1-2. a) Khu ginani hi gu mba hlamadziswa tepo hi tshanganago ni sigaradzo? b) Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

 ETHU kha hi samadziswe tepo hi tshanganago ni sigaradzo. Bhibhiliya yo ganeya gu khiyo: “Gu vbwetega guvbindra khu sigaradzoni nya singi gasi gu bela Mufumoni wa Nungungulu.” (Mith. 14:22) Khu kharato, ethu hi ngu dziti gu khethu sigaradzo sathu kha si na nga lulamiswa khu gu vbeleya kala hi vbanya mafuni nya maphya ya Nungungulu avbo nya gu “gima kha gu na manega gambi gufa, guliya gu na vbeya, ni gu dileya ni wuvi.” — Gutu. 21:4.

² Jehovha kha hi vhikeyi avbo nya sigaradzo hi tshanganago naso, ganiolu uye a ngu hi phasa gu si timiseya. Wona esi mupostoli Pawulo a embedego Makristo ma nga ba ma vbanya Roma. Uye gu pheya khumbugide sigaradzo nya sikhongolo esi uye ni vandriyaye va tshanganidego naso. Khavbovbo, uye a di lova khuye “ethu hi pade khu tshivba ya wule a nga hi haladzago.” (Rom. 8:35-37) Isoso so thula gu khiso Jehovha a nga gu phasa ambari tepo u timiseyago gigaradzo nyo khaguri. Hongoleni hi wona edzi Jehovha a phasidego khidzo Josefa gu dugeleya ni edzi uye a nga gu phasago khidzo.

3. Guvbindrugedza muni nya mba gu vireya gu manegidego womini ga Josefa?

³ Jakobe si vegide guagani gu khuye a di gu haladza ngudzu gyanana gyaye Josefa. (Gen. 37:3, 4) Kha nga handro nya isoso, sanana nya koma sa Jakobe si di pweya lidiwo ndriyawe. Tepo va nga mana lithomo, avo va di rengisa Josefa ga tsawa mowo nya varengisi nya valimi. Varengisi vovo va di dzega Josefa va gimbiya naye pfhuka nyo laphe kala Egipito. Avbo a ngaya rengiswa gambe ga Potifari, muthangeyi nya dziguardha dza Faro. Nya mba hweya, womi wa Josefa wu di vbindrugedza.  Vbavbandzi nyo khale gyanana nyo golege gya papayi waye uye a di khala gumbi nya moyo nya Muegipito. — Gen. 39:1.

4. Hi nga emisana kharini ni gigaradzo nya nga egi Josefa a tshanganidego nagyo?

⁴ Bhibhiliya yari khiyo “satshavbo si na ni gikhati si dugelelago khigyo.” (Muh. 9:11) Ethu dzimbe dzitepo hi nga tshangana ni sigaradzo esi si “padwa[go] khu muthu,” a gu sigaradzo vathu vatshavbo va tshanganago naso. (1 Kor. 10:13) Mwendro ethu adzina hi nga tshaniseka basi khu kotani nya olu hi gu valandreyi va Jesu. Khu giyeyedzo, ethu adzina hi nga poyidwa, hi wugedwa mwendro gu tshaniswa khu kotani nya gu khodwa gwathu. (2 Thim. 3:12) Ambari wa gu tshangana ni gevbini gigaradzo Jehovha a nga gu phasa gu dugeleya. Jehovha giride kharini isoso ga Josefa?

5. Ginani egi Potifari a nga tiyisega khigyo maningano khu gu dugeleya ga Josefa? (Genesi 39:2-6)

⁵ Leri Genesi 39:2-6. Potifari tugude gu khuye Josefa a diri mwama nya guti ni sighingi. Uye gambe a di gu dziti gu khuye khu ginani Josefa a nga ba a dugeleya. Potifari a wonide gu khuye: “PFHUMU Nungungulu womo ga Josefa, gambe a ngu kategisa mithumo yatshavbo.” b Khu gu hegisa Muegipito giride Josefa a khala muphasedzeyi waye. Uye gambe vegide Josefa kha nga muthangeyi ndrangani gwaye. Handro muni wu manegidego? Potifari dugelede.

6. Josefa adzina a dzipwide kharini maningano ni giemo gyaye?

⁶ Dundrugeya khedzi Josefa a dzipwidego khidzo. Ginani egi a nga ba a gi vbweta ngudzu? Ina uye a di gu vbweta gu tidwa ni gu tshatshazedwa khu Potifari? Gu diga satshavbo, adzina uye a di gu vbweta gu tshudwa gasi a si kodza gu bweleya aya wonana ni papayi waye. Ambari ulolo, uye a di ngari ni malungelo ndrangani ga Potifari. Ganiolu, uye a di ngari gumbi ya muthu a nga ba a si khozeyi Jehovha. Jehovha kha gira gu Potifari a tshula Josefa nigu giemo gya Josefa gi di hadzi engedzeya gu garadza.

