Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 3

Jehova Ulikukugwasya Kuti Uzwidilile

Jehova Ulikukugwasya Kuti Uzwidilile

“Jehova wakali a Josefa . . . , wakali kupa kuti kazwidilila muzintu zyoonse nzyaakali kucita.”—MATL. 39:2, 3.

LWIIMBO 30 Ngu Taata, ngu Leza Wangu, Mweenzuma

ZITAYIIGWE a

1-2. (a) Nkamboonzi mapenzi naatali chintu cheenzu pe kulindiswe? (b) Tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?

 MAPENZI teechintu cheenzu pe kubakombi baJehova. Mbuli mbulyaamba Bbayibbili, “tweelede kunjila muBwaami bwaLeza kwiinda mumapenzi miingi.” (Mil. 14:22) Tulizi kuti amwi mapenzi ngituswaana taakamani pe kusikila tuzoopone munyika mpya iitakwe lufu pe “nikuba koomoka nikuba kulila nikuba kuchisa.”—Chi. 21:4.

2 Jehova tatukwabilili pe kumapenzi ngituswaana. Nikuba oobo, ulatugwasya kuti tukonzye kulisimya. Amubone nzyaakaamba mwaapostolo Pawulu kumaKkristu aakali kukkala kuRoma. Wakasaanguna kubalembela atala amapenzi we abakombinyina ngibakali kuswaana. Mpawo wazoobalembela kuti: “Tulikuzunda chakumaninina kwiinda muli yooyo wakatuyanda.” (Rom. 8:35-37) Eezi zitondeezya kuti Jehova ulakonzya kutugwasya nikuba katuli mubuyumu-yumu. Lino atubone kuti Jehova wakamugwasya biyeni Josefa kuti azwidilile akuti kujana wakugwasya biyeni iwe lwako kuti uzwidilile.

KUTI ZINTU ZYACHINCHA KATUTAYEEYELI

3. Buumi bwakamuchinchila biyeni Josefa mukulaba kwaliso?

3 Zyakali aantanganana kuti Jakkobo wakali kumuyanda loko Josefa. (Matl. 37:3, 4) Eezi zyakapa kuti bakulana bakwe bamuchitile bbivwe. Chiindi nibakajana mweenya, bakamuuzya kuli basimabbizinesi bakuMidiyani. Basimabbizinesi aabo, bakatola Josefa bayinkaawe baakumuuzya ku-Ijipita kuli Potifara mupati wabalindi baFaro. Choonzyo zintu zyakamuchinchila Josefa mukulaba kwaliso. Taakachili mwana uuyandwa pe pesi wakali waba muzike ku-Ijipita.—Matl. 39:1.

4. Mbuli Josefa, ngaali mapenzi ngitukonzya kuswaana?

4 Bbayibbili lyaamba kuti bantu “boonse buyo balasikilwa ziindi zyamapenzi.” (Muk. 9:11) Chimwi chiindi tuswaana mapenzi ngibaswaana “bamwi bantu” naakuti aasikila bantu boonse. (1 Kor. 10:13) Chimwi chiindi tulakonzya kupenzegwa akaambo kakuti tuli basikwiiya baJesu. Muchikozyano, tulakonzya kufubaazigwa, kukazigwa naakuti kupenzegwa akaambo kalusyomo lwesu. (2 Tim. 3:12) Kufumbwa mapenzi ngituswaana, Jehova ulakonzya kutugwasya kuti tuzwidilile. Wakamugwasya biyeni Josefa?

Jehova wakagwasya Josefa kuti azwidilile nikuba kuti wakali muzike waPotifara ku-Ijipita (Langa fuka 5)

5. Niinzi nzyaakabona Potifara atala akuzwidilila kwaJosefa? (Matalikilo 39:2-6)

5 Bala Matalikilo 39:2-6. Potifara wakabona kuti Josefa wakali musongo akuti wakalisungweete. Kweelede kuti kuli kaambo kakapa kuti Potifara ayeeye oobo. Potifara wakabona kuti “Jehova wakali kupa kuti [Josefa] kazwidilila muzintu zyoonse nzyaakali kucita.” b Eezi zyakapa kuti Potifara asale Josefa kuti abe sikumubelekela akuti abe mupati wamung’anda yakwe yoonse. Eezi zyakapa kuti Potifara azwidilile.

