1-2. (a) Sitih mufē öi yěi haköp inlahen ngam tinrīken Yēsū tö minë la-en ò inrē? (b) Asūp min haköp hī in ngih ātiköl?

 YĚN kapah ṙung yip hanangenlōn hī, ngaich yīhi mufē ayī-ö tö cha, öi afēkö ṙôken nuk kanihngen cha urēhěkūö cha nö kapah. Unôichrit e pöri ayī-ö öi fēkö nup tövai inlahen re öi in cha. Tö sā cha nö vāyô nö vë-ekūö hī kētö inreuskö alaha hī inrē. Lohten öi tahënylöng kūö yěi fēken u hēk ṙamlōn inrē.

² Ngatī inlahen ayī-ö yěn röhta ngam infēkö kinpaha Yēsū öi haköp inlahen ò hēk fēkö nuk inkihten ò inrē, ngaich haṙivlōn ayī-ö. Yēḵ hī pöri öi fēkö nuk la-en ò hēk nuk inköphöti inrē ṙô ò nö ing panam, ngaich ṙamlōn ayī-ö. Ngaich yěi fēkö ngam ṙāi ṙinānyi nö tö pōiṙāi, tö nup la-en ò ing töngamuh hēk ip yamih ṙētak inrē, ngaich ngönlöre ayī-ö. (1 Kòr. 11:24, 25) Yēḵ hī öi fēken u tö ngam hanangenlōn Yēsū inrē tö hī, ngaich sīöplöre ngam minlēḵṙen hī tö ò. In ngih ātiköl in min mikahtökūöre tö inlahenre öi sitih inlahen mihôiṅ öi hameuktö minlēḵṙen tö Yāvē hēk Yēsū inrē.

3. Kūö yòh öi kiröngö ṙanamlōn kūö Yēsū nö kēngö nômöre?

³ Yēḵ hī öi fēkö inlahen tinrīken Yēsū tö ngam inlahen ò nö kēngö nômöre, ngaich sīöplöre ngam minlēḵṙen hī tö ò. Ik sā ò nö ing panam, ngaich vë-eny nang yik tarik anga-aṅ tö nup inkôlò min lamöktö in ngam inyööngö tö ngam Tēv. Yēḵ hī  öi haköp inlahen minë inkòlô, ngaich teūngen min ayī-ö tö ṙanamlōnre. Hameuktö minlēḵṙen re inrē in ngam inlahen Yēsū nö kēngö nômöre. Pò hī öi löktö in e öi hanôlö Yāvē hēk Yēsū inrē. Akahakūö in inrē yēḵ hī öi hameuktö ṙinatö-ellōnre öi in Yēsū, ngaich örheūheu min ayī-ö öi aṅ. Ngaich yip holmaneuk hī tö ngaich nö kapah, ngaich ha-aṅlöng min cha-a. (Yôh. 5:28, 29; Rōm. 6:23) Hö-ö in öi tö teūngen öre tö në tö ngatī inkòlô. Ötkô inrē öi havahal tī Yāvē hēk Yēsū inrē nö kē-ěkūö hī tö u. (Rōm. 5:8, 20, 21) Mihôiṅ pöri öi hameuktö ngam minlēḵṙenre tö cha. Öi sitih inlahen?

