1, 2. ¿Jas yuj wala wajtik kada jabʼil ja bʼa Conmemoración?

 TʼUSAN mi ayukxa 2,000 jabʼil, ja Jesús yaʼa ja sakʼanil yuj keʼntik, sok stsʼakatal yuja jaw ojni bʼobʼ ajyukotik sakʼan bʼa tolabida. Ja akwal bʼajtanto oj chamuk, ya kujlajuk jun yal kʼin bʼa ya makunuk pan sok vino. Yayi mandar ja snebʼumanik bʼa mok yawekan skʼulajel bʼa jachuk mi oj chʼay skʼujole ja niwan yajalkʼujol sjeʼa (1 Cor. 11:23-26).

² Ja snochumanotik Kristo wani xkʼuʼantik ja mandar it bʼa Jesús yujni wa xyajtaytik (Juan 14:15). Ja bʼa styempoʼil ja Conmemoración, wani xjeʼatik ja janekʼto chaʼanyabʼal ja majtanal yaʼa. Jun sjejel, wani xpilatik styempoʼil bʼa yajelyi orasyon sok spensarajel ja jas wa stojolan ja xchamelal. Cha jelni xkʼulantik gusto spiljel mas tyempo xcholjel bʼa slokjel ja janekʼ kristyano wa xbʼobʼkujtik ja bʼa kʼakʼu jel chaʼanyabʼal jaw. Chomajkil, mini xkʼanatik ay jas oj stim-otik wajel ja bʼa Conmemoración.

3. ¿Jasa oj kiltik ja bʼa artikulo it?

³ Ja yaʼtijumotik ja Jyoba jelni jkʼujolanunejtik bʼa yajel juljkʼujoltik ja xchamelal ja Jesús. Ja bʼa artikulo it oj kiltik oxe jasunuk bʼa wa sjeʼa: 1) wa xkʼulantik ja Conmemoración jastalni yala ja Jesús, 2) wa xlokotik ja tuk bʼa oj wajuke sok 3) wa xkʼulantik ama ay wokolik.

4. a) ¿Jastik smeranil wa xcholji kada jabʼil ja bʼa Conmemoración? (Lucas 22:19, 20). b) ¿Jas yuj yabʼjel stojol ja smeranilik it jelni chaʼanyabʼal?

⁴ Kada jabʼil, yajni wala wajtik ja bʼa Conmemoración, wa xmaklaytik jun loʼil elel bʼa Biblia bʼa wa xyaʼa sjakʼjel jujuntik sjobʼjel. Jun sjejel, jas yuj wa xmakunikujtik ja koltanel sok jas yuj ja xchamelal jun winik wa xbʼobʼ ya perdon ja smul jitsan kristyano. Wa x-aji juljkʼujoltik matik wa sloʼo ja pan sok matik wa xyuʼaj ja vino, sok jas wa stojolan ja senyaʼik it (kʼuman ja Lucas 22:19, 20). Yajni wan ekʼel ja loʼil, wani xpensarantik ja bʼa slekilalik oj yabʼye stsamalil ja matik oj ajyuke sakʼan ja bʼa Luʼum (Is. 35:5, 6; 65:17, 21-23). Yabʼjel stojol ja smeranilik it jelni chaʼanyabʼalil; ja yuj la kiltik stʼilanil. Miyonik kristyano mini xyabʼye stojol sok mini sjeʼawe janekʼto chaʼanyabʼalil ja majtanal yaʼa ja Jesús. Cha mi skʼulane ja Conmemoración jastalni yala oj kʼulaxuk ja Jesús. ¿Sok jas yuj?

