Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 5

Jósʼin basenkaoná “je kjoatjaochale Cristo”

Jósʼin basenkaoná “je kjoatjaochale Cristo”

“Je kjoatjaochale Cristo kjoanʼio sʼínnajin [...] jméni nga je xi tjíokon, likui tikoatiokonni xi titʼatsʼeni” (2 COR. 5:14, 15).

KJOAJNDA 13 Choa̱ xi tsakʼéjnaná Cristo

XI TÍNCHJA̱NI a

1, 2. 1) Jósʼe̱ tokoán kʼiatsa kui si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kisʼin je Jesús kʼoa josʼin kitsoyason. 2) Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

 KʼIANGA jngo xíngiaa mʼe nʼio ba satío tokoán. Nga tokʼia, nʼiojin ba sʼe̱ tokoán tsakui si̱kjaʼaitsjenjiaan jokoan nga kʼien, ngisaa tsa tse kjoañʼai tsakjaʼá. Tonga nga jekoai nichxin tsakui si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tsakakóyaná, jmeni xi kisʼin, jokitsoná nga kitsjoanganʼioná kʼoa tsa kisikijno ñandianáje̱ kuijin xi koasenkaoná nga nda sʼe̱ ijngokʼa tokoán.

2 Kʼoati nʼio ba sʼe tokoán kʼianga kui nikjaʼaitsjenjiaan je kjoañʼai xi kinikjaʼá je Jesús kʼianga kinikʼien. Kʼianga bʼexkiaa Biblia xi tʼatsʼe Jesús, nga faʼaitsjenya kjoabiyale nikʼayañá nichxin nga nikjaʼaitsjenjiaan jokji chjíle nga kitsjoa kjoabijnachonle (1 Cor. 11:24, 25). Tonga kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kisʼin kʼoa josʼin kitsoyason nga jaʼai i̱ Sonʼnde kui xi nʼio tsjoa báya je tokoán. Kʼoati tsjoánganʼioná nga kui nikjaʼaitsjeen jmeni xi tísʼín ndʼaibi kʼoa jmeni xi sʼin nichxin xi sʼa nroa. I̱ kjoaʼmiya jebi kui jchaa nga nkjín koya josʼin kʼoee kjoanda kʼiatsa kui si̱kjaʼaitsjenjiaan xi tʼatsʼe Jesús kao kjoatsjoacha xi bakóná.

NGA CHJÍ ʼYAA JME XI KISʼIN JE JESÚS BASENKAONÁ NGA CHJOTATJENNGILE MAA

3. Ánni nga chjí ʼyañá je kjoabʼechjíntjaile Jesús.

3 Chjí ʼyatokoán kʼianga kui nikjaʼaitsjenjiaan jme xi kisʼin je Jesús kʼoa nga kinikʼien. Kʼianga kitsoyason kui kitsoyale je chjota je kjoanda xi kjoaʼaíkao je Chjotaxále Niná. Kʼoati nʼio chjí ʼyatokoán jmeni xi sʼin Chjotaxá jebi kʼoa kʼoati chjí ʼyatokoán je kjoabʼechjíntjai nga̱ kui xi basenkaoná nga miyole Jeobá kao Jesús maa. Ñá xi makjainná tʼatsʼe Jesús kui choyalee nga koa̱n kuiyoaa ngantsjai nichxin kʼoa nga jcha ijngokʼá xíngiaa xi jekʼien (Juan 5:28, 29; Rom. 6:23). Nʼio tse kjoanichikontʼain títsjoáná je Jeobá kao Jesús ningalani tsín jme xi tinʼia kʼoa alikui koa̱n josʼin kʼoéchjínilee ngayeje jmeni xi tjíosʼín xi tʼatsaan (Rom. 5:8, 20, 21) Kataʼyala jósʼin koakonilee nga chjí ʼyaa jmeni xi tjíosʼín.

Kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan je choa̱le María Magdalena, jósʼin basenkaoná nga bʼé kjoanda (Chótsenlai párrafo 4, 5)

4. Jókisʼin María Magdalena nga chjí tsabe jme xi kisʼin je Jesús xi tʼatsʼe (chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

4 Si̱kjaʼaitsjenjinla jme xi kisʼin je María Magdalena. Chjoón jebi nʼio tse kjoañʼai tsakjaʼá nga̱ ñato sénnichxin xi chʼaokjoan tsakatiojinle. Tsakui nichxin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tsín tikʼia koa̱nndayani, tonga nʼiojin tsjoa kisʼe kon kʼianga kisindaya je Jesús, kuinga chjotatjenngile koanni kʼoa kʼoasʼin kisichjén nichxinle, nganʼiole kao jmeni xi kisʼele nga tsakasenkao je Jesús kʼianga kitsoyason (Luc. 8:1-3). Ningalani chjí tsabe María jmeni xi kisʼin Jesús xi tʼatsʼe, tonga alikui koanjinle jokji kjoanda koakole Jesús nga koa̱nskanni. Je Jesús kitsjoa kjoabijnachonle xi totʼatsʼe ngatsʼi chjota “jméni nga ngatsʼisíni xi makjainle tʼatsʼe, likui cha̱” kʼoa nga sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (Juan 3:16). Ningalani tsín koanjinyejele María tsakakó nga kixi koan kʼoa nga chjí tsabekon jme xi kisʼin Jesús. Kʼianga tjenbʼatʼa yá kjoañʼai je Jesús yaa tsakʼejna nga kitsjoanganʼiole kʼoa kao xi ya tjío (Juan 19:25). Kʼoa kʼianga jekijnaya tsjó je Jesús, je María kʼoa kao ngijao yánchjín kui kisikajon yaole Jesús je xki xi nda nje̱ (Mar. 16:1, 2). Nga kʼoakisʼin je María tse kjoanichikontʼain kitsjoale Jeobá. Nʼiojin tsjoa kisʼe kon nga tsabe nga jaʼáyanile je Jesús kʼoa nga koan tsakjákaonajmí. Alikui tongatsʼi je chjotatjenngile Jesús nga kui kjoanda kisʼele (Juan 20:11-18).

5. Jósʼin koakoá nga bʼailee kjoanda je Jeobá kao Jesús jmeni xi tjíosʼín xi tʼatsaan.

5 Ñá kʼoati koa̱n koakoá nga chjí ʼyaa jmeni xi tjíosʼín Jeobá kao Jesús xi tʼatsaan. Jókoa̱n sʼiaan. Koaan kʼoasʼin si̱chjén je nichxinná, nganʼioná kao jmeni xi tjínná nga si̱xálee je Jeobá. Tobʼelañá, koaan kʼoainganʼioá nga sʼenda kʼoa nga matsje ndʼia jña ʼyaxkón je Jeobá.

NGA TSJOACHAA JE JEOBÁ KAO JESÚS BASENKAONÁ NGA TSJOACHA MAA XÍNGIAA

6. Ánni kʼoabixónñá nga jngó jngóñá nga tsakʼéchjíntjainá je Jesús.

6 Kʼianga ʼyaa nga nʼio tsjoakená je Jeobá kao Jesús kʼoati tsjoacha maa tsanda ñá (1 Juan 4:10, 19). Kʼoa ngisaa titsjoacha mangáñá je Jesús nga ʼyaa nga kitsjoa kjoabijnachonle xi totʼatsaan nga jngó jngoá. Je pastro Pablo kitsjoa kjoanda nga kʼoakisʼin je Jesús. Kʼianga kiski je carta xi tsʼe Gálatas i kitso: “Je ʼndíle Niná, xi koantsjoakena, xi kitsjoantjai yaole xi tʼatsʼan” (Gál. 2:20). Nga kʼoasʼin kitsjoa kjoabijnachonle Jesús, je Jeobá kui kjoanda kitsjoaná nga i̱ jaʼaikaojinná naxinandále ánni nga miyole koa̱nñá (Juan 6:44). Tsjoa sʼe tokoán nga be Jeobá jotjín je ni̱ma̱ná kʼoa nga i̱ jaʼaikaojinná naxinandále kʼoa nga kʼoasikji tse kjoanda tsakakóná nga tsakʼéchjíntjainá tojoni nga miyole koaan. Nga ʼyaa jebi, ngisaa tsjoacha maa je Jeobá kao Jesús. Kuinga machjénsíni nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: jósasʼin koakoa nga tsjoake̱ je Jeobá kao Jesús.

