Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 4

Kɛ́ Wɔbɔ Mɔdɛŋ Wɔtee Kaimɔ Lɛ, Yehowa Baajɔɔ Wɔ

Kɛ́ Wɔbɔ Mɔdɛŋ Wɔtee Kaimɔ Lɛ, Yehowa Baajɔɔ Wɔ

“Nyɛyaa nɔ nyɛfea enɛ kɛkaia mi.”​—LUKA 22:19.

LALA 19 Nuŋtsɔ Lɛ Gbɛkɛ Niyeli Lɛ

NƆ NI ABAASUSU HE a

1-2. Mɛni hewɔ daa afi lɛ wɔyaa Kaimɔ lɛ?

 AAAFEE afii 2,000 ni eho nɛ lɛ, Yesu kɛ ewala shã afɔle ehã wɔ koni no ahã wɔnyɛ wɔná naanɔ wala. Gbi gbɛkɛ ni enɔ jetsɛremɔ lɛ ebaagbo lɛ, efã esɛɛnyiɛlɔi lɛ akɛ, amɛye gbi jurɔ ko ni bɛ haŋtsii ni amɛkɛkai efɔleshaa lɛ, ni amɛkɛ blodo kɛ wain ni baaye gbi jurɔ nɛɛ.​—1 Kor. 11:23-26.

2 Wɔyeɔ Yesu famɔ akɛ wɔkai egbele lɛ nɔ, ejaakɛ wɔsumɔɔ lɛ waa. (Yoh. 14:15) Daa afi lɛ, kɛ́ Kaimɔ be lɛ shɛ lɛ, wɔheɔ be kɛsɔleɔ ni wɔsusuɔ bɔ ni wɔnáa Yesu gbele lɛ he sɛɛ lɛ he, ni enɛ tsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ nɔ ni efee ehã wɔ lɛ. Agbɛnɛ hu, wɔjɛɔ wɔtsuiŋ wɔkɛ wɔhe woɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli waa ni wɔfɔ̃ɔ mɛi pii nine ni amɛbafata wɔhe kɛhã nifeemɔ krɛdɛɛ nɛɛ. Kɛfata he lɛ, wɔhãaa nɔ ko nɔ ko atsĩ wɔnaa ni wɔkaya Kaimɔ lɛ.

3. Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?

3 Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ nibii etɛ ni sa kadimɔ waa ni Yehowa webii lɛ efee kɛjɛ blema koni amɛnyɛ amɛye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ. Nomɛi ji: (1) amɛyeɔ Kaimɔ lɛ tamɔ bɔ ni Yesu tsɔɔ ekaselɔi lɛ akɛ amɛye lɛ lɛ, (2) amɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛbaa Kaimɔ lɛ shishi, kɛ (3) amɛyeɔ Kaimɔ lɛ yɛ naagbai ni amɛkɛkpeɔ lɛ fɛɛ sɛɛ.

WƆYEƆ KAIMƆ LƐ TAMƆ BƆ NI YESU TSƆƆ AKƐ AYE LƐ LƐ

4. Daa afi kɛ́ wɔtee Kaimɔ lɛ, mɛɛ nibii atsɔɔ wɔ? Ni mɛni hewɔ esa akɛ wɔná miishɛɛ waa akɛ atsɔɔ wɔ nibii nɛɛ? (Luka 22:19, 20)

