1-2. (a) Hikwalahokayini swi nga hi hlamarisi leswi hi weriwaka hi miringo? (b) Hi ta kambisisa yini eka nhlokomhaka leyi?

 TANIHI vanhu va Yehovha, a hi hlamali loko hi weriwa hi miringo. Bibele yi vula leswaku “hi fanele ku nghena eMfun’weni wa Xikwembu hi maxangu yo tala.” (Mit. 14:22) Nakambe ha swi tiva leswaku swin’wana swa swiphiqo swa hina a swi nge lulamiseki hi ku helela kukondza hi hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu naswona “rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri nkosi, ku rila ni switlhavi a swi nge he vi kona.”—Nhlav. 21:4.

² Yehovha a nga hi sirheleli hi singita leswaku miringo yi nga hi weli. Hambiswiritano, wa hi pfuna leswaku hi yi tiyisela. Xiya leswi muapostola Pawulo a swi byeleke Vakreste va le Rhoma. U rhange hi ku longoloxa miringo leyi yena ni vamakwavo a va langutane na yona. U tsale a ku: “Hi hlula hi ku helela hikwalaho ka loyi a hi rhandzeke.” (Rhom. 8:35-37) Leswi swi vula leswaku Yehovha a nga ku endla u humelela hambiloko wa ha langutane ni ndzingo. A hi kambisiseni ndlela leyi Yehovha a pfuneke Yosefa a humelela ni ndlela leyi A nga ku pfunaka hayona.

3. I ku cinca kwihi loku veke kona evuton’wini bya Yosefa hi xitshuketa?

³ Yakobo u swi veke erivaleni leswaku a a n’wi rhandza swinene Yosefa n’wana wakwe. (Gen. 37:3, 4) Vabuti wa Yosefa va n’wi vondzokile hikwalaho ka sweswo. Loko va pfulekeriwa hi nkarhi, va xavise Yosefa eka van’wamabindzu va va Midiyani. Van’wamabindzu volavo va teke Yosefa va n’wi yisa eEgipta laha a ku ri kule swinene hi tikhilomitara ta madzana naswona va  tlhele va fika va n’wi xavisela Potifaro ndhuna ya varindzi va Faro. Vutomi bya Yosefa byi cince hi ku copeta ka tihlo, u rhange hi ku va xirhandzwa xa bava wakwe ivi a ya va hlonga ra xiyimo xa le hansi ra Muegipta!—Gen. 39:1.

4. Hi nga langutana ni ndzingo wihi wo yelana ni wa Yosefa?

⁴ Bibele yi vula leswaku “nkarhi ni swiendlakalo leswi nga languteriwangiki swa va wela hinkwavo.” (Ekl. 9:11) Mikarhi yin’wana hi langutana ni swiphiqo leswi “welaka vanhu” ku nga miringo leyi vanhu hinkwavo yi va welaka. (1 Kor. 10:13) Mikarhi yin’wana ha xaniseka hileswi hi felaka ku va vadyondzisiwa va Yesu. Hi xikombiso, hi nga ha hlekiwa, hi kanetiwa hambi ku ri ku xanisiwa hikwalaho ka ripfumelo ra hina. (2 Tim. 3:12) Yehovha a nga ku endla u humelela swi nga ri na mhaka leswaku u langutana ni ndzingo wa njhani. Xana u swi endle njhani sweswo eka Yosefa?

5. Potifaro u xiye yini hi ku humelela ka Yosefa? (Genesa 39:2-6)

⁵ Hlaya Genesa 39:2-6. Potifaro u xiye leswaku Yosefa a a ri jaha leri nga ni vuswikoti ni leri tirhaka hi matimba. Nakambe a a swi tiva leswaku hikwalahokayini. Potifaro u swi vonile leswaku “Yehovha a a katekisa hinkwaswo leswi [Yosefa] a a swi endla.” b Eku heteleleni, Muegipta loyi u hlawule Yosefa leswaku a va nandza wakwe. U tlhele a n’wi hlawula leswaku a langutela yindlu yakwe hinkwayo. Ku ve ni vuyelo byihi? Potifaro u katekisiwile.

6. Xana Yosefa a nga ha va a titwe njhani hi xiyimo xakwe?

⁶ Ringeta ku vona swilo hi tihlo ra Yosefa. I yini leswi a a swi lava hi mbilu hinkwayo? Xana a a lava ku tekeriwa enhlokweni ni ku hakeriwa hi Potifaro? Swi nga endleka Yosefa a a lava ku tshunxiwa ni ku tlhelela eka tata wakwe. Phela hambileswi a a nyikiwe xikhundlha endlwini ya Potifaro, a a ha ri hlonga leri a ri fanele ri titsongahata eka n’wini wa rona loyi a nga gandzeliki Yehovha. Yehovha a nga endlanga leswaku Potifaro a tshunxa Yosefa. Nakambe xiyimo xa Yosefa a xa ha ta nyanya ku biha.

