NSOLO WA PFUNDZIRO 3
Yahova Asakuphedzani Toera Pinthu Pikufambireni Mwadidi
‘Yahova akhali na Zuze, pontho akhacitisa kuti pinthu pyonsene pikhacita iye pifambe mwadidi.’—GEN. 39:2, 3.
NYIMBO 30 Baba Wanga, Mulungu Wanga na Xamwali Wanga
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a
1-2. (a) Thangwi yanji nee tisadzumatirwa tingathimbana na nyatwa? (b) Tinapfundzanji mu nsolo uno?
NINGA atumiki a Yahova, ife nee tisadzumatirwa tingathimbana na nyatwa. Thangwi tisadziwa kuti Bhibhlya yalonga kale kuti “tisafunika kupirira nyatwa zizinji toera kupita mu Umambo wa Mulungu.” (Mabasa 14:22) Kusiyapo pyenepi, ife tisadziwambo kuti nyatwa zathu zinango nee zinamala zonsene mpaka mu ndzidzi unafuna ife kukhala n’dziko ipswa, yakuti nee munadzaonekabve “kufa, nee kutsukwala, nee kulira, nee kubva kupha.”—Apok. 21:4.
2 Yahova nee asatitsidzikiza toera tikhonde kuthimbana na nyatwa, mbwenye iye asatiphedza toera kupirira. Onani pidalonga mpostolo Paulu kuna Akristu akakhala ku Roma. Pakutoma iye alonga nyatwa zizinji zikhathimbana na abale na alongo ace. Buluka penepo iye alemba: “Na ciphedzo ca ule anatifuna, ife tisawina mu pinthu pyenepi pyonsene.” (Aroma 8:35-37) Pyenepi pisapangiza kuti Yahova anakwanisa kukuphedzani toera pinthu pikufambireni mwadidi, ngakhale m’midzidzi inathimbana imwe na nyatwa. Cincino tendeni tipfundze kuti Yahova aphedza tani Zuze toera pinthu pinfambire mwadidi, pontho kuti iye anakuphedzanimbo tani.
PINTHU PINGACINJA MWAKUKHONDA DIKHIRA
3. Umaso wa Zuze wacinja tani mwakukhonda dikhira?
3 Yakobe akhafuna kakamwe mwanace Zuze. (Gen. 37:3, 4) Na thangwi ineyi, Zuze atoma kuidiwa na abale ace. Pidakhala iwo na mwai, iwo an’gulisa kuna anyamalonda Amidhiyani. Anyamalonda anewa aenda naye ku Ejitu, pontho kweneko iwo an’gulisa kuna Putifare, wakuti akhali nkulu wa anyankhondo a Farau. Mwandimomwene, umaso wa Zuze wacinja mwakucimbiza kakamwe. Pakutoma iye akhafuniwa kakamwe na pai wace, mbwenye mwakukhonda dikhira iye adzakhala bitcu ku Ejitu.—Gen. 39:1.
4. Ndi nyatwa zipi zakuti panango tinathimbana nazo zakulandana na zidathimbana na Zuze?
4 Bhibhlya isalonga kuti “pinthu pyakukhonda kudikhirwa pisacitika kuna onsene.” (Ekle. 9:11) Midzidzi inango ife tisathimbana na nyatwa zakuti ‘anthu anango asathimbanambo nazo.’ (1 Akor. 10:13) Panango ife tinathimbana na nyatwa thangwi yakukhala anyakupfundza a Yezu. Mwacitsandzo, panango tinasingirirwa peno kutcingwa thangwi ya cikhulupiro cathu. (2 Tim. 3:12) Mwakukhonda tsalakana nyatwa zinathimbana na imwe, Yahova anakuphedzani toera pinthu pikufambireni mwadidi. Kodi iye acita tani pyenepi kuna Zuze?
