KUYUUJI 3
Jehová tayooxpaʼtpa iga tawɨnɨgaʼyiñ
«Jehová ity idyɨk kun José y […] sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt iga ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨpudyiñ» (GÉN. 39:3).
WAAÑI 30 Mi Amigo, mi Padre, mi Dios
JEʼM JƗƗXI TAN̈KUYUJKAPAʼAP a
1, 2. a) ¿Tyiʼiga dyaʼ tagaʼman̈jakpa jeʼm kutɨʼɨchiyaj? b) ¿Tyi tan̈kɨʼpin̈taʼmpa yɨʼp kuyujijom?
IGA tan̈kuyooxataʼmpa Jehová dyaʼ tagaʼman̈jakpa iga tanan̈an̈kamoktaʼmpa kutɨʼɨchiyaj. Tanjoodon̈tam jempɨk nɨmpa jeʼm Biblia: «Tienes que tayaachwatta̱p y tacutɨtsta̱p» (Hech. 14:22). Tanjoodon̈tamtyim iga weeñi kobakpiijiyaj iga tanaitytyaʼm sɨɨ, aktogoyyajtaap jesɨk taitytyaʼmum jeʼm jomnaxyukmɨ, juuty «d́am más caaba jém pɨxiñt́am. D́a i̱ jém aŋyaaqui. D́am wejyajpa. D́am i̱ jém to̱ya» (Apoc. 21:4).
2 Jehová dyaʼ takkaʼyaʼyba jeʼm kutɨʼɨchiyaj, pero tayooxpaʼtpa iga tanyaʼachɨytyaʼmiñ. Tanaʼmiñ jempɨk jeʼm apóstol Pablo iñɨʼmay jeʼm cristianojyaj ityyajwɨʼɨp idyɨk Roma. Okmɨ iga in̈mat jeʼm kutɨʼɨchiyaj sɨʼpaʼap idyɨk iñaskayaj, jeʼ nɨm: «T́it́am tannascaaba taŋcoñwɨ́ypa porque tsa̱m tayo̱xpátpa jém Cristo jém tsa̱mpɨc tatoypa» (Rom. 8:35-37). Yɨʼp nɨmtoʼoba iga Jehová wɨap tayooxpaʼt iga tawɨnɨgaʼyiñ mex iga sɨʼ tannaskaʼ tuum tan̈kapɨk kutɨʼɨchi. Tanaʼmiñ juutypɨk iyooxpaʼt José iga iwɨnɨgaʼyiñ y juutypɨk wɨap tayooxpaʼttaʼm taɨchtyam.
JESƗK JOBITY ITYPA TUUM KUKAKI
3. ¿Juutypɨk jeʼm José iityi tsaam jobity kukak?
3 Tan̈wɨjoodon̈tam iga Jacob tsaam idyɨk ityoyba jeʼm imaanɨk José (Gén. 37:3, 4). Jeʼyukmɨ jeʼm ityɨwɨtam achpɨkyaj moj ikunaʼɨyyaj. Y imaʼychiyaj weeñi madianitas iga maʼymayoyyajpa idyɨk. Peʼm pɨxiñtyam tsaam juʼumɨ ininɨkyaj José, ininɨkyaj Egipto. Y jesɨk nanuʼkta jeem, maʼychitya Potifar, tuum teguedɨʼɨyi iga ikuyooxaap idyɨk faraón. José tsaam jobity kukak iityi: tsɨʼy juʼuts esclavo en Egipto y dyam idyɨk jeʼ tuum maanɨk toytyapaʼap (Gén. 39:1).
4. ¿Juʼptam nasɨyoʼoyiyaj juʼutspɨktyim José wɨap tannaskataʼm?
4 Jeʼm Biblia nɨmpa: «Ityumpɨyyaj imalnaskayajpa» (Ecl. 9:11). Oyba tannaskataʼmpatyim kobakpiijiyaj juʼuts jempɨk iñaskaneyaj tun̈gakyaj (1 Cor. 10:13). Wɨapsɨ iga takuxikkataap, tan̈teeñkamoktaap o tayaʼachwattaap iga tantun̈ɨʼyba Jesús (2 Tim. 3:12). Dyaʼ tyi ijoo jempɨk sɨʼ tannaskaʼ, Jehová tayooxpaʼtpa iga tawɨnɨgaʼyiñ. Tanaʼmiñ juutypɨk iyooxpaʼt José.