5. Tʼusan yajni mi chʼakta chamuke ja nebʼumanik, ¿jastal kʼe yawe julskʼujole ja xchamelal ja Jesús?

⁵ Mi ekʼ mas tyempo, yajni tʼusan mi chʼakta chamuk ja sjekabʼanumik ja Jesús, kʼe ochuke ja bʼa kongregasyon ja matik wa xyalawe snochumanik Kristo (Mat. 13:24-27, 37-39). Wani xyalawe «jastik bʼa mi tojuk bʼa oj spil-e ja nebʼumaniki sok oj yiʼe ele» (Hech. 20:29, 30). June ja «jastik bʼa mi tojuk» kʼe sjeʼe jani ke ja Jesús mi kechanta «jun buelta kʼapji bʼa skuchjelyi ja smul jitsan kristyano». Bʼa mini jach wa xyala ja Biblia, sjeʼawe ke ja majtanal yaʼa ja Jesús tʼilani tikʼanxta oj kʼapjuk (Heb. 9:27, 28). Ja bʼa jtyempotik, jitsan kristyano bʼa ayiʼoj jun lekil skʼujole wa skʼuʼane ja sjejelik it mi meranuk. Jitsan kristyano bʼa ay srelijyone wa skʼuʼane ke ja bʼa kʼin jaw ja pani jani wa xpax skuerpo ja Kristo sok jaxa ja vino ja wa xpax xchikʼel. Wa spensarane ke ja skuerpo sok ja xchikʼeli jani wa xyaʼa ja majtanal kada ekʼele wa skʼulane ja kʼin jaw. Cha tuk relijyonik mini jel tikʼanuk wa xyawe julskʼujole ja xchamelal ja Jesús, pe jitsani bʼa yeʼnle mini xyabʼye stojol jas mero wa stojolan. Bʼobʼta jujuntik wa sjobʼo sbʼaje: «¿Meran maʼ oj ajuk perdon ja jmul stsʼakatal yuja xchamelal ja Jesús?». Jujuntik wa xyaʼa sbʼaje ja sjobʼjelik jaw, yujni akʼubʼal skʼuʼuke ja majtanal yaʼa ja Jesús mini xmakuni bʼa oj ya perdon ja jmultiki. Sok jaxa meran snochumanik Kristo, ¿jasa skʼuluneje?

6. ¿Jasa kʼot yabʼye stojol jun tsome paklanumik bʼa Biblia ja bʼa 1872?

⁶ Ja bʼa jabʼilik 70 bʼa siglo 19, jun tsome paklanumik bʼa Biblia bʼa jani tojubʼale yuja Charles Russell, kʼe spaklaye lek ja Yabʼal ja Dyos. Ja yeʼnle wani skʼanawe oj yabʼye stojol ja janekʼto chaʼanyabʼal ja majtanal yaʼa ja Jesús sok snajel jastal tʼilan oj yawe julskʼujole. Soka skoltanel ja Biblia, ja bʼa 1872, yabʼye stojol ke ja Jesús yaʼa jun majtanal bʼa spetsanil ja kristyano. Sok mini snakʼawe ja jas kʼot snaʼe. Jaʼuktoma, xcholowe bʼa libroʼik, peryodikoʼik sok rebistaʼik. Tʼusan tsaʼan, kʼe skʼuluke ja Conmemoración bʼa kechanta jun ekʼele ja bʼa jabʼil, jastalni skʼulane ja bʼajtan snochumanik Kristo ja bʼa bʼajtan siglo.

7. ¿Jastal wa xkatik el slekilal ja jas spaklaye ja bʼajtan paklanumik bʼa Biblia?

⁷ ¿Jastal wa xkatik el slekilal yuja jas  spaklaye ja snochumanik Kristo jaw bʼa jitsanxa jabʼil? Ja Jyoba ya koʼyi slekilal yuja skʼujolane sok stsʼakatal ja jaw, wanxa xkabʼtik stojol ja majtanal bʼa Jesús sok ja jas oj lajxukyuj (1 Juan 2:1, 2). Cha jnebʼunejtik ke ja bʼa Biblia wa xyayi chabʼ smajlajel ja kristyano bʼa kʼuʼabʼal aye soka Dyosi: jujuntik oj wajuke bʼa satkʼinal bʼa nunka oj chamuke sok miyonik kristyano oj ajyuke sakʼan tolabida ja bʼa Luʼum. Sok wani xkabʼtik mas mojan aytik soka Jyoba yajni wa xpensarantik ja bʼa janekʼ wa skʼanawotik sok ja janekʼto wa xkatik el slekilal ja majtanal yaʼa ja Jesús (1 Ped. 3:18; 1 Juan 4:9). Ja yuj, jastalni ja hermanoʼik toj ajyiye ja bʼa tyempo ekʼta, wa xlokotik tuk kristyano bʼa oj smojtayotike ja bʼa Conmemoración jastalni yalakan ja Jesús.

