1-2. a) Hi mhaka muni hi nga hlamali loko hi kumana ni swikarhatu? b) Hi ta bula hi yini ka djondzo leyi?

 HINA vanhu va Yehovha ha swi tiva swaku swikarhatu hi ta kumana na swona, hikusa Bibele se a li vulile swaku hi fanele “hi kumana ni swikarhatu swaswinyingi leswaku hi nghena ka Mfumu wa Xikwembu.” (Mint. 14:22) Ha swi tiva kambe swaku swikarhatu leswi hi kumanaka na swona, a hi nge swi balekeli hi ku helela anze ku fika misava ya nyuwani, lani ‘lifu li nga ta kala li nga ha li kona, hambi ku keta, ku rila ni ku twa ku vava.’ — Nhla. 21:4.

² Yehovha a nga pfaleli swikarhatu swaku swi nga hi humeleli, kambe yena a hi pfuna swaku hi swi tiyisela. Pimisa hi leswi mupostolo Pawulo a nga swi byela Vakreste lava a va hanya Roma. Ku sungula a rhange hi ku vulavula hi swikarhatu leswi yena ni vamakwerhu van’wani a va kumana na swona, a gama a ku: “Hi hlula hi tlhela hi hlulisisa hi mhaka ya lweyi a nga hi rhandza.” (Rom. 8:35-37) Leswo swi kombisa swaku Yehovha a nga hi pfuna swaku hi tiyisela loko hi kumana ni swikarhatu. A hi voneni leswi a nga mu pfunisa xiswona Yosefa ni swaku a nga ku pfunisa ku yini wena.

3. Wutomi la Yosefa li txintxise ku yini swa kola na kola?

³ Yakobo a a mu rhandza ngopfu n’wana wa yena Yosefa funtshi van’wani a va swi vona leswo. (Gen. 37:3, 4) Leswi Yosefa a a rhandziwa, vamakwavu va yena vavakulu a va mu kweleta. Va game va mu xavisa ka Vamidiyani. Se, Vamidiyani va mu tekile va mu yisa Gibita lani a ku li kule swinene ni lana a a tshama kona. Nkama va nga fika Gibita va mu xavise ka Potifaro xefi wa vagwardu va Faru. Wutomi la Yosefa li txintxe hi ku tsopeta ka tihlo. Loko li xa a a li n’wana wa ku rhandzeka wa papayi wa yena, kambe loko li pela a a li xikarawa aGibita! — Gen. 39:1.

4. Hi nga kumanisa ku yini ni swikarhatu swa ku fana ni swa Yosefa?

 ⁴ Bibele li vula swaku swikarhatu ‘swi humelela hinkwerhu.’ (Ekl. 9:11) Minkama yin’wani swikarhatu leswi hi kumanaka na swona a swo sungula hi hina. (1 Kor. 10:13) Swi nga yendleka hi hluphiwa ntsena hileswi hi nga valandzeli va Yesu. Hi xikombiso, hi nga ha hlekiwa, hi poyiliwa kumbe hi xanisiwa hi mhaka lipfumelo la hina. (2 Tim. 3:12) Ku nga na mhaka swaku hi xini xikarhatu lexi u kumanaka na xona, Yehovha a nga ku pfuna. A hi voneni swaku a mu pfunise ku yini Yosefa.

5. Kuva Yosefa swi mu fambela kahle swi yendle swaku Potifaro a twisisa yini? (Genesa 39:2-6)

⁵ Lerha Genesa 39:2-6. Potifaro a swi vonile swaku Yosefa a a li munhu lweyi a a kota ku tirha funtshi a a ni wutivi. A a swi twisisa swaku leswo a swo tiyendlekela mahala, kambe a a swi kota hileswi ‘Yehovha a a mu katekisa.’ b Leswi Yosefa a a tirhela Potifaro a tlhela a vonelela yindlo ya yena hinkwayu, swi yendle swaku Potifaro swi mu fambela kahle.

6. Swi nga yendleka Yosefa a a titwisa ku yini hi xiyimu lexi a a li ka xona?

⁶ Zama ku pimisa hi leswi Yosefa a a titwisa xiswona. Phela hi nkama wolowo lexi Yosefa a a xi lava hintamu a ku li ku chunsiwa swaku a tlhelela ka papayi wa yena. Kambe hambileswi Yosefa a a ni ntirho wa lisima kaya ka Potifaro, leswo a swi yi txintxanga mhaka ya leswaku a wa ha li xikarawa xa munhu lweyi a kalaka a nga tirheli Yehovha. Yehovha a nga yendlanga swaku Potifaro a chunsa Yosefa funtshi swikarhatu swa Yosefa a swa ha yo vuya.

