1, 2. 1) ¿Bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik kʼalal ya jnopilantik te bin la spas te Jesús kʼalal xtaluk ta Balumilal? 2) ¿Bin ya kiltik ta artículo ini?

 KʼAX kʼux ya kaʼiytik kʼalal ya xlaj te machʼa kʼux ta koʼtantike. Te kʼalal ya xtal ta koʼtantik te kʼalal nopol ya xlajix-ae, kʼax kʼux ya kaʼiytik. Kʼaxtoxan-a teme bayal la yil swokole. Ta patil bael yaniwan xtal ta koʼtantik te ay bin la snojptesotik, ay bin la yal sok ay bin la spas te la yakʼ smukʼul koʼtantik o la yakʼ stseʼejinotik, spisil-abi jaʼ ya skoltayotik yuʼun tseʼel koʼtantik.

² Jichnix ya kaʼiy jbatik ta swenta te la yil swokol te kʼalal laj te Jesús. Kʼax kʼux ya kaʼiytik kʼalal ya jkʼopontik ta Biblia te bin kʼax ta stojol, melel kʼalal nopolix-a te Snaʼojibal slajele, ya jnopilantikxan te bin la spas ta jtojoltik (1 Cor. 11:24, 25). Pero ya yakʼ stseʼelil koʼtantik kʼalal ya jnoptik te bin la spas sok la yal te Jesús kʼalal xtaluk ta Balumilal. Jaʼnix jich ya yakʼ yip koʼtantik snopel te bin yak ta spasel ta ora ini sok te bin ya spas ta jtojoltik ta pajel chaʼbej. Ta artículo ini ya kiltik bin-utʼil ya stij koʼtantik ta yalel wokol te bin la spas te Jesús soknix te skʼuxul yoʼtan ta jtojoltik.

3. ¿Bin yuʼun ya kaltik wokol yuʼun te la yakʼ sba ta lajel te Jesús?

³ Kʼalal ya jnopilantik te bin la spas ta skuxlejal sok te laj te Jesús, ya kaltik wokol yuʼun. Kʼalal la schol skʼop Dios ta Balumilal, la yaltiklanbey te ants winiketik te bintik ya spas te Wentainel yuʼun te Dios. Kʼax mukʼ skʼoplal kuʼuntik te bin la yakʼ ta nopele. Bayal ya kaltik wokol  yuʼun te la yakʼ sba ta lajel te Jesús, melel jich ya xjuʼ ya kamigointik sok ya kamigointik te Jehová. Teme ya kakʼ schʼuunel koʼtantik ta stojol te Jesús, ya xjuʼ ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal sok te ya jchaʼkiltik te machʼatik lajem kuʼuntik (Juan 5:28, 29; Rom. 6:23). Ma snujpʼuk ya kichʼtik te bendicionetik-abi sok maʼyuk bin-ora ya xjuʼ ya jtojtik te bin la spasik ta jtojoltik te Jehová sok te Jesús (Rom. 5:8, 20, 21). Pero, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya kalbeytik wokol? Kiltik.

4. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te María Magdalena te ya yalbey wokol te Jesús? (Ilawil te dibujo).

⁴ Jnop kaʼiytik te ejemplo yuʼun te María Magdalena te jaʼ jtul judía-ants. Bayal la yil swokol, melel ochem jukeb pukujetik ta yoʼtan te ya x-utsʼinot yuʼune. Laniwan snop te maʼyukix bin ya xjuʼ ya xkoltayot yuʼune. ¿Yabal xtal ta koʼtantik bin yaʼiyel la yaʼiy sba te kʼalal lokʼesbot te pukujetik yuʼun te Jesuse? Laniwan yal bayal wokol yuʼun, jaʼ yuʼun och ta jnopojel yuʼun te Jesús. La yakʼ stiempo, yip sok stakʼin yuʼun ya skoltay-a te Jesús (Luc. 8:1-3). Manchukme la yal wokol te María ta swenta te bin la spas te Jesús ta stojole, maniwan kʼoem ta yoʼtan ta lek-a te bin yato spasxan ta patile, jaʼ te ya yakʼ skuxlejal ta stojol te machʼatik «ya yakʼ schʼuunel yoʼtan ta stojole» yuʼun ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal (Juan 3:16). Te María la yakʼ ta ilel te ya yalbey wokol te Jesús te kʼalal jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol. Kʼalal jipil ta teʼ-a te Jesús, tey jil-a te María yuʼun ya skoltay sok yuʼun ya skoltay-euk te yantike (Juan 19:25). Sok te kʼalal ay ta mukenal-a te Jesús, te María sok chaʼtulxan antsetik la yichʼik bael te bintik sumet yikʼ yuʼun ya yakʼbeyik ta sbakʼetal te Jesús (Mar. 16:1, 2). Te Jehová la yakʼbey bendición yuʼun te slekil yoʼtan te María, melel la yil te Jesús kʼalal chaʼkuxajemix-a sok la skʼopon,  jaʼ jun majtanil te ma bayaluk machʼa kʼot ta stojol (Juan 20:11-18).

5. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kalbeytik wokol te Jehová sok te Jesús yuʼun te bin spasojik ta jtojoltik?

⁵ Jaʼnix jich ya xjuʼ ya kalbeytik wokol te Jehová sok te Jesús yuʼun te bin spasojik ta jtojoltik. ¿Bin-utʼil? Jaʼ te kʼalal ya jtuuntestik te jtiempotik, te kiptik, sok te jtakʼintik ta abatinel ta stojol te Jehová. Ya xjuʼ ya jap jbatik ta aʼtel ta construcción o ta slekubtesel te sNail Tsoblej o sNail mukʼul tsoblej.

6. ¿Bin yuʼun ya kaltik te jaʼ jun majtanil te laj ta jtojoltik te Jesús?

⁶ Kʼalal ya jnoptik te kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová sok te Jesús, jaʼnix jich kʼux ya kaʼiy ta koʼtantik-euk (1 Juan 4:10, 19). Sok kʼaxtoxan ya xtal skʼuxul ta koʼtantik kʼalal ya xkʼot ta koʼtantik te laj ta jtojoltik te Jesuse. Te jpuk-kʼop Pablo bayal la yal wokol yuʼun, jaʼ yuʼun jich la stsʼibay: «Te sNichʼan te Diose […] kʼux la yaʼiyon ta yoʼtan sok te la yakʼ sba ta lajel ta jtojole» (Gál. 2:20). Ta swenta te laj te Jesús, te Jehová la yikʼat tal yuʼun ya yamigoinat (Juan 6:44). ¿Bin yaʼiyel ya awaʼiy aba yuʼun te ay bin lek la yilbat ta awoʼtan te Jehová sok te toyol la stojbat te akuxlejal yuʼun ya yamigoinat? ¿Mabal yakuk xtal skʼuxul awoʼtan ta stojol te Jehová sok te Jesús? Jaʼ yuʼun jojkʼoybey jbatik: «¿Bin ya stijbon koʼtan ta spasel te skʼuxul koʼtane?».

7. Jich bitʼil ya kiltik ta foto, ¿bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te Jesús? (2 Corintios 5:14, 15; 6:1, 2).

⁷ Te skʼuxul koʼtantik ta stojol te Jehová sok te Jesús ya stij koʼtantik yuʼun kʼuxuk ta koʼtantik-euk te yantik (kʼopona 2 Corintios 5:14, 15; 6:1, 2). Jich ya kakʼtik ta ilel te kʼalal ma tsabiluknax te machʼa ya jcholbeytik skʼop Dios chikan  bin stsʼumbal, slumal, teme jkʼulej o pobre. Jich ya x-aʼtejotik sok te Jehová, «melel jaʼ skʼanojel yoʼtan te yakuk sta skolelik spisil te ants winiketike sok te yakuk xkʼot ta yoʼtanik ta lek te smelelil kʼope» (1 Tim. 2:4).

8. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te hermanoetike?

⁸ Yanxan te bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te Jesús jaʼ te kʼuxuk ta koʼtantik te kermanotaktik (1 Juan 4:21). Ya jmel koʼtantik ta stojolik sok ya jkoltaytik kʼalal ya xkʼax swokolik, ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtanik kʼalal ay machʼa ya xlaj yuʼunik, ya kulaʼtaytik kʼalal ayik ta chamel sok ya jpastik te ban kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik yuʼun ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtanik kʼalal ya smel yoʼtanik (2 Cor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14). Jaʼnix jich ya jkʼopontik Dios ta stojolik, melel «te machʼa toj yoʼtan te ya skʼanbey wokol te Diose bayal bin lek ya xkʼot ta lokʼel yuʼun» (Sant. 5:16).

9. ¿Binxan-utʼil ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te hermanoetike?

⁹ Yanxan te bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te kermanotaktike jaʼ te ya jpastik tulan yuʼun lekuk ya kil jbatik sok. Ya jpastik perdón jich te bin-utʼil ya spas te Jehová. Jnop kaʼiytik ini: teme la yakʼ ta lajel te sNichʼan te Jehová ta skaj te jmultik, ¿mabal yakuk skʼan ya jpasbeytik perdón ta oranax te hermanoetik kʼalal ay bin ma lek ya spasbotik? Mame jichukotik te bitʼil te chopol j-abat te la yalbey skʼoplal ta jun lokʼombakʼop te Jesús. Chʼaybot sbet yuʼun te yajwale, yan stukel maba la schʼaybey sbet te yan j-abat te jaʼ pekʼelxan te sbete (Mat. 18:23-35). Jaʼ yuʼun, teme ay jajchem kʼop awuʼun sok jtul hermano, ¿bin yuʼun maba ya alekubtesbey yoʼtan te kʼalal mato sta yorail-a te Snaʼojibal slajel te Jesús? (Mat. 5:23, 24). Teme jich ya jpastike, ya kakʼtik ta ilel te kʼax kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te Jesús.