Jehová iyooxpaʼt José iga iwɨnɨgaʼyiñ mex iga Potifar ijuy iga tsɨʼyiñ juʼuts iesclavo. (Aʼmɨ jeʼm párrafo 5).
5. ¿Tyi iaʼm Potifar jesɨk ichak iga José ikuixaʼyiñ ityumpɨy tyityam iniity? (Génesis 39:2-6).
5 (Maayɨʼ Génesis 39:2-6). b Potifar iaʼm iga José tsaam idyɨk ikutɨʼɨyɨʼyba iwɨwat iyooxakuy. Y ijoodon̈a tyiʼiga idyɨk jeex. Iaʼm «iga Jehová ity idyɨk kun José y Jehová sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt iga ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨpudyiñ». c Maaj okmɨ, Potifar ichak iga ikuixaʼyiñ jeʼm ityɨk y iyooxpaʼdyiñ idyɨk kun ityumpɨy tyityam iwatpa. Y yɨʼp pɨɨxiñ ipɨktson̈ jaʼyan̈ kumaykedoʼoyiyaj.
6. ¿Juʼuts idyɨk in̈jaam José?
6 Tan̈kujɨɨstaʼmiñ juʼuts idyɨk in̈jaam José. ¿Tyi idyɨk jempɨk maaj ixunba? ¿Ixunba idyɨk iga Potifar iaʼman̈tayaiñ? Dyaʼ jesaneʼ, ixunba idyɨk iga kutsɨgaytyaiñ iga wɨaiñ ixeet ijaatun̈ ityɨkkɨʼɨm. Dyaʼ tyi ijoo juʼtsan̈ teguedɨʼɨyi chiʼityaap idyɨk, seguido ikuyooxa juʼuts esclavo tuum pɨɨxiñ iga ikoosteñaʼyba idyɨk tun̈gak diosyaj. Jehová dyaʼ iwat iga Potifar ikutsɨgaʼyiñ idyɨk José. Majnam iñaskaʼaba idyɨk tan̈kapɨk nasɨyoʼoyiyaj.
JESƗK DYAʼ JOBITY KUYAJPA TUUM YAʼACHAAJI
7. ¿Tyiʼiga wɨap tannɨm iga jeʼm José iityi pɨɨmi kukak? (Génesis 39:14, 15).
7 Juʼuts in̈matpa jeʼm capítulo 39 de Génesis, jeʼm Potifar iyoomoʼ watykɨy in̈wɨɨʼyba idyɨk José. Pero jeʼ dyaʼ nachiʼitya, jeʼyukmɨ jeʼm yoomoʼ pɨɨmi ijoʼykaʼ y ikumɨgoy José (maayɨʼ Génesis 39:14, 15). d Jesɨk Potifar ijoodon̈a, ipaj José waatyña amtyɨy (Gén. 39:19, 20). ¿Juʼutskom idyɨk jeem? Jeʼm an̈maatyi hebrea ipɨkwɨʼɨp José, nɨmtoʼoba idyɨk juʼuts tuum «mɨjpɨk jos» o «cisterna». Yɨʼp takkutɨʼɨyɨʼyba iga tsaam idyɨk an̈piʼichkɨʼɨm y tan̈yaʼkwatpa idyɨk (Gén. 40:15; nota). Jeʼm Biblia in̈matpa iga tuum tiempo José tseʼnaytya ipuy kun tuum tɨʼn̈kuy y kutseʼnaytya iɨskɨʼ kun cadena (Sal. 105:17, 18). Tsaam pɨɨmi kukak jeʼm iityi: sɨɨ dyam idyɨk jeʼ tuum esclavo iga naidyaytya confianza.
