Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGEI PƐƐKƐI 4

Mi Chɛhowa Dɔu Naa Sala Te Ŋ Dɔu pɛ Sɛmbɔɔ le Loonuŋyaa Biyɔɔ

Mi Chɛhowa Dɔu Naa Sala Te Ŋ Dɔu pɛ Sɛmbɔɔ le Loonuŋyaa Biyɔɔ

“La wa hei tosaa le loonɔŋndo a ya.”​—LUKU 22:19.

CHONDII 19 Nyɛdiaa Ichɔl Salamanɔɔ

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ a

1-2. Le yɛɛ naŋ kua yɛ o Loonuŋyaa iwɔsi o wɔsi?

 O CHO niŋ le wɔsilaŋ 2,000 chɔŋ a teleŋ Chiisu yɔŋgu yoomu ndɔɔ le naa, nduyɛ mbo ke naa dikeŋnaŋndo le miŋ huŋ sɔla yoomu fafɛɛŋndo o chilaŋ niŋndo. O nyumma ndɔma mɛɛlaŋ choo tuupa mbo sɔla piɔmndo, mbo dimul buɛiyaa nduaa le ma loonuŋ a piɔm ndɔɔ okɔɔ, nduyɛ mbo chɔm nda maa a nɔ ma soliŋ muɛiyaŋ a beediiyo kpeku le loonɔŋndo a ndu okɔɔ.—1 Kɔliŋ. 11:23-26.

2 Miŋ diikuŋ sawa Chiisu ke naa hoo wo kanifuule, ŋ kaala ndu tau. (Chɔŋ 14:15) Iwɔsi o wɔsi, miŋ chua teleŋndo le yiyaŋndo a piɔm ndɔɔ okɔɔ, vɛlɛ a nyɛ o sim le naa wo te boondii Loonuŋyaa fuuluu pɛ. Nduyɛ miŋ piɛi tau a ndi okɔɔ. Miŋ tosa hei le balika melaa chɔmndo le nyɛ Chiisu tosa le naa wo. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, miŋ chua vɛlɛ teleŋndo tau o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ le waŋnda dɛɛniaa ma kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ, le ma wa a naa latulu le bɔŋaŋ teŋgeŋndo hoo biyɔɔ. Nduyɛ, miŋ kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le halikpeŋ nyɛ o nyɛ kuuna naa Loonuŋyaa biyɔɔ le.

3. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hɛi niŋ?

3 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku nɛilaŋ la yaa la wanaa Chɛhowaa kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le loonɔŋndo a piɔm Chiisu wo okɔɔ wo. (1) Miŋgioo Loonuŋyaa biyɔɔ mɛɛ Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa yɛ, (2) acheleŋnda veeloo le Loonuŋyaa biyɔɔ, nduyɛ (3) Loonuŋyaa biyɔɔ mɛɛ mɛɛ bahawɛilaŋ la komal naa.

MIŊGIOO LOONUŊYAA BIYƆƆ MƐƐ CHIISU PƐƐKU BUƐIYAA NDUAA YƐ

4. Iwɔsi o wɔsi te ŋ kuɛ pɛ o Loonuŋyaa, sɔɔŋ tonyaŋ kuɛɛ naŋ pɛɛku yɛ, nduyɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ che muŋ ŋ sɔvɛ? (Luku 22:19, 20)

4 Iwɔsi o wɔsi te ŋ kuɛ pɛ o Loonuŋyaa, miŋ yaŋ nilaŋ o suɛi tɔlnuŋ o Baabuiyo choo ve. O suɛi keŋ niŋ, ma muli nyunala bɔɔbɔɔ nduyɛ miŋ pɛɛku le sabu waŋnda chieeya ndaa yeema sala baŋaa wo, vɛlɛ a mɛɛ piɔm waŋndo opilɛ faŋa hakila bɔɔbɔɔ yɛ. Ma loonɔŋ naa nyɛ beediiyo a muɛiyaŋ ma sim lewundu wo vɛlɛ a wanaa nɔ ma de beedii koŋ, nduyɛ ma kol muɛima maŋ nda. (Nuawɔ Luku 22:19, 20.) Miŋ sɔla fondaa le yiyaŋndo a salala wanaa cho wa o chieeŋndo choo wa tuɛi niŋ yeela laŋ. (Aisaya 35:5, 6; 65:17, 21-23) Ŋ nɔ miŋ chua sɔɔŋ tonyaŋ ŋ sɔvɛ. Kɛ waŋnda o biiliɔŋndaŋ niŋ biiyɔ sɔɔŋ muŋ bila le, nduyɛ a sina mɛɛ kpɛ sala soliaŋ Chiisu wo cho o sɔvɛ le wana o wana yɛ le. Waŋnda haa bii Loonuŋyaa mɛɛ Chiisu dimul buɛiyaa nduaa le ma tosa yɛ le. Le yɛɛ?