Kʼianga tsjoachaa je Jeobá kao Jesús, ʼmiyalee toʼya chjotani (Chótsenlai párrafo 7)

7. Tojosʼin matsen je sén, jósʼin koakoá nga tsjoachaa je Jeobá kao Jesús (2 Corintios 5:14, 15; 6:1, 2).

7 Nga tsjoachaa je Jeobá kao Jesús kui xi basenkaoná nga kʼoati tsjoacha maa je xi kjaʼaí (tʼexkiai 2 Corintios 5:14, 15; b 6:1, 2 c). Jngo koya josʼin koakoá nga tsjoachaa je chjota kʼiaa nga kʼuínyalee je Énle Niná. ʼMiyalee tojñani tsʼe je chjota, tojo sʼin tsen yaole, ni tjínle kʼoa ni tsínle tao̱n. Jé Jeobá nixákoaa nga kʼoanʼia nga̱ kui xi “mele nga ngatsʼi chjota kuitjontjai, kʼoa nga kuichonrʼoe xi kjoakixi” (1 Tim. 2:4).

8. Jósʼin koakoá nga tsjoachaa je ndsʼee.

8 Ijngosa koya josʼin koakoá nga tsjoachaa je Jeobá kao je Jesús kʼiaa nga tsjoacha koaan je ndsʼee (1 Juan 4:21). Tobʼelañá, mandosinná xi tʼatsʼe kʼoa binyakaoñá kʼianga kjoa faʼatojin, ninʼioñá kon kʼianga xínkjín sícha, mangínchonlee kʼianga tjochʼinle kʼoa fasjailee jonʼia nga bʼainganʼiolee kʼianga nroajen kon (2 Cor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14). Kʼoati bʼetsʼoantjé nga̱ ʼyañá nga “je kjoabʼetsʼoale chjotakjoakixi kjaí tjínle nganʼio” (Sant. 5:16).

9. Jósasʼin koakoá nga tsjoachaa je ndsʼee.

9 Ijngosa koya josʼin bakoá nga tsjoachaa je ndsʼee kʼiaa nga nda mangínkoaa xíngiaa, nichatʼalee xíngiaa tojo sʼín je Jeobá. Si̱kjaʼaitsjenla jebi, tsa je Jeobá xi kitsjoaʼnde nga kinikʼien je Jesús tojoni nga jchatʼa je jéená, machjén nga si̱chatʼalee je ndsʼee kʼiatsa jokasíkaoná. Alikui mená nga kʼoati sʼiaan jokisʼin je choʼnda xi kisikʼaxki̱ je Jesús, je naile kisichatʼale kʼianga tse tao̱n kitsjenle, tonga je alikui kisichatʼale je choʼndaxínkjín ninga ngisa choa tao̱n kitsjenle (Mat. 18:23-35). Kʼiatsa kjoa kisʼeli kao jngo ndsʼee, tichatʼalao xíngio ninga tsín ji kisʼeli jée tongini nga kjesa faʼaitsjenyajin je Kjoabiyale Cristo (Mat. 5:23, 24). Tsa kʼoasʼiain, kʼoasʼin koakoni nga tsjoachai je Jeobá kao je Jesús.

10, 11. Jósʼin koako je xi chjotajchínga sʼin tjío nga tsjoake je Jeobá kao Jesús (1 Pedro 5:1, 2).

10 Jngo koya josʼin koako nga tsjoake Jeobá kao Jesús je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼiaa nga sikuinda je ndsʼee xi tjío ya jinjtín (tʼexkiai 1 Pedro 5:1, 2). d Je Jesús kui xá jebi tsakánele je pastro Pedro. Nga jan kʼa kʼoakitso je Pedro nga tsín bexkon je Jesús, koanmejinle tsabe Jesús tsa ñaki tsjoake kjoaixi. Kʼianga jejaʼáyanile i kitsole: “Simón, ʼndíle Jonás, a tsjoachanái”. Je Pedro tsakakójinle nga tsjoake kjoaixi je Jesús. Nga koanskanni je Jesús i kitsole: “Tikuindai barréna” (Juan 21:15-17). Nga jeki nichxin, je Pedro nda kisikuinda je chjotale Cristo kʼoa kʼoasʼin tsakakóni nga tsjoake.