4. Sitih inlahen ang Mariā Maktelīn nö hameuktöre nö milēṙen tö Yēsū? (Ngëichkö ngam nyat.)

⁴ Töi chumkūöṙen tö ngam inlahen Mariā Maktelīn. Töhěng tak ön nö Yahūti nö yöngnyīö, tö sat tak aṅ in ök tö Sī-ö, ngaich ötlöng anga-aṅ tö kūö e. Ngölōn anga-aṅ töre nö öt hěngtak tökô nö halanken ò, höng ngatī inlahen min anga-aṅ tölōnre. Fēkö inlahen Yēsū pöri nö lööken tī ò, ngaich sitih lōn lohten anga-aṅ? Ha-öiny inlahen tī ò anga-aṅ. Lökten ngaich anga-aṅ nö tömrit Yēsū, ngaich ngö mufē anga-aṅ tö ò nö hòṅ keūheuttö ṙētakre, kumlēḵre hēk kētö nup taṙòkhöre kanòlôre nö meukṙen Yēsū. (Lūk. 8:1-3) Ngam inlahen Yēsū nö halanken Mariā nö tökiröng angū-ö nö inlahen ò, pōyen pöri nuk la-en ò nuk töt mikahkūö Mariā. Pò ò nö kēngö nômöre nö chö-öinyten tö taṙòkhöre tarik pön hōtu yip ṙamātö-ellōnre nö in ò nö teūngen töm tö-örheūheu aṅ nômö. (Yôh. 3:16) Ik sā Yēsū nö kilöllöng nö irōi ök chōn, umuh hē e ang Mariā. Teūngen ang Yēsū hēk yik tahëng inrē tö hanöhlöre pò ò nö ihôi cha. (Yôh. 19:25) Unôichrit kinpaha Yēsū anga-aṅ nö holtö nak tö nët tak yöngnyīö nö chuh in ök anūlö ò hòṅ cha nö halēn inulngö ngam alaha ò. (Māk. 16:1, 2) Köp ang Mariā nö tömrit Yēsū ngaich in e anga-aṅ nö hameuktö minlēṙenre tö ò. Teūngen inrē anga-aṅ tö raneushöre. Ik sā yēsū ngaich nö ha-aṅlöng ngaich meuk kūö Mariā anga-aṅ hēk vë-ekūö ò inrē. Ötrēhěn yik mahaköp nö in Yēsū nö ngatī inlahen nö meuk kūö ò.—Yôh. 20:11-18.

5. Sitih inlahen öi hameuktö minlēḵṙenre tö Yāvē hēk Yēsū inrē?

 ⁵ Mihôiṅ in ayī-ö ngatī inlahen öi kētö ṙētakre, kumlēḵre hēk rupīöre inrē öi i linöökö lōn Yāvē ngaich hameuktöre min ayī-ö öi milēṙen tö ò hēk tö Yēsū inrē. Tö sā hī mihôiṅ öi hayööken ngam söngkötön öi i minānlö minë patī hēk chumkūöken u inrē.

6. Kūö yòh öi mihôiṅ ngöṙô tö Yēsū nö chööinytö tö hěngtak Tarik nö kēngö nômöre?

⁶ Yē hī öi fēkö inlahen na Yāvē na Yēsū nö hangenlōn tö hī, ngaich hòṅ ngatī inlahen inrē ayī-ö öi hangenlōn tö yip tahëng. (1 Yôh. 4:10, 19) Ngaich yē hī öi ngatī inlahen mufē tö Yēsū nö kēngö nômöre tö pòkūö hī, ngaich hēk nö sīöplöre ngam hanangenlōn hī tö ò. Tölöng inrē ngam inlahen hī yěi ngatī mufē. Ngatī inlahen mufē ök inrē Pôl lökten nö hameuktö minlēḵṙenre töm inlahen Yēsū nö kēngö nômöre. Töi chumkūöṙen in ngam kahūich ò chitri, ngöṙô anga-aṅ, ‘Hangenlōn an ngam kūön ngam Tēv tö chu ngaich kēngö nômöre töpòkūö chu.’ (Kal. 2:20) Löktö in ngam tö kitaknyu mahām Yēsū ang Yāvē nö tūökten hī ngaich vītöre ayī-ö öi hol ò. (Yôh. 6:44) Yē hī öi fēkö inlahen Yāvē nö ngëichken nup tövai tinrīken hī ngaich kēnyö ṙāi hī pön hòṅ hanôlö hī, ngaich sitih mufē më-eṅ? Öt sīöplöre hòng ngam minlēḵṙen meh? Öt hòṅ lōnu hòng më-eṅ töre öm keuheūttö hanangenlōnre tö Yāvē hēk Yēsū inrē? Ngaich yē hī öi hangenlōn tö Yāvē hēk Yēsū, ngaich hòṅ fēkö inlahenre ayī-ö öi sitih inlahen öi hameuktö ngam hanangenlōnre.

7. Sā inlahen inmeuknyö e nö imat ngam nyat sitih inlahen öi hameuktö hanangenlōnre tö Yāvē hēk tö Yēsū inrē? (2 Kòrin 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Kūö hī hangenlōn tö Yāvē hēk tö Yēsū inrē lökten nö angu-ö tö tī-ivö tö hī öi hameuktö hanangenlōnre tö yip tahëng. (Vë-evkūö 2 Kòrin 5:14, 15; 6:1, 2.) Hěng ön ngam inlahen hī yěi hòṅ hameuktö hanangenlōnre  tö yip tahëng ngam inlahen hī öi ahangkö ngam tölöök inhānga. Vë-eny nang taṙòkhöre tarik in töm tölöök inhānga. Öi hameuktö hanangenlōnre tö cha. Öt ngëichken cha yěn tökòlò hēk yaich hēk yěn tökiröngö kamngö inrē. Ngatī inlahen ayī-ö öi hateungngö kuilōn Yāvē. Pön angū-ö kuilōn ò “hamôtö taṙòkhöre nö hayöökaṙen hēk yih inrē nö im inkaha kanô-en.”—1 Tim. 2:4.