7. Xana xiyimo xa Yosefa xi nyanye ku biha hi ndlela yihi? (Genesa 39:14, 15)

⁷ Hilaha Genesa ndzima 39 yi vulaka hakona, nsati wa Potifaro a a lava Yosefa naswona hi ku  phindhaphindha u ringete ku n’wi phasa. Nkarhi ni nkarhi Yosefa a a ala loko a ringeta ku n’wi yenga. Eku heteleleni, u hlundzukele Yosefa swinene lerova a n’wi hehla hi leswaku u ringete ku n’wi pfinya. (Hlaya Genesa 39:14, 15.) Loko Potifaro a twa sweswo, u hoxe Yosefa ekhotsweni laha a tshameke kona malembe yo hlayanyana. (Gen. 39:19, 20) Xana ekhotsweni a ku ri njhani? Rito ra Xiheveru leri Yosefa a ri tirhiseke ku vula “khotso” ri nga tlhela ri vula “xihlovo” kumbe “khele” leswi vulaka leswaku ndhawu leyi a a ri eka yona a yi ri xinyami nileswaku a a heleriwe hi ntshembo. (Gen. 40:15) Nakambe Bibele yi kombisa leswaku ku ringana nkarhi wo karhi, milenge ya Yosefa a yi bohiwe hi tinketana naswona nhamu yakwe a yi bohiwe hi tinsimbi. (Ps. 105:17, 18) Swilo a swi n’wi fambela ximatsi Yosefa. U suke eka ku va hlonga leri tshembiwaka a ya va xivochwa.

8. Hi nga tiyiseka hi yini hambiloko ndzingo wu ya wu tika?

⁸ Xana u tshame u va eka xiyimo xo tika lexi nyanyeke hambiloko u khongela hi mbilu hinkwayo? Sweswo swi nga endleka. Yehovha a nga hi sirheleli eka miringo emisaveni leyi fumiwaka hi Sathana. (1 Yoh. 5:19) Nilokoswiritano, u nga tiyiseka hi leswi: Yehovha wa swi vona hinkwaswo leswi u langutaneke na swona naswona wa khathala ha wena. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) U hi tshembise leswi: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” (Hev. 13:5) Yehovha a nga ku pfuna u tiyisela hambiloko u vona onge a ku na ndlela yo huma. A hi voneni leswaku u swi endle njhani sweswo eka Yosefa.

9. I yini lexi kombisaka leswaku Yehovha a a ri na Yosefa loko a ri ekhotsweni? (Genesa 39:21-23)

⁹ Hlaya Genesa 39:21-23. Hambileswi xiyimo a xi tika loko Yosefa a ri ekhotsweni, Yehovha u endle leswaku Yosefa a humelela. Njhani? Hi ku famba ka nkarhi, Yosefa u sungule ku tshembiwa ni ku xiximiwa hi ndhunankulu ya khotso hilaha swi veke hakona eka Potifaro. Swi nga si ya kwihi, ndhunankulu ya khotso yi hlawule Yosefa leswaku a langutela vakhotsiwa lavan’wana. Entiyisweni Bibele yi vula leswaku “ndhunankulu ya khotso a yi nga ha tikarhati hi nchumu eka leswi a swi ri emavokweni ya Yosefa.” Sweswi a ku ri ni leswi Yosefa a a kota ku swi endla, ku nga ntirho lowu a wu vuyerisa. Koloko ku ve ku cinca loku a ku nga tolovelekanga! Xana swi tisa ku yini leswaku xivochwa lexi hehliwaka hi ku ringeta ku pfinya nsati wa mutirhelamfumo wa le hubyeni xi nyikiwa xikhundlha xolexo xa le henhla? Nhlamulo i yin’we. Genesa 39:23 yi vula leswaku “Yehovha a a ri na Yosefa, Yehovha a a katekisa hinkwaswo leswi Yosefa a a swi endla.”

10. Hlamusela leswaku hikwalahokayini Yosefa a nga ha va a vone onge swilo a swi nga ri eku n’wi fambeleni kahle.

¹⁰ Tlhela u ringeta ku vona swilo hi tihlo ra Yosefa. Endzhaku ka loko a hehliwile ni ku pfaleriwa, xana u ehleketa leswaku a a vona onge swilo hinkwaswo a swi ri eku n’wi fambeleni kahle? I yini leswi Yosefa a a swi lava hi mbilu hinkwayo? Xana a a lava ku rhandziwa hi ndhunankulu ya khotso? Kumbexana Yosefa a lava ku tlhela a va ni vito lerinene ni ku tshunxiwa. U kale a kombela ni xivochwa xin’wana lexi a xi ri ekusuhi ni ku tshunxiwa leswaku xi n’wi vulavulela na Faro leswaku a humesiwa ekhotsweni rero ro chavisa. (Gen. 40:14) Kambe xivochwa xexo a xi hatlanga xi vulavula na Faro. Hikwalaho ka sweswo, Yosefa u tshame malembe man’wana mambirhi. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Nilokoswiritano, Yehovha u ye emahlweni a endla leswaku Yosefa a humelela. Njhani?