10, 11. ¿Bin-utʼil ya yakʼik ta ilel te ancianoetik te kʼux ta yoʼtanik te Jehová sok te Jesús? (1 Pedro 5:1, 2).

¹⁰ Te ancianoetik ya yakʼik ta ilel te kʼux ta yoʼtanik te Jehová sok te Jesús kʼalal ya skanantayik sok skʼuxul yoʼtanik te tuminchijetik yuʼun te Jesús (kʼopona 1 Pedro 5:1, 2). Jich albot ta jamal te Pedro yuʼun te Jesús. Te bitʼil oxeb buelta la yal te maba ya snaʼbey sba te Jesús ya skʼan ya yakʼbey yil-a te kʼux ta yoʼtane. Te kʼalal chaʼkuxajemix-a te Jesús, jich la sjojkʼoy: «Simón te snichʼanat Juan, ¿kʼuxonbal ta awoʼtan?». Te Pedro bayal bin la skʼan la spas yuʼun ya yakʼbey yil te kʼux ta yoʼtane. Jich albotxan yuʼun te Jesús: «Kanantaybon te chʼin tuminchijetik kuʼune» (Juan 21:15-17). Te Pedro la yakʼ ta ilel te kʼux ta yoʼtan, melel jaʼto tal-abi la skanantay sok skʼuxul yoʼtan te tuminchijetik yuʼun te Jesús.

¹¹ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya yakʼik ta ilel te ancianoetik ta yorail te Snaʼojibal slajel te Jesús te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te bin albot te Pedroe? Ya yakʼik ta ilel te kʼux ta yoʼtanik te Jehová sok te Jesús teme ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan te hermanoetik sok ya skoltayik te machʼatik namajemik ta stojol te Jehová (Ezeq. 34:11, 12). Jaʼnix jich ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan te machʼatik yakik ta snopel te Biblia sok te machʼatik ya xkʼotik ta sbabial buelta ta Snaʼojibal lajel te  Jesús. Jaʼ ya skʼanik te lekuk ya yaʼiy sbaik sok te yakuk x-ochik ta jnopojel yuʼun Jesús.

12. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te bin la yal te Jesús yuʼun ma xiwotik? (Juan 16:32, 33).

¹² Te kʼalal nopol ya xlajix-a te Jesús, jich la yalbey te jnopojeletik yuʼune: «Yame ata awokolik ta balumilal. Pero ¡mame xiwex!, te joʼone la jtsalix te balumilale» (kʼopona Juan 16:32, 33). ¿Bin koltayot te Jesús yuʼun maba ya xiw te kʼalal albot te ya xmilote? Jaʼ te smukʼul yoʼtan ta stojol te Jehová. Te bitʼil snaʼoj te jichnix ya xkʼax ta stojol te jnopojeletik yuʼun, la skʼanbey te Jehová te yakuk skanantaylan (Juan 17:11). ¿Bin-utʼil ya skoltayotik yuʼun ma xiwotik-euk? Te Jehová jaʼ bayalxan yuʼel te bitʼil te jkontrataktik (1 Juan 4:4). Te Jehová yak ta yilel spisil, jnaʼojtik teme ya smukʼulin koʼtantik maʼyuk bin ya jxiʼtik.

13. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te ma xiw te José yuʼun Arimatea?

¹³ Jnoptik ta swenta te José yuʼun Arimatea, jtul judío te ichʼbil te mukʼ yuʼun te ants winiketik. Yichʼoj yaʼtel ta mukʼul chajpajibal yuʼun te judioetik. Te kʼalal yakto ta scholel skʼop Dios-a te Jesús, te Juan la yal ta stojol te José «te jaʼ jtul jnopojel yuʼun te Jesús te muken schʼuunoj, melel jaʼ xiʼoj-a te judioetik» (Juan 19:38). Manchukme ya smulan te skʼop Dios, ma la yakʼ ta naʼel te ay schʼuunel yoʼtan ta stojol te Jesús. Jaʼniwan la xiʼ te ma x-ichʼotix ta mukʼe. Pero, te kʼalal lajix-a te Jesús, te Biblia ya yal te José «maba xiw yoʼtan te kʼalal bajt ta stojol te Pilato yuʼun ya skʼanbey te sbakʼetal te Jesuse» (Mar. 15:42, 43). Jich spisil la snaʼikix-a te ay schʼuunel yoʼtan te José ta stojol te Jesús.