Yahova aphedza Zuze toera pinthu pinfambire mwadidi mu ndzidzi udaguliswa iye ninga bitcu kuna Putifare ku Ejitu (Onani ndima 5)
5. Putifare aonanji mu ndzidzi wakuti pinthu pikhafamba mwadidi kuna Zuze? (Genesi 39:2-6)
5 Lerini Genesi 39:2-6. Putifare aona kuti Zuze akhali wa maluso, pontho akhaphata basa mwakuwanga. Iye akhadziwambo kuti thangwi yanji Zuze akhali na makhaliro anewa. Putifare aona kuti “Yahova akhacitisa kuti pinthu pyonsene pikhacita Zuze pifambe mwadidi.” b Natenepa, Putifare asankhula Zuze toera kukhala ntumiki wace wakunyindirika. Kusiyapo pyenepi, iye asankhulwa toera aonere nyumba ya Putifare na pinthu pyace pyonsene. Na thangwi ineyi, pinthu pikhacita Putifare pikhafamba mwadidi.
6. Kodi Zuze panango akhapibva tani thangwi ya nyatwa zikhathimbana na iye?
6 Nyerezerani kuti Zuze panango apibva tani thangwi ya nyatwa zikhathimbana na iye. Ndi pinthu pipi pyakuti Zuze akhapifuna kakamwe ndzidzi unoyu? Kodi iye akhafuna kukhala wakubvekera na kupaswa miyoni na Putifare? Mwandimomwene, Zuze akhafuna kuti asudzulwe mu ubitcu toera abwerere kuna pai wace. Thangwi mwakukhonda tsalakana miyai ikhali na iye panyumba pa Putifare, Zuze akhapitiriza kukhala bitcu kuna mbuyace unoyu wakuti nee akhatumikira Yahova. Yahova nee acitisa kuti Putifare asudzule Zuze mu ubitcu. Pontho nyatwa zikhathimbana na Zuze zadzathimizirika kakamwe.
NYATWA ZINGATHIMIZIRIKA
7. Umaso wa Zuze wadzakhala tani wakunentsa kakamwe? (Genesi 39:14, 15)
7 Lemba ya Genesi kapitulu 39 isapangiza kuti nkazi wa Putifare ntsiku zonsene akhapanga Zuze toera agone na iye. Mbwenye nakuti Zuze nee akhatawira, nkazi wa Putifare aipirwa kakamwe mbalonga kuti Zuze akhafuna kupita naye m’mabonde mwakukakamiza. (Lerini Genesi 39:14, 15.) Pidabva Putifare pyenepi, iye afungira Zuze nkaidi mbakhala mwenemo pyaka pingasi. (Gen. 39:19, 20) Kodi kaidi ineyi ikhali tani? Fala Yacihebheri idaphatisira Zuze toera kulonga ‘kaidi’ inakwanisa kubveka “n’djendje,” thangwi mukhali na cidima kakamwe, pontho iye akhapibva kuti nee akhali na cidikhiro. (Gen. 40:15; cidzindikiro capantsi.) Pontho Bhibhlya isalonga kuti ndzidzi unango miyendo ya Zuze ikhadamangwa na unyolo, pontho khosi yace ikhadaikhwa utale. (Mas. 105:17, 18) Mwandimomwene, umaso wa Zuze ukhali wakunentsa kakamwe. Iye akhali bitcu wakunyindirika, mbwenye adzakhala nyakaidi.
8. Tisafunika kukhala na cinyindiro cipi tingathimbana na nyatwa zakunentsa kakamwe?
8 Kodi musakumbuka ndzidzi wakuti nyatwa zanu zathimizirika kakamwe mwakukhonda tsalakana maphembero akhacita imwe? Pyenepi pisacitika. Yahova nee anatitsidzikiza toera tikhonde kuthimbana na nyatwa mu dziko ino inatongwa na Sathani. (1 Juwau 5:19) Ngakhale tenepo, imwe munakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova asaona pyonsene pinakucitikirani, pontho iye asakutsalakanani. (Mat. 10:29-31; 1 Ped. 5:6, 7) Kusiyapo pyenepi, iye apikira: “Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” (Aheb. 13:5) Yahova anakwanisa kukuphedzani toera mupirire, ngakhale muthimbane na nyatwa zinaoneka ninga zakunentsa kakamwe. Tendeni tione kuti iye acita tani pyenepi kuna Zuze.