11. I vuswikoti byihi byo hlawuleka lebyi Yehovha a byi nyikeke Yosefa naswona sweswo swi pfunete njhani leswaku xikongomelo xa Yehovha xi hetiseka?

¹¹ Loko Yosefa a ha khomiwile, Yehovha u endle leswaku hosi ya Egipta yi lorha milorho  yimbirhi leyi yi tsoneke vurhongo. Faro a a swi lava hi mbilu hinkwayo ku tiva nhlamuselo ya yona. Loko hosi yi twa leswaku Yosefa a a kota ku hlamusela milorho, yi rhumele vanhu eka yena. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, Yosefa u vule nhlamuselo ya milorho yoleyo naswona u tsakise Faro hi xitsundzuxo lexi a n’wi nyikeke xona. Faro u hlawule Yosefa leswaku a langutela swakudya swa tiko hinkwaro ra Egipta hikuva a a swi vona leswaku Yehovha a a seketela jaha leri. (Gen. 41:38, 41-44) Hi ku famba ka nkarhi, ku ve ni ndlala leyikulu etikweni ra Egipta ni ra le Kanana, ku nga tiko leri ndyangu wa ka va Yosefa a wu tshama eka rona. Yosefa se a a ta kota ku ponisa ndyangu wa ka vona ni ku sirhelela rixaka leri Mesiya a a ta huma eka rona.

12. Hi tihi tindlela leti Yehovha a ti tirhiseke ku endla leswaku Yosefa a humelela?

¹² Ehleketa hi swiendlakalo leswi nga tolovelekangiki eka mhaka ya Yosefa. I mani loyi a endleke leswaku Potifaro a n’wi tekela enhlokweni Yosefa loyi o va hlonga rinene? I mani loyi a endleke leswaku ndhunankulu ya khotso yi tsakela Yosefa loyi o va xivochwa? I mani loyi a endleke leswaku Faro a lorha milorho leyi n’wi karhateke ni ku nyika Yosefa vuswikoti byo yi hlamusela? I mani loyi a endleke leswaku Yosefa a hlawuriwa ku va mulanguteri wa swakudya eEgipta? (Gen. 45:5) Swi le rivaleni leswaku i Yehovha loyi a endleke leswaku swilo hinkwaswo leswi Yosefa a swi endleke swi humelela. Eku heteleleni, Yehovha u cince makungu yo biha ya vabuti wa Yosefa leswaku ku ta endleka ku rhandza Kakwe.

13. Xana Yehovha wa nghenelela eka xiyimo xin’wana ni xin’wana lexi hi langutanaka na xona? Hlamusela.

¹³ Hi dyondza yini eka mhaka ya Yosefa? Xana Yehovha wa nghenelela eka xiyimo xin’wana ni xin’wana lexi hi langutanaka na xona? Xana u lawula xiyimo xin’wana ni xin’wana evuton’wini bya hina leswaku swilo hinkwaswo swo biha leswi hi endlekelaka swi cinca swi va leswinene? Doo, Bibele a yi ma seketeli mavonelo wolawo. (Ekl. 8:9; 9:11) Hambiswiritano, hi tiva leswi: Loko hi ri endzingweni, Yehovha wa swi tiva naswona wa hi twa loko hi kombela mpfuno eka yena. (Ps. 34:15; 55:22; Esa. 59:1) Xa nkoka swinene, Yehovha a nga hi pfuna hi kota ku tiyisela maxangu. Njhani?

14. Yehovha u hi pfuna njhani hi mikarhi yo tika?

 ¹⁴ Ndlela yin’wana leyi Yehovha a yi tirhisaka ku hi pfuna i ku hi chavelela ni ku hi khutaza, mikarhi yo tala hi nkarhi lowu faneleke. (2 Kor. 1:3, 4) Leswi swi ve tano eka makwerhu Eziz wa le Turkmenistan loyi a gweveriweke ku tshama ejele malembe mambirhi hikwalaho ka ripfumelo rakwe. U ri: “Hi mixo lowu nandzu wa mina a wu ta tengiwa ha wona, makwerhu un’wana u ndzi kombe Esaya 30:15 leyi nge: ‘Mi ta va ni matimba loko mi tshamiseka mi tlhela mi ndzi tshemba.’ Mikarhi hinkwayo ndzimana leyi yi ndzi pfune leswaku ndzi va ni ku rhula ni ku titshega hi Yehovha eka swilo hinkwaswo. Ku anakanyisisa hi ndzimana leyi swi ndzi pfunile loko ndzi khomiwile.” Xana ku ni nkarhi lowu u nga ehleketaka ha wona evuton’wini bya wena laha Yehovha a ku chaveleleke ni ku ku khutaza hi nkarhi lowu a wu swi lava ngopfu?