8. Jesɨk majtyim tayaʼachaap, ¿tyi wɨɨ iga tanjɨɨskupaknetaʼmiñ?
8 ¿Oyñeʼ tannaskaʼ tuum tan̈kapɨk nasɨyoʼoyi y mex iga tan̈wat an̈wejpadoʼoyiyaj, majtyim tayaʼacha? Wɨap tannaskataʼm jeempɨk. Iga Jehová dyaʼ iktogoyba jeʼm kutɨʼɨchiyaj iganam jeʼm Wookkɨʼɨwiñ sɨʼ in̈jak yɨʼp nas (1 Juan 5:19). Pero wɨap tan̈wɨkupɨktaʼm iga jeʼm tanJaatun̈ sɨn̈yukmɨpɨk iaʼmpa jempɨk sɨʼ tannaskataʼm y tateguettam (Mat. 10:29-31; 1 Ped. 5:6, 7). Jeʼ tajɨykamayñeʼ: «D́a nunca mantsacpa iga manyo̱xpátpa. D́a nunca michɨ́ypa iŋcut́um» (Heb. 13:5). Kun jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi wɨap tanyaʼachɨytyaʼm juʼptyin̈kej kutɨʼɨchiyaj iga keʼnam dyam wɨap tanyaʼachɨy. Jeʼam jempɨk iñaskaʼ José.
Jehová dyaʼ ichak ikutyum José iganam pajneta idyɨk, jeʼyukmɨ chiʼitya jeʼm teguedɨʼɨyi iga ikuixiñ y ikɨʼpin̈iñ jempɨk pajneyajtatyim idyɨk. (Aʼmɨ jeʼm párrafo 9).
9. ¿Tyi iwat Jehová jesɨgam pajneta idyɨk José? (Génesis 39:21-23).
9 (Maayɨʼ Génesis 39:21-23). e Jehová iyooxpaʼt José iga iwɨnɨgaʼyiñ mex iga jeʼm iityi majtyim idyɨk tan̈kaʼ. ¿Tyi nas? Juutypɨktyim iwat kun Potifar, José moj iwɨwat, y jeʼm teguedɨʼɨyi ikuixpaʼap jeʼm cárcel moj iniidyay confianza y respeto, y dyaʼ jaʼy, ichiʼ jeʼm yooxakuy iga ikuixiñ y ikɨʼpin̈iñ jempɨk pajneyajtatyim idyɨk. Jeʼm Biblia nɨmpa iga «jeʼm teguedɨʼɨyi dyaʼ idyɨk kobakpijpa iga ichakneʼ idyɨk iga José iyooxpaʼdyiñ». Sɨɨ José iniityum idyɨk tuum yooxakuy y dyam idyɨk pɨɨmi ijɨɨspa ityumpɨy jempɨk sɨʼ iñaskaʼ. ¿Tagaʼman̈jakpa iga tuum pɨɨxiñ chiʼityaiñ teguedɨʼɨyi mex iga kumɨgoyñeta iga imalwadaytyoʼoba idyɨk tuum teguedɨʼɨyi iyoomoʼ? Dyaʼ. Iga juʼuts nɨmpa Génesis 39:23, «Jehová ity idyɨk kun José y Jehová sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt iga ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨpudyiñ».
10. ¿Tyiʼigasɨ José ijaampa idyɨk iga dyaʼ sɨʼ iwɨnɨgay?
10 Eybɨk tan̈kujɨɨstaʼmiñ juʼuts idyɨk in̈jaam. Mex iga José iwɨnɨgayñeʼ idyɨk jesɨgam pajneta, ¿tyiʼigasɨ jeʼ dyaʼ idyɨk jeex in̈jaam?, ¿tyi idyɨk jempɨk maaj ixunba José?, ¿iga jeʼm teguedɨʼɨyi ikuixpaʼap jeʼm cárcel iwɨixiñ? Dyaʼ jesaneʼ, jempɨk maaj idyɨk ixunba jeʼ iga toptaiñ. Jeʼyukmɨ jesɨk tuum pɨɨxiñ toptabam idyɨk, iñɨʼmay iga in̈madaʼyiñ jeʼm faraón juʼutspɨk idyɨk pɨɨxiñ jeʼ y toptaiñ juuty pajneta (Gén. 40:14). Pero iga jeʼm pɨɨxiñ dyaʼ jobity in̈maday jeʼm faraón, José tsɨʼyñam wɨsna amtyɨy cárcel (Gén. 40:23; 41:1, 14). Pero kun jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi José sɨʼ idyɨk iwɨnɨgay. ¿Tyiʼiga tanɨmpa jeempɨk?