4 Daa afi kɛ́ wɔtee Kaimɔ lɛ, ahãa wiemɔ, ni yɛ nakai wiemɔ lɛ mli lɛ, ajɛɔ Biblia lɛ mli atsɔɔ wɔ nibii pii. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, atsɔɔ wɔ nɔ hewɔ ni ehe miihia ni akpɔ̃ adesai, kɛ nɔ hewɔ ni gbɔmɔ kome gbele baanyɛ akpɔ̃ mɛi pii kɛje esha mli. Agbɛnɛ hu, atsɔɔ wɔ nɔ ni blodo lɛ kɛ wain lɛ damɔ shi kɛhã kɛ mɛi ni esa akɛ amɛye eko. (Kanemɔ Luka 22:19, 20.) Kɛfata he lɛ, wɔnáa hegbɛ wɔjwɛŋɔ jɔɔmɔi ni mɛi ni yɔɔ hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaahi shikpɔŋ lɛ nɔ kɛya naanɔ lɛ baaná lɛ ahe. (Yes. 35:5, 6; 65:17, 21-23) Esa akɛ wɔná miishɛɛ waa akɛ atsɔɔ wɔ nibii nɛɛ, ejaakɛ mɛi pii yɛ je lɛ mli ŋmɛnɛ ni amɛleee nibii nɛɛ, ni no hewɔ lɛ, amɛbuuu Yesu gbele lɛ akɛ nɔ ko ni he yɔɔ sɛɛnamɔ waa. Agbɛnɛ hu, amɛyeee Kaimɔ lɛ yɛ bɔ ni Yesu etsɔɔ akɛ aye lɛ lɛ naa. Mɛni hewɔ wɔkɛɔ nakai?

5. Mɛni ba be ni bɔfoi lɛ ateŋ mɛi babaoo gboi lɛ?

5 Be ni Yesu bɔfoi lɛ ateŋ mɛi pii gboi lɛ sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, amale Kristofoi bote anɔkwa Kristofoi asafo lɛ mli. (Mat. 13:24-27, 37-39) Mɛi nɛɛ wie ‘saji kɔɔdɔji koni amɛkɛloo kaselɔi lɛ kɛnyiɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛsɛɛ.’ (Bɔf. 20:29, 30) “Saji kɔɔdɔji” ni amale Kristofoi nɛɛ bɔi tsɔɔmɔ lɛ eko ji akɛ, esa akɛ Yesu kɛ egbɔmɔtso lɛ ashã afɔle shii abɔ. Shi Biblia lɛ kɛɛ, Yesu kɛ egbɔmɔtso lɛ “hã shi kome nyɔŋlo koni etere mɛi babaoo ahe eshai.” (Heb. 9:27, 28) Ŋmɛnɛ lɛ, mɛi pii ehe nɔ ni amale Kristofoi lɛ tsɔɔ lɛ amɛye. Amɛyaa sɔlemɔ daa otsi, bei komɛi po lɛ daa gbi, koni amɛyaye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ. Enɛ ji nɔ ni Katolikbii lɛ tsɛɔ lɛ Mass lɛ. b Yɛ jamɔi krokomɛi amli lɛ, ayeee Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ daa otsi loo daa gbi. Fɛɛ sɛɛ lɛ, amɛjamɔ lɛ mli bii lɛ nuuu nɔ hewɔ ni Yesu bagbo kɛ bɔ ni wɔnáa egbele lɛ he sɛɛ lɛ shishi jogbaŋŋ. Mɛi komɛi po biɔ akɛ, ‘Ani lɛɛlɛŋ akɛ Yesu gbele lɛ hewɔ lɛ, abaanyɛ akɛ mihe eshai ake mi?’ Mɛni hewɔ amɛbiɔ nakai? Bei komɛi lɛ, nɔ hewɔ lɛ ji akɛ, akɛɛ amɛ akɛ anyɛŋ adamɔ Yesu afɔleshaa lɛ nɔ akɛ eshai ake. Mɛni Yesu sɛɛnyiɛlɔi anɔkwafoi lɛ efee kɛye amɛbua mɛi koni amɛna nɔ hewɔ ni Yesu bagbo kɛ gbɛ ni esa akɛ atsɔ nɔ akai egbele lɛ?

6. Be ni shɛɔ afi 1872 lɛ, mɛni Biblia kaselɔi komɛi eyɔse?

6 Yɛ afi 1870 lɛ, Charles Taze Russell kɛ mɛi komɛi ni fata ehe lɛ kɛ hiɛdɔɔ bɔi Biblia lɛ kasemɔ. No mli lɛ, amɛmiitao amɛle nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ yɛ Yesu gbele lɛ kɛ bɔ ni esa akɛ aye egbele lɛ Kaimɔ lɛ ahã lɛ he. Be ni shɛɔ afi 1872 lɛ, amɛbana yɛ Biblia lɛ mli akɛ, Yesu kɛ ewala shã afɔle akɛ kpɔmɔnɔ ehã adesai fɛɛ. Amɛkɛ nɔ ni amɛna lɛ wooo amɛhe. Shi moŋ amɛŋmala yɛ woji, adafitswaa woji, kɛ magazin srɔtoi amli koni mɛi krokomɛi ale. No sɛɛ lɛ, daa afi lɛ amɛkpeɔ shi kome kɛkaiɔ Yesu gbele lɛ, tamɔ bɔ ni blema Kristofoi lɛ fee lɛ.

7. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔnáa niiamlitaomɔ ni Biblia kaselɔi ni hi shi afii babaoo ni eho nɛ lɛ fee lɛ he sɛɛ?

7 Ŋmɛnɛ lɛ, wɔmiiná niiamlitaomɔ ni Biblia kaselɔi nɛɛ fee afii pii ni eho nɛ lɛ he sɛɛ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Yehowa egbele wɔhiŋmɛii ni wɔbanu nɔ hewɔ ni Yesu gbo kɛ bɔ ni wɔ kɛ adesai fɛɛ náa egbele lɛ he sɛɛ lɛ shishi jogbaŋŋ. (1 Yoh. 2:1, 2) Agbɛnɛ hu wɔbana akɛ, Biblia lɛ tsɔɔ akɛ hiɛnɔkamɔi enyɔ ni yɔɔ kɛhã adesai ni feɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ. Amɛteŋ mɛi fioo baaná wala ni sɛɛ nyɛŋ afo yɛ ŋwɛi, ni mɛi akpekpei abɔ ni eshwɛ lɛ baahi shi kɛya naanɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. Kɛ́ wɔsusu bɔ ni Yehowa sumɔɔ wɔ waa kɛ bɔ ni wɔnáa Yesu afɔleshaa lɛ he sɛɛ lɛ he lɛ, ehãa wɔsumɔɔ Yehowa waa. (1 Pet. 3:18; 1 Yoh. 4:9) No hewɔ lɛ, tamɔ bɔ ni wɔnyɛmimɛi anɔkwafoi ni hi shi afii babaoo ni eho nɛ lɛ fee lɛ, wɔ hu wɔfɔ̃ɔ mɛi nine koni amɛbafata wɔhe ni wɔye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ tamɔ bɔ ni etsɔɔ akɛ afee lɛ lɛ.

WƆFƆ̃Ɔ MƐI NINE KƐHÃ KAIMƆ LƐ

Mɛɛ gbɛjianɔ obaanyɛ oto koni onyɛ okɛ ohe awo Kaimɔ lɛ he ninefɔɔ tafãa lɛ mli jogbaŋŋ kɛmɔ shi? (Kwɛmɔ kuku 8-10) e

8. Mɛni Yehowa webii lɛ efee koni amɛnyɛ amɛfɔ̃ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ.)

8 Yehowa webii bɔi mɛi ninefɔɔ kɛhã Kaimɔ lɛ nɛɛ jeee ŋmɛnɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afi 1881 tɔ̃ɔ lɛ, afɔ̃ nyɛmimɛi ni yɔɔ United States lɛ nine ni amɛbakpe kutuu yɛ nyɛmi ko shĩa yɛ Allegheny, yɛ Pennsylvania kɛhã nifeemɔ krɛdɛɛ nɛɛ. Sɛɛ mli lɛ, asafo fɛɛ asafo to gbɛjianɔ koni efee Kaimɔ lɛ. Kɛkɛ ni yɛ March 1940 lɛ, ahã nyɛmimɛi lɛ le akɛ amɛbaanyɛ amɛfɔ̃ mɔ fɛɛ mɔ ni yɔɔ amɛshikpɔŋkuku lɛ mli ni yɔɔ wiemɔ lɛ he miishɛɛ lɛ nine kɛba Kaimɔ lɛ. Yɛ afi 1960 lɛ, Betel kala ninefɔɔ woji ni akɛyahã asafoi lɛ koni amɛjara. Enɛ ji klɛŋklɛŋ be ni afee nɔ ko ni tamɔ nakai. Kɛjɛ no nɔ kɛbaa nɛɛ, akala Kaimɔ lɛ he ninefɔɔ woji akpekpe toi akpei abɔ ni ajara ahã mɛi. Mɛni hewɔ wɔkɛ wɔbe pii shãa afɔle ni wɔfeɔ bɔ fɛɛ bɔ ni wɔbaanyɛ kɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ?

