1-2. (a) Momo lie ka tu komõhela eci tu pita lovitangi? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo?

 ETU tuafendeli va Yehova ka tu komõha eci tu liyaka lovitangi. Embimbiliya li popia okuti: “Tu sukila oku iñila Vusoma wa Suku lohali yalua.” (Ovil. 14:22) Tua kũlĩha okuti ovitangi vietu ka vi puiko osimbu oluali luokaliye lua Suku ka lueyile, muna okuti “oku fa ka ku ka kalako vali, ndaño oku lila loku liyula levalo ka vi ka kalako vali.”—Esit. 21:4.

² Yehova kopiko ovitangi tu kasi oku liyaka lavio. Pole, eye o tu kuatisa oku pandikisa oku liyaka lovitangi viaco. Kũlĩhĩsa eci upostolo Paulu a sapuila Kakristão va kala ko Roma. Tete, wa tukula ovitangi vialua eye kumue la vamanji vakuavo va liyaka lavio. Kuenje eye wa soneha hati: “Lekuatiso lia una wa tu sola, tu kasi oku yula kovina viosi evi.” (Va Rom. 8:35-37) Eci ci lomboloka okuti Yehova o pondola oku ku kuatisa oku litunda ciwa osimbu o pandikisa kocitangi cimue. Tu kũlĩhĩsi ndomo Yehova a kuatisa Yosefe oku litunda ciwa kuenda ndomo a pondolavo oku ku kuatisa.

3. Omuenyo wa Yosefe wa pongoloka ndati vocipikipiki?

³ Ekalo lia Yakoba lia lekisile okuti wa solele calua omõlaye Yosefe. (Efet. 37:3, 4) Omo liocituwa caco, omãla vakuavo va Yakoba va kuatela onyã manjavo. Eci kua moleha evelo, va landisa manjavo ku va Midiane vakualomĩlu. Alume  vaco vambata Yosefe toke Kegito, kuna vo landisa ku Potifara kesongo kelombe lia Fareo. Omuenyo wa Yosefe weya oku pongoloka vocipikipiki, una wa kala omõla umue wa soliwile la isiaye, weya oku kala upika wulume umue u Egito!—Efet. 39:1.

4. Ovitangi vipi pamue tu pondola oku liyaka lavio ndeci ca li pita la Yosefe?

⁴ Embimbiliya li popia okuti, “ovina vĩvi vi pita la vosi.” (Uku. 9:11, Bíblia Sagrada—Versão Facil de Ler) Olonjanja vimue tu pita lovitangi via siata “pokati komanu,” okuti viosi vina vi pita lomanu. (1 Va Kor. 10:13) Ale pamue, tu tala ohali omo okuti tu londonge via Yesu. Ndeci, pamue tu sepuiwa, ale tu lambalaliwa omo liekolelo lietu. (2 Tim. 3:12) Ndaño lovitangi o liyaka lavio, Yehova oku kuatisa oku litunda ciwa. Nye eye a lingila Yosefe?

5. Petosi lipi Potifara a pitĩla eci a mola Yosefe oku litunda ciwa kovina a kala oku linga? (Efetikilo 39:2-6)

⁵ Tanga Efetikilo 39:2-6. Potifara wa limbukile okuti Yosefe wa kala umalẽhe umue wa loñolohele calua haiye onalavayi yiwa. Eye wa kũlĩhĩlevo esunga liaco. Potifara wa limbukile okuti “Yehova wa kala oku sumũlũisa ovina viosi [Yosefe] a linga.” b Kuenje ulume waco u Egito wa lingisa Yosefe oñuatisi yaye. Eye wa kapavo Yosefe oco a kale kalei konjo yaye yosi. Nye ceyililako? Potifara wa fetika oku kuata ovipako vialua.

6. Yosefe wa liyeva ndati lekalo a sangiwile?

⁶ Sokolola ndomo Yosefe a liyeva. Nye a yonguile vali calua komuenyo waye? Anga hẽ wa yonguile oku limbukiwa loku taviwa la Potifara? Sio, Yosefe wa yonguile oku yovuiwa loku tiukila ku isiaye. Yosefe ndaño wa kuatele ovikele vialua konjo ya Potifara, eye wa kala upika wulume umue ka kaile ufendeli wa Yehova. Yehova ka ecelele okuti Potifara o yovola Yosefe. Kuenje ovitangi via Yosefe via laikele oku livokiya.