11. ¿Juutypɨk Jehová iyooxpaʼt José, y juutypɨk yɨʼp yooxpadoy iga kupaguiñ juʼutsam ijɨɨsneʼ idyɨk?
11 Iganam José pajneta idyɨk, Jehová iwat iga jeʼm an̈jagoʼoyi maawiñaiñ. Jeʼm faraón ijoodon̈atoʼoba idyɨk tyiapaʼap jempɨk imaawiñix. Jeʼyukmɨ jesɨk ijoodon̈a iga José wɨap idyɨk iñɨʼɨyɨyay, iwaʼk iga nanɨgaytyaiñ. Kun jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi, José dyaʼ numaaj iñɨʼɨyɨyay jeʼm imaawiñ, iñɨʼmaytyim tyi idyɨk wɨɨ iga iwadyiñ. Yɨʼp tsaam igaʼman̈jak jeʼm faraón. Jeʼyukmɨ jesɨgam iaʼm iga iniity idyɨk jeʼm Jehová iyooxpadoʼoyi, ichiʼ tuum teguedɨʼɨyi iga iyooxpaʼdyiñ idyɨk kun jeʼm yooxakuyyaj y jeʼm wiʼkkuy (Gén. 41:38, 41-44). Amtyɨy maaj okmɨ tsukum tuum mɨjpɨk yuʼuʼ dyaʼ numaaj Egipto, in̈pɨgaytyim Canaán, juuty ity idyɨk jeʼm José ifamilia. Kun jeʼm teguedɨʼɨyi iniitywɨʼɨp idyɨk José wɨa mu ikɨakput jeʼm ifamilia, iga maaj okmɨ de jemum idyɨk miñba jeʼm Mesías.
12. ¿Tyi iwat Jehová iga José iwɨnɨgaʼyiñ idyɨk?
12 Tan̈kujɨɨstaʼmiñ juutypɨk kukak mu iñɨk jeʼm José iityi. ¿Tyiʼiga Potifar iaʼman̈taya José mex iga jeʼ idyɨk tuum esclavo? ¿Tyiʼiga jeʼm teguedɨʼɨyi ikuixpaʼap jeʼm cárcel ichiʼ jeʼm yooxakuy iga ikuixiñ y ikɨʼpin̈iñ jempɨk pajneyajtatyim idyɨk? ¿Iapaʼap jempɨk ikmaawiña jeʼm faraón, y iyooxpaʼt iga José wɨaiñ idyɨk iñɨʼɨyɨy jeʼm maawiñ? ¿Tyiʼiga chiʼitya jeʼm teguedɨʼɨyi iga yooxpadoʼyiñ idyɨk kun jeʼm yooxakuy y jeʼm wiʼkkuy en Egipto? (Gén. 45:5). Wɨkejpa iga Jehová sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt José iga iwɨpudaʼyiñ ityumpɨy jempɨk iwatpa. Mex iga jeʼm José ityɨwɨtam imalwadayyajtoʼoba idyɨk, Jehová iwat iga yɨʼɨmpɨgam kupaguiñ jempɨk jeʼ ixunba.
JEHOVÁ TAYOOXPAʼTPA IGA TAWƗNƗGAʼYIÑ
13. ¿Takkaʼyaʼyba Jehová jeʼm kutɨʼɨchiyaj tanan̈an̈kamokpaʼap?