6. Kweelede Josefa wakali kulimvwa biyeni achiimo chakwe?

6 Atweezye biyo kubona mbakali kulimvwa Josefa. Mubonaanga kwakachili zimwi zintu na nzyaakachili kuyanda? Wakali kuyanda kuti Potifara amubone akuti amulumbe na? Nikuba kuti Josefa wakali aazilongezyo zyiingi mung’anda yaPotifara, wakachili muzike wamuntu uutakombi Jehova. Kweelede wakali kuyanda kwaangununwa kuchitila kuti abweede kuli wisi. Jehova taakapa kuti Potifara aangunune Josefa. Alubo katayeeyeli, buumi bwakwe bwakayindilila kubija.

KUTI CHIIMO CHAYINDILILA KUBIJA

7. Zyakeenda biyeni kuti zintu zyiindilile kubija mubuumi bwaJosefa? (Matalikilo 39:14, 15)

7 Mbuli mbukwaambidwe muchaandaano 39 chabbuku lyaMatalikilo, mwanakazi waPotifara wakali kumuyanda Josefa alubo kwaziindi zyiingi wakali kweezya kumoongelezya kuti awonaawe. Pesi Josefa wakali kumukakila. Kumamanino, mwanakazi ooyo wakanyema alubo wakabejelezya Josefa kuti wakali kuyanda kumuvumpila. (Bala Matalikilo 39:14, 15.) Potifara naakamvwa makani aaya, wakawaalila Josefa mujele, oomo mwaakakkala kwaminyaka myiingi. (Matl. 39:19, 20) Jele eeli lyakali biyeni? Bbala lyakuti jele ndyaakabelesya Josefa lilakonzya kwaamba “mugodi” naakuti “mulindi.” Eezi zitondeezya kuti Josefa wakali kukkala mundawu ilaamudima akuti taakachiilikwe bulangilizi pe. (Matl. 40:15, makani aamunsi.) Mukuyungizya, Bbayibbili litondeezya kuti Josefa wakaangidwe aancheni kumawulu aansimbi munsingo. (Int. 105:17, 18) Chiimo chaJosefa chakali kwiindilila kubija. Taakachili muzike uulemekwa pesi wakali waba musungwa uutagwasyi.

8. Nikuba kuti zyiimo zyesu zyayindilila kubija, niinzi nzituzi?

8 Kuli nwaakali waba muchiimo chiyumu na zintu kazili kwiindilila kubija kazitakwe ndaba pe kuti ulikukomba? Zintu zili boobu zilachitika. Jehova tatukwabilili kumapenzi woonse ngituswaana munyika eeyi yeendelezegwa aaSaatani. (1 Joh. 5:19) Nikuba oobo, Jehova ulizizi zyoonse nzuswaana alubo ulaandaba anduwe. (Mt. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Jehova wakasyomezya kuti: “Tandizookusiyi pe alubo tandizookulekelezyi pe.” (Heb. 13:5) Jehova ulakonzya kukugwasya kuti ulisimye nikuba kuti ulikubonaanga chiimo chako tachichigwasyi pe. Atubone kuti wakamugwasya biyeni Josefa.

Jehova wakali aaJosefa chiindi naakali mujele, wakasalwa kuti alanganie basungwa boonse (Langa fuka 9)

9. Niinzi chitondeezya kuti Jehova wakali aaJosefa chiindi naakali mujele? (Matalikilo 39:21-23)

9 Bala Matalikilo 39:21-23. Jehova wakapa kuti Josefa azwidilile nikuba naakali mumapenzi mapati mujele. Wakazichita biyeni? Mbuli mbaakachitide Potifara kumatalikilo, anguwe mupati wajele wakasaanguna kulemeka Josefa akumusyoma. Kakutanayinda chiindi, wakasala Josefa kuti abe sikulanga-langa basungwanyina. Bbayibbili lyaamba kuti, “mupati wantolongo kunyina mulimo uuli woonse ngwaakacili kubeleka ooyo iwakali mumaanza aa Josefa.” Josefa wakali waba aachimwi chintu chakuchita. Ooku kwakali kuchincha nkwaakatali kulangilila pe. Niinzi chakapa kuti musungwa wakali watamikizigwa kuvumpila mwanakazi wamwaalumi wamunkuta mpati yamwaami apegwe mulimu mupati oobu? Kuli bupanduluzi bumwi biyo. Matalikilo 39:23 yaamba kuti, “Jehova wakali a Josefa alimwi Jehova wakapa kuti kufwumbwa zintu nzyaakali kucita kazwidilila.”