9-10. Namɛi náa mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ kɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ he sɛɛ? (Yohane 3:16)

9 Yiŋtoo kome hewɔ ni wɔfɔ̃ɔ mɛi nine koni amɛbafata wɔhe kɛhã Kaimɔ lɛ ji akɛ, wɔmiisumɔ ni amɛkase nɔ ni Yehowa kɛ Yesu efee ehã adesai fɛɛ lɛ he nii jogbaŋŋ, titri lɛ kɛ́ no ji klɛŋklɛŋ be ni wɔfɔ̃ɔ amɛ nine. (Kanemɔ Yohane 3:16.) Wɔshwelɛ ji, nɔ ni amɛbaana kɛ nɔ ni amɛbaanu yɛ Kaimɔ lɛ shishi lɛ baatsirɛ amɛ ni amɛkase Yehowa he nii babaoo koni amɛbasɔmɔ lɛ. Shi jeee mɛi nɛɛ pɛ náa Kaimɔ lɛ he ninefɔɔ lɛ he sɛɛ.

10 Wɔfɔ̃ɔ mɛi ni ekpa asafoŋ kpeei baa kɛ shiɛmɔ yaa lɛ hu nine kɛhã Kaimɔ lɛ. Wɔfeɔ nakai koni wɔkɛkai amɛ akɛ Yehowa sumɔɔ amɛ lolo. Amɛteŋ mɛi pii kpɛlɛɔ wɔninefɔɔ lɛ nɔ ni amɛbaa Kaimɔ lɛ shishi, ni kɛ́ wɔna amɛ lɛ wɔnáa miishɛɛ waa. Kɛ́ amɛba Kaimɔ lɛ shishi lɛ, ehãa amɛkaiɔ akɛ be ni amɛsɔmɔɔ Yehowa lɛ, amɛyɛ miishɛɛ waa. Naa nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Monica lɛ niiashikpamɔ ni kɔɔ enɛ he. c Be ni COVID-19 hela lɛ ba lɛ mli aye abua lɛ ni ebɔi shiɛmɔyaa ekoŋŋ. Etee Kaimɔ lɛ eko yɛ afi 2021, ni no sɛɛ lɛ ewie akɛ: “Mihiɛ kpaŋ Kaimɔ nɛɛ nɔ kɔkɔɔkɔ. Yɛ afii 20 ni eho nɛɛ amli lɛ, enɛ ji klɛŋklɛŋ be ni minyɛ mishiɛ mihã mɛi ni mifɔ̃ amɛ nine kɛhã Kaimɔ lɛ. Mifee bɔ fɛɛ bɔ ni manyɛ kɛfɔ̃ mɛi nine, ejaakɛ mihiɛ sɔɔ nɔ ni Yehowa kɛ Yesu efee ehã mi lɛ waa.” (Lala 103:1-4) Kɛ́ mɛi kpɛlɛ wɔninefɔɔ lɛ nɔ jio, amɛkpɛlɛɛɛ nɔ jio lɛ, wɔfeɔ bɔ fɛɛ bɔ ni wɔbaanyɛ kɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ, ejaakɛ wɔle akɛ Yehowa hiɛ sɔɔ wɔmɔdɛŋbɔɔ lɛ.