Yahova akhali na Zuze mu ndzidzi ukhali iye nkaidi, ngakhale mu ndzidzi udakhazikiswa iye toera kuonera anyakaidi anango (Onani ndima 9)
9. Ninji pinapangiza kuti Yahova akhali na Zuze mu ndzidzi ukhali iye nkaidi? (Genesi 39:21-23)
9 Lerini Genesi 39:21-23. Ngakhale m’midzidzi yakunentsa kakamwe ikhali Zuze nkaidi, Yahova am’phedza toera pinthu pinfambire mwadidi. Kodi iye acita tani pyenepi? Mukupita kwa ndzidzi, Zuze atoma kunyindirwa na kulemedzwa na nkulu wa kaidi, ninga pikhacita Putifare. Natenepa iye asankhula Zuze toera akhale nyakuonera anyakaidi anango. Bhibhlya isalonga kuti “mwa pinthu pikhali m’manja mwa Zuze, nee cinthu cibodzi cikhadzudzumika na nkulu wa kaidi.” Natenepa Zuze akhali na basa toera kucita. Anewa akhali macinjo akukhonda dikhira. Mphapo pyakwanisika tani kuti Zuze anyindirwe pontho toera kucita basa, maseze akhadapambizirwa kuti akhafuna kupita m’mabonde mwakukakamiza na nkazi wa Putifare? Ntawiro usagumanika pa Genesi 39:23. Thangwi lemba ineyi isalonga: “Yahova akhacitisa kuti pinthu pyonsene pikhacita Zuze pifambe mwadidi.”
10. Thangwi yanji Zuze panango anyerezera kuti pinthu nee pikhanfambira mwadidi?
10 Yeserani pontho kunyerezera mabvero adakhala na Zuze. Pidamala iye kupambizirwa na kuikhwa nkaidi, kodi musanyerezera kuti iye akhaona kuti pinthu pyonsene pikhanfambira mwadidi? Ndi pinthu pipi pyakuti Zuze akhapifuna kakamwe ndzidzi unoyu? Kodi iye akhafuna kukhala wakutawirika kuna nkulu wa kaidi? Zuze akhafuna kubuluka nkaidi. Thangwi iye aphemba nyakaidi unango wakuti akhafuna kubuluswa kuti alonge na Farau thangwi ya iye toera abuluswembo nkaidi. (Gen. 40:14) Mbwenye mamuna unoyu nee alonga na Farau pidabuluka iye nkaidi. Na thangwi ineyi, Zuze apitiriza nkaidi mu pyaka pinango piwiri. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Ngakhale tenepo, Yahova apitiriza kucitisa kuti pinthu pinfambire mwadidi. Munjira ipi?
11. Ndi maluso api akupambulika adapaswa Zuze na Yahova, pontho pyenepi pyaphedza tani toera kukwanirisa cifuniro ca Yahova?
11 Pikhali Zuze nkaidi, Yahova acitisa kuti mambo wa ku Ejitu alote ndoto ziwiri. Farau akhafuna kakamwe kudziwa mabvekero a ndoto zenezi. Pidadziwa iye kuti Zuze akhali na maluso akufokotoza ndoto, iye ancemeresa. Na ciphedzo ca Yahova, Zuze akwanisa kufokotoza ndoto, pontho iye apasa Farau uphungu wakuti wandzumatirisa kakamwe. Pidaona iye kuti Yahova akhali na Zuze, Farau an’khazikisa ninga nyakuonera pyakudya mu dziko yonsene ya Ejitu. (Gen. 41:38, 41-44) Mukupita kwa ndzidzi, mu dziko ya Ejitu mwaoneka njala, kuphatanizambo dziko ya Kanani, ikakhala anyakubala a Zuze. Natenepa, Zuze mbadakwanisa kupulumusa anthu a pabanja pace, mbaphedzera kuti dzindza ikhafuna kubalwa Mesiya ipitirize.
