1-2. (a) Tumvwa byepi inge twalanguluka pa bwikalo bwa kwa Yesu ne mwingilo wanji? (b) Ñanyi bintu byo tusakwisambapo mu uno mutwe?

 INGE twafwisha muntu ye twatemwa, twikala bingi na bulanda! Patanshitu, kitukola bingi ku muchima inge twalanguluka pa bintu byo apichilemo saka akyangye kufwa, kikatakata inge wamanamine bingi na misongo. Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa moba tutendeka kwikala na lusekelo inge twavuluka kintu kyawama kyo etufunjishe nangwa kyo etubijile nangwa kyo etwambijile kitutundaikile bingi nangwa kitulengejile kumvwa bulongo.

² Kutanga pa mashimikila aamba pe Yesu byo amanamine ne kufwa nako kwituletela bulanda. Mu kimye kya Kivuluko, tulanguluka pa buneme bwa kitapisho kyanji kya bukuzhi. (1 Ko. 11:24, 25) Bino twikala bingi na lusekelo, inge twalanguluka pa bintu byonse byaambile Yesu ne byo aubile saka aji pano pa ntanda. Kabiji kitutundaika bingi inge twalanguluka pa byo abena kuba luno ne byo aketubila kulutwe. Kulanguluka languluka pa bino bintu ne pa byo etutemwa kwitulengela kuba bintu bimwesha’mba tusanta, byonka byo tusakufunda mu uno mutwe.

3. Ñanyi bintu byakonsha kwitulengela kusanta pa bukuzhi?

³ Tusanta bingi inge twalanguluka pa bwikalo bwa kwa Yesu ne lufu lwanji. Kimye kyo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda, Yesu wafunjishe bantu bintu byawama biketubila Bufumu bwa Lesa. Tusanta bingi pa buno bukine bwaamba pa Bufumu ne pa bukuzhi mambo bwitulengela kwikala na bulunda bwakosa na Yehoba ne Yesu. Kabiji aba baitabila mwi Yesu baji na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka ne kumonañana na bantu bo batemwa  bakasangulwa. (Yoa. 5:28, 29; Loma 6:23) Kafwako kintu nangwa kimo kyo twauba pa kuba’mba Lesa etubile bino bintu ne. Kabiji kafwako kyo twakonsha kupa Lesa nangwa Yesu kyaesakana na bintu byo betubila ne. (Loma 5:8, 20, 21) Nangwa byonkabyo, twakonsha kwibasanchila pa bintu byo betubila. Twakonsha kuba byepi bino?

4. Maliya Mangadala wamwesheshe byepi kuba’mba wasanchijile Yesu pa kintu kyo amubijile? (Monai kipikichala.)

⁴ Langulukai pa byaubile mwanamukazhi Muyudea watelwanga’mba Maliya Mangadala. Wajinga na bandemona batanu na babiji bamumanyikile bingi. Wafwainwa walangulukilenga’mba kafwako wakonsheshe kumukwasha ne. Onkao mambo, fwanyikizhai byo asanchile pa kumona Yesu wibapangamo mwi aye! Lusanchilo lwanji lwamulengejile kwikala mwana wa bwanga kabiji waingijishenga kimye kyanji, ngovu yanji ne bintu byanji kutundaika mwingilo waingijilenga Yesu. (Luka 8:1-3) Nangwa kya kuba Maliya wasanchile bingi pa kintu kyamubijile Yesu, bino kyamweka kechi wayukile’mba Yesu ukamubila kintu kikatampe kulutwe ne. Kechi wayukile’mba Yesu ukafwila bantu “kuba’mba bonse bamwitabila bakekale na bumi bwa myaka ne myaka” ne. (Yoa. 3:16) Nangwa byonkabyo, Maliya watwajijile kwikala wa kishinka kumwesha’mba wasanchile pa byamubijile Yesu. Yesu byo amanaminenga pa kichi kya lumanamo, Maliya wajinga konka na kumutundaika ne kutekenesha bakwabo bajingapo. (Yoa. 19:25) Yesu byo afwile, Maliya ne banabakazhi bakwabo babiji batwajile binunka bulongo ku kilende kuba’mba bashinge mubiji wanji. (Mako 16:1, 2) Yehoba wapele Maliya mfweto ikatampe mambo watwajijile kwikala wakishinka kwi Yesu. Wamonañene ne Yesu kimye kyo asangukile ne kwisamba nanji, kintu kyabujile kubiwa ku baana ba bwanga bavula.—Yoa. 20:11-18.