7. Giemo gya Josefa gi di engedzeya gu vivba khu ndziya muni? (Genesi 39:14, 15)

⁷ Kha nga si khumbugidwego umo ga Genesi  39, mwangadzi wa Potifari a di gu vbweta Josefa nigu a zamide gu mu gira a lala naye dzitepo nya dzingi. Tepo yatshavbo Josefa a di gu bomba. Khu gu hegisa, uye a di gorogeya Josefa a bwe a mu singedza gu khuye a di gu zama gu mu pfinya. (Leri Genesi 39:14, 15.) Tepo Potifari a ngapwa isoso, uye a di theya Josefa pasoni umo a nga khala myaga nyo khaguri. (Gen. 39:19, 20) Li di khade kharini lipaso lolo? Lito nya Gihebheru Josefa a li thumisidego ga “lipaso” lolo li nga thula “posu.” Iso si thulago gu khiso uye a di romo ga wulanga nya gidema nigu a di gu thava ngudzu. (Gen. 40:15) Ni gu gambe Bhibhiliya yo yeyedza gu khiyo ga tepo nyo khaguri mawundro ya Josefa ma di gu hungeledwe nigu ngoloni gwaye gu di hungidwe khu dzikorenti. (Ndzi. 105:17, 18) Giemo gya Josefa gi di gu engedzeya gu vivba ngudzu. Wulangani nyo khale gumbi nyo tumbege uye a di ya khala gibotshwa.

8. Ambari gigaradzo gyo engedzeya gu vivba, ethu hi nga tiyisega khu ginani?

⁸ Ina uwe u di nga tshangana ni giemo nyo garadze gi nga ngedzeya gu garadza ambari hwane nyo ba u giride milombelo? Isoso si nga girega. Jehovha kha hi vhikeyi ga sigaradzo sa mafuni momu ma fumedwago khu Sathane. (1 Joh. 5:19) Ambari ulolo, uwe u nga tiyisega gu khuwe Jehovha a ngu siti esi u emisanago naso nigu uye a ngu khathala khuwe. (Mat. 10:29-31; 1 Ped. 5:6, 7) Vbavbandzi nya isoso, uye o tumbisa gu khuye “eni gima kha nyi na mi diga.” (Hebh. 13:5) Jehovha a nga gu phasa gu timiseya ambari tepo giemo gyago gi girago gu khatshi kha gi na nga tshukwata. Wona esi si giregedego Josefa.

9. Ginani gi yeyedzago gu khigyo Jehovha a diri ni Josefa tepo a nga ba a romo pasoni? (Genesi 39:21-23)

⁹ Leri Genesi 39:21-23. Ambari olu a nga ba a tshangana ni sigaradzo, Jehovha a giride Josefa a dugeleya. Khu ndziya muni? Khu gu gimbiya nya tepo, Josefa a di tumbwa ni gu ningwa githawo khu muthangeyi nya lipaso gufana ni esi si giregidego ni Potifari. Khu gu landreya muthangeyi nya lipaso a di emisa Josefa gasi gu a thangeya simbe sibotshwa. Khu lisine, Bhibhiliya yari khiyo “muthangeli nya lipaso, a di si dzi garadzi khu gu khedzisela esi si nga bani a pharisidwe Josefa.” Josefa olu a diri ni gilo nya gu vege gupima gwagyo, a gu thumo a nga ba a yede gu wu gira. Ogu gu diri guvbindrugedza nya gu samadzise. Sa gu kodzega kharini gu gibotshwa gi singedzidwego gu pfinya ngadza Potifari gi ningwa thumo nya lisima ngudzu? Hlamulo mowo basi. Genesi 39:23 wari khuwo: “PFHUMU Nungungulu a diri ni uye; pfhumu a di gira gukhuye silo ni mithumo yatshavbo ya Josefa yi mu dugela gwadi.”