11 Kʼianga faʼaitsjenya je Kjoabiyale Cristo, jósʼin koako je xi chjotajchínga sʼin tjío nga tjíosítjoson jmeni xi kitsole Jesús je Pedro. Kʼoasʼin koakoni nga tsjoake je Jeobá kao Jesús tsa nda sitjoson je xá xi kjinele kʼoa tsa kuinyakao je ndsʼee xi jekisikatío xále Niná (Ezeq. 34:11, 12). Xi ijngosani, kʼoati koa̱n kuenta sʼin je xi sʼa tjíokotʼaya je Biblia kʼoa xi tokʼia bichó títjon nga faʼaitsjenya je Kjoabiyale Cristo. Kui xi mele je xi chjotajchínga sʼin tjío nga tsjoa katasatío kon chjota jebi kʼoa nga kuicho nichxin nga chan chjotale Cristo koa̱n.

NGA TSJOACHAA JE JESÚS BASENKAONÁ NGA NʼIOJIN MAA

12. Ánni nʼiojin mañá kʼianga kui nikjaʼaitsjeen jmeni xi kitso je Jesús nitje̱n nga kjesa nikʼienjin (Juan 16:32, 33).

12 Nitje̱n nga tojeme ni̱kʼien je Jesús i kitsole je chjotatjenngile: “I̱ sonʼndebi kjoañʼai chja̱ʼao, tonga katamanʼiotakon. An jekisikinjele sonʼnde” (tʼexkiai Juan 16:32, 33). e Jméni xi tsakasenkao je Jesús nga nʼiojin koan kʼianga kʼoakitso je kontrale nga sikʼien kʼoa nga kixi kitʼale Niná josaʼnda nga kʼien. Kuinga je Jeobá kisinʼiotʼa. Je Jesús koanjinle nga kʼoati kjoa kjoaʼatojin je chjotatjenngile, kuinga kʼoakitsonile je Jeobá nga katasíkuinda (Juan 17:11). Ánni nʼiojin mañá kʼianga je Jeobá ninʼiotʼaa. Kuinga ngisa tse nganʼio tjínle je Jeobá tikʼoajinni je kontraná (1 Juan 4:4). Je Jeobá kuenta sʼín tojme kjoa xi bitjatojiaan, kʼoa ñaki tjínjngo tokoán nga tsín jme xi kuijkónlee kʼoa nga nʼiojin koaan kʼiatsa je Jeobá si̱nʼiotʼaa.

13. Jósʼin tsakakó je José xi Arimatea tsʼe nga nʼiojin koan.

13 Si̱kjaʼaitsjenla je José xi Arimatea tsʼe, jngo chjota judío xi xángʼa kisʼele. Chjota jebi yaa tsakʼejnajinle Sanedrín kʼoa kjoa tsakʼéndajinle je chjota judío. Tonga alikui nʼiojin koan chjota jebi kʼianga kitsoyason je Jesús. Je Juan kʼoakitso nga “chjotale Jesús xi tsakʼamjeʼmatʼale, nga̱ kitsakjónle chjota judíos” (Juan 19:38). Ningalani koanndosinle jmeni xi tsakakóya je Jesús, tonga alikui tsakakó yaole nga chjotatjenngile ma. Kuijin kʼoakisʼinni nga̱ kʼoajinsʼin kisikjaʼaitsjen nga tsín tiskoe̱xkónni je naxinandá kʼiatsa chjotale Jesús ma. Ningalani kʼoakisʼin nga títjon, tonga kʼianga jekinikʼien je Jesús, ya Biblia kʼoatso nga je José “koannʼio kon nga jaʼasʼennrʼoe Pilato, kisijéle yaole Jesús” (Mar. 15:42, 43). Tsakakó nga kisʼele kjoamakjain je José kʼoa alikui titsakʼéʼmatʼainni yaole.