13 Jempɨk iñaskaʼ José tan̈kejaʼyba tuum wɨbɨk jɨɨxi. ¿Takkaʼyaʼyba Jehová jeʼm kutɨʼɨchiyaj tanan̈an̈kamokpaʼap? ¿Tɨgɨykuʼmpasɨ Jehová kun ityumpɨy jeʼm yaʼachaaji tannaskapaʼap y yɨʼɨmpɨgam tawɨnɨgaʼyiñ? Jeʼm Biblia dyaʼ jeempɨk in̈kejpa (Ecl. 8:9; 9:11). Pero wɨap tan̈wɨkupɨktaʼm iga Jehová sɨʼ iaʼm ityumpɨy jeʼm kutɨʼɨchiyaj tannaskapaʼap y ikumaton̈ba tanan̈wejpadoʼoyiyaj (Sal. 34:15; 55:22; Is. 59:1). Y tayooxpaʼtpa iga tanyaʼachɨytyaʼmiñ ityumpɨy jeʼm kutɨʼɨchiyaj. ¿Juutypɨk iwatpa?
14. ¿Juutypɨk tayooxpaʼtpa Jehová jesɨk sɨʼ tanyaʼacha?
14 Jehová tachiʼiba akpoʼksoʼoyi y anmajan̈chioʼoyi jesɨk maaj tatogoyaytyaʼm (2 Cor. 1:3, 4). Jeʼam jempɨk iñaskaʼ Eziz, tuum tɨɨwɨ de Turkmenistán iga pajta wɨsna amtyɨy iga ikuyooxaap Jehová. Jeʼ nɨm: «Jeʼm kukeja jesɨk akɨʼpin̈taap idyɨk, tuum tɨɨwɨ an̈kejay jempɨk nɨmpa Isaías 30:15, jeem nɨmpa: ‹Miwɨnɨgaytyaʼmpa siiga in̈wɨjɨɨstaʼmpa tyi in̈wattaʼmpa y siiga an̈kupɨktaʼmpa›. Yɨʼp tsaam ayooxpaʼt iga odoy akɨʼɨn̈iñ y an̈kupɨguiñ iga Jehová ayooxpaʼtpa. Iga an̈kujɨɨs yɨʼp versículo ayooxpaʼt iga anyaʼachɨʼyiñ jesɨgam apajneta idyɨk». ¿Tan̈kujɨɨspa juutypɨk Jehová tachiʼ anmajan̈chioʼoyi y akpoʼksoʼoyi jesɨk maaj tatogoyay idyɨk?
15, 16. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm Tori iñasɨyoʼoyi?
15 Oyba, dyaʼ tanaʼmpa juutypɨk Jehová tayooxpaʼtpa iga tanyaʼachɨʼyiñ. Jeempɨgam iñaskaʼ tuum yoomtɨwɨ iñɨɨyipɨk Tori. Ijaymaanɨk Mason, kaʼ seis amtyɨy okmɨ iga imatsneʼ idyɨk cáncer. Juʼuts wɨap tan̈kujɨɨs, Tori pɨɨmi an̈yaʼk. Nɨmpa: «Dyaʼ i tuum nasɨyoʼoyi maaj tan̈kapɨk que iga tuum aapa kaʼiñ imaanɨk, pɨɨmi tantoʼyan̈jaampa». Nɨmtyim: «An̈kupɨkpa iga ityumpɨy jempɨk iniityyaj imanɨktam, jeempɨktyim ijɨɨsyajpa juʼuts aɨch, iga maaj tantoʼyan̈jaampa jesɨk tuum tammaanɨk yaʼachaap ixɨʼ que jesɨk tayaʼachaap taɨch».