10. Tshamuseya gu khuwe khu ginani Josefa adzina a dzipwidego na si dugeleyi ga satshavbo?

¹⁰ Zama gambe gu wona giemo khu gu dundrugeya edzi Josefa a nga ba a dzipwa khidzo. Hwane nya gu ba a singedzidwe a bwe a khothedwa, ina uye a dzipwide na dugelede ga satshavbo? Ginani egi Josefa a nga ba a gi vbweta ngudzu guvbindra satshavbo? Ina gu diri gu wonwa gwadi khu muthangeyi nya lipaso? Adzina saye Josefa a di gu vbweta gu tshulega. Uye a di bwe a lomba ga gimbe gibotshwa gi nga ba gi vbweta gu duswa gasi gi ya ganeya ga Faro khu lina laye gasi a mu dusa khu pasoni. (Gen. 40:14) Ambari ulolo, mwama wule kha ganeya ga Faro. Kha nga handro Josefa simamide pasoni khu myaga mivili gambe. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Ambari ulolo, Jehovha simamide gu gira dzindziya dza Josefa dzi dugeleya. Khu ndziya muni?

11. Makodzelo muni nyo hathege aya Jehovha a ningidego Josefa, nigu isoso si phaside kharini gasi gu tadzisa makungo ya Jehovha?

¹¹ Tepo Josefa a nga ba ari pasoni, Jehovha a  di gira gu pfhumu ya Egipito yi manega ni miloro mivili yi nga ba yi mu garadza. Faro a di khendzuga na gu vbweta guti mitshamuselo nya miloro yoyo. Tepo pfhumu yi nga dziti gu khiyo Josefa a na ni makodzelo nya gu tshamuseye miloro uye a di mu ranisa. Khu gu phaswa khu Jehovha, Josefa a tshamusede miloro nigu Faro a samadzisidwe ngudzu khu wusingalagadzi a ningidwego khu Josefa. Khu gu wona gu khuye Jehovha a na ni Josefa, Faro a di emisa Josefa kha nga muthangeyi nya litigo latshavbo la Egipito. (Gen. 41:38, 41-44) Khu gu landreya gu di manega ndzala tigoni ga Egipito ni Khanani omu va nga ba va vbanya valongo va Josefa. Josefa olu a diri ga giemo nya gu vbulugise ndranga yaye ni gu sayisa livelego a nga hadzi dugeya avbo Mesiya.

12. Jehovha giride gu Josefa a dugeleya khu dzindziya muni?

¹² Dundrugeya khu sigiro si giregidego womini ga Josefa. Khu mani a nga gira gu Potifari a vega gupima ga Josefa oyu a nga ba ari gumbi? Khu mani a nga gira gu muthangeyi nya lipaso a tumba Josefa oyu a nga ba ari gibotshwa? Khu mani a nga ninga Faro miloro yi nga ba yi mu garadza a bwe a ninga Josefa makodzelo nya gu yi tshamuseya? Khu mani a nga kutsa Faro gu emisa Josefa gasi gu kabaniseya guhodza vathu vatshavbo Egipito? (Gen. 45:5) Nya mba kanakana khu Jehovha a nga gira satshavbo gasi Josefa a dugeleya. Ambari olu vandriye va Josefa va nga ba va vbweta gu mu songa, Jehovha vbindrugedzide giemo gasi gu gira gugola gwaye.

13. Ina Jehovha a ngu woneleya satshavbo si hi dugeleyago? Tshamuseya.

¹³ Ginani hi gi hevbulago khu matimo ya Josefa? Ina Jehovha a ngu woneleya satshavbo si hi dugeleyago? Ina uye a ngu gira satshavbo a si kodzago gasi gu vbindrugedza silo satshavbo nya gu vivbe si hi giregeyago khu gighelo nya gyadi? Ahihi, Bhibhiliya kha yi hevbudzi isoso. (Muh. 8:9; 9:11) Ambari ulolo, ethu hi ngu dziti gu khethu tepo hi tshanganago ni gigaradzo, Jehovha a ngu siti esi si hi giregeyago nigu a ngupwa tepo hi mu lombago giphaso. (Ndzi. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Vbavbandzi nya isoso, Jehovha a nga hi phasa gu emisana ni gigaradzo ni gu dugeleya. Khu ndziya muni?

14. Jehovha a gu hi phasa kharini tepo hi tshanganago ni sigaradzo?

 ¹⁴ Mweyo nya dzindziya eyi Jehovha a hi phasago khiyo khu gu hi thaveleya ni gu hi tiyisa khu tepo yakone. (2 Kor. 1:3, 4) Isoso khiso si dugeledego ndriyathu nyo pwani khu Eziz, wa Turquemenistão oyu a nga konedwa gu khala pasoni myaga mivili khu kotani nya gu khodwa gwaye. Uye wari khuye: “Litshigu nya gu lamudwe gwango ni dzimindru, ndriyathu moyo a di nyi yeyedza Isaya 30:15 yi gu khiyo: “Tshivba yanu yi di hadza gu mana gutangala ni gitumbo.” Livhesi leli tepo yatshavbo li nyi phaside gu simama na nyi rude ni gu tumba Jehovha ga silo satshavbo. Gu dundrugeya khu livhesi leli si nyi phaside gu timiseya tepo nyi nga ba nyi romo pasoni.” Ina u ngu dundruga tepo nyo khaguri eyi Jehovha a gu phasidego womini gwago khu gu gu thaveleya ni gu gu tiyisa tepo u nga ba u vbweta giphaso?