5. Tumwesha byepi amba tusanchila Yehoba ne Yesu pa bintu byonse byo betubila?

 ⁵ Ne atweba tumwesha’mba tusanchila Yehoba ne Yesu pa bintu byonse byo betubila inge ke twingijishe kimye kyetu, ngovu yetu ne mali kutundaika mwingilo wa Bufumu. Kabiji twakonsha kwipana kwingilako mwingilo wa kushimika bishimikwa bya kupopwelamo Lesa ne kwibiwamisha.

6. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba bukuzhi ke bupe Lesa bo apa muntu yense?

⁶ Kulanguluka pe Yehoba ne Yesu byo betutemwa kwitulengela ne atweba kwibatemwa. (1 Yoa. 4:10, 19) Butemwe bo twibatemwa bubayilako inge twavuluka’mba Yesu witufwijile atweba bonse pa muntu pa muntu. Mutumwa Paulo wayukile kino kabiji wamwesheshe lusanchilo lwanji byo anembejile bena Ngalatiya amba: “Mwana Lesa . . . wantemenwe kabiji wipaine mwine na mambo a amiwa.” (Nga. 2:20) Na mambo a bukuzhi, Yehoba wimukokejile mwine kwi aye kuba’mba mwikale balunda nanji. (Yoa. 6:44) Nanchi kechi kimusangajika pa kuyuka’mba Yehoba wamwenemo kintu kyawama mwi anweba ne kupana kintu kyanema bingi pa kuba’mba mwikale balunda nanji nenyi? Nanchi kino kechi kikosesha butemwe bo mwatemwa Yehoba ne Yesu nenyi? Kabiji twafwainwa kwishikisha’mba: ‘Buno butemwe bukantundaika kuba ka?’

7. Byonka byo bamwesha pa kipikichala, atweba bonse twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tumweshe’mba twatemwa Yehoba ne Yesu? (2 Kolinda 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Kutemwa Lesa ne Kilishitu kwitutundaika kutemwa bakwetu. (Tangai 2 Kolinda 5:14, 15; 6:1, 2.) Jishinda jo tumwesheshamo butemwe ke kwingila na mukoyo mwingilo wa kusapwila. Tusapwila  ku muntu yense ye twataana. Kechi tukankazhama kusapwila bantu bamo na mambo a kikoba, mulaka, bunonshi nangwa buyanji, kufunda nangwa kubula kufunda ne. Inge ke tusapwile bantu bonse bo twataana ko kuba’mba tubena kuba kyaswa muchima wa Yehoba mambo “wakeba’mba bantu bonse bapuluke ne kuyukisha bulongo bukine.”—1 Timo. 2:4.

8. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kumwesha’mba twatemwa balongo ne banyenga yetu?

⁸ Kabiji tumwesha’mba twatemwa Lesa ne Kilishitu inge ke tumweshe’mba twatemwa balongo ne banyenga. (1 Yoa. 4:21) Twafwainwa kumwesha’mba twibata muchima ne kwibakwasha mu bimye bya makatazho. Twibatekenesha inge bafwisha muntu ye batemwa, twibapempula inge bakolwa kabiji twibatundaika inge baikala na binyenge. (2 Ko. 1:3-7; 1 Tesa. 5:11, 14) Tutwajijila kwibalombelako mambo twayuka’mba “lulombelo lwa misashijilo lwa muntu waoloka luji bingi na bulume.”—Yako. 5:16.

9. Ñanyi jishinda jimo jo tumwesheshamo amba twatemwa balongo ne banyenga?

⁹ Kabiji tumwesha’mba twatemwa balongo ne banyenga umvwe saka twibikako kwikala nabo mu mutende. Twibikako kulekelako bakwetu mambo byonka Yehoba byo etulekelako mambo. Yehoba waswishishe Mwananji kwitufwila na mambo a bundengamambo bwetu. Onkao mambo, twafwainwa kulekelangako mambo balongo ne banyenga yetu inge betulenga mambo. Kechi twafwainwa kuba byonka byaubile muzha mubi Yesu ye aambilepo mu kishimpi kyanji ne. Nangwa kya kuba Nkambo yanji wamulekejileko mali avula o akongwele, uno muzha wakankelwe kulekelako muzha mukwabo wakankelwe kumubwezhezha mali acheche o akongwele. (Mat. 18:23-35) Umvwe mwapusenamo na mulongo nangwa nyenga mu kipwilo, nanchi mwakonsha kupwana na yewo muntu saka mukyangye kutanwa ku Kivuluko nyi? (Mat. 5:23, 24) Inge mwauba bino mukamwesha’mba mwatemwa Yehoba ne Yesu.