14. Jméni xi sʼiaan kʼiatsa chjota nokjonlee.

14 A kʼoati chjota bijkonlai tojo kisʼin je José xi Arimatea tsʼe, a soa mali nga kʼoasi nga testigole Jeobá mai ya tʼaxáli kʼoa tsa ya ndʼiaskuela. A tsí tso tokuin nga publicador koai̱n kʼoa nga kʼuínsʼenngindái. Tsa meli kui kʼoasʼiain xi ndatjín ali chjotajin bijkonlai. Tʼetsʼoalai Jeobá nga katabasenkaoli nga nʼiojin katamai ánni kui kʼoasʼianni josʼin mele.

NGA TSJOA SʼE TOKOÁN BASENKAONÁ NGA TOSI TONDA JE JEOBÁ NIXÁLEE

15. Jósʼin tsakinyakao je chjotatjenngile nga tsabe nga tíjnakonni je Jesús (Lucas 24:52, 53).

15 Kʼianga kʼien je Jesús, nʼio ba kisatio kon je chjotatjenngile. Jókisʼe tokuin tsa jilani. Makjoanni nga nʼio miyo tsakjáo kʼoajinsʼin kisikjaʼaitsjen je chjotatjenngile nga tsínkʼia tiskoe̱ni (Luc. 24:17-21). Xijekoan, tsʼatsen ijngokʼale je Jesús kʼoa kitsoyale josʼin kitjoson je én xi tongini kinokjoa xi tʼatsʼe. Xi ijngosani, jngo xá tsakánele xi nʼio tjínle kjoandosin (Luc. 24:26, 27, 45-48). Ñachan nichxin koanskanni nga jekini ngʼajmi je Jesús, je chjotatjenngile alikui tiba kisationi kon. Tsjoa kisatio kon nga tsabe nga tíjnakon je Jesús kʼoa nga je koasenkao nga kuitjosonle je xá xi tsakánele. Nga tsjoa kisatio kon kui xi tsakinyakao nga tosi tonda je Jeobá kisixále (tʼexkiai Lucas 24:52, 53; f Hech. 5:42).

16. Jósʼin chjénngiaa jmeni xi kisʼin je chjotatjenngile Jesús.

16 Kʼoa ñá, jósʼin chjénngiaa jmeni xi kisʼin je chjotatjenngile Jesús. Kʼiaa nga ñaki kao kjoatsjoa si̱xálee je Jeobá ngantsjai nichxin kʼoa nga tsín tokʼia kʼoasʼiaan nga faʼaitsjenya je Kjoabiyale Cristo. Xi koasenkaoná kuinga kui títjon si̱kʼéjnaa je Chjotaxále Niná. Tobʼelañá, tjínkʼa xi kosonnile jochon tjen síxá tojoni nga ngisa sʼe̱le nichxin nga kuitsoyason, nga koai kjoajtín kʼoa nga skótʼayajtín kao je familiale nga xki̱ xomana. Tjínkʼa je ndsʼee xi síchoaya je tsojmi xi tjínle, tojoni nga ngisa nda tsjoánganʼio ya jinjtín kʼoa tsa ya koaitsjoánganʼioje̱ jñani ngisa machjén xi tsoyason. Tsa tosi tonda kʼoénelee yaoná nga je Jeobá si̱xálee, kʼoatsoná nga sichikontʼainná kʼiatsa kui títjon si̱kʼéjna je Chjotaxále (Prov. 10:22; Mat. 6:32, 33).

Nga tongini kʼoa kʼianga jekjoaʼaítsjenya Kjoabiyale Cristo, tikjaʼaitsjenjin jmeni xi kisʼin Jeobá kao Jesús xi tʼatsi (Chótsenlai párrafo 17)

17. Jméni xi machjén nga sʼiaan nga tongini kʼoa nga jesi̱kjaʼaitsjenyá Kjoabiyale Cristo (chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