16 Mex iga tsaam ityoʼyan̈jaam, maaj okmɨ Tori moj ikujɨɨs juutypɨk Jehová iyooxpaʼtneʼ idyɨk. Nɨmpa: «Jesɨk anjɨɨspa jempɨk annaskaʼ wɨap anaʼm iga Jehová ayooxpaʼt iga wɨaiñ anyaʼachɨy iganam mɨmneʼ idyɨk jeʼm ammaanɨk. Anjɨɨspa iga jesɨk Mason pɨɨmi idyɨk kupoʼnaayñeʼeba y dyaʼ idyɨk wɨap ijooyaytya, jeʼm tɨwɨtam nɨkpa idyɨk iaʼmyaj hospital mex iga ininɨgayyajpa idyɨk dos horas iñuʼkyaj. Juchixkej itypa idyɨk algun i iga ayooxpaʼttamtoʼoba. Ayooxpaʼttamtatyim tumiñmɨ. Mex iga sɨʼ idyɨk anyaʼachataʼm juchixkej achiʼityamta tyityam atogoyaytyaʼm». Jehová ichiʼ a Tori y Mason jeʼm yooxpadoʼoyi iga wɨaiñ idyɨk iyaʼachɨyyaj (aʼmɨ jeʼm jaakaʼ « Jehová achiʼityaʼm jeʼm yooxpadoʼoyi jesɨgam atogoyaytyaʼm idyɨk»).
TAN̈KUJƗƗXIÑ JEʼM KUMAYKEDOʼOYIYAJ TACHIʼIÑEWƗʼƗP JEHOVÁ
17, 18. ¿Tyi tayooxpaʼtpa iga wɨaiñ tanaʼm y tantsoowaixiñ jeʼm yooxpadoʼoyi tachiʼipaʼap Jehová jesɨk sɨʼ tannaskaʼ tuum kutɨʼɨchi? (Salmo 40:5).
17 (Maayɨʼ Salmo 40:5). f Tuum montañista jeʼm ijɨɨxi jeʼ iga nuʼkpa kotsɨkyukmɨ. Pero iganam witypa iñɨk ipaʼtpa jaʼyan̈ wɨtampɨk tyidyin̈kej iga iaʼmpa, jeempɨktyim taɨchtyam juchixkej wɨɨ iga tan̈kujɨɨstaʼmiñ juutypɨk Jehová sɨʼ tayooxpaʼttaʼm iga wɨaiñ tanyaʼachɨytyaʼm tumtum kutɨʼɨchi. Y jeʼyukmɨ tanakwaʼktamtaiñ: «¿Juʼptam kumaykedoʼoyiyaj achiʼiñeʼ Jehová yɨʼp jaama? Mex iga dyaʼ togoyba jeʼm kutɨʼɨchi, ¿juutypɨk sɨʼ ayooxpaʼt iga wɨaiñ anyaʼachɨy?». Wɨɨ iga tumtum jaama tan̈kujɨɨstaʼmiñ juʼutspɨk kumaykedoʼoyi tachiʼiñeʼ Jehová.
18 Wɨapsɨ iga tan̈waʼgaʼyba Jehová iga takkaʼyaʼyiñ jeʼm kutɨʼɨchi y dyaʼ malo (Filip. 4:6). Pero odoy tan̈kujaʼamaʼyiñ jeʼm kumaykedoʼoyiyaj tachiʼipaʼap Jehová yɨʼp jaama. Juʼuts tanjoodon̈tam Jehová tajɨykamayñeʼ iga tachiʼiba jeʼm pɨɨmi y tayooxpaʼtpa iga wɨaiñ tanyaʼachɨy. Jeʼyukmɨ juchixkej tantsoowaixiñ jeʼm yooxpadoʼoyi tachiʼipaʼap. Siiga tan̈watpa yɨʼɨmpɨk, tanaʼmpa iga Jehová sɨʼ tayooxpaʼt iga tawɨnɨgaʼyiñ iganam sɨʼ tannaskaʼ tuum kutɨʼɨchi, juutypɨktyim iyooxpaʼt José (Gén. 41:51,52).