14. ¿Bin ya skʼan ya jpastik teme ya jxiʼtik te bin ya yalik ta jtojoltik?

¹⁴ ¿Yabal axiʼ te bin ya yalik ta atojol jich te bitʼil te José yuʼun Arimatea? ¿Yabal xkʼexawat ta yalel ta escuela o ta awaʼtel te testigoat yuʼun Jehová? ¿Matobal ya akʼan ya x-ochat ta publicador o ya awichʼ jaʼ? Mame xa awakʼ skomat te xiwel ta spasel te bin lek ta skaj te bin ya snop te yantik ta atojol. Kʼanbeya te Jehová te yakuk skoltayat yuʼun ma xiwat ta spasel te skʼanojel yoʼtane. Kʼalal ya awil te ya sutbat te akʼope, ya yakʼbat yip awoʼtan sok ma xiwatix (Is. 41:10, 13).

15. ¿Bin la spasik te jnopojeletik kʼalal la snaʼik te chaʼkuxaj te Jesús? (Lucas 24:52, 53).

¹⁵ Kʼalal laj te Jesús, bayal la smel yoʼtanik te jnopojeletik. ¿Binwan yaʼiyel la awaʼiy aba te jaʼukate? Laj te yamigoik soknix te smukʼul yoʼtanik (Luc. 24:17-21). Pero, ta patil chiknaj ta stojolik te Jesús sok cholbot yaʼiyik te yak ta skʼotesel ta pasel te albilkʼopetik ta Biblia. Jaʼnix jich akʼbotik jilel yaʼtelik (Luc. 24:26, 27, 45-48). Sok te kʼalal kʼaxix 40 kʼajkʼal sbael ta chʼulchan-a te Jesús, tseʼelix yoʼtanik-a te jnopojeletike. Jaʼ tseʼel yoʼtanik yuʼun te kuxul te Jesús sok te ya xkoltayotik ta spasel te yaʼtelike, jich maba la skom sbaik ta yichʼel ta mukʼ te Jehová (kʼopona Lucas 24:52, 53; Hech. 5:42).

16. ¿Bin-utʼil ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun te jnopojeletik?

¹⁶ Jaxan te joʼotike, ¿bin-utʼil ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun te jnopojeletik? Jaʼ te yakuk x-abatinotik ta stojol te Jehová sok stseʼelil koʼtantik ta jujun kʼajkʼal, ma jaʼuknax ta yorail te Snaʼojibal slajel te Jesús. Jaʼ yuʼun ya skʼan te jaʼ mukʼ skʼoplal ta jkuxlejaltik te Wentainel yuʼun te Dios. Ay machʼatik sjeltayoj te jayeb ora ya x-aʼtejik yuʼun ya xjuʼ ya scholikxan skʼop Dios, ya xbajtik ta tsoblej sok ya spasik te yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na. Ay yantik te yijkitayojik te sbilukik te ma kʼax mukʼuk skʼoplal yuʼun ya xkoltaywanikxan ta congregación o ya xbajtik ta scholel skʼop Dios te banti maʼyuk bayal Testigoetik. Melelnix-a te ma skʼan ya jkom jbatik ta abatinel ta stojol te Jehová, pero yalojbotik te ya yakʼbotik bayal bendición teme jaʼ mukʼxan skʼoplal ta koʼtantik te Wentainel (Prov. 10:22; Mat. 6:32, 33).

17. ¿Bin ya skʼan ya jpastik te bitʼil nopolix te Snaʼojibal slajel te Jesús? (Ilawil te foto).

¹⁷ Ya jkʼantik te ya xkʼotix yorail te martes 4 yuʼun abril yuʼun ya jpastik te Snaʼojibal slajel te Jesús. Pero, mame jaʼukto ya jmaliytik yuʼun ya jnoptik ta swenta te skuxlejal sok te laj te Jesús soknix te kʼuxul oʼtanil yakʼoj kiltik te Jehová sok te Jesús, chikan biluk-ora ya xjuʼ ya jpastik. Ya xjuʼ ya alokʼes atiempo ta yilel te bin ya yal te apéndice B12-A sok B12-B yuʼun te Traducción del Nuevo Mundo, te sbiilinoj «La última semana de Jesús en la tierra». Lea textoetik te ya stijbat awoʼtan ta yalel wokol, ta yakʼel ta ilel skʼuxul awoʼtan, te ma xiwat sok te ayuk stseʼelil awoʼtan. Nopa te bintik-utʼil ya xjuʼ ya awal wokol sok spisil awoʼtan. Ayukme ta koʼtantik te mukʼ skʼoplal ya yil te Jesús spisil te bin ya jpastik yuʼun ya jnaʼulantik te Snaʼojibal slajele (Apoc. 2:19).