7. Wutomi la Yosefa li ye li karhata hi ndlela yini? (Genesa 39:14, 15)

⁷ Hilani swi nga kombisiwa hi kona ka Genesa 39, nsati wa Potifaro a sungule ku navela Yosefa a gama hi ku phindhaphindha a zama ku mu yendla a mu rhandza. Minkama hinkwayu Yosefa a a tshamela ku yala. Nsati wa Potifaro a kwate hintamu lakakuza a lumbeta Yosefa a vula swaku a a lava ku mu  pfinya. (Lerha Genesa 39:14, 15.) Nkama Potifaro a nga twa leswo, a teke Yosefa a ya mu peta djele lani a nga tshama malembe yamanyingi. (Gen. 39:19, 20) Se a djele lomu, a ku tshamise ku yini? A rito la Xiheberu leli Yosefa a nga li tirhisa, leli nge “djele” li nga ha vula “xikhele” kumbe “xihlovo”; leswi vulaka swaku ndhawu ya kona a yi mphumile hintamu yi tlhela yi mu yendla a heleliwa hi ntshembo. (Gen. 40:15) Bibele li tlhela li vula swaku Yosefa a a fasiwe tinghomondho ka minenge a tlhela a vekiwa tinsimbi ka nkolo. (Pis. 105:17, 18) Xiyimu xa Yosefa a xi ya xi karhata swinene. Ku sunguleni a a li xikarawa lexi tshembiwaka, kambe na swi nga yanga kwini a game a va xib’ochwa adjele.

8. I mpsini leswi hi nga tiyisekaka hi swona hambiloko swikarhatu leswi hi kumanaka na swona swi ya swi kula?

⁸ U tshame u kumana ni xiyimu xa ku karhata, lani u nga khongela swinene kambe u tsumbula swaku xiyimu xolexo a xi yampsi kambe xo ya xi karhata hintamu? Phela leswo swi nga ha yendleka minkama yin’wani, hikusa Yehovha a nge te sivela swaku hi nga kumani ni swikarhatu ka misava leyi ya Sathana. (1 Yoh. 5:19) Kambe hi nga tiyiseka swaku wa swi vona swikarhatu leswi hi kumanaka na swona funtshi a ta hi pfuna. (Mat. 10:29-31; 1 Ped. 5:6, 7) Naswona a hi tshembisa leswi: “A ni nga ta tshuka ni ku tshika naswona a ni nga ta tshuka ni tshika ku ku pfuna.” (Heb. 13:5) Yehovha a nga ku pfuna swaku u tiyisela loko u kumana ni swiyimu leswi nga ku hetaka ntamu. A hi voneni swaku a mu pfunise ku yini Yosefa.

9. I mpsini leswi kombisaka swaku Yehovha a a tama a va na Yosefa hambileswi a a li djele? (Genesa 39:21-23)

⁹ Lerha Genesa 39:21-23. Hambileswi Yosefa a a li djele, Yehovha a a tama a mu pfuna. Yehovha a yendle swaku Yosefa a tshembiwa hi lweyi a a rhangela djele, ku fana ni leswi a a tshembiwa hi Potifaro. Hi ku famba ka nkama, Yosefa a vekiwile swaku a vonelela swib’ochwa leswi a swi li djele. Ku vula ntiyiso, Bibele li li: ‘Muvoneleli wa djele a a nga karhateki hi nchumu lexi a xi li mandleni ya Yosefa’. Swoswi Yosefa a a ni ntirho lowu a a ta pimisa hi wona. Phela leswo a swi kala! A swi ta kotekisa ku yini swaku munhu lweyi a a li xib’ochwa a tlhela a lumbetiwa swaku a pfinye nsati wa hosi a tlhela a tshembiwa hi ndlela liyani? Hilani Genesa 39:23 yi vulaka hi kona: “Yehovha a a katekisa hinkwaswu leswi Yosefa a a swi yendla.”

