ɛlɛmaa yeawie wɔ boɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɛgyi sɔnea bie anloa bɔbɔ la anwo a. Kenle ko biala biza ɛ nwo kɛ: ‘Kɛzi Gyihova yilale me ɛnɛ ɛ? Ngyegyelɛ ne tɛbɔ ɛkɛ ɛdeɛ, noko kɛzi Gyihova ɛlɛboa me yeamaa meagyinla ɔ nloa ɛ?’ Yeanyɛ boɛ fee la, nea kɛ ɛbanwu debie ko mɔɔ Gyihova ɛyɛ ɛmaa wɔ mɔɔ kile kɛ ɔlɛboa wɔ yeamaa yeawie wɔ boɛ la.

18 Bie a ɛlɛyɛ asɔne kɛ wɔ sɔnea ne bara awieleɛ. Ndelebɛbo wɔ nu yɛɛ ɔle debie kpalɛ. (Fel. 4:6) Noko eza ɔwɔ kɛ yɛnwu nyilalɛ mɔɔ yɛlɛnyia ye kɛkala la. Ɔluakɛ Gyihova ɛbɔ yɛ ɛwɔkɛ kɛ ɔbamaa yɛ anwosesebɛ na yeaboa yɛ yeamaa yɛagyinla kpundii. Ɔti mmamaa ɛ rɛle fi kɛ ɛbayɛ Gyihova mo dahuu kɛ ɔlɛboa wɔ la. Ɛhye bamaa wɔanwu kɛzi Gyihova ɛlɛmaa yeawie wɔ boɛ wɔ mekɛ bɔbɔ mɔɔ anu yɛ se la anu kɛ mɔɔ ɔyɛle ɔmaanle Dwosefi la.​—Gyn. 41:51, 52.

EDWƐNE 32 Kɔ Gyihova Afoa!

a Saa yɛlɛyia sɔnea mɔɔ anu yɛ se la a, bie a yɛnrɛnwu ye kɛ ninyɛne ‘ɛlɛyɛ boɛ’ amaa yɛ. Saa yɛ ngyegyelɛ ne fi ɛkɛ a yɛɛ bie a yɛbanwu kɛ ninyɛne ɛlɛyɛ boɛ a. Noko ninyɛne mɔɔ sisile Dwosefi ɛbɛlabɔlɛ nu la kilehile yɛ ɛzukoalɛdeɛ titili bie​—Gyihova bahola amaa yeawie yɛ boɛ wɔ mekɛ bɔbɔ mɔɔ yɛ sɔnea ne mɔ ɛtɛbale awieleɛ la. Edwɛkɛ ɛhye bahilehile kɛzi ɔle zɔ la anu.

b Baebolo ne ka alimoa nzenzaleɛ ɛhye mɔ mɔɔ rale Dwosefi ɛbɛlabɔlɛ nu kɛ akɛlɛ la anwo edwɛkɛ wɔ ngyehyɛnu ekyi bie ala anu, noko ɔbayɛ kɛ ɔhɔle zo wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu.