Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 3

Yehova Ali Akurhabala ly’Obêrwa

Yehova Ali Akurhabala ly’Obêrwa

“Nyamuzinda abêra haguma na Yozefu. . . , arhuma abêrwa n’ebi ali ajira byoshi.”​—MURH. 39:2, 3, Mashi Bible..

LWIMBO 30 Baba Yangu, Mungu Wangu, na Rafiki Yangu

EBI RHWAYIGA a

1-2. (a) Bulya gurhi rhurhasomerwa erhi amarhangulo garhuhikira? (b) Bici rhwaganirira mw’eci cigabi?

 RHULI bakozi ba Yehova, rhurhasomerwa erhi amarhangulo garhuhikira. Nk’oku Ebibliya edesire, rhunahugûkwe oku “kukwanine rhugere omu malibuko manji lyo rhuhika omu Bwami bwa Nyamuzinda.” (Ebj. 14:22) Kandi rhumanyire oku mazibu girhu maguma na maguma garhakahwa loshi-loshi kuhika rhuhike omw’igulu lihyahya lya Nnâmahanga, omwo “olufû ntalo lwacihabê; emishîbo n’endûlù n’amababale birhakacihabâ bundi.”​—Maf. 21:4.

2 Yehova arharhucîka ly’amarhangulo garharhuhikiraga. Cikone anarhurhabale lyo rhugalembera. Rhuganirire ebi entumwa Paolo yabwiraga Abakristu bakag’ilama e Roma. Arhanz’iriganirira amarhangulo ye n’abandi Bakristu bakag’ilwisa. Buzinda ayandika ntya: “Rhunahime erhi Olya orhuzigira orhuma.” (Rm. 8:35-37) Oko kuli kuderha oku Yehova anakurhabala ciru akaba oli walwisa marhangulo malebe. Lekagi rhuganirire gurhi Yehova arhabiremwo Yozefu abêrwe na gurhi akakurhabalamwo.

ERHI EBINTU BISHANJA BUZIRA KULALIZA

3. Gurhi akalamo ka Yozefu kashanjiremwo buzira kulaliza?

3 Yakobo ayerekine n’obwalagale oku al’izigire omugala Yozefu bwenene. (Murh. 37:3, 4) Oko kwarhuma bene Yakobo bakulu bayagalwa na mulumuna wabo. Erhi baba n’obulyo, baguliza Yozefu ecigusho c’abarhimbuzi Bamadianiti. Abo barhimbuzi bahêka Yozefu kuli bwenene e Misri, n’eyo munda nabo bacib’imuguza, lero bamuguliza Potifari, murhambo w’abalanzi ba Faraoni. Akalamo ka Yozefu kashanja duba-duba: ali mwana muzigirwa bwenene w’ishe lero ahikira aha aba muja wa busha-busha w’oyo mulume Mumisri!​—Murh. 39:1.

4. Gurhi rhwakahikirwamwo n’amazibu gali nk’agahikiraga Yozefu?

4 Ebibliya edesire oku abantu “boshi banarhibukirwe n’obuhanya.” (Muh. 9:11) Hali amango rhuhikirwa n’amazibu “abandi bantu banabona,” k’okuderha, amazibu gahikira bene bantu boshi. (1 Kr. 10:13, Mashi Bible) Erhi kandi rhwanalibuka bulya kone rhuli banafunzi ba Yezu. Kwa lwiganyo, rhwanashekerwa, rhwanahagalikwa, erhi ciru kulibuzibwa erhi buyemere bwirhu burhuma. (2 Tm. 3:12) Ciru rhwakahikirwa na marhangulo gahi, Yehova anarhujira rhubêrwe. Gurhi ajijire ntyo omu kanga ka Yozefu?

Yehova arhabire Yozefu ly’abêrwa ciru n’omu mango bamuguzagya aba muja wa Potifari omu cihugo c’e Misri (Olole ecifungo ca 5)

5. Bici Potifari ahugûsirwe lugenda okubêrwa kwa Yozefu?? (Omurhondêro 39:2-6)

5 Osome Omurhondêro 39:2-6, Mashi Bible. Potifari abona oku Yozefu gwali musole gwa buhashe bwenene n’oku ali mukozi wa bushiru. Kandi amanya bulya gurhi Yozefu ali ntyo. Potifari abona oku Yehova “ali arhuma [Yozefu] abêrwa na ngasi ebi ali ajira byoshi.” b Buzinda, oyo Mumisri ajira Yozefu aba mukozi wage yenene. Kandi amuha omukolo gw’okuyimangira enyumpa yage yoshi. N’oko kwarhuma Potifari ayololôka.

6. Nkaba gurhi Yozefu akag’iciyumva lugenda akanga alimwo?

6 Obe nka wabona ako kanga ka Yozefu nk’oku naye akag’ikabona. Bici akag’icifinja bwenene kulusha ebindi byoshi? K’akag’icifinja Potifari amumanye n’okumuha oluhembo? Byanahashikana oku Yozefu akag’icifinja bwenene alikûlwe n’okugaluka emw’ishe. Kobinali, ciru akaba Yozefu al’igwerhe olukengwa lunene omu nyumpa ya Potifari, ali muja w’oyo mulume orhakag’iharamya Yehova. Yehova arhashumyagya Potifari ly’alikûla Yozefu n’akanga ka Yozefu kali hofi kabihe ciru kulusha.

ERHI AKANGA KAWE KAKABA KABI CIRU KULUSHA

7. Omu njira nci akanga ka Yozefu kabiremwo kabi ciru kulusha? (Omurhondêro 39:14, 15)

7 Nk’oku ecitabu c’Omurhondêro cigabi ca 39 ciyerekine, muka Potifari akacifinja Yozefu na kanji-kanji alonza okujira obugonyi haguma naye. Ngasi mango Yozefu akalahira. Buzinda oyo mukazi akunirira Yozefu bwenene, anamushobeka oku analonzagya okumubaka. (Osome Omurhondêro 39:14, 15.) Erhi Potifari ayumva ntyo, akweba Yozefu omu prizo na Yozefu abêramwo myaka milebe. (Murh. 39:19, 20) Gurhi eyo prizo yal’iyosire? Oluderho lw’Ecihabraniya Yozefu akolesize luhindwirwe “prizo” lwanahugûlwa “tanke,” erhi “mwina,” n’oko kuyerekine oku ali omu mwizimya anakag’iciyumva arhagwerhi bulangalire. (Murh. 40:15, NWT, amahugûlo g’idako.) Kandi, Ebibliya eyerekine oku hali akasanzi amagulu ga Yozefu gal’ishwesirwe n’obudagûle n’oku igosi lyage lyal’ihizirwe omu byuma. (Enna. 105:17, 18) Akanga ka Yozefu kagendekera kaba kabi ciru kulusha. Ali muja nnawabo al’ilangalire cikone ahikira aha aba mushwekwa wa busha-busha.

8. Ciru n’amango akanga kirhu kamaba kabi kulusha, bici rhwakayemera n’obwalagale?

8 K’okola ohikirwe n’akanga k’okugayisa kagendekeraga kaba kabi ciru kulusha ciru akaba wakag’isalira n’obushiru bunji? Oko kwanarhuhikira. Yehova arharhucîka mpu ly’amarhangulo garharhuhikiraga mw’er’igulu liri lyarhegekwa na Shetani. (1 Yn. 5:19) Ciru akaba ntyo, wanayemera n’obwalagale ntya: Yehova aba amanyire bwinja-bwinja ebiri byakuhikira ananakushibirire. (Mt. 10:29-31; 1 Pt. 5:6, 7) Kandi, alaganyize ntya: “Ntakakuleka, ntakanakulîkirira.” (Hb. 13:5) Yehova anakurhabala ly’olembera ciru n’omu mango orhagwerhi bulangalire lugenda akanga kawe. Lekagi rhubone gurhi ajijiremwo ntyo omu kanga ka Yozefu.

Yehova ali haguma na Yozefu ciru n’amango ali omu prizo n’omu mango ali mwimangizi w’abandi bashwekwa boshi (Olole ecifungo ca 9)

9. Bici biyerekine oku Yehova ali haguma na Yozefu amango ali omu prizo? (Omurhondêro 39:21-23)

9 Osome Omurhondêro 39:21-23. Ciru na muli ako kasanzi kazibu Yozefu al’ishwesirwemwo, Yehova amurhabala abêrwa. Gurhi Yehova ajijiremwo ntyo? Erhi hagera kasanzi, omwimangizi w’eprizo arhondera okulangalira Yozefu n’okumukenga, nk’oku Potifari naye ajiraga. Buzinda, oyo mwimangizi w’eprizo aha Yozefu omukolo gw’okuyimangira abandi bashwekwa. Ebibliya edesire oku “oyo murhambo w’empamikwa [prizo] arhakadesire mpu ayobohera ebiri omu maboko ga Yozefu.” Yozefu alikola agwerhe omukolo gw’okujira. Eyo yali mpindulo arhal’icirheganyizeko! Gurhi omushwekwa washobekagwa oku alonzagya okubaka muka omukulu w’abalanzi ba mwami akahabirwe ecikono ciri nk’eco? Er’idoso ligwerhe ishuzo liguma lyone. Nk’oku olwandiko lw’Omurhondêro 39:23 ludesire, “Nyamubaho ali haguma naye anakazag’irhuma abêrwa n’emikolo yage yoshi.”

10. Ohugûle bulya gurhi Yozefu akabwine nk’arhali abêrwa mw’ebi akag’ijira byoshi.

10 Kandi ocib’ibona ako kanga ka Yozefu nk’oku akag’ikabona. Enyuma z’okushobekwa obunyweshi n’okukwebwa omu prizo, k’orhanyize oku akag’ibona oku ali abêrwa omu bintu akag’ijira byoshi? Bici Yozefu akag’icifinja kulusha ebindi byoshi? K’akag’icifinja okuzigirwa n’omwimangizi w’eprizo? Byanahashikana oku alilonzize baderhe oku arhagwerhi igosa banamushwekûle. Ciru ahûnyire owundi mushwekwa wali hofi ashwekûlwe oku amuderhere embere za Faraoni lyo naye arhenga mw’eyo prizo mbi bwenene. (Murh. 40:14) Cikone, oyo mulume arhamuderheraga embere za Faraoni duba-duba. N’oko kwarhuma Yozefu abêra omu prizo yindi myaka ibirhi. (Murh. 40:23; 41:1, 14) Cikone, Yehova agendekire okujira Yozefu abêrwe omu ngasi kantu. Gurhi ajijiremwo ntyo?

11. Buhashe buhi bwago-bwago Yehova ahîre Yozefu, na gurhi oko kwarhabire okuhikiriza omuhigo gwa Yehova?

11 Amango Yozefu ali omu prizo, Yehova arhuma omwami w’e Misri alorha bilorho bibirhi byamubulisagya omurhûla. Faraoni alonza bwenene okumanya amahugûlo g’ebyo bilorho byage. Erhi mwami amanya oku Yozefu ajira obuhashe bw’okuhugûla ebilorho, aderha oku bamulerhe. Kugerera oburhabale bwa Yehova, Yozefu ahugûla ebyo bilorho anasomeza Faraoni kugerera amahano amuhâga. Erhi Faraoni abona oku Yehova ali haguma na Yozefu, amuha omukolo gw’okuyimangira edepo z’ebiryo omu cihugo coshi c’e Misri. (Murh. 41:38, 41-44) Buzinda, haba ishali lidarhi omu cihugo c’e Misri ciru n’omu cihugo c’e Kanani omulala gwa Yozefu gwal’ilamiremwo. Yozefu al’ikola agwerhe ecikono cakarhumire aciza omulala gwage na muli ntyo alange iburha lyakarhenziremwo Masiya.