8. ¿Jasa skʼuluneje ja yaʼtijumik ja Jyoba bʼa slokjel ja tuk ja bʼa Conmemoración? (Kʼela ja potoʼik).

⁸ Ja yaʼtijumik ja Jyoba jitsanxa jabʼil wane slokjel ja kristyano ja bʼa Conmemoración. Ja bʼa jabʼil 1881, ja rebista it sloko ja hermanoʼik ja bʼa Estados Unidos bʼa oj stsom sbʼaje bʼa skʼulajel bʼa jun naʼits bʼa Allegheny (Pensilvania). Tsaʼan, kada kongregasyon kʼe skʼuluke ja Conmemoración. Pe jatoni ja bʼa marzo bʼa 1940 ja aljiyabʼye ja cholumanik ke oj bʼobʼ slok-e chikan machʼa ja bʼa slugare bʼa wa sjeʼa wa skʼana oj snebʼ-e. Sok jaxa bʼa 1960, sbʼajtanil ekʼele ja naʼits Betel sjekayi ja kongregasyonik ja juʼun bʼa lokjelal jach kʼulubʼal imprimir. Man tyempo jaw, ja testigoʼotik bʼa Jyoba jkʼepunejtik  miyonik juʼun bʼa lokjelal. ¿Jas yuj jel xpilatik tyempo sok skʼujolajel ja bʼa aʼtel it?

9, 10. ¿Matik wa xcha yawe el slekilal yuja wa xkʼujolantik slokjele ja bʼa Conmemoración? (Juan 3:16).

⁹ June ja rasonik yuja wa xlokotik ja tuk ja bʼa Conmemoración, jani yuja wa xkʼanatik oj snaʼe ja jas skʼulunej ja Jyoba sok ja Jesús bʼa keʼntik (kʼuman ja Juan 3:16). Wani xkʼanatik ke ja jas oj yil-e sok ja jas oj smaklaye sbʼajtanil ekʼele ja bʼa akwal jaw, anikjuke bʼa snajel sbʼaj ja Jyoba sok akʼotuke yaʼtijumik. Pe mini kechanta yeʼnle wa xyawe el slekilal yuja wa xkʼujolantik bʼa slokjel ja tuk.

¹⁰ Ja lokjelalik wa xkaʼatik cha wani xkʼot sbʼaj bʼa pilan kristyano: ja matik yaʼunejekan elel xcholjel. Wa xlokotike ja bʼa Conmemoración bʼa yajel julskʼujole ke wanto xyajtajiye yuja Dyos. Jelni xya gustoʼaxukotik yiljel ja wa stsaʼawe oj wajuke. Ja akwal jaw, wa xjul skʼujole ja jastal jel gusto ajyiye yaʼteltajel ja Jyoba. La kiltik ja sjejel bʼa Mónica. b Ja bʼa yoj COVID-19 kʼe xchol yajkʼachil ekʼele. Yajni waj ja bʼa Conmemoración bʼa 2021, yala: «Ja Conmemoración it jelni chaʼanyabʼal waj bʼa keʼna, ekʼni 20 jabʼil ja tito cha jcholoyabʼ ja kristyanoʼik sok slokjele ja bʼa Conmemoración. Jkʼulani sok spetsanil jkʼujol yujni mey kiʼoj yaljelik bʼa jastal oj kayi tsʼakatal ja Jyoba sok ja Jesús ja jas skʼuluneje bʼa keʼna» (Sal. 103:1-4). Sea ta skʼulane aseptar ma miyuk ja lokjelal wa xkatik yile ja kristyano, wani xkʼulantik ja janekʼ wa xbʼobʼkujtik bʼa slokjele, yujni wa xnaʼatik jel chaʼanyabʼal xyila ja Jyoba yuja wa xkʼujolantik.