11. Mɛni hãa wɔnaa akɛ Yehowa miijɔɔ mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ kɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ nɔ? (Hagai 2:7)

11 Yehowa ejɔɔ mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ kɛfɔ̃ɔ mɛi nine kɛhã Kaimɔ lɛ nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afi 2021 lɛ, mɛi 21,367,603 ba Kaimɔ lɛ yɛ naagbai ni COVID-19 hela lɛ kɛba lɛ fɛɛ sɛɛ. Enɛ feɔ Odasefoi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ ayifalɛ ni aku abɔ he toi enyɔ kɛ fã, ni eji mɛi ayifalɛ ni fe fɛɛ ni eba Kaimɔ lɛ shishi pɛŋ. Shi wɔle akɛ, jeee mɛi lɛ ayifalɛ lɛ ji nɔ titri ni he hiaa Yehowa. Nɔ titri ni he hiaa lɛ ji, gbɔmɛi lɛ diɛŋtsɛ. (Luka 15:7; 1 Tim. 2:3, 4) Ekã shi faŋŋ akɛ, Yehowa tsɔɔ Kaimɔ lɛ he ninefɔɔ wolo lɛ ni wɔjaa lɛ nɔ eyeɔ ebuaa wɔ ni wɔna mɛi ni yɔɔ tsui kpakpa lɛ.​—Kanemɔ Hagai 2:7.

WƆYEƆ KAIMƆ LƐ YƐ NAAGBAI NI WƆKƐKPEƆ LƐ FƐƐ SƐƐ

Kɛ́ wɔbɔ mɔdɛŋ wɔye Kaimɔ lɛ, Yehowa baajɔɔ wɔ (Kwɛmɔ kuku 12) f

12. Mɛɛ naagbai baanyɛ ahã ewa kɛhã wɔ akɛ wɔbaaye Kaimɔ lɛ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ.)

12 Yesu gba akɛ, yɛ naagbee gbii lɛ amli lɛ abaawu tai, tsɛŋemɔ helai ni gbeɔ mɔ baaba, wɔwekumɛi baate shi amɛwo wɔ, abaawa wɔ yi, ni wɔkɛ naagbai krokomɛi baakpe. (Mat. 10:36; Mar. 13:9; Luka 21:10, 11) Bei komɛi lɛ, naagbai nɛɛ hãa ewaa kɛhãa wɔ akɛ wɔbaakai Yesu gbele lɛ. Mɛni nyɛmimɛi komɛi fee koni amɛnyɛ amɛye Kaimɔ lɛ yɛ naagbai nɛɛ fɛɛ sɛɛ? Ni mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa ye ebua amɛ?

13. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa jɔɔ mɔdɛŋ ni Artem bɔ kɛ efai shi ni etswa akɛ ebaaye Kaimɔ lɛ yɛ tsuŋwoohe lɛ nɔ?

13 Mɛi ni awo amɛ tsuŋ. Nyɛmimɛi ni awo amɛ tsuŋ yɛ amɛhemɔkɛyeli lɛ hewɔ lɛ feɔ bɔ fɛɛ bɔ ni amɛbaanyɛ koni amɛye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ. Naa nɔkwɛmɔnɔ ko ni tsɔɔ nakai. Ekɔɔ nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Artem lɛ he. Yɛ afi 2020 Kaimɔ be lɛ mli lɛ, awo lɛ tsuŋ yɛ tsuŋwoohe bibioo ko ni bei komɛi lɛ akɛ mɛi enumɔ woɔ mli lɛ mli. Fɛɛ sɛɛ lɛ, ebɔ mɔdɛŋ ená nibii ni ebaanyɛ ekɛye Kaimɔ lɛ, ni ekpɛ eyiŋ akɛ ebaahã Kaimɔ lɛ he wiemɔ lɛ ni ekɛwo lɛ diɛŋtsɛ ehe hewalɛ. Shi mɛi ni ekɛyɔɔ tsuŋwoohe lɛ shɛreɔ zigareti ni amɛkɛ wiemɔ sha tsuɔ nii. Mɛni Artem fee yɛ naagba nɛɛ he koni enyɛ eye Kaimɔ lɛ? Ekpa mɛi ni ekɛyɔɔ tsuŋwoohe lɛ fai akɛ, kɛ́ ebaahi lɛ, amɛkɛ wiemɔ sha akatsu nii ni amɛkashɛre zigareti ŋmɛlɛtswaa kome. Amɛkpɛlɛ enibimɔ lɛ nɔ, ni enɛ fee lɛ naakpɛɛ waa. Artem kɛɛ ebaagba amɛ Kaimɔ lɛ he sane, shi amɛkɛɛ amɛbooo toi. Shi be ni amɛnu Kaimɔ lɛ he wiemɔ lɛ ni Artem hã lɛ ni amɛna bɔ ni ayeɔ lɛ ahãa lɛ, amɛbɔi lɛ saji babaoo bimɔ yɛ Kaimɔ lɛ he.