5. Mɛɛ kiilaa Chiisuaa a bɔɔbɔɔ sɔla piɔmndo, yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ?

5 Mɛɛ kiilaa Chiisuaa a bɔɔbɔɔ sɔla piɔmndo, o viu bɛɛ le, mi Kilisiɔŋaa lachoowaa luɛi o kundaa niŋ. (Maa. 13:24-27, 37-39) Mi Kilisiɔŋnda haa “muli tonyaa balaŋ amakɔɔ” le mi wanaa laalaŋnda tol nda kɔɔli. (Walta. 20:29, 30) Tonyaa opilɛ o Kilisiɔŋaa lachoowaa kaŋ ndaa ‘muli balaŋ amakɔɔ’ wo wa ni, ma kandu waŋnda pɛɛkoo maa o cho lepilɛ le Chiisu soliŋ sala le hakila wanaa faŋga faŋga le, kɛ maa sala soliaŋ ndɔɔ nɔ mbo wa tosaŋndo teleŋ o teleŋ. Nyɛ nda wa koŋ waŋnda pɛɛkoo wo chɛlaŋ a nyɛ Baabuiyo dimi wo le. (Hibu. 9:27, 28) Hau, wanaa bɔɔbɔɔ laalaŋ choola nda cho laŋ pɛɛkoo laŋ. Mi waŋnda haa apum chuuŋgiaŋ o kaŋii ndɛi niŋ lɔɔ o lɔɔ ɔɔ lepaa o lepaa le loonɔŋndo a sala soliaŋ Chiisu wo okɔɔ. Ma veelu ndu aa, “Sala Soliaŋndo le Wanaa Bɔɔbɔɔ.” b Kaaŋnde ipum, lepilɛŋ koni nda loonuŋ a sala soliaŋ Chiisoo okɔɔ ni, kɛ wanaa cho o kaŋii keŋ niŋnda bii bila nyɛ sala soliaŋ Chiisu wo sim lewundu wo le. Mi kɔndɔfillo bii apum, okoŋ ma nyunaŋ aa: ‘Baa piɔm Chiisu wo kpeekpei sim ni maa, Mɛlɛka tiuba mbo malla haki le yɔŋnda nila wɔɔŋndaŋ?’ Le yɛɛ nda nyunaŋ yɛ lende? Lepum, wanaa nɔ kiisaŋndo maa sala soliaŋ Chiisu wo nɔla mbo tosa mi Mɛlɛka mal naa haki le wa, nyindu waŋnda haa ni le yiyaŋ waa nuaa nɔɔ. Vɛɛ buɛiyaa kpeekpeiyaa Chiisuaa bii yɛ niŋ suɛi hei?

6. Yɛɛ sukuuwaa pɛɛkaa Baabuiya ndaa bii yɛ bila a wɔsi 1872?

6 O wɔsiŋ 1,900 mɛɛlulaŋ, mi Chaas T. Lɔɔsɛl sim sukuuwa pɛɛkaa Baabuiya lachi, le yaasiaa tosa nyɛkɛndɛi o Baabuiyo niŋ, le sinaa a suɛi hei okɔɔ. Ndaa yeema ma sina tonyaa a sala soliaŋ Chiisu wo okɔɔ, vɛlɛ a mɛɛ nda nɔ ma loonuŋ piɔm ndɔɔ yɛ. A wɔsi 1872, ma bii bila maa, a tonya mi Chiisu yɔŋgu yoomu ndɔɔ le waŋnda chieeya kpou baŋaa. Nduyɛ, a kɛsuluŋ nyɛ nda bii bila wo le. Ma poonyiaa ndu o yaula ndalaŋ niŋ, a o yaula konalaŋ niŋ, le mi wana o wana ndoo sina a ndi okɔɔ. Nyɔɔ viu bɛɛ le, ma kandu tamasi Kilisiɔŋaa tasiaa tolɔɔ kɔɔli le Loonuŋya biyɔɔ lepilɛ kpe o wɔsioo niŋ.