7. Konepa yipi ovitangi via Yosefe vieya oku livokiya? (Efetikilo 39:14, 15)

⁷ Ndomo ci lomboluiwa Kefetikilo ocipama 39, ukãi wa Potifara wa fetika oku sola Yosefe kuenje olonjanja vialua wa seteka oku u yonja. Olonjanja viosi ukãi a enda oku yonja Yosefe, eye wa enda oku u likala. Noke ukãi weya oku temela calua Yosefe, yu wo lundila okuti wa yonguile oku u putula. (Tanga Efetikilo 39:14, 15.) Eci Potifara a ci yeva, wa tuma oku kapa Yosefe vokayike muna a kala vokuenda kuanyamo amue. (Efet. 39:19, 20) Okayike kaco ka kala ndati? Ondaka yo Heveru Yosefe a tukula okuti okayike, “ocitunu,” ale “eleva,” ca lombolokele okuti ocitumãlo cimue ca tekãva calua kuenje eye ka kuatele elavoko. (Efet. 40:15, etosi.) Embimbiliya li lekisavo okuti, vokuenda kuotembo yimue, va kuta olomãhi via Yosefe lovikumbi kuenda vo kapa itale posingo yaye. (Osa. 105:17, 18) Ekalo lĩvi lia Yosefe lia kala oku livokiya. Una wa kala upika umue wa koleliwile, weya oku kapiwa vokayike.

8. Ndaño okuti ovitangi vi livokiya, ekolelo lipi tu kuete?

⁸ Anga hẽ wa liyakele ale locitangi cimue, okuti ca kala oku livokiya ndaño wa enda oku likutilila lutima wosi? Citava okuti oco. Yehova kopiko ovina tu liyaka lavio osimbu tu kasi voluali lua Satana. (1 Yoa. 5:19) Pole, kolela okuti Yehova wa kũlĩha ovitangi o kasi oku liyaka lavio kuenda eye wa ku kapako. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Handi vali, eye wa likuminya hati: “Ame lalimue eteke hu sia, ale oku ku yanduluka.” (Va Hev. 13:5) Yehova o pondola oku ku kuatisa oku pandikisa ndaño ceci o liyeva okuti, ku kuete vali elavoko. Tu tali ndomo ca lipita la Yosefe.

9. Nye ci lekisa okuti Yehova wa kala la Yosefe eci a kapiwile vokayike? (Efetikilo 39:21-23)

⁹ Tanga Efetikilo 39:21-23. Votembo Yosefe a liyaka lovitangi eci a kala vokayike, Yehova wo sumũlũisa kovina viosi. Ndamupi? Vokuenda kuotembo, Yosefe weya oku koleliwa loku sumbiwa lusongui wo vokayike, ndeci a tendiwile la Potifara. Noke usongui wo vokayike, wa eca ocikele ku Yosefe coku songuila olomandekua vikuavo. Embimbiliya li popia okuti, “Usongui wo vokayike ka sakalalele locina cimue ca kundikiwa ku Yosefe.” Kaliye Yosefe wa kuatele upange umue woku linga. Epongoloko limue ka lia lavokawaile! Ndamupi ulume umue wa kapiwa vokayike wa lundiliwa okuti nda wa putula ukãi wa kesongo, vo wĩha ocikele cimue? Kuli lika elomboluilo limosi. Kelivulu Liefetikilo 39:23 ku popia hati, “Yehova wa kala la Yosefe kuenda Yehova wo sumũlũisa kovina viosi eye a enda oku linga.”