10-11. Ñanyi bintu byafwainwa kuba bakulumpe mu kipwilo pa kumwesha’mba batemwa Yehoba ne Yesu? (1 Petelo 5:1, 2)

¹⁰ Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kumwesha byepi amba batemwa Yehoba ne Yesu? Jishinda jimo jo bobilamo bino ke kulama bulongo mikooko ya kwa Yesu. (Tangai 1 Petelo 5:1, 2.) Yesu wamwesheshe bino ku mutumwa Petelo. Nangwa kya kuba Petelo wamukaine Yesu jisatu, wakebeshe kumwesha’mba wamutemwa. Yesu byo asangukile washikishe Petelo amba: “Shimona mwana wa kwa Yoano, nanchi wantemwa nyi?” Kino kyamwesha’mba Petelo wafwainwe kubapo kintu kimo kyanema pa kuba’mba amweshe’mba watemwa Nkambo yanji. Yesu wamwambijile Petelo amba: “Funganga twana twami twa mikooko.” (Yoa. 21:15-17) Kabiji mu bwikalo bwanji bonse Petelo walaminenga bingi bulongo mikooko ya Nkambo yanji kabiji kino kyamwesheshe’mba wamutemwa bingi Yesu.

¹¹ Anweba bakulumpe mu kipwilo, mu kimye kya Kivuluko mwakonsha kumwesha byepi amba byambo Yesu byo aambijile Petelo byanema bingi mu bwikalo bwenu? Mwakonsha kumwesha’mba mwatemwa Yehoba ne Yesu inge saka mutundaika balongo ne banyenga ne kukwasha baleka kwingijila Yehoba kutatula kumwingijila jikwabo. (Ezi. 34:11, 12) Kabiji mwafwainwa kutundaika bonse babena kufunda Baibolo ne bakeba kufunda bukine batanwako ku Kivuluko. Twafwainwa kwibatambwila bulongo ne kwibalengela kukasuluka mambo twayuka’mba nabo katatakatu bakekale baana ba bwanga ba kwa Yesu.

12. Kulanguluka languluka pa byambo Yesu byo aambile bufuku bwapeleleko saka akyangye kufwa kwitutundaika byepi? (Yoano 16:32, 33)

¹² Bufuku bwapeleleko Yesu saka akyangye kufwa waambijile baana banji ba bwanga amba: “Mukapitanga mu bya malwa pano pa ntanda, bino kosai! Amiwa nepashinda pano pa ntanda.” (Tangai Yoano 16:32, 33.) Ñanyi kintu kyakwashishe Yesu kuchinchika balwanyi banji byo bamumanyikilenga ne kutwajijila kwikala wa kishinka kufika ne ku lufu? Waketekejile mwi Yehoba. Yesu byo ayukile’mba baana banji ba  bwanga nabo bakesekwa byonkatu byo aesekelwe, walombele kwi Yehoba amba ebazhikijilenga. (Yoa. 17:11) Mambo ka bino byambo o bitutundaikila? Mambo Yehoba uji bingi na bulume kukila balwanyi betu bonse. (1 Yoa. 4:4) Yehoba umonatu byonse. Kabiji twashiinwa’mba inge twaketekela mwi Yehoba, uketukwasha kubula moyo kabiji tukachinchika.

13. Ñanyi kintu kyaubile Yosefwa wa ku Alimatea kimwesha’mba kechi wajinga na moyo ne?

¹³ Akilangulukai pa byaubile Yosefwa wa ku Alimatea. Bayudea bamunemekele bingi. Wajinga wa mu kije kikatampe kya Bayudea kya Saniedilini. Nangwa byonkabyo, Yesu byo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda, Yosefwa wamwesheshe’mba wajinga na moyo. Yoano waambile’mba wajinga “mwana wa bwanga wa kwa Yesu, bino wabujile kwisolola na mambo a kuchina Bayudea.” (Yoa. 19:38) Nangwa kya kuba Yosefwa waitabijile mu bukine bwaambilenga pa Bufumu, kechi wisolwele ku bakwabo amba waitabijile mwi Yesu ne. Wachiinenga’mba bantu bakaleka kumunemeka umvwe bayuka’mba mwana wa bwanga wa kwa Yesu. Bino Baibolo witubuula’mba Yesu byo afwile, Yosefwa “wachinchikile ne kuya kwi Pilato na kulomba mubiji wa kwa Yesu.” (Mako 15:42, 43) Pa kyokya kimye Yosefwa kechi wifile’mba mwana wa bwanga wa kwa Yesu ne.

14. Ñanyi kintu kyo mwafwainwa kuba inge mwaumvwa moyo?