10. Tlhamusela swaku hi mhaka muni Yosefa a a titwa a nga katekisiwanga ka swilo hinkwaswu.

¹⁰ Tlhela u pimisa hi leswi Yosefa a a titwisa xiswona. Ndzhaku ka ku se a lumbetiwile a tlhela a petiwa djele, u pimisa swaku ka swilo leswi hinkwaswu, Yosefa a a titwa a katekisiwile? Phela lexi Yosefa a a xi lava hintamu a ku nga li ku tsakeliwa hi muvoneleli wa djele, kambe leswi a a swi lavisisa a ku li ku chunsiwa djele. Hi mhaka leyo, a kombele xib’ochwa lexin’wani swaku xi ya vulavula hi yena ka Faru leswaku a ta kota ku za a humesiwa ka djele leliyani. (Gen. 40:14) Hambileswo, xib’ochwa lexiyani a xi vulavulanga hi yena ka Faru. Leswo swi yendle swaku Yosefa a tlhela a tshama malembe mambirhi adjele. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Kambe Yehovha a tame a mu katekisa. A swi yendlise ku yini?

11. a) I mpsini leswi Yehovha a nga pfuna Yosefa swaku a kota ku swi yendla? b) Leswo a swi ta xi khumbisa ku yini xikongomelo xa Yehovha?

¹¹ Na Yosefa a li djele, Yehovha a yendle swaku Faru a va ni minorho yimbirhi. Se Faru a a lava ku tiva ntlhamuselo wa leswi a nga swi lorha. Nkama a nga tsumbula swaku djele a ku ni mufana lweyi a a swi kota ku tlhamusela minorho, a rhumisile swaku va ya mu vita.  Se, hi ku pfuniwa hi Yehovha, Yosefa a swi kotile ku tlhamusela Faru leswi a nga swi lorha naswona leswo swi mu hlamalise hintamu Faru. Nkama a nga vona swaku Yehovha a a li na Yosefa, a mu vekile swaku a va muvoneleli wa swakudla aGibita. (Gen. 41:38, 41-44) Hi ku famba ka nkama, nkama lowu ndlala yi nga sungula ku kukula Gibita ni matiko man’wani ya ku fana ni Kanana, Yosefa a a ta swi kota ku pfuna ndjangu wa yena, lowu ka wona a ku ta psaliwa Mesiya.

12. Yehovha a yendle yini swaku swilo swi mu fambela kahle Yosefa?

¹² Leswi swi nga humelela ka wutomi la Yosefa swa hlamalisa. I mani a nga yendla swaku Faru a tsakela xikarawa xa ku fana na Yosefa? I mani a nga yendla swaku muvoneleli wa djele a mu komba timpsalu Yosefa? I mani a nga yendla swaku Faru a lorha a tlhela a nyika Yosefa wutlharhi la ku tlhamusela norho wolowo? I mani a nga yendla swaku Faru a kokeka ku langa Yosefa swaku a vonelela swakudla swa Gibita? (Gen. 45:5) Phela swa tikomba swaku a ku li Yehovha lweyi a a yendla swaku swilo swi mu fambela kahle Yosefa. Se, hambileswi vamakwavu va Yosefa a va lava ku mu dlaya, Yehovha a txintxe swiyimu leswaku a hetisisa ku rhandza ka yena.

13. Yehovha wa nghenelela ka swikarhatu hinkwaswu leswi hi kumanaka na swona? Tlhamusela.

¹³ Hi djondza yini ka leswi nga humelela Yosefa? Ku nga va swaku Yehovha wa nghenelela ka swikarhatu hinkwaswu leswi hi kumanaka na swona? Ku nga va swaku a txintxa swiyimu leswaku swikarhatu swi nga hi weli? Bibele a li swi vuli leswo. (Ekl. 8:9; 9:11) Kambe leswi hi swi tivaka hi leswaku loko hi kumana ni swikarhatu Yehovha wa swi vona funtshi wa hi twa loko hi kombela ku pfuniwa ka yena. (Pis. 34:15; 55:22; Esa. 59:1) Xaxikulu ku tlula hinkwaswu, a nga hi pfuna swaku hi kota ku tiyisela swikarhatu swoleswo. A hi voneni swaku a swi yendlisa ku yini leswo.

14. Yehovha a hi pfunisa ku yini ka nkama wa swikarhatu?

¹⁴ Ndlela yin’wani leyi Yehovha a yi tirhisaka swaku a hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu, i ku hi tiyisa hi nkama wawunene. (2 Kor. 1:3, 4) Leswo swi  yendlekile ka makwerhu Eziz lweyi a tshamaka Turquemenistão. Makwerhu lweyi, a a tsemeliwe ku tshama djele malembe mambirhi hi mhaka lipfumelo la yena. Yena a vula leswi: “Na swikarhatu swa ha ku sungula, ku ni makwerhu lweyi a nga ni komba ndzimana ya Esaya 30:15 leyi nge: ‘Loko mi tama mi rhula mi tlhela mi ni tshemba mi ta va ni matimba.’ A ndzimana leyi yi ni pfunile swaku ni tama ni rhula ni tlhela ni tshemba Yehovha ka hinkwaswu. Ku pimisa hi ndzimana leyi swi ni pfunile ka nkama hinkwawu lowu a ni pfaleliwile djele.” Se, na wena nyimanyana u pimisa hi ndlela leyi Yehovha a nga ku tiyisa hi yona hi nkama lowu a wu swi lava hintamu.