WAAÑI 32 ¡Ponte de parte de Dios!
a Jesɨk tannaskaʼaba tuum tan̈kapɨk kutɨʼɨchi wɨap iga tanjɨɨspa iga dyaʼ sɨʼ tawɨnɨgay o iga dyaʼ sɨʼ tawɨpuday jempɨk sɨʼ tan̈wat. Wɨapsɨ iga tanjɨɨspa iga jesɨk kuyajum jeʼm kutɨʼɨchi jesɨgam tawɨnɨgaʼyba. Pero jeʼm José iñasɨyoʼoyi tachiʼiba tuum wɨbɨk an̈kejayoʼoyi: Jehová wɨap tayooxpaʼt iga tawɨnɨgaʼyiñ mex iga tannaskaʼaba tan̈kapɨk kutɨʼɨchiyaj. ¿Juutypɨk iwatpa? Tan̈kɨʼpin̈taʼmpa yɨʼp kuyujijom.
b Génesis 39:2-6: 2 Pero Jehová ity idyɨk kun José. Jeʼyukmɨ tsaam iwɨnɨgay, y jeʼm iomi, jeʼm egipcio, ichiʼ jeʼm yooxakuy iga ikuixaʼyiñ jeʼm ityɨk. 3 Jeʼm iomi ikutɨʼɨyɨy iga Jehová ity idyɨk kun José y Jehová sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt iga ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨpudyiñ. 4 José seguido iwɨwat iga Potifar iwɨixiñ y jeʼyukmɨ ichiʼ tuum teguedɨʼɨyi. Potifar ichiʼ jeʼm yooxakuy iga ikuixaʼyiñ jeʼm ityɨk y ityumpɨy jempɨk iniity. 5 Dende jesɨk ichiʼ José yɨʼp teguedɨʼɨyi, Jehová moj ikumayket yɨʼp egipcio. Ikumaykeday ityɨk y jeʼm iñipñiboʼoyi. 6 Jesɨk Potifar ichak iga José ikuixaʼyiñ ityumpɨy jempɨk iniity, dyaʼ idyɨk kobakpijpa, numaaj ijɨɨspa idyɨk tyi ikɨʼɨspa. Y jeʼm José imɨjtaay tsaam idyɨk wɨɨ ikeeji y wɨɨ idyɨk iaʼmoʼoyi.
c Mex iga jeʼm Biblia in̈matpa jeʼm José iityi jesɨk tsɨʼy juʼuts esclavo numaaj kun jutteen versículos, wɨap tan̈kujɨɨs iga yɨʼpyaj nasɨyoʼoyiyaj jaʼyyaj waatyña amtyɨy.
d Génesis 39:14, 15: 14 Jeʼ moj ikujɨymeʼts jeʼm pɨxiñtyam ityyajwɨʼɨp ityɨkkɨʼɨm y nɨm «¡Aʼmtam! Yɨʼp hebreo inimiñwɨʼɨp an̈wɨdyaaya tamalwadaytyamtoʼoba idyɨk. Ateguedɨytyɨʼp, pero ɨch tsaam pɨɨmi an̈wej. 15 Y jesɨk iaʼm iga pɨɨmi moj an̈weeji, poʼyan̈tsukum y ichak ipuʼktuuku».
e Génesis 39:21-23: 21 Pero Jehová dyaʼ ichak ikutyum José. Seguido ikwiñkejay nuntapɨk toyoʼoyi y iyooxpaʼt iga jeʼm teguedɨʼɨyi de jeʼm cárcel iwɨixiñ idyɨk. 22 Jeʼyukmɨ jeʼm teguedɨʼɨyi ikuixpaʼap jeʼm cárcel, ichagay José iga ikuixiñ y ikɨʼpin̈iñ iga jempɨk pajneyajta iwatyajiñ tyityam nɨʼmayñeyajta. 23 Y jeʼm teguedɨʼɨyi dyaʼ idyɨk kobakpijpa iga ichakneʼ idyɨk iga José iyooxpaʼdyiñ, iga Jehová ity idyɨk kun José y Jehová sɨʼ idyɨk iyooxpaʼt iga ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨpudyiñ.
f Salmo 40:5: ¡Tsaam ja’yan̈ tyidyin̈kej in̈watne’, manDios Jehová! Tsaam in̈wɨwatne’ ityumpɨy y je’m iñjɨɨxi awɨwadaytya’mpa —dya’ i tun̈gak ju’uts mimich—. Me’ega anan̈matpa ityumpɨy jempɨk in̈watne’, dya’ idyɨk yajpa anan̈mat, iga tsaam ja’yan̈.