15-16. Ginani u gi hevbulago khu giyeyedzo gya Tori?

¹⁵ Dzitepo nya dzingi ethu kha hi tuguli edzi Jehovha a hi phasidego khidzo gu timiseya sigaradzo sathu kala si vbindra. Ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Tori, tugude gu khuye isoso lisine. Gyanana gyaye nyo pwani khu Mason, gi dwanide ni câncer gipimo nya 6 myaga kala gifa. Khu lisine, Tori a garadzegide ngudzu. Uye wari khuye: “Kha nya nga ba nyi pimisa gu kheni nyi di hadzi gu tshangana ni giemo nyo garadze nya nga egi kha nga muvelegi.” Uye a engedza gambe gu khuye, “eni nyi ngu tiyisega gu kheni vambe vavelegi va di hadzi gu ema ni eni avbo nya gu kheni si ngu vbisa ngudzu gu wona gyanana na gi gu tshaniseka guvbindra gu tshaniseka uwe mune.”

¹⁶ Ambari olu isoso si nga gira Tori a garadzega ngudzu tepo a nga wona gyanana gyaye na gi gu tshaniseka ngudzu, uye a dundrugede edzi Jehovha a mu phasidego khidzo gu timiseya. Uye wari khuye: “Tepo nyi dundrugeyago  khu tepo yoyo, eni nya gu wona edzi Jehovha a nyi phasidego khidzo tepo gyanana gyango gi nga ba gi dwala. Khu giyeyedzo, tepo Mason a nga ba a dwala ngudzu, vandriyathu va di gu gimbiya tanga nya dziora dzimbili kala ospitali gasi va ta mu wuseya. Tepo yatshavbo a di romo muthu ospitali a nga ba a dzi emisede gu hi phasa. Vbavbandze nya isoso, vandriyathu va hi ningide satshavbo hi nga ba hi si vbweta khu nyamani. Ambari ga dzitepo nyo garadze ethu tepo yatshavbo hi diri ni satshavbo hi nga ba hi si vbweta.” Jehovha ningide Tori esi a nga ba a si vbweta gasi gu timiseya nigu giride sasimweso ni Mason. — Wona kwadru yi gu khiyo: “ Jehovha a hi ningide esi hi nga ba hi si vbweta khu tepo yakona.”

17-18. Ginani gi na hi phasago gu dundruga ni gu bonga giphaso egi Jehovha a hi ningago tepo hi tshanganago ni sigaradzo? (Ndzimo 40:5)

¹⁷ Leri Ndzimo 40:5. Makungo ya ava va gu na ni thumo nyo liti sigomo, khu gu vboha vbatshani nya gigomo. Gu na ni malanga nyo khaguri avbo va emago avbo gasi gu khedziseya gwadi tumbunugo. Khu ndziya nyo fane, tshigu ni tshigu dzi vegeye tepo gasi u ema u bwe u dundrugeya khedzi Jehovha a gu phasidego khidzo gu dugeleya, ambari tepo u nga ba u tshangana ni gigaradzo nyo khaguri. Gu vbeyani nya litshigu ni litshigu dzi wudzise esi: ‘Makategwa muni ya Jehovha nyi ma wonidego muhuno? Ambari olu gigaradzo gi simamago gu manega, Jehovha o nyi phasa kharini gu gi timiseya?’ Zama gu tugula makategwa ya Jehovha a gu ningidego gasi u si kodza gu dugeleya.

¹⁸ Khu lisine, adzina u ngu gombeya gasi gu gigaradzo gyago gi vbindra. Isoso si ngu pwisisega nigu khiso si vbwetegago. (Filp. 4:6) Ganiolu, kha hi yeli gu divala khu makategwa hi gu nawo. Kholu Jehovha a ngu hi tumbisa gu hi tiyisa ni gu hi ninga giphaso gasi gu hi timiseya. Khu kharato, u nga divali giphaso egi Jehovha a gu ningago. Khavbovbo, uwe u na wona edzi Jehovha a gu phasago khidzo gasi u dugeleya gu fana ni esi a giridego Josefa tepo a nga ba a tshangana ni sigaradzo. — Gen. 41:51, 52.