7. Vɛɛ naŋ cho yɛ tɔnɔɔ sɔlaa o yaasiaa sukuuwaa pɛɛkaa Baabuiya tosa wo niŋ?

7 Hau, ŋ cho tɔnɔɔ sɔlaa o yaasiaa sukuuwaa pɛɛkaa Baabuiya haa tosa wo niŋ, mi che bɛɛ o chua niŋ wɔsila bɔɔbɔɔ. O nɛi kuɛɛ choo? Sanaa a mala Chɛhowaa, ŋ bii tonya kpeekpeiyo bila a piɔm Chiisu wo okɔɔ, vɛlɛ a nyɛ o cho tosaa le naa a waŋnda chieeya kpou wo. (1 Chɔŋ 2:1, 2) Ŋ pɛɛku niŋ o Baabuiyo niŋ a tiindaŋ wanaa bɔɔbɔɔ nɔ wo okɔɔ. Apum nɔ tiindaŋndo le kɔlaŋ o choo choo niŋ, ma sɔla yoomu vi lɛ le wo, nduyɛ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ nɔ tiindaŋndo le waa o chieeŋndo choo lefafɛɛŋ. Miŋ sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ, te ŋ che pɛ mɛɛ o kaala naa yɛ, vɛlɛ a mɛɛ naŋ cho tɔnɔɔ sɔlaa o sala soliaŋ Chiisu wo niŋ yɛ. (1 Pitɛ 3:18; 1 Chɔŋ 4:9) Le hei, miŋ tol tamasi puaapiliaa naa o paandoo niŋ kɔɔli, le acheleŋnda veeloo le ma wa latulu a naa le Loonuŋyaa biyɔɔ mɛɛ Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa yɛ.

ACHELEŊNDA VEELOO LE LOONUŊYAA

Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le yaula veelaa laŋ yɔŋgoo tau? (Tofa pɛl 8-10) e

8. Le yɛɛ wanaa Chɛhowaa chua yɛ teleŋndo tau le waŋnda veeloo o Loonuŋyaa? (Tofa fotueiyo.)

8 Le wɔsila bɔɔbɔɔ niŋ, wanaa Chɛhowaa bii niŋ acheleŋnda veeloo le Loonuŋyaa. A wɔsi 1881 kandɔŋndo, yondaa wa o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ le mi puaapiliaa a ndepiliaa kpou chuuŋgiaŋ diompilɛ le bɔŋaŋ teŋgeŋndo hoo biyɔɔ. O chiɛi puaapilɛnɔɔ niŋ, o chioo Alɛkisanda Pɛŋsiveeniaa o Amɛlika niŋ nda bii bɔŋaŋndo hoo ni. Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi kundalaŋ la kandu bɔŋaŋndo hoo biyɔɔ a ba nda. A Fuoo wɔsi 1940, ma dimul wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa kpou, le ma veelu wanaa chɔm yeemɛi o tanda ndaa niŋnda le loonuŋyaa. A wɔsi 1960, ma kandu yaula veelaa laŋ solioo o pei choo, nduyɛ ma ke kundalaŋ le ma piɔu laŋ. Teleŋ tasoo wa koŋ ni le laŋ solioo o pei choo. Chɔŋ niŋ a teleŋ koŋ, mi wanaa Chɛhowaa yɔŋgu yaula veelaa laŋ o biiliɔŋndaŋ niŋ. Le yɛɛ naŋ chua yɛ teleŋndo tau vɛlɛ miŋ dɔu sɛmbɔɔ le waŋnda veeloo o Loonuŋyaa?

9-10. Te ŋ dɔu pɛ sɛmbɔɔ le acheleŋnda veeloo le Loonuŋyaa, nɛɛ yaa sɔla yɛ tɔnɔɔ? (Chɔŋ 3:16)

9 Saboo opilɛ o naŋ veelu acheleŋnda le Loonuŋyaa wo cho ni, le mi wanaa huŋ le teleŋ tasoo wa pɛɛku tonyaa a nyɛ Chɛhowa tosa le naa wo okɔɔ. (Nuawɔ Chɔŋ 3:16.) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa, nyɛ nda cha vɛlɛ ma tueiyo cho nda nyindɔɔ le ma chɔɔlu pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ, nduyɛ ma simnuŋ buɛiyaa nduaa. Kɛ o cho ko wanaa huŋ le teleŋ tasoo wa le sɔla tɔnɔɔ le.