8. Sitih inlahen öi hameuktöre öi hangenlōn tö yip prötör sistör re?

⁸ Yē hī öi hangenlōn tö yip prötör sistör re ngaich hameuktöre min ayī-ö öi hangenlōn tö Yāvē hēk tö Yēsū inrē. (1 Yôh. 4:21) Chumkūöṙen in tö yip prötör sistör re. Yěn yih nup kanihngen nö in cha, ngaich hīnöre ayī-ö öi hayööken cha. Yē cha nö haṙivölōn, ngaich kētö inreuskö alaha cha ayī-ö. (2 Kòr. 1:3-7; 1 Tös. 5:11, 14) Mihôiṅ inrē öi vë-elkui cha, pò hī öi akahakūö tö “Ngam vine-elkui ṙô ngòh tölöök tarik nö pōyen taneūngen.”—Yāk. 5:16.

9. Sitih inlahen öi mihôiṅ hameuktö hanangenlōnre tö më prötör sistör?

⁹ Hěng inrē ngam inlahen hī öi hameuktö hanangenlōnre tö më prötör sistör re, öi vī ngam lanāmö öi ihôi cha. Hòṅ sā inlahen Yāvē inrē ayī-ö öi ṙòngnyökūö ellōnre öi aṙēlen höö. Kò-òren öi fēkö inlahen Yāvē nö kētö ngam töng hěng maneuk kūönre nö holtö ṙanamlōnre nö aṙēlen minë tökööl hī. Ngaich ötkô hòng ayī-ö aṙēlen yip holre, yēḵ cha nö vaich nö in hī. Hö-ö in öi asīnken öp tötlöng tanöölô in ngam vahënyö Yēsū inchōḵelmat. Aṙēlöng nup hötṙeh ò tö tī öp yöngren ò. Sitih inlahen pöri anga-aṅ? Öt aṙēlen öp holre anga-aṅ öp töng rahëichyen hötṙeh nö in ò. (Mët. 18:23-35) Yēḵ meh öm vāchö mufē öm in yip prötör sistör, öt chuh in ò hòng min më-eṅ urēhěkūö ngam infēkö kinpaha Yēsū öm halāmtöre? (Mët. 5:23, 24) Yěm ngatī inlahen min ngaich hameuktöre min më-eṅ öm hangenlōn tö Yāvē hēk Yēsū inrē.

10-11. Sitih inlahen aich mihôiṅ më minṙöinylen nö hameuktö hanangenlōnre tö Yāvē hēk Yēsū? (1 Pītör 5:1, 2)

¹⁰ Sitih inlahen aich më minṙöinylen mihôiṅ nö hameuktö hanangelōnre tö Yāvē hēk Yēsū inrē? Ngam inlahen cha kò-òren nö chumkūöken minë sīṅp Yēsū. (Vë-evkūö 1 Pītör 5:1, 2.) Lūöi huṙô Pītör nö mahngen Yēsū, lökten anga-aṅ nö haṙivlōn ngaich hòṅ hameuktö ngam hanangenlōnre anga-aṅ tö Yēsū. Lökten ang Yēsū nö hatöönö ò unôichrit kinpaha ò nö ngö ṙô: “Me-eṅ kūön Yôna; hāngenlōn öm tö Chu?” Ngaich hameuktö ngam hanangenlōnre ang Pītör nö hòṅ nö la-evṙen. Ngö ṙô ang Yēsū nö in ò: “Ha-aṅlö në pököre Chu man.” (Yôh. 21:15-17) Yěm ngatī inlahen min ngaich hameuktöre min më-eṅ öm hangenlōn tö Yāvē hēk Yēsū inrē.