17 Jetichoyalee nga si̱kjaʼaitsjenyá je Kjoabiyale Cristo nga majte 4 sá abril. Tonga koaan tongini si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kisʼin kʼoa nga kʼienntjainá je Jesús kao je kjoatsjoacha xi tíbakóná je Jeobá kao je Jesús. Koaan kui si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi nga tongini kʼoa kʼianga jekjoaʼaítsjenya Kjoabiyale Cristo. Koaan si̱kʼayaa nichxinná nga kui chótʼayajiaan jmeni xi faʼaitʼa ya apéndice B12 xi tsʼe Traducción del Nuevo Mundo, jñani tso “La última semana de Jesús en la tierra” Parte 1 kʼoa Parte 2. Tjasjai texto xi koasenkaoli nga chjí jchai jmeni xi kisʼin je Jesús, nga koakui kjoatsjoacha, nga nʼiojin koain kʼoa nga tsjoa sʼe̱ tokuin. Kʼoa tikjaʼaitsjain josʼin koakui nga bʼai kjoanda jmeni xi kisʼin je Jesús. Alikui jao kʼoé tokoán nga chjí skoe̱ je Jesús tojmeni xi sʼiaan nga tongini kʼoa kʼianga jesi̱kjaʼaitsjenyá je kjoabiyale (Apoc. 2:19).

KJOAJNDA 17 “Mena”

a Kʼianga faʼaitsjenya Kjoabiyale Cristo kʼoaʼminá nga kui si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kisʼin Jesús nga jaʼai i̱ Sonʼnde, nga kinikʼien kʼoa kao je kjoatsjoacha xi bakóná Jeobá kao Jesús. Tsa si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi koasenkaoná nga chjí jchaa jmeni xi kisʼin. I̱ kjoaʼmiya jebi tsjoá kʼaná kjoafaʼaitsjen xi koasenkaoná josʼin koakoá nga chjí ʼyatokoán je kjoabʼechjíntjai kʼoa kao je kjoatsjoacha xi bakóná je Jeobá kao Jesús. Kʼoati koasenkaoná nga tsjoacha koaan je ndsʼee, nga nʼiojin koaan kʼoa nga tosi tonda kao kjoatsjoa si̱xálee je Jeobá.

b 2 Corintios 5:14, 15: “Je kjoatjaochale Cristo kjoanʼio sʼínnajin, nga jekinikjaʼaitsjainjin jebi, nga jngo xi kʼen xi tʼatsʼe ngatsʼi, kui tjíokʼenni ngatsʼi. 15 Kʼoa kʼen xi tʼatsʼe ngatsʼi, jméni nga je xi tjíokon, likui tikoatiokonni xi titʼatsʼeni, tonga xi tʼatsʼe je xi kʼoasʼin kʼen, kʼoa xi kinikjaʼáyanile xi tʼatsʼe”.

c 2 Corintios 6:1, 2: “Kʼoasʼin nga jinjin, xi tojngo nixáijin kao Cristo, bʼenelaijin nga tsín toyani chjóao je kjoandale Niná. 2 Nga̱ kʼoatso: Kʼia nichxin xi nda kinrʼoele, kʼoa je nichxin xi tsʼe kjoabitjontjai, tsakasenkaole. Koeni je nichxinbi ndʼaibi xi nda. Koeni je nichxinbi ndʼaibi xi tsʼe kjoabitjontjai”.

d 1 Pedro 5:1, 2: “Bʼetsʼoale ngatsʼi chjotajchínga xi tjíojinno, kʼoati an chjotajchínga nía kao je. An tsaʼbe kjoañʼai xi kisʼele Cristo, kʼoati an sʼe̱na kjoajeya xi koa̱ntsen. 2 Tikuindao je chjotale Niná xi tjíojinno. Ali kao kjoanʼiojin nikuindao, tokao kjoandano kʼoasʼiaon. Ali tʼatsʼe xi kuinje̱no xi chʼao tjín, tokao kjoatsjoa kʼoasʼiaon”.

e Juan 16:32, 33: “Koeni kjoaʼaí ora, kʼoa jejaʼai, kʼia nga jngójngó tsao̱banio jña nga tsaon. Toʼan si̱kʼéjnanáo. Tonga li toʼanjin tijna, nga̱ jé Nʼainá tíjnakaona. 33 Je kjoabi jekixinno, jméni nga kao an kuinjenyʼánjinsínino. I̱ sonʼndebi kjoañʼai chja̱ʼao, tonga katamanʼiotakon. An jekisikinjele sonʼnde”.

f Lucas 24:52, 53: “Xi jetsabexkón Jesús, kao tse kjoatsjoa ki ya Jerusalén. 53 Kʼoa tjíontsjai ya yo̱ngo̱, tjíobʼasjejeya Niná”.