15-16. U dyondza yini eka ntokoto wa Tori?

¹⁵ Mikarhi yo tala hi vona ndlela leyi Yehovha a hi pfuneke hayona loko hi anakanyisisa hi miringo leyi hi hundzeke eka yona. Makwerhu waxisati la vuriwaka Tori u pfumelelana na yona mhaka leyi. N’wana wakwe wa jaha Mason, u karhatiwe hi vuvabyi bya khensa malembe ya tsevu kutani a lova. Swa twisiseka leswi Tori a a tshoveke mbilu. U ri: “Ndzi ehleketa leswaku a wu kona nchumu wo vava swinene lowu ndzi tshameke ndzi langutana na wona tanihi manana lowu tlulaka lowu ndzi hundzeke eka wona.” U tlhela a ku: “Ndza tiyiseka leswaku vatswari van’wana va ta pfumelelana na mina leswaku ku vona n’wana wa wena a xaniseka swi vava ngopfu ku tlula ni loko ku ri wena u xanisekaka.”

¹⁶ Hambileswi ndzingo lowu Tori a a langutane na wona a wu tsema nhlana, hi ku famba ka nkarhi u anakanyisise hi ndlela leyi Yehovha a n’wi pfuneke hayona loko a ri eka wona. U ri: “Loko ndzi ehleketisisa hi nkarhi wolowo wo  tika, ndza yi vona ndlela leyi Yehovha a ndzi pfuneke hayona hi nkarhi lowu n’wana wa mina a a ri eku vabyeni. Hi xikombiso, hambiloko Mason a a vabya ngopfu lerova a nga ha koti ni ku vona vaendzi, vamakwerhu a va chayela tiawara timbirhi leswaku va ta exibedlhele. Mikarhi hinkwayo a ku tshama ku ri ni vamakwerhu endhawini leyi ku fikelaka vayeni, va lunghekile ni ku tiyimisela ku hi seketela. Vamakwerhu a va hi nyika leswi a hi swi pfumala. Hambiloko swilo swi tika swinene, a hi si tshama hi pfumala nchumu.” Yehovha u nyike Tori leswi a a swi lava leswaku a kota ku tiyisela naswona u endle leswi fanaka ni le ka Mason.—Vona bokisi leri nge, “ Yehovha U Hi Nyike Leswi A Hi Swi Lava.”

17-18. I yini leswi nga ta hi pfuna hi xiya ni ku khensa ndlela leyi Yehovha a hi seketelaka hayona hi mikarhi yo tika? (Pisalema 40:5)

¹⁷ Hlaya Pisalema 40:5. Xikongomelo xa munhu la khandziyaka ntshava i ku fika enhlohlorhini ya yona. Hambiswiritano, loko a ri karhi a yi khandziya ku ni tindhawu to hlayanyana laha a nga kotaka ku yima a vona lomu a sukaka kona. Hilaha ku fanaka, nkarhi ni nkarhi ehleketisisa hi ndlela leyi Yehovha a ku katekisaka hayona hambiloko wa ha ri emaxangwini. Loko siku rin’wana ni rin’wana ri pela tivutise leswi: ‘Xana namuntlha i mikateko yihi leyi Yehovha a ndzi katekiseke hayona? Yehovha u ndzi pfuna njhani ndzi tiyisela hambiloko ndza ha ri endzingweni?’ Tikambele u vona loko ku ri ni nkateko lowu Yehovha a ku katekiseke ha wona.

¹⁸ I ntiyiso leswaku swi nga ha endleka u ri eku khongeleleni ka leswaku ndzingo wa wena wu hela. Sweswo swa twisiseka naswona swi fanerile. (Filp. 4:6) Kambe a hi fanelanga hi rivala mikateko leyi hi nga na yona sweswi. Yehovha u tshembisa ku hi tiyisa ni ku hi pfuna leswaku hi tiyisela. Hikwalaho u nga tshiki ku khensa ndlela leyi Yehovha a ku seketelaka hayona. Kutani u ta vona ndlela leyi Yehovha a ku pfunaka hayona u humelela, ku fana na Yosefa hambiloko u ri emiringweni.—Gen. 41:51, 52.