12. Omu njira zihi Yehova ajijire Yozefu abêrwe omu bintu akag’ijira byoshi?

12 Orhanye oku bintu birhalug’ihikira abandi byahikiraga Yozefu omu kalamo. Ndi washumyagya Potifari asegezeko Yozefu obwenge, n’obo ali muja wa busha-busha? Ndi washumyagya omwimangizi w’eprizo ayerese Yozefu olukogo, n’obo ali mushwekwa wa busha-busha? Ndi warhumaga Faraoni alorha ebilorho by’okubulisa omurhûla anaha Yozefu obuhashe bw’okubihugûla? Ndi washumyagya Faraoni ly’arhôla omuhigo gw’okujira Yozefu abe mwimangizi w’ebiryo omu cihugo coshi c’e Misri? (Murh. 45:5) Bibonekine n’obwalagale oku Yehova ye warhumaga Yozefu abêrwa omu bintu akag’ijira byoshi. Ciru akaba bakulu ba Yozefu bal’ilonzize okumuniga, Yehova ashanja ako kanga ly’ahikiriza obulonza bwage.

OKU YEHOVA ARHUMA WABÊRWA

13. Ka Yehova anarhulwire omu ngasi kanga karhuhikira omu kalamo? Ohugûle.

13 Bici omwanzi guganirire Yozefu gurhuyigirizize? Ka Yehova anarhulwire omu ngasi kanga karhuhikira? K’anahindule ngasi kanga rhulimwo omu kalamo kirhu ly’ebintu bibi byoshi birhuhikire biba n’ecirhumire cinja cirhumire byarhuhikira? Nanga, Ebibliya erhadesiri ntyo. (Muh. 8:9; 9:11) Cikone rhumanyire ntya: Erhi amazibu garhuhikira, Yehova anabe agamanyire bwinja ananayumve amasala girhu g’okumuhûna oburhabale. (Enna. 34:15; 55:22; Iz. 59:1) Na kulusha ebyo, Yehova anarhurhabala lyo rhuhash’ilembera amazibu girhu. Gurhi ajiramwo ntyo?

14. Gurhi Yehova arhurhabalamwo omu kasanzi k’amazibu?

14 Njira nguma Yehova arhurhabalamwo kuli kurhuha omurhima n’oburhulirize, kanji-kanji anajire ntyo omu kasanzi kakwanine. (2 Kr. 1:3, 4) Ntyo ko ajirire mwene wirhu Eziz w’omu cihugo c’e Turkmenistan watwiragwa olubanja oku ajire myaka ibirhi omu prizo erhi buyemere bwage burhuma. Adesire ntya: “Sezi ly’olusiku nasambisibagwa, mwene wirhu muguma anyeresa olwandiko lwa Izaya 30:15, ludesire ntya: “Omu kudekerera n’omu kundangalira mwo mwarhenza oburhwali bwinyu.” Olo lwandiko lunantabale ntulirire ensiku zoshi n’okulangalira Yehova omu ngasi kantu. Okurhanya bwenene k’olo lwandiko kwantabire ensiku zoshi najijire omu prizo.” Ka hali akasanzi okengire omu kalamo kawe Yehova akuhîre omurhima n’oburhulirize omu mango wal’ibilagirireko bwenene?

15-16. Bici ebyahikiraga Tori bikuyigirizize?

15 Kanji-kanji erhi rhurhanya oku mazibu rhwageziremwo omu mango gageraga lyo rhuhugûkwa gurhi Yehova arhurhabiremwo lyo rhugalembera. Mwali wirhu muguma ohamagalwa Tori acibwinire ntyo. Omugala Mason alwisize akansere myaka ndarhu yoshi kuhika afâ. Kobinali, Tori aciyumvirhe kubi bwenene. Adesire ntya: “Ntarhanyizi oku hali akandi kanga kazibu bwenene kulusha ako kakampikira nie nka muzîre.” Ayushwire ntya: “Nyemire n’obwalagale oku abandi babusi nabo banayemera oku, okubona omwana wawe ali alibuka ko kubi bwenene ahali h’okulibuka wene.”