10 Miŋ veelu vɛlɛ wanaa ndaa nɔ paandu dialuŋ fulaŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋnda. Miŋ tosa hei le nda loonɔŋndo maa Mɛlɛka kaala wɔ nda kɛ. Mi a bɔɔbɔɔ chɛl veelu naa, nduyɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ tau te ŋ che nda pɛ. Te a kuɛ pɛ o Loonuŋyaa, mi keŋ loonuŋ nda mɛɛ kpɛ ndaa tuɛi Chɛhowa piɛiyo yeela o paandoo niŋ yɛ. Ŋ tofaŋndɔ tamasi Mɔnika wo. c A teleŋ naa Kolonaa dello o kandu vɛlɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo ni. Mɛɛ o kuɛ o Loonuŋyaa a wɔsi 2021, mbo dimi aa: “Loonuŋyaa hoo wa bɔɔ nyɛ sɔvɛ le ya. Le wɔsioŋ 20 niŋ, teleŋ tasoo wa hoo ni le mi dimul waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ, nduyɛ mi veelu nda o Loonuŋyaa. Mi tosa nyɛ o nyɛ yaa tiuba le acheleŋnda veeloo kanifuule, I nɔ bɔɔ balika melaa le nyɛ Chɛhowa nda Chiisu tosa le ya wo.” (Sam 103:1-4) O yɔŋ bɛɛ mi waŋnda chɛl veelu naa ɔɔ ma kɛɛ, miŋ dɔu sɛmbɔɔ tau le nda veeloo o Loonuŋyaa kanifuule, ŋ sina maa Chɛhowa nɔ balika melaa le sɛmbɛ naŋ cho dɔwɔɔ wo.

11. Vɛɛ Chɛhowa dɔu yɛ niŋ sɛmbɛ naŋ nɔ le waŋnda veeloo o Loonuŋyaa wo sala? (Hakai 2:7)

11 Chɛhowa dɔu niŋ sɛmbɛ naŋ duau le acheleŋnda veeloo le Loonuŋyaa wo sala. A wɔsi 2021, mi che bɛɛ sawalaŋ lapum la wa a naa Kolonaa okɔɔ, kɛ mi waŋnda 21,367,603, kua o Loonuŋyaa. Nɔmbɛiyo hoo chua Seiyaa Chɛhowaa chieeŋndo balɔɔ silɔ bɛmbɔɔ lediiŋ a tɛndaa tɛɛŋ. I cho tonya maa, o cho o nɔmbɛiyo niŋ te Chɛhowa nɔ yeemɛi le, kɛ o wanaa kua o Loonuŋyaa wa niŋ o nɔ yeemɛi ni. (Luku 15:7; 1 Timo. 2:3, 4) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa, te ŋ yɔŋgu pɛ waŋnda yaula naala veelaa laŋ, mi Chɛhowa soliŋ keŋ kpeku le naa malaa miŋ saaluŋ wanaa nɔ yeemɛiya.—Nuawɔ Hakai 2:7.

LOONUŊYAA BIYƆƆ MƐƐ MƐƐ BAHAWƐILAŊ LA KOMAL NAA

Mi Chɛhowa dɔu sɛmbɛ naa sala te ŋ kuɛ pɛ o Loonuŋyaa (Tofa pɛl 12) f

12. Sɔɔŋ kuɛɛ tosa yɛ ndi ikala le Loonuŋyaa biyɔɔ? (Tofa fotueiyo.)

12 Mi Chiisu dimi maa o palɛi mɛɛlɛi niŋ, bahawɛila yɛ yɛlaŋ la cho naa komal. Le tamaseliiyo, mbo dimi maa wanayaŋ naŋ ŋpum cho naa simul, waŋnda cho naa nyɛpalaa tusi choo, chɔulaŋ la cho wa, naala diu waŋnda laŋ a sɔɔŋ cheleŋndoŋ. (Maa. 10:36; Maki 13:9; Luku 21:10, 11) Lepum, mi bahawɛilaŋ ndaŋ la tosa ndi ikala le Loonuŋyaa biyɔɔ. Yɛɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa tosa yɛ niŋ le bahawɛilaŋ ndaŋ tiuwo ba, nduyɛ vɛɛ Chɛhowa mala yɛ niŋ nda?