10. Lombolola esunga lieci Yosefe a liyevela okuti, ka kaile oku litunda ciwa kovina viosi.

¹⁰ Sokolola ndomo Yosefe a liyeva. Noke lioku lundiliwa loku kapiwa vokayike osima hẽ okuti, eye wa liyeva okuti wa litunda ciwa kovina viosi? Nye Yosefe a yonguile vali calua komuenyo waye? Anga hẽ wa yonguile okuti o sanga ohenda kovaso yusongui wo vokayike? Sio, Yosefe wa yonguile lika oku yovuiwa. Eye wa pinga kolomandekua vikuavo okuti eci va yovuiwa, va sapuila Fareo catiamẽla kokuaye oco a tunde vokayike. (Efet. 40:14) Pole, alume vaco va ivalako oku ci sapuila Fareo. Omo liaco, Yosefe wamamako oku kala vokayike vokuenda kueci ci soka anyamo avali. (Efet. 40:23; 41:1, 14) Ndaño ndoco, Yehova ka liwekelepo oku u sumũlũisa. Ndamupi?

11. Uloño upi Yehova a ecele ku Yosefe kuenda eci ca kuatisa ndati koku tẽlisiwa kuocipango ca Yehova?

¹¹ Osimbu Yosefe a kala vokayike Yehova wa lingisa okuti soma yo Kegito, o lota olonjoi vivali viosakalaisa. Fareo lusumba walua wa yonguile oku kũlĩha elomboloko liolonjoi  viaco. Eci soma a yeva okuti Yosefe o kuete uloño woku situlula olonjoi, wa tuma oku u vilikiya. Lekuatiso lia Yehova, Yosefe wa situlula olonjoi kuenda wa komõhisa Fareo omo lielungulo liwa a eca kokuaye. Poku limbuka okuti Yehova wa kala la Yosefe, Fareo wa nõla Yosefe ndukuakuongotiya okulia ko Egito yosi. (Efet. 41:38, 41-44) Noke kueya oku kala onjala yalua okuti ka ya kaile lika Kegito, pole, ya kalavo ko Kanana kofeka kuna kua kala epata lia Yosefe. Kaliye Yosefe wa kuatele ocikele cimue oco a popele epata liaye, loku popelavo ocikoti kua laikele oku tunda Mesiya.

12. Kolonepa vipi Yehova a sumũlũisa Yosefe kovina viosi a linga?

¹² Sokolola kovina vimue via pita komueyo wa Yosefe. Helie wa vetiya Potifara oku sola Yosefe una wa kala upika waño? Helie wa vetiya usongui wo vokayike oku kuatela ohenda Yosefe, omandekua yaño? Helie wa kokela Fareo oku lota olonjoi kuenda oku eca uloño ku Yosefe woku vi situlula? Helie wa vetiya Fareo oco a nõle Yosefe oku kala ukuakuongotiya okulia Kegito? (Efet. 45:5) Ocili okuti, Yehova eye wa sumũlũisa Yosefe kovina viosi a linga. Ndaño vahuva a Yosefe va yonguile oku u ponda, Yehova wa pongolola ocitangi caco oco Eye a tẽlise ocipango Caye.

13. Yehova o tu teyuila ndati kovitangi viosi tu liyaka lavio? Ci lombolola.

¹³ Nye tua lilongisa kulandu wa pita la Yosefe? Anga hẽ Yehova o tu teyuila kovitangi viosi tu pita lavio? Anga hẽ eye o tateka ovina viosi vĩvi vi pita komuenyo wetu, okuti ovina viaco eci vi pita kuli esunga limue liwa? Sio, Embimbiliya ka lilongisa ndoco. (Uku. 8:9; 9:11) Pole, eci tua kũlĩha ceci okuti: Eci tu liyaka lovitangi, Yehova wa ci kũlĩha kuenda o yeva apingilo etu ekuatiso. (Osa. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Pole, Yehova o pondola oku tu kuatisa oco tu litunde ciwa eci tu liyaka lovitangi. Ndamupi?

14. Yehova o tu kuatisa ndati oku pandikisa kotembo yovitangi?

¹⁴ Onjila yimue Yehova a kuama yoku tu kuatisa, poku tu ĩha elembeleko loku tu pamisa votembo ya sokiyiwa. (2 Va Kor. 1: 3, 4) Eci oco ca pita la manji Eziz, o kasi ko Turkomenistão wa kapiwile vokayike anyamo avali omo liekolelo liaye. Eye hati: “Komẽle yesombiso liange, manji umue wa ndekisa elivulu lia Isaya 30:15, ku popia hati: ‘Vu ka kuata ongusu nda vu tula utima kuenda oku kuata ekolelo.’ Ocinimbu eci olonjanja viosi ci ñuatisa oku tula utima kuenda oku kolela ku Yehova kovina viosi. Oku sokolola kocinimbu eci, ca ñuatisa oku pandikisa otembo nda kala vokayike.” O pondola hẽ oku sokolola komuenyo wove eci Yehova a ku kuatisa poku ku ĩha elembeleko loku ku pamisa eci wa sukilile ovina viaco?