¹⁴ Nanchi mwakyumvwapo moyo byonka byaumvwine Yosefwa nyi? Nanchi mumvwa bumvu kubuula bakwenu bo mufunda nabo nangwa bo mwingila nabo amba mwi Bakamonyi ba kwa Yehoba nyi? Nanchi mukankazhama kwikala musapwishi wabula kubatizhiwa nangwa kubatizhiwa na mambo a kuchiina’mba bakwenu bakemwendelekanga nyi? Kange muleke bintu bya uno mutundu kwimulengela kubula kuba kintu kyaoloka ne. Mwafwainwa kubuula Yehoba mu lulombelo byonse biji ku muchima. Mubuulai kwimukwasha kuchinchika pa kuba’mba mubenga kyaswa muchima wanji. Inge mwamona’mba Yehoba wakumbula milombelo yenu, mukekala na bulume kabiji kechi mukobanga moyo ne.—Isa. 41:10, 13.

15. Yesu byo amwekele ku baana banji ba bwanga, lusekelo lo bajinga nalo lwibalengejile kuba ka? (Luka 24:52, 53)

¹⁵ Baana ba bwanga bajinga bingi na bulanda Yesu byo afwile. Fwanyikizhai byo baumvwine. Kechi bafwishishetu mulunda nabo wa pa muchima ne, bino luketekelo lwabo lwapwile. (Luka 24:17-21) Nangwa byonkabyo, Yesu byo amwekele kwi abo wibakwashishe kumvwisha mwingilo wanji ne kufika kwa bungauzhi  bwa mu Baibolo. Kabiji wibapele mwingilo wanema bingi. (Luka 24:26, 27, 45-48) Byo papichile moba 40, Yesu wayile mwiulu. Pa kikye kimye kechi bajinga na bulanda ne, bino bajinga na lusekelo mambo Yesu wibakwashishe. Bajinga bingi na lusekelo mambo bayukile’mba Yesu wajinga mumi kabiji ukebakwasha kwingila bulongo mwingilo ye ebapele. Lusekelo lwibalengejile kutota Yehoba kwa kubula kuleka.—Tangai Luka 24:52, 53; Byu. 5:42.

16. Twakonsha kulondela byepi byaubile baana ba bwanga ba kwa Yesu?

¹⁶ Twakonsha kulondela byepi byaubile baana ba bwanga ba kwa Yesu? Twakonsha kwikala na lusekelo inge saka tupopwela Yehoba kimye kyonse kechi kimye kya Kivulukotu ne. Pa kuba’mba tube bino twafwainwa kutangizhako Bufumu bwa Lesa patanshi mu bwikalo bwetu. Bavula bapimpulako ñingijilo yabo pa kuba’mba bengilengako kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila, kutanwa ku kupwila ne kwikala na kupopwela kwa kisemi kimye kyonse. Bakwabo bafuukulapo kubula kwikala na bintu bimo bakwabo byo bamona’mba byanema bingi pa kuba’mba bengilengako mingilo yavula mu kipwilo, nangwa kuya na kwingijila kwakepa basapwishi ba Bufumu. Nangwa kya kuba twafwainwa kuchinchika pa kuba’mba twingijilenga Yehoba, aye walaya’mba uketupesha inge twatwajijila kukeba Bufumu patanshi mu bwikalo bwetu.—Maana 10:22; Mat. 6:32, 33.

17. Mubena kukebesha kuba ka mu kimye kya Kivuluko kya uno mwaka? (Monai kipikichala.)

¹⁷ Tubena kutengela kwikala na Kivuluko pa Kibiji pa 4 April. Kechi twafwainwa kupembelela’mba kanatu kimye kya Kivuluko kikafike, bino tukalangulukenga pa bwikalo bwa kwa Yesu, lufu lwanji ne pa butemwe aye ne Yehoba bo betumwesha ne. Twafwainwa kulangulukanga pa bino bintu javula mu kimye kya Kivuluko. Mwafwainwa kutanga ne kulanguluka languluka pa byapichilemo Yesu pa chati wa kuba’mba “Mulungu Wapeleleko wa Bwikalo bwa kwa Yesu Pano pa Ntanda,” pa Bya Kulumbulula B12 mu Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya. Inge mubena kutanga pa bwikalo bwa kwa Yesu, tai muchima pa bintu byo baambapo mu Baibolo byakonsha kwimulengela kubaisha lusanchilo, butemwe, kuchinchika ne lusekelo. Kepo mwafwainwa kulangulukapo mashinda amo mo mwakonsha kumweshesha lusanchilo lwenu. Mwafwainwa kushiinwa’mba Yesu ukanemeka byonse byo mukoba mu kimye kya Kivuluko.—Lum. 2:19.