13. Vɛɛ Chɛhowa dɔu yɛ Atɛm sala mɛɛ o chɔm kɔl simulaa le Loonuŋyaa biyɔɔ o chiɛi manyumndo niŋ?

13 Ma dɔu naa o chiɛila manyumndaŋ niŋ. Mi puaapiliaa naa wa o chiɛila manyumndaŋ niŋ le laalaŋ ndaa wa, tosa nyɛ o nyɛ nda tiuba le loonɔŋndo a piɔm Chiisu wo okɔɔ. Ŋ tofaŋndɔ tamasi Atɛm ndo. A wɔsi 2020, ma duau ndu o chiɛi manyumndo niŋ a boondii Loonuŋyaa. Fondaŋ ndaa dɔu ndu wo, wanaa hiɔɔlu ɔɔ wanaa ŋuɛɛnu kinɛi ndaa sul loŋ ni kanifuule, bandii nduɛi a toŋgii nduɛi, i wa le nɛiyo 183. A koŋ kpou, mi Atɛm soliŋ nyɔɔŋ ŋpum kpeku o foofo muɛiyaŋ a beediiyo, nduyɛ mbo yɔŋgu suɛi Loonuŋyaa le halikpeŋ mbo sɔla tɔnɔɔ leniŋ. Kɛ, mi wanaa nda wa o chiɛi manyumndo niŋnda ndaa kol sikɛɛtiiyo ɔɔ taŋ bɛndoo tau, nduyɛ diomnda wɔɔŋndaŋ pila ndaa soliŋ kpeku ni. Yɛɛ o tosa yɛ? Mbo nyuna nda te a tiu pɛ ba le ma pɛŋgi sikɛɛtiiyo kolɔɔ a diomnda wɔɔŋndaŋ soliŋndo kpeku le hawɛiyo opilɛ kpe. Mi kɔndɔfillo bii Atɛm mɛɛ wanaa nda wa o chiɛi manyumndo niŋnda chɛl le ma pɛŋgi sikɛɛtiiyo kolɔɔ a diomnda wɔɔŋndaŋ soliŋndo kpeku teleŋ o cho wa Loonuŋyaa tosaa wo. Mi Atɛm dimi aa: “Mi tɛɛsial nda a Loonuŋyaa okɔɔ.” Mi che bɛɛ mi wanaa kaŋ dimul Atɛm maa a yeema ma tuei a ndi okɔɔ le, kɛ mɛɛ nda che sɔɔŋ o tosa o Loonuŋyaa choo woŋ, nduyɛ ma tuɛi suɛi o yɔŋgu ve, ma nyuna ndu a ndi okɔɔ.

14. Sɛmbɛ yɛ wanaa Chɛhowaa dɔu yɛ le Loonuŋyaa biyɔɔ mi che bɛɛ naa Kolonaa wa?

14 Naa Kolonaa. A teleŋ naa Kolonaa, wanaa Chɛhowaa ndaa tiuba ma chuuŋgiaŋ naapilɛ le Loonuŋyaa biyɔɔ le. Kɛ keŋ kuuna nda bɔŋaŋ sɔvɛ sɔviɔɔ hoo biyɔɔ le. d Mi kundala nɔ Intanɛtiiyo laŋ la bii bɔŋaŋndo hoo o nyɛm mapuuloŋ choo. Kɛ ɔɔ niŋ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ a nɔ Intanɛtii le wa? O lɛŋnde ipum niŋ, mi kɛɛsiaa tosaŋ le suɛi Loonuŋyaa yɔŋgoo o alaadioo choo ɔɔ o tɛlivisiɔŋndo choo. Le handɔɔ lechoo, mi lɛuwoŋ chua diomndaŋ le suɛi hei o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 500 le halikpeŋ mi wanaa cho bɛɛ yololɛ wa bii Loonuŋyaa. Nduyɛ mi puaapiliaa you chaaŋaa ndaa laalaŋaa cho yololɛ wa diomnda nda chua laŋ.

15. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Suu wo niŋ?