12. Ndi munjira ipi Yahova acitisa kuti pinthu pyonsene pikhacita Zuze pifambe mwadidi?
12 Nyerezerani thangwi ya umaso wa Zuze. Mbani adacitisa kuti Putifare anyindire Zuze, wakuti akhali bitcu? Mbani adacitisa kuti Zuze akhale wakutawirika kuna nkulu wa kaidi? Mbani adacitisa Farau kulota ndoto, pontho mbani adapasa Zuze maluso toera kuzifokotoza? Mbani adakulumiza Farau toera akhazikise Zuze ninga nyakuonera pyakudya mu dziko ya Ejitu? (Gen. 45:5) Mwakukhonda penula, ndi Yahova akhacitisa kuti pinthu pyonsene pikhacita Zuze pifambe mwadidi. Maseze Zuze akhafuna kuphiwa na abale ace, Yahova acitisa kuti pinthu pyakuipa pikhafuna iwo kucita pikwanirise cifuniro cace.
YAHOVA ASACITISA TANI KUTI PINTHU PIKUFAMBIRENI MWADIDI?
13. Kodi Yahova asatitsidzikiza toera tikhonde kuthimbana na nyatwa? Fokotozani.
13 Tisapfundzanji na pinthu pidacitikira Zuze? Kodi Yahova asatitsidzikiza toera tikhonde kuthimbana na nyatwa? Kodi iye asaonera pinthu pinacitika mu umaso wathu toera pinthu pyonsene pyakuipa picitike na mathangwi adidi? Nkhabe. Bhibhlya nee isalonga pyenepi. (Ekle. 8:9; 9:11) Mbwenye ife tisadziwa kuti tingathimbana na nyatwa, Yahova asaona pyenepi, pontho asatibvesera tingaphemba ciphedzo. (Mas. 34:15; 55:22; Iza. 59:1) Kusiyapo pyenepi, iye anatiphedza toera tipirire nyatwa zathu. Munjira ipi?
14. Yahova asatiphedza tani m’midzidzi ya nyatwa?
14 Njira ibodzi inaphatisira Yahova toera kutiphedza ndi kutibalangaza na kutiwangisa mu ndzidzi wa nyatwa. (2 Akor. 1:3, 4) Ndi pyenepi pidacitikira m’bale Eziz wa ku Turcomenistão, wakuti atongwa kukhala nkaidi mu pyaka piwiri thangwi ya cikhulupiro cace. Iye alonga: “Ntsiku ikhatongwa ine, m’bale unango andipangiza lemba ya Izaiya 30:15, inalonga kuti: ‘Munadzakhala amphambvu mungapitiriza kukhala akukhurudzika mbamunyindira.’ Lemba ineyi isandiphedza ndzidzi onsene toera kukhala wakukhurudzika mbandinyindira Yahova. Pontho kunyerezera lemba ineyi kwandiphedza kakamwe mu ndzidzi ukhali ine nkaidi.” Kodi imwe musakumbuka ndzidzi wakuti Yahova akubalangazani na kukuwangisani pikhathimbana imwe na nyatwa?
15-16. Mwapfundzanji na citsandzo ca Tori?
15 Kazinji kene tisakwanisa kuona kuti Yahova asatiphedza toera kupirira nyatwa basi ene pakumala kwa nyatwa zenezi. Mulongo unango anacemerwa Tori adzindikira pyenepi. Mwanace akhacemerwa Mason, aduwala utenda wa cancro mu pyaka pitanthatu, buluka penepo mbalowa. Mwandimomwene pyenepi pikhali pyakutsukwalisa kakamwe kuna Tori. Iye alonga: “Ine ndaona kuti nyatwa zenezi zikhali zakunentsa kakamwe kuna ine ninga mai.” Iye athimiza: “Ine ndiri na cinyindiro cakuti anyakubala anango anatawira kuti angaduwala ndiwe ene mbwenye, kusiyapo mwana.”