15-16. U djondza yini ka leswi nga humelela Tori?

¹⁵ Minkama yayinyingi hi tolovela ku vona leswi Yehovha a nga hi pfunisa xiswona loko xikarhatu xa kona se xi hundzile. Makwerhu lweyi a vitaniwaka Tori a swi vonile leswo. N’wana wa yena Mason a hete 6 wa malembe na a vabya hi cancro funtshi hi wugamu a file. Phela Tori a a karhatekile hintamu. A li: “Leswi ni nga mamani swi ni vavile hintamu ku vona n’wana wa mina na a vabya. Tanihi mamani ni pimisa swaku a ku na nchumu wa ku vava hintamu ku tlula lowu, funtshi ni tshemba swaku lava va nga vapsali va pfumelelana na mina swaku ku vabyeliwa hi n’wana swi vava ku tlula ku va ku li wena mupsali u vabyaka.”

¹⁶ Hambileswi Tori swi nga mu vava ku vona n’wana wa yena na a vabya, hi ku famba ka nkama a swi vonile swaku Yehovha a mu pfunile swaku a tiyisela. Tori a vula leswi: “Loko ni pimisa hi leswi nga yendleka, na swi vona leswi Yehovha a nga ni pfunisa xiswona. Hi xikombiso, nkama n’wana wa mina a a vabya hintamu naswona a swi nga koteki swaku vamakwerhu va nghena va mu pfuxela,  vona a va famba mpfhuka wa ku ringana 2 wa mawora swaku va ta xibelhela. Minkama hinkwayu loko ni huma a ni va kuma va nyimile handle na va lava ku hi tiyisa va tlhela va hi pfuna. Vamakwerhu a va hi pfuna hi ku hi nyika hinkwaswu leswi a hi swi lava. Phela a hi zanga hi pfumala nchumu.” Yehovha a pfune Tori na Mason swaku va tiyisela ka xikarhatu lexi a va li ka xona. — Vona kwadru leli nge: “ Yehovha A Hi Nyike Leswi A Hi Swi Lava.”

17-18. Loko hi kumana ni swikarhatu, i mpsini swi nga ta hi pfuna ku vona ni ku khensa leswi Yehovha a hi pfunisaka xiswona? (Tipisalema 40:5)

¹⁷ Lerha Tipisalema 40:5. Loko munhu a khwela nhava, xikongomelo xa yena i ku fika magamu ka yona. Hambileswo, nkama lowu a khwelaka, ku ni tindhawu tatinyingi leti a nga nyimaka ka tona swaku a vona ku saseka ka ndhawu yoleyo a nga nyima ka yona. Hilani ku fanaka, tinyiki nkama wa ku nyima u pimisa hi ndlela leyi Yehovha a nga ku pfuna hi yona swaku u tiyisela swikarhatu. Siku ni siku tivutisi leswi: ‘Yehovha a ni katekisise ku yini namuntlha?’ Loko swi ku u kumana ni xikarhatu tivutisi leswi: ‘Yehovha a ni pfunisa ku yini ndzeni ka xikarhatu lexi ni kumanaka na xona?’ Zama ku vona swaku Yehovha a ku pfunise ku yini swoswinyana.

¹⁸ Swi nga yendleka u khongela u kombela swaku Yehovha a helisa xikarhatu xa wena. Leswo swa twala funtshi swa laveka. (Filp. 4:6) Kambe tinyiki nkama wa ku nyima u pimisa hi leswi Yehovha se a nga ku katekisisa xiswona. Ku tlula hinkwaswu, Yehovha a tshembisa ku ku nyika ntamu ni ku ku pfuna swaku u tiyisela. Hi mhaka leyo, tama u mu khensa Yehovha hileswi a ku pfunaka. Loko u yendla leswo, u ta swi vona leswi Yehovha a ku pfunisaka xiswona ku fana ni leswi a nga pfuna Yosefa hambiloko a kumana ni swikarhatu. — Gen. 41:51, 52.