15 Mi wanayaŋ naŋ ŋpum simul naa. Waŋnda apum, nyɛ tosa ndi ikala le Loonuŋyaa biyɔɔ wo cho simul wanayaŋ ndaŋ ŋpum simul nda wo ni. Tofawɔ tamasi chua pilɛ wa Baabuiyo pɛɛkoo wo diolaŋ Suu. A wɔsi 2021, Loonuŋyaa wa maa siɔdii, mbo dimul wana wa ndu Baabuiyo pɛɛkoo wo maa o tiu niŋ ba mbo kuɛ o Loonuŋyaa le kanifuule, wanayaŋ ndɔŋ ŋpum wa ndu simullo. Mi wana wa ndu Baabuiyo pɛɛkoo wo veelul ndu diomndaŋ o Luku 22:44 niŋ. Mbo tɛɛsial Suu maa te sɔɔŋ palaŋ komal naa pɛ, ŋ nɔ miŋ tol tamasi Chiisu wo kɔɔli le piɛileŋ o Chɛhowa lo, nduyɛ miŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o ndu niŋ. O paale Loonuŋyaa choo, mbo toosiaa beediiyo vɛlɛ mbo sɔla muɛiyaŋ, okoŋ mbo nuaa vɛlɛ piɛile idiile teŋgeŋndeŋ o jw.org choo. Ichɔl koŋ, mbo luɛi o lumui ndɔɔ niŋ, mbo soliŋ foŋ ndɔɔ kpeku le suɛi Loonuŋyaa nilaŋ yaŋɔɔ. Okoŋ kɔɔli, mi Suu poonyial wana wa ndu Baabuiyo pɛɛkoo wo aa: “A dɛɛniaa ya bɔɔ kɔllo chiɛi. A mala Chɛhowaa, mi tosa nyɛ o nyɛ ya tiuba le Loonuŋyaa biyɔɔ. I nɔla pɛŋ mi chɔm mɛɛ kpɛ ya cho a kɔl kɛndɛ yɛ le. I nɔ bɔɔ balika melaa le hei.” A yiyaŋ pa maa Chɛhowa nɔla mbo mala num te bahawɛi waa nuaa komal num pɛ?

16. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa dɔwɔɔ sala te ŋ wou pɛ sɛmbɔɔ le kɔlaŋ o Loonuŋyaa? (Luomaŋnda 8:31, 32)

16 Chɛhowa nɔ balika melaa tau le sɛmbɛ naŋ duau le loonɔŋndo a piɔm Chiisu wo okɔɔ wo. Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa o cho naa sala dɔwɔɔ, te ŋ chɔm pɛ balika melaa le nyɛ o tosal naa wo. (Nuawɔ Luomaŋnda 8:31, 32.) Lelaŋ, maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le Loonuŋyaa biyɔɔ naŋndee, nduyɛ miŋ chɔɔlu tosa tau o wali Chɛhowaa niŋ a boondii Loonuŋyaa.

CHONDII 18 Balika Melaa le Sala Baŋaa

a O Nɔŋgɔwaa cho Nyaakuɛiyo 4, 2023, waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ cho chuuŋgiaŋ diompilɛ le loonɔŋndo a piɔm Kiliti wo okɔɔ. Le waŋnda apum, teleŋ nda tasoo cho wa hoo ni le hei tosaa. Apum yɛ, Seiyaa Chɛhowaa nda cho ni, kɛ ma wu ŋdial. Le hei, le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ a biiyɔ Loonuŋyaa le. Apum cho simulta bɔɔbɔɔ chɔulaba le halikpeŋ ma bii bɔŋaŋndo hoo. Kɛ mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ wa, a nɔ ma nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho wa a kɔl kɛndɛ te a dɔu pɛ sɛmbɔɔ le kɔlaŋ o bɔŋaŋndo hoo.

b Waŋnda o kaaŋnde ipum niŋ yiyaŋ maa, te a wa pɛ loonɔŋndo a piɔm Chiisu wo okɔɔ, mi beediiyo siŋgaŋ dialuŋ ndɔŋ, nduyɛ mi muɛiyaŋ ma siŋgaŋ kooma nduaŋ. Ma yiyaŋ maa, teleŋ o teleŋ nda wa pɛ hei tosaa, mɛɛ dialuŋ Chiisu woŋ a kooma nduaŋ nda wa koŋ solioo sala ni.

c Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.

d Tofa vɛlɛ buŋgɛi hei, “Loonuŋyaa Biyɔɔ a Wɔsi 2021,” o jw.org choo. O puuluei niŋ.

e TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Chɔŋ a wɔsi 1960, a bii niŋ yaula veelaa laŋ kpɛlɛkiaa, nduyɛ la cho o nyɛm mapuuloŋ choo vɛlɛ ma soli lapum o pei choo.

f TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Fotuei nda tuuliaa wo—Puaapiliaa a ndepiliaa cho Loonuŋyaa biyɔɔ a teleŋ wooluŋ wooluŋndo cho o lɛŋnde ndalaŋ niŋndo.