¹¹ Yī-ö minṙöinylen, sitih inlahen öi mihôiṅ hameuktöre öi in minë yamih chingëṅt urēhěkūö ngam Memorīöl öi hang minë ṙô Yēsū nö in Pītör? Örheūheu chöhken më prötör sistör, möthë cha-a nö hòṅ hareuskö alaha më prötör sistör yip tö kūnngöre inlahen nö i linöökölōn Yāvē. (Isi. 34:11, 12) Mihôiṅ inrē öi chöhken yip Paipöl istutenre hēk yip tufömngöre inrē yip yamihtökūö nö el Memorīöl ngaich hareuskö alaha cha. Kööpölōn tö cha min nö mahaköp nö in Yēsū. Yēḵ meh min öm ngatī inlahen, ngaich hameuktö ngam hanangenlōnre min më-eṅ tö Yāvē hēk Yēsū inrē.

12. Asuh ök ṙô Yēsū nö in yik haköptöre, ngaich sitih inlahen ayī-ö töngamuh öi teungten tö nganönöre? (Yôhan 16:32, 33)

¹² Urēhěkūö kinpahare ang Yēsū nö ngöṙô nö in yik haköptöre, “Kihngen yin min ing panam; ui pa-ekūö pöri; ngaich Chin mihôiṅ töng panam.” (Vë-evkūö Yôhan 16:32, 33.) Pōyen yik tö kunyaha elmat tö Yēsū, öt pa-ekūö  pöri anga-aṅ tö cha. Söl kinpahare anga-aṅ nö chiplö. Kūö yòh anga-aṅ nö mihôiṅ nö ngatī inlahen? Kūö ò nö ṙatö-ellōnre nö in Yāvē. Akahakūö inrē ang Yēsū tö më mahaköp min nö ngatī kanihngen, lökten anga-aṅ nö vë-ekūö Yāvē nö chumkūöṙen tö cha. (Yôh. 17:11) Ngatī inlahen an Yāvē töngamuh nö chumkūöṙen tö hī. Iṙôken taneūngen ayī-ö tö nganönöre. Pò ò nö mötlö kumlēḵ töm tökunyaha elmat tö hī. (1 Yôh. 4:4) Öt hěng nup tö hayunngöre nö imat ò. Lökten öi ṙinatu-ellōn yěi hayönglenre in Yāvē, ngaich öthō min ayī-ö pa-ekūö pöi holtö nganötöre min öi la-evṙen.

13. Sitih inlahen ang Yôsěf aṅ Arimatiā nö hameuktö nganöönöre?

¹³ Töi fēkö inlahen Yôsěf ngam aṅ Arimatiā. Hamòlṙen yik Yahūti nö kahôka inrē anga-aṅ nö el ngam tökiröng chūök më Yahūti nö kahôka. Mahaköp inrē nö in Yēsū, öt hěngheuh pöri anga-aṅ nö holtö nganöötöre nö vë-eny nang yip tahëng. Kūichiyö angu-ö nö i mat ngam Paipöl, “Kūö ò nö pa-ekūö tö më Yahūti.” (Yôh. 19:38) Pi-a anga-aṅ nö vöö tö yip tarik yěn akahalōn tö ò nö haköp nö in Yēsū, ngaich öt milēḵṙen min cha-a tö ò. Unôichngöre pöri anga-aṅ nö holtö nganöötöre nö la-evṙen. Unôichrit kinpaha Yēsū anga-aṅ nö “chuh in Pailět nö öt pa-ekuö; ngaich havëkö ök alaha Yēsū.” (Māk. 15:42, 43) Lökten in e mikah kūö yik tarik tö ò nö mahaköp nö in Yēsū.

14. Sitih inlahen öm yěm vöö tö yip tahëng?

¹⁴ Sā Yôsěf öm ṙung më-eṅ vöö tö yip tahëng? Aṙē-ěv öm ṙung vë-enyre öm Vamënyen Yāvē i chūökre kamān hēk el Iskul? Angu-ö röh afēkö meh lökten öm öt kētöre pöplisör hēk öt kē ngam vinôkö pön sitih lōn min yip tarik tö meh? Ötkô öm heūlngöre yěm hòṅ kēken në tö löng la-en. Hòṅ vë-ekūö Yāvē më-eṅ havëkö kumlēḵre. Hòṅ chumkūöṙen më-eṅ tö nup inlahen tī ò nö hayööken meh. Ngaich ngön min ngam ṙinatö-ellōn meh ngöt inrē min më-eṅ öm in nup la-enre.—Isa. 41:10, 13.