11. ¿Jastal wa xya koʼ jlekilaltik ja Jyoba bʼa spetsanil ja jas wa xkʼulantik bʼa slokjel ja kristyanoʼik ja bʼa Conmemoración? (Ageo 2:7).

¹¹ Ja Jyoba wa xya koʼ jlekilaltik bʼa spetsanil ja jas wa xkʼulantik bʼa slokjel ja kristyanoʼik ja bʼa Conmemoración. Jun sjejel, ja bʼa 2021, anima yuja timwanel ajyi yuja COVID-19, jtsomo jbʼajtik 21,367,603. Ja jaw, mastoni jitsan yuja janekʼ Testigo aytik bʼa yibʼanal ja luʼumkʼinal. Meran, bʼa Jyoba ja mas tʼilani mini jaʼuk ja janekʼ jtsomo jbʼajtiki, jani ja kristyanoʼik (Luc. 15:7; 1 Tim. 2:3, 4). Mini ay duda, ja Jyoba jani wa xya makunuk ja campaña bʼa Conmemoración bʼa oj jtatik ja matik ayiʼoje jun lekil kʼujolal (kʼuman ja Ageo 2:7).

12. ¿Jastik ekʼele bʼobʼta oj ya wokolanukotik bʼa skʼulajel ja Conmemoración? (Kʼela ja poto).

¹² Ja Jesús yalaxakan ke ja bʼa tsaʼanikxta kʼakʼu ojni ekʼ jbʼajtik wokolik: kontraʼanel bʼa pamilya, oj ijuk jpatiktik, guerraʼik sok chamelik wa spuku sbʼaj... (Mat. 10:36; Mar. 13:9; Luc. 21:10, 11). Chikan jas wokol x-ekʼ jbʼajtik ojni bʼobʼ ya wokolanukotik skʼulajel ja Conmemoración. ¿Jasa skʼuluneje ja kermanotik ja bʼa ekʼeleʼik jaw, sok jastal koltubʼale yuja Jyoba?

13. ¿Jastal aji koʼ slekilal ja Artiom yuja mi xiw sok puesto ajyi skʼulajel ja Conmemoración ja bʼa preso?

¹³ Ja hermanoʼik bʼa lutubʼale. Ja matik lutan aye yuja skʼuʼajel yiʼoje cha wani skʼujolane bʼa yajel julskʼujole ja xchamelal ja Jesús. La kiltik ja sjejel bʼa Artiom. Ja bʼa styempoʼil ja Conmemoración bʼa 2020, lutji bʼa jun preso bʼa ayiʼoj 17 metro, bʼa asta wa xchʼikjiye joʼe kristyano. Ama jachuk, bʼobʼni staʼ jujuntik  artikuloʼik bʼa ya makunuk jastal senyaʼik ja bʼa Conmemoración sok xchapa ja loʼil bʼa oj ya ekʼuk. Pe ayni jun wokol: ja smojik bʼa preso wa xyabʼye may sok snajtil ja kʼakʼu wa xyalawe jastik bʼa jel kux. ¿Jasa skʼulan ja Artiom? Sjobʼoyile ta oj bʼobʼ yaʼekan jun ora bʼa mi oj yal-e ja tikʼe kʼumal jaw sok mi oj yabʼye ja may. Bʼa mini jaʼuk wa smajlay, aljiyabʼ ke oj yaʼetʼankan. Ja yeʼn wa xcholo: «Kalayabʼye ke oj bʼobʼ jchol yabʼye jastal wa xkʼulaxi ja Conmemoración». Ama yalawe ke mi skʼana oj snaʼe, tsaʼan yajni yilawe jastal skʼulan, aytoni jas mas sjobʼowe.

14. ¿Jasa skʼulan ja xchonabʼ ja Jyoba bʼa oj skʼuluke ja Conmemoración anima yuja COVID-19?