10. Niinzi zyakali kukonzya kupa kuti Josefa abonaanga taakali kuzwidilila pe?

10 Atweezye lubo kubona mbaakali kulimvwa Josefa. Chiindi naakatamikizigwa akuwaalilwa mujele, mubonaanga wakalibona kali kuzwidilila na muzintu zyoonse? Kuli chimwi chintu nchaakachili kuyanda na? Wakali kuyanda kuti mupati wajele amufwide luzyalo na? Kweelede kuti Josefa wakali kuyanda biya kuti bamwaangunune. Wakachita kukumbila umwi musungwa biya wakali waba aafwiifwi kwaangununwa kuti akakumwaambe kubotu kuli Faro, kuchitila kuti amugwisye mujele. (Matl. 40:14) Nikuba oobo, mwaalumi ooyo naakaangununwa taakwe chintu nchaakaamba pe kuli Faro. Eezi zyakapa kuti Josefa akkale imwi minyaka iibili mujele. (Matl. 40:23; 41:1, 14) Nikuba oobo, Jehova wakayinkilila kunembo kupa kuti Josefa azwidilile. Wakazichita biyeni?

11. Jehova wakagwasya Josefa kuti achiteenzi, alubo eezi zyakagwasilizya biyeni mukuzuzikizigwa kwamakanze aaJehova?

11 Chiindi Josefa naakali mujele, Jehova wakapa kuti mwaami wa-Ijipita alote ziloto zibili ziyoosya. Faro wakali kuyanda kuziba kuti ziloto eezyo zyakali kwambaanzi. Mwaami naakaziba kuti Josefa ulakonzya kupandulula ziloto, wakamwiita. Jehova wakagwasya Josefa kuti apandulule ziloto eezyo akuti abuzye Faro muzeezo wakali kuyoomugwasya. Faro naakabona kuti Jehova wakali aaJosefa, wakamusala kuti alange-lange makani aachakulya. (Matl. 41:38, 41-44) Mukuya kwachiindi, kwakazooba nzala mpati mu-Ijipita amunyika yoonse yaKkenani kwakali kukkala bakulimbabo. Josefa wakalikukonzya kufutula bakulimbabo akupa kuti mpuli mwakali kuzoozwa Mesiya italobi pe.

12. Jehova wakamugwasya biyeni Josefa kuti azwidilile?

12 Lino atuyeeyesesye atala amakani aaya aagambya aakachitika mubuumi bwaJosefa. Ngwani wakapa kuti Potifara amubikkile maanu Josefa, imuzike biyo? Ngwani wakapa kuti mupati wajele amubikkile maanu Josefa, imusungwa biyo? Ngwani wakapa kuti Faro alote ng’onzi ziyoosya akuti Josefa akonzye kuzipandulula? Ngwani wakapa kuti mwaami asale Josefa kuti abe nguwe uulanga-langa makani aachakulya ku-Ijipita? (Matl. 45:5) Nsandulo njakuti, nguJehova wakali kupa kuti zintu zyoonse nzyaakali kuchita Josefa zizwidilile. Jehova wakapa kuti, lunya ndubakamuchitila bakulana bakwe, ibe nzila yakuzuzikizya makanze aakwe.

MBAKUGWASYA JEHOVA KUTI UZWIDILILE

13. Jehova ulanjilila na muzyiimo zyoonse nzituswaana? Pandulula.

13 Twiiyaanzi kuzintu zyakachitika mubuumi bwaJosefa? Jehova tanjilili muzyiimo zyoonse nzituswaana. Jehova teenguwe pe weendelezya zintu zyoonse zichitika mubuumi bwesu. Teekuti chiindi choonse nga kuli twaambo tubotu tupa kuti azumizye kuti tuchitikilwe zintu zibi? Peepe! Bbayibbili tee nziliyiisya pe. (Muk. 8:9; 9:11) Nikuba oobo, kuti twaswaana mapenzi, Jehova nga ulibwene alubo ulamvwa chiindi nitukomba kulinguwe katuli kulilila lugwasyo. (Int. 34:15; 55:22; Is. 59:1) Kwiinda zyoonse, Jehova ulakonzya kutugwasya kuti tulisimye chiindi nituli mumapenzi. Utugwasya biyeni?

14. Jehova utugwasya biyeni muziindi zyamapenzi?

14 Imwi nzila Jehova mwatugwasya kuti tulisimye, nkwiinda mukutuumbulizya akutusungwaazya achiindi cheelede. (2 Kor. 1:3, 4) Eezi nzizyo nzyaakachita kuli Eziz, mukwesu wakuTurkmenistan, wakali wapegwa chisubulo chakukkala mujele kwaminyaka iibili akaambo kalusyomo lwakwe. Mukwesu ooyu wakaamba kuti: “Mubuzuba nindakali kuyaakubetekwa, umwi mukwesu wakanditondeezya amwi majwi aali mulugwalo lwa Isaya 30:15, aamba kuti: ‘Mulaba anguzu kufwumbwa buyo kuti mubatame akuba alusyomo.’ Lugwalo oolu lwakandigwasya kuti ndibatame akuti ndisyome Jehova muzintu zyoonse. Kuyeeyesesya atala alugwalo oolu, kwakandigwasya chiindi choonse nindakali mujele.” Aniwe, kuli chiindi nwaakabona Jehova kali kukugwasya na kwiinda mukukuumbulizya naakuti kukusungwaazya achiindi cheelede?