15. Ṙamlōn ngaich yik haköp tö Yēs- kūö ò nö aṅlö.Asuh ngaich ök la-en cha? (Lūkös 24:52, 53)

¹⁵ Haṙivlōn yip haköptö Yēsū tö kinpaha ò. Yěm i chūök cha öre më-en sitih mufē öm öre? Rö-ö nöng ngam hol cha ṙamāngen cha pön ngam maheūkkö cha inrē. (Lūk. 24:17-21) Hē Yēsū pöri nö aṅlö ngaich yihtöre anga-aṅ nö in cha, iṙôken ṙanamlōn ngaich cha-a lohten. Mikahtö elnang cha anga-aṅ tö ngam tökētu kahëtö ò nö sitih inlahen taneungtakūö angū-ö ngam tö urěhnyi-ineūka tö ngam Paipöl. Ngaich hěng ök la-en töt ṙanāngen kahëtö ò nö in cha. (Lūk. 24:26, 27, 45-48) Yônlö ngaich Yēsū nö el halīöngö unòchrit tö 40 Sumkam. Keuheūtnyöre  tö ṙanamlōnre ngaich yik mahaköp pò Yēsū nö aṅlö, ngaich hayööken cha inrē anga-aṅ nö keuheūtngen ngam la-en kinë-ekūö cha tö ò. Angū-ö löktö ngam ṙanamlōn cha lökten nö iṙūöhen nö harōilen Yāvē.—Vë-evkūö Lūkös 24:52, 53; Inl. 5:42.

16. Asuh öp haköp hī in yik haköptö Yēsū?

¹⁶ Asuh öp haköp hī in yik mahaköp nö in Yēsū? Öt kô in höng hē el ṙētak infēkö kinpaha Yēsū öi ahangkö ngam tölöök inhanga, pöi el nup tahëng inrē chingënt öi holtö ṙanamlōnre hēk nganöötöre inrē. Lökten nö tö hòṅ urööṙen ngam inlahen hī urěhlö ngam Pūlngö. Pōyen yip Prötör sistör tö ngatī inlahen, kamë fëslare nö hakūnngö ṙētakre nö in nup la-enre pò cha nö hòṅ pōyen kahëti tö ṙētakre nö im inhānga, ṙētakvö nö mīting hēk familī vörsip inrē. ōtre yip Prötör sistör tömilēḵṙen nö havah nup chehen. Pò cha nö hòṅ holṙen ngam māṅ nö inup la-en e hēk mihôiṅ nö chuh i nup chūökö tö lōnu tö Pöplisör nö i inhangkö ngam tölöök inhānga. Kilēḵngôre inrē Yāvē nö kē-ěkūö hī tö nup inkòlô yēḵ hī chiplen ilinöökö lōn ò hēk urěhlen ngam Pūlngö ò inrē.—Inch. 10:22; Mët. 6:32, 33.

17. El ngih samyeuheū infēkö öp Memorīöl asuh ap min la-en meh?

¹⁷ Kapahare in hökkö yanīhī ngam Memorīöl ip innëtvan 4 Ĕprěl. Mihôiṅ pöri ayī-ö löktö kūö tö ngamuh fēken nup tinrīken Yēsū töm inlahen ò inrē nö kē ngö nômöre tö pò kūö hī hēk fēkö ṙôken ngam hanangenlōn ò tö ngam hanangenlōn Yāvē inrē tö hī. Mihôiṅ inrē öi unôichrit ngam Memorīöl öm ngatī inlahen. Mihôiṅ öm kēnyö ṙētak re fēken nup tinrīken Yēsū nö ing panam hēk nuk la-en ò inrē urěhkūö kinpaha ò. Yěm hòṅ ṙūöhtö mikahkūö re tö inlahen ò kò-òren öm ngëchkö ngam New world Translation im atirik lēk B12. Yē meh haköp nup tinrīken Yēsū ngaich hòṅ chumkūöṙen më-eṅ tö minë inlahen ò lökten in e min nö sīöplöre ngam minlēḵṙen meh tö ngam hanangenlōn meh tö Yēsū hēk Yāvē inrē. Löktö in e ngam nganöötö meh ṙanamlōn meh inrē. Fēkö inlahen re më-eṅ öm hameuktö ngam minlēḵṙen tö ò. Ṙatö ellōnre man, yē meh min ngatī inlahen öm kēken minë la-en el ṙētak Memorīöl hēk unòchrit e inrē. Ngaich iṙôken ṙanamlōn min Yēsū nö in meh.—Inm. 2:19.