14. Be ni COVID-19 hela lɛ ba lɛ, mɛni afee koni nyɛmimɛi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ anyɛ aye Kaimɔ lɛ?

14 COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ. Be ni tsɛŋemɔ hela nɛɛ ba lɛ, Yehowa webii lɛ nyɛɛɛ akpe hiɛ kɛ hiɛ ni amɛye Kaimɔ lɛ. Shi amɛhãaa Kaimɔ lɛ aŋmɛɛ amɛ. d Asafoi ni yɔɔ Intanɛt lɛ fee Kaimɔ lɛ kɛtsɔ videoconference nɔ. Shi nyɛmimɛi babaoo ni bɛ Intanɛt lɛ hu? Yɛ maji komɛi anɔ lɛ, ato gbɛjianɔ ni ahã Kaimɔ lɛ he wiemɔ lɛ yɛ TV nɔ loo yɛ redio nɔ. Kɛfata he lɛ, nitsumɔhe niji srɔtoi rikɔdi Kaimɔ lɛ he wiemɔ lɛ, ni be ni agbeɔ naa lɛ, arikɔdi yɛ wiemɔi fe 500 amli. Ato gbɛjianɔ ni akɛ rikɔdiŋ nɛɛ yahã nyɛmimɛi ni eko he baahia amɛ lɛ. Enɛ hewɔ lɛ, nyɛmimɛi ni yɔɔ akrowai lɛ po nyɛ amɛye Kaimɔ lɛ.

15. Mɛni okaseɔ yɛ yoo ko ni akɛ lɛ kaseɔ nii ni atsɛɔ lɛ Sue lɛ niiashikpamɔ lɛ mli?

15 Mɛi ni amɛwekumɛi teɔ shi amɛwoɔ wɔ amɛ. Nɔ ni hãa ewaa kɛhãa mɛi komɛi akɛ amɛbaaye Kaimɔ lɛ ji akɛ, amɛwekumɛi teɔ shi amɛwoɔ amɛ. Nakai eba lɛ yɛ yoo ko ni akɛ lɛ kaseɔ Biblia lɛ ni atsɛɔ lɛ Sue lɛ gbɛfaŋ. Yɛ afi 2021 lɛ, gbi ni enɔ jetsɛremɔ lɛ abaaye Kaimɔ lɛ, Sue kɛɛ mɔ ni kɛ lɛ kaseɔ nii akɛ, bɔ ni ewekumɛi komɛi teɔ shi amɛwoɔ lɛ lɛ hewɔ lɛ, enyɛŋ eye Kaimɔ lɛ. Mɔ ni kɛ lɛ kaseɔ nii lɛ kɛ lɛ kane Luka 22:44 lɛ, ni ekɛɛ lɛ akɛ, kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe lɛ, esa akɛ wɔkase Yesu ni wɔkɛ wɔnaagbai lɛ afɔ̃ Yehowa hiɛ yɛ sɔlemɔ mli ni wɔhe wɔye kɛ wɔtsui fɛɛ akɛ ebaaye ebua wɔ. Enɔ jetsɛremɔ lɛ, Sue to blodo kɛ wain lɛ ni ekɛbaaye Kaimɔ lɛ he gbɛjianɔ ni ekwɛ Leebi Jamɔ krɛdɛɛ lɛ yɛ jw.org lɛ nɔ. Kɛkɛ ni gbɛkɛnaashi lɛ, ekome eyahɔ esɛɛtsu lɛ mli ni ebo Kaimɔ lɛ toi yɛ foŋ nɔ. Sɛɛ mli lɛ, Sue ŋma wolo eyahã mɔ ni kɛ lɛ kaseɔ nii lɛ, ni ekɛɛ lɛ akɛ: “Nyɛ lɛ, owo mi hewalɛ waa. Mifee nɔ fɛɛ nɔ ni manyɛ koni mabo Kaimɔ lɛ toi, ni Yehowa ye ebua mi ni minyɛ mifee nakai. Miná miishɛɛ waa diɛŋtsɛ. Oyiwaladɔŋŋ!” Te osusuɔ tɛŋŋ? Ani Yehowa baanyɛ eye ebua bo kɛ́ bo hu okɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ kpe?