15-16. Nye wa lilongisa kulandu wa manji Tori?

¹⁵ Olonjanja viosi eci tu vanja konyima ovitangi tua liyaka lavio, tu limbuka okuti Yehova wa tu kuatisa oku vi yula. Manji umue otukuiwa Tori wa limbuka okuti eci ocili. Omõlaye Mason wa liyaka locitangi cuvei wo kanser vokuenda kuanyamo epandu, toke eci eye a fa. Manji Tori wa sumuile calua. Eye wa popia hati: “Ndi sima okuti ka kuli ovitangi via ndi nenela evalo lialua kokuange ndonjali.” Eye wamisako hati: “Nda kolela okuti olonjali vikuavo vi tava okuti eci va vanja omõlavo oku tala ohali, ci va kokela evalo lialua.”

¹⁶ Ndaño okuti Manji Tori wa sumuile calua oku mola omõlaye oku tala ohali, pole, weya oku limbuka ndomo Yehova o kuatisa oku pandikisa kesumuo liaye. Eye wa popia hati: “Eci ndi sokolola kotembo yaco, nda limbuka eka lia Yehova pocakati comõlange ovela. Ndeci, eci Mason a kala oku vela calua, nda mola vamanji va enda oku tu nyula okuti, oco va pitile kosipitali va enda oku linga ungende wolowola vivali. Otembo yosi kua kala manji umue vohondo yoku nyula  locimãho coku tu kuatisa. Handi vali, vamanji va enda oku tu ĩha ovina viosi tu sukila. Ndaño okuti ka ca lelukile, olonjanja viosi tua kuata ovina tu sukila.” Yehova wa eca ku manji Tori ovina viosi a sukilile oco a pandikise kuenda wa lingavo cimuamue la Mason.—Tala okakasi losapi hati: “ Yehova o tu Ĩha Ovina tu Sukila.”

17-18. Nye ci tu kuatisa oku limbuka kuenda oku eca olopandu kekuatiso Yehova a siata oku eca vokuenda kuotembo yovitangi? (Olosamo 40:5)

¹⁷ Tanga Olosamo 40:5. Omunu umue o londa komunda, ocimãho caye oku pitĩla toke kilu liayo. Pole, osimbu a londa o pondola oku talama olonjanja vialua loku sanjukila ovina viaposoka a lete. Cimuamue haico okuti, olonjanja viosi sanda otembo yoku talama, loku sokolola ndomo Yehova a kasi oku ku kuatisa oku litunda ciwa, ndaño o kasi oku liyaka lovitangi vialua. Kesulilo lieteke leteke lipula ndoco: ‘Volonjila vipi nda mola esumũlũho lia Yehova etaili? Ndaño ovitangi handi vi kasi oku amamako, ndamupi Yehova a kasi oku ndi kuatisa oku liyaka lovitangi viaco?’ Kũlĩhĩsa nda o limbuka limue pokati kesumũlũho lia Yehova okuti li kasi oku ku kuatisa oku litunda ciwa.

¹⁸ Ocili okuti pamue o kasi oku likutilila oco ovitangi viove vi pueko. Ciwa oku kuata ovisimĩlo viaco. (Va Fil. 4:6) Pole, tu sukilavo oku limbuka asumũlũho tu kuete cilo. Ocili okuti, Yehova wa likuminya oku tu pamisa kuenda oku tu kuatisa oku pandikisa. Omo liaco, olonjanja viosi kala ukualopandu kovina viosi Yehova a kasi oku ku lingila. Nda wa ci linga, o ka limbuka ndomo Yehova a kasi oku ku kuatisa oku litunda ciwa ndeci a linga la Yosefe poku pandikisa kovitangi.—Efet. 41:51, 52..