16 Ciru akaba ako kanga kali kazibu bwenene kuli Tori, akengire buzinda enjira Yehova amurhabiremwo ly’akalembera. Adesire ntya: “Erhi ntanya kw’ako kasanzi, nambone oku Yehova antabire omu mango goshi g’obulwala bwa mugala wani. Kwa lwiganyo, ciru n’amango Mason al’ilwazire bwenene arhakahashire okubona abakag’iyish’irhurhangula, bene wirhu na bali birhu bakag’itembeza omutuga nsa ibirhi zoshi lyo bahika oku hopitali. Ngasi kasanzi hakag’iba muntu mulebe omu cumpa c’okulindiramwo munganga, anakag’iba acirheganyize analonzize okuhâna oburhabale. Kandi bene wirhu na bali birhu bakag’irhuhikirigiza amalagirire girhu g’omubiri. Ciru n’omu kasanzi kazibu bwenene, nta lusiku rhwabuzire akantu rhulagirireko.” Yehova akag’iha Tori ebi al’ilagirireko ly’alembera, na ntyo ko anajirire Mason naye.​—Olole ecisanduku cidesire “ Yehova Arhuhîre ebi Rhwanal’ilagirireko.”

ORHAKAG’IYIBAGIRA EBI YEHOVA AKUJIRIRE BYOSHI

17-18. Bici byarhurhabala lyo rhuhugûkwa oburhabale Yehova ali arhuha omu mango rhuli omu marhangulo n’okuba ba kuvuga omunkwa? (Ennanga 40:5)

17 Osome Ennanga 40:5. Omuhigo gw’omuntu osoka oku ntondo kuba kuhika oku busongerwe bwayo. Cikone omu njira haba hantu hanji arhang’iyimanga n’okushagalukira ebintu binja abwine. Ko n’oko, ngasi mango nawe okaciha akasanzi k’okurhanya lugenda gurhi Yehova ali akurhabalamwo ly’obêrwa ciru akaba oli walembera amazibu. Oku buzinda bwa ngasi mulegerege okacidosa ntya: ‘Gurhi Yehova anangishiremwo omu lusiku lw’ene? Ciru akaba nciri nalwisa mazibu malebe, gurhi Yehova ali antabalamwo lyo ngalembera?’ Ocihangane ohugûkwe ciru kantu kaguma kone Yehova ajijire ly’akurhabala obêrwe.

18 Kobinali, nkaba wanaba oli wasalira ly’amarhangulo gawe gahwa. Okujira ntyo kuyumvikine kunashinganine. (Fl. 4:6) Cikone kandi rhushinganine rhukabona emigisho rhugwerhe ciru na muli gano mango. Yehova alaganyize oku arhuha emisi n’okurhurhabala lyo rhulembera. Co cirhumire, ensiku zoshi okavuga omunkwa okubona Yehova ali akurhabala. Erhi wakajira ntyo, wanabona gurhi Yehova ali akurhabalamwo ly’obêrwa, nk’oku arhabalaga Yozefu, ciru n’omu mango ali omu marhangulo.​—Murh. 41:51, 52.

LWIMBO 32 Ukuwe Upande wa Yehova!

a Amango rhuli rhwalwisa irhangulo lidarhi, rhwanarhanya oku ‘rhurhabêrwe,’ erhi oku Yehova arhali arhurhabala. Nkaba rhwanarhanya oku amango irhangulo lirhu lyamahwa go mango rhwakaderha oku rhwamabêrwa. Cikone, ebyahikiraga Yozefu omu kalamo kage birhuyigirizize isomo ly’obulagirire: Yehova anarhurhabala rhubêrwe ciru n’amango rhuli rhwalwisa amarhangulo. Eci cigabi caganirira gurhi akajiramwo ntyo.

b Ebibliya eganirire ezo mpindulo ntangiriza zajirikanaga omu kalamo ka Yozefu erhi ahêkwa omu buja omu milongo misungunu yone, cikone byanahashikana zajirikine omu kasanzi ka myaka minji.