¹⁴ Ja COVID-19. Yuj smul ja chamel it wa spuku sbʼaj, ja xchonabʼ ja Jyoba mini bʼobʼ stsom sbʼaje lajan ja bʼa Conmemoración. Pe ja it mini stimawotik bʼa mi oj kʼulaxuk. c Ja kongregasyonik bʼa ayiʼoje internet bʼobʼni yabʼye stsamalil ja bʼa ekʼele jaw jach bʼa bideollamada. Pe ¿jaxa miyonik hermano bʼa mey yiʼoje internet? Bʼa jujuntik país ekʼ ja loʼili jach bʼa telebisyon ma bʼa radyo. Chomajkil, ja  naʼitsik Betel skʼulane grabar bʼa mas ja 500 kʼumal, bʼa jachuk ja matik jel najat aye oj bʼobʼ skʼuluke ja Conmemoración. Sok cha ajyi hermanoʼik bʼa yiʼaj och yile ja grabasyonik jaw.

15. ¿Jasa wa xnebʼatik bʼa jun estudiante bʼa Biblia sbʼiʼil Sue?

¹⁵ Ja kontraʼanel bʼa pamilya. Ja jas mas wa x-aji wokolanuke jujuntik bʼa skʼulajel ja Conmemoración jani wa x-iljiye kontra yuja spamilyaʼe. Jani jaw ja jas ekʼ sbʼaj jun estudiante bʼa Biblia bʼa wa sbʼiʼilan Sue. Ja bʼa 2021, jun kʼakʼu bʼajtanto ja bʼa Conmemoración, ja Sue yala yabʼ ja smaestra ke yuja kontra wa x-ilji yuja spamilya mini oj bʼobʼ yabʼ stsamalil ja Conmemoración. Ja Sue kʼumajiyi ja jas wa xyala ja bʼa Lucas 22:44. Choljiyabʼ ke yajni wan ekʼel jbʼajtik wokol ja jasa mas lek jani snochjel ja sjejel bʼa Jesús sok yajelyi orasyon bʼa sjipjel jkʼujoltik ke ja Jyoba ojni skoltayotik. Ja bʼa el kʼakʼu, ja Sue xchapa ja pan sok ja vino, sok yila ja bʼa jw.org ja programa jel chaʼanyabʼal ja spaklajel ja teksto bʼa saʼan sakbʼel. Mas tsaʼan slutu sbʼaj bʼa skuarto sok smaklay ja Conmemoración jach bʼa telepono. Tsaʼan stsʼijbʼanyi ja yaljelik it ja smaestra: «Ja eke jelni atsatsankʼujolanon. Jkʼulan ja janekʼ bʼobʼkuj bʼa skʼulajel ja Conmemoración, sok ja Jyoba yeʼnani skoltayon. Mini x-ekʼ bʼa wa pensar ja jastal jel gustoʼaxiyon sok ja janekʼto wa xkaʼa tsʼakatal». Ta ja weʼn wan ekʼelabʼaj jun wokol bʼa oj slajtik, ¿wan maʼ xa kʼuʼan ke ja Jyoba oj bʼobʼ skoltaya?

16. ¿Jas yuj wa xkʼuʼantik lek oj ya koʼ jlekilaltik ja Jyoba yuja wa xkʼujolantik wajel ja bʼa Conmemoración? (Romanos 8:31, 32).

¹⁶ Ja Jyoba jel chaʼanyabʼal xyila yuja wa xkʼujolantik bʼa yajel juljkʼujoltik ja xchamelal ja Yunin. Wani xkʼuʼantik lek ojni ya koʼ jlekilaltik ta wa xjeʼatik wa xkatikyi tsʼakatal yuja jas skʼulunej bʼa keʼntik (kʼuman ja Romanos 8:31, 32). Mini xkʼanatik ay jas oj stim-otik bʼa mi oj jkʼuluktik ja Conmemoración ja bʼa jabʼil it. Ja bʼa Conmemoración it la jkʼuluktik mas bʼa Jyoba.