16. Mɛni hewɔ wɔheɔ wɔyeɔ waa akɛ kɛ́ wɔbɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔbaanyɛ koni wɔya Kaimɔ lɛ, Yehowa baajɔɔ wɔ? (Romabii 8:31, 32)

16 Kɛ́ Yehowa na akɛ wɔmiibɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔbaanyɛ koni wɔye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ, enáa miishɛɛ waa diɛŋtsɛ. Ni kɛ́ ena akɛ wɔhiɛ sɔɔ nɔ ni efee ehã wɔ lɛ, ebaajɔɔ wɔ. (Kanemɔ Romabii 8:31, 32.) No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔbaaya afi nɛɛ Kaimɔ lɛ ni wɔkɛ wɔhe awo nibii fɛɛ ni kɔɔ Yehowa sɔɔmɔ he lɛ amli waa yɛ Kaimɔ be lɛ mli.

LALA 18 Wɔhiɛ Sɔɔ Kpɔmɔnɔ Lɛ Waa

a Jufɔ, April 4, 2023 lɛ, mɛi akpekpei abɔ yɛ jeŋ fɛɛ baaye Kristo gbele lɛ Kaimɔ lɛ. Mɛi ni baaba lɛ ateŋ mɛi pii yɛ ni enɛ baafee klɛŋklɛŋ be ni amɛbaa eko. Amɛteŋ mɛi komɛi hu ji mɛi ni ekpa Yehowa sɔɔmɔ afii pii nɛ, ni enɛ baafee klɛŋklɛŋ be ni amɛbaa Kaimɔ lɛ eko kɛjɛ be ni amɛkpa Yehowa sɔɔmɔ lɛ. Mɛi komɛi hu kɛ shihilɛi ni baanyɛ ahã ewa waa kɛhã amɛ akɛ amɛbaaba lɛ baakpe, shi amɛbaamia amɛhiɛ amɛba kɛ̃. Ekɔɔɔ he eko shihilɛ ni okɛbaakpe lɛ, kɛ́ omia ohiɛ oba Kaimɔ lɛ, Yehowa mii baashɛ ehe waa.

b Mɛi ni yaa sɔlemɔi nɛɛ heɔ amɛyeɔ akɛ, kɛ́ aaye Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ, blodo lɛ tsakeɔ etsɔɔ Yesu gbɔmɔtso diɛŋtsɛ, ni wain lɛ hu tsakeɔ etsɔɔ elá diɛŋtsɛ. Yɛ amɛsusumɔ naa lɛ, be fɛɛ be ni mɔ ko baaye blodo lɛ eko ni ebaanu wain lɛ eko lɛ, belɛ Yesu kɛ egbɔmɔtso lɛ kɛ elá lɛ eshã afɔle ekoŋŋ ehã nakai mɔ lɛ.

c Atsake gbɛ́i lɛ ekomɛi.

d Kwɛmɔ saji srɔtoi ni ji “2021 Memorial Commemoration” ni yɔɔ jw.org lɛ nɔ lɛ hu.

e NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Kɛjɛ afi 1960 kɛbaa nɛɛ, afee tsakemɔi srɔtoi yɛ Kaimɔ lɛ he ninefɔɔ wolo lɛ he, ni amrɔ nɛɛ ayɛ nɔ ni aprinti kɛ nɔ ni abaanyɛ agbele loo akɛmaje kɛtsɔ kɔmpiutai, foŋ, kɛ tablɛtii anɔ.

f NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Nyɛmimɛi komɛi miiye Kaimɔ lɛ yɛ basabasafeemɔ ni yaa nɔ yɛ amɛmaŋ lɛ mli lɛ fɛɛ sɛɛ.