16 Maseze iye atsukwala kakamwe thangwi ya kuona mwanace mbakathabuka, Tori asakumbuka kuti Yahova am’phedza tani toera akwanise kupirira. Iye alonga: “Ndinganyerezera pyenepi, ine ndisakwanisa kuona kuti Yahova andiphedza tani mu ndzidzi ukhaduwala mwananga. Mwacitsandzo, maseze Mason akhaduwala kakamwe mbacimwana kudzindikira anthu akhabwera kudzamuona, abale na alongo akhacita ulendo wa maora mawiri na karu toera kuenda kamuona. Ndzidzi onsene abale na alongo akhabwera kunyumba ya ungumi toera kutiphedza. Kusiyapo pyenepi, abale na alongo akhatipasa pinthu pyakumanungo pikhafuna ife. Ngakhale m’midzidzi yakunentsa kakamwe, ife nee tikhasowa cakudya.” Yahova aphedza Tori toera akwanise kupirira, pontho aphedza mwanace, Mason.—Onani bokosi ya nsolo wakuti “ Yahova Atipasa Pinthu Pikhafuna Ife.”
LEKANI KUDUWALA PINTHU PIDAKUCITIRANI YAHOVA
17-18. Ninji pinafuna kutiphedza toera kupereka takhuta kuna Yahova m’midzidzi ya nyatwa? (Masalmo 40:5)
17 Lerini Masalmo 40:5. Anthu anakwira phiri cifuniro cawo ndi kufika pa ntsonga ya phiri. Ngakhale tenepo, mu ndzidzi unakwira iwo, asalimira kazinji kene toera kuona pinthu pyakubalika pinagumanika pa phiri. Munjira ibodzi ene, khalani na ndzidzi toera kulimira mbamunyerezera kuti Yahova ali kukuphedzani tani toera pinthu pikufambireni mwadidi, ngakhale mu ndzidzi unathimbana imwe na nyatwa. Pakumala kwa ntsiku, bvundzikani: ‘Ndi pinthu pipi pidandicitira Yahova lero? Maseze ndiciri kuthimbana na nyatwa, Yahova asandiphedza tani toera ndikwanise kupirira?’ Yeserani kuona cinthu cibodzi cidakucitirani Yahova toera pinthu pikufambireni mwadidi.
18 Panango imwe muli kucita phembero toera Yahova amalise nyatwa zinathimbana na imwe. Pyenepi nee ndi pyakuipa. (Afil. 4:6) Mbwenye ife tisafunikambo kuona nkhombo zinatipasa Yahova cincino. Thangwi Yahova apikira kuti anatipasa mphambvu, pontho anatiphedza toera kupirira. Natenepa, ndzidzi onsene perekani takhuta kuna Yahova thangwi iye asakuphedzani. Mungacita pyenepi, imwe munakwanisa kuona kuti Yahova ali kukuphedzani, ngakhale m’midzidzi ya nyatwa, ninga pidacita iye na Zuze.—Gen. 41:51, 52.
NYIMBO 32 Khalani Kukhundu ya Yahova!
a Tingathimbana na nyatwa, panango tinanyerezera kuti pinthu nee ‘pikutifambira mwadidi.’ Panango tinanyerezera kuti pinthu pinatifambira mwadidi basi ene nyatwa zathu zingamala. Mbwenye pinthu pidacitikira Zuze pisatipfundzisa kuti Yahova anakwanisa kutiphedza toera pinthu pitifambire mwadidi, ngakhale midzidzi inathimbana ife na nyatwa. Mu nsolo uno tinaona kuti Yahova acita tani pyenepi.
b Bhibhlya isalonga pinthu pyenepi pidacitika mu ndzidzi ukhali Zuze mu ubitcu basi ene m’mavesi akucepa, mbwenye panango pyenepi pyacitika mu pyaka pizinji.