15-16. Twiyaanzi kuzintu zyakachitikila Tori?

15 Chiindi chiingi, nga twazoobona mbaakatugwasya Jehova mapenzi kali amana. Mbaakalimvwa umwi muchizi uutegwa Tori. Mwanaakwe uutegwa Mason wakalwisyana aabulwazi bwakkensa kwaminyaka iili 6 kusikila naakafwa. Eezi zyakamuchisa loko muchizi Tori. Wakaamba kuti, “Taakwe chintu chakandichisa loko mbuli kubona mwanaangu kali koomba kusikila afwe. Ndisyoma bamwi bazyali bazuminana andime. Zili mbubo kuti mapenzi alulame ndime ndimuzyali kwiinda kuti aye kumwana.”

16 Nikuba kuti chiimo eechi chakali kumuchisa loko muchizi Tori, wakayeeya Jehova mbaakamugwasya kuti alisimye. Wakaamba kuti, “Kuti ndayeeya zyakachitika musule, chiindi mwanaangu naakali kuchiswa, nga ndabona kuboko kwaJehova. Muchikozyano, chiindi mwanaangu naakali kuchiswa loko, bakwesu bakali kulipeda kuti beende musinzo wama-awa aabili amoota kuti bazootubone kuchibbadela. Bakwesu bakaliwo chiindi choonse kuti batugwasye. Bakatugwasya nikuba kuzintu zyakumubili. Taakwe nchitwakali kubula pe nikuba kuti zintu zyakali ziyumu loko.” Jehova wakagwasya muchizi Tori amwanaakwe kuti bajane ziyandikana kuchitila kuti bakonzye kulisimya.—Langa kabbokesi kati, “ Jehova Wakatupa Nzitwakali Kuyandikana.”

UTAZILUBI ZINTU NZYAAKAKUCHITILA JEHOVA

17-18. Niinzi zitanootugwasye kuti tubone kuboko kwaJehova chiindi nituli mumapenzi? (Intembauzyo 40:5)

17 Bala Intembauzyo 40:5. Makanze aasikutanta chilundu ngakuti akaakusike aajulu aachilundu. Nikuba oobo, chiindi nayabutanta, muli mwanga wayimikila kuti abone bubotu bwandawu. Munzila iikozyenie, weelede kulipa chiindi chakuyeeyesesya atala mbalikukugwasya Jehova kuti uzwidilile chiindi nulikulisimya mumapenzi. Kumamanino aabuzuba bumwi abumwi, libuzye kuti: ‘Jehova wandigwasya biyeni sunu?’ Yezya kubona nichiba chintu chimwi biyo chibotu Jehova nchaakuchitila.

18 Kulakonzeka kuti chimwi chiindi nga ulikukombela kuti penzi lyako limane. Eezi zilamvwisisika alubo zilikabotu. (Flp. 4:6) Nikuba oobo, tweelede kubona zintu zibotu nzitulaazyo nikuba lino. Jehova wakasyomezya kuti uyootugwasya akutupa manguzu aakuti tulisimye. Nkinkaako, tweelede kukkala katumulumba Jehova akaambo kakutugwasya nkwachita. Kuti twachita oobo, tuyoobona Jehova mbali kutugwasya kuti tuzwidilile mbuli mbaakagwasya Josefa nikuba katuli mumapenzi.—Matl. 41:51, 52.

LWIIMBO 32 Amube Kulubazu lwa Jehova!

a Kuti katuli mumapenzi, nkuyumu kuti tulibone katulikuzwidilila. Tulakonzya kuyeeya kuti bbala lyakuti “kuzwidilila,” libeleka biyo kuti mapenzi eesu amana. Nikuba oobo, zintu zyakachitika mubuumi bwaJosefa zilakonzya kutuyiisya chimwi chintu chiyandikana loko, chakuti Jehova ulakonzya kutugwasya kuti tuzwidilile nikuba katuli mumapenzi. Chiiyo eecho chilatugwasya kubona mbazichita.

b Kuchincha kwabuumi bwaJosefa kwaambidwe mumavesi mache biyo aaBbayibbili. Nikuba oobo, kweelede kuti zintu eezi zyakatola minyaka kuti zichitike.