Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 6

Ihi Ilonga o Bibidya Yalungu ni Nzambi?

Ihi Ilonga o Bibidya Yalungu ni Nzambi?

“Maka oso u ngene ku ku tangela, soneka-u mu divulu.”—JEL. 30:2.

MWIMBU 96 O Divulu Dya Nzambi, Kima Kya Valolo

ITWANDADILONGA a

1. Mukonda dyahi tusakidila kyavulu Jihova Nzambi mukutubhana o Bibidya?

 TUSAKIDILA kyavulu Jihova Nzambi mukutubhana o Bibidya! Bhukaxi ka Bibidya, mwene utubhana o itendelesu itukwatekesa kudibhana kyambote ni ibhidi ku mwenyu wetu. Mwene utubhana we kidyelelu phala o hádya. O kima kyabeta dingi kota, Jihova watubhana o Bibidya phala ni tudilonge yalungu ni idifwa yê. Kyoso kituxinganeka yalungu ni idifwa ya Jihova, kiki kitutula ku muxima, yene we itukwatekesa kukala ni ukamba wambote ni Mwene.—Jisá. 25:14.

2. Mu ukulu kyebhi o njimbu ya Jihova yabhixila ku athu?

2 Jihova wamesena kuma, o athu oso mu ngongo a mwijiya. Mu ukulu mwene wabhana jinzoji ni isumwa ku jiselevende jê, mwene watumu o jianju jê kuzwela o njimbu yê ku athu. (Dya. 12:6; Ika. 10:3, 4) Maji phala kwijiya o jinzoji jiji, o isumwa ni njimbu yatumikisa o jianju, o athu a tokalele ku isoneka. Mukonda dya kiki yoso yandala Jihova phala tu ijiye, mwene watumu o mayala phala ku isoneka mu divulu. (Jel. 30:2) Kuma “Nzambi, o wendelu wê kutetuluka,” tutena kudyelela kwila o ukexilu wê wakuzwela n’etu wene wabeta kota, utukwatekesa we kyavulu.—Jisá. 18:30.

3. Kyebhi Jihova kyabhangesa kwila o Bibidya ibhixila katé mu izuwa yetu? (Izaya 40:8)

3 Tanga Izaya 40:8. Tunde ukulu o Mak’a Nzambi ene mubhana nguzu ku jiselevende jê. Kiki kibhita kyebhi? Kiki kibhwidisu kyambote, mukonda kudimatekenu o Bibidya a isoneka mu mikanda akexile mu ibhanga ni jipapiro ni ikonda ya yama, mukubhita kithangana o mikanda yiyi yazanganya. Maji Jihova wabhangesa kwila o athu abhanga jikópya ja Bibidya. Sumbala ene exile akwa ituxi, o kikalakalu kiki a kibhange ni kudilanga kwoso, mu kuzwela yalungu ni mikanda ya Hebalayku, sayi diyala mukwa kutokwesa wambe: “Mu madivulu a ukulukulu, o divulu dyabeta dingi kota ku disoneka ni kidi kyoso, o mikanda ya Hebalayiku.” Né mwene kwabhiti kya ithangana yavulu, o Bibidya a isoneka mu mikanda mukubhita thembu ya zanganya, ni kwila o athu abhangele o jikópya exile akwa ituxi, tutena kudyelela ni kidi kyoso kwila o izwelu itusanga mu Bibidya yatundu kwa Jihova Nzambi.

4. Ihi itwanda dilonga mu milongi yiyi?

4 O “Maujitu moso mambote mayuka atunda kwa Tata.” (Tiy. 1:17) O Bibidya ujitu wadikota watundu kwa Jihova. Kyoso o muthu utubhana ujitu kilombolola kuma mwene wa twijiya yú wejiya we o ibhindamu yetu. Kyene we kimoxi ni Jihova o muthu watubhana o Bibidya. Kyoso kituyitanga, tudilonga ima yavulu yalungu ni mwene. Itulonga kwila mwene watwijiya yu wejiya we o ima itwabhindamene. Mumilongi yiyi twanda mona ihi itulonga o Bibidya yalungu ni idifwa itatu ya Jihova: O kuyuka kwê, o unjimu wê ni henda yê. Kyadyanga tumone ihi itulonga o Bibidya yalungu ni unjimu wa Nzambi.

O BIBIDYA ILONDEKESA O UNJIMU WA NZAMBI

5. Kyebhi o Bibidya ilondekesa o unjimu wa Nzambi?

5 Jihova wejiya kwila twabhindamena o itendelesu yê ya unjimu. Mu Bibidya yezala ni unjimu wa Nzambi. O itendelesu ya Bibidya ikwatekesa kyavulu o athu. Yene ikwatekesa o athu kulungulula o ukexilu wa myenyu yâ. Kyoso Mozé kyasoneka o madivulu atanu adyanga a Bibidya, mwene watangela o mundu wa Nzambi, a kwa Izalayele: “O maka yâ ki maka ma ngoho, wene o myenyu.” (Mate. 32:47) O yó a belesela o itumu ya Jihova a ditundu kyambote ku myenyu yâ. (Jisá. 1:2, 3) Sumbala o Bibidya a isoneka mivu yavulu kudima, yene itena hanji kukwatekesa o athu kulungulula o ukexilu wa myenyu yâ. Mu kifika, mu sayte jw.org, mu mbandu “O Bibidya Ilungulula o Myenyu ya Athu,” mwala 50 a misoso ndenge. O misoso yiyi ilondekesa o kutena kwa Bibidya kwa kwendesa o athu a xikina mu njimbu yê.—1 Te. 2:13.

6. Mukonda dyahi o Bibidya ki ya sokela ni madivulu amukwa?

6 Séku divulu disokela ni mak’a Nzambi. Mukonda dyahi? Mukonda yó wavu o divulu didi Jihova Nzambi, mwene o muteni a yoso, weneku kumwenyu katé ku hádya ni hádya, wabeta dingi kota mu unjimu o athu oso ndenge. O asoneki a madivulu avulu mungongo afu kya, né kiki o athu amusuluka mukutanga o madivulu enya. Maji phe kupholo dya kwenda o itendelesu yene mu madivulu ya ki ikala dingi ni valolo. Kumbandu yamukwá, o itendelesu ya Bibidya yala ni valolo yadikota kabasa kithangana. Ya kwatekesa o athu mu ukulu, yamwakwatekesa lelu, yanda kwakwatekesa we ku hádya. Kyoso ki tutanga o Bibidya ni kuxinganeka mu yoso itudilonga, yó wavu o Bibidya, bhukaxi ka nzumbi yé ikôla utukwatekesa kumona kyebhi ki tutena kukumbidila o itendelesu ya Bibidya ku mwenyu wetu. (Jisá. 119:27; Mal. 3:16; Jih. 4:12) Kyene mwene, Jihova Nzambi wavu o Bibidya, wala polondo phala kutukwatekesa. O kiki kitubhangesa kutanga o Bibidya izuwa yoso!

Kyebhi o Bibidya yene mukwatekesa o mundu wa Nzambi kukala ni muxima umoxi, kikale mu ukulu kikale mu izuwa yetu? (Tala ojikaxi 7-8)

7. Mu ukulu, kyebhi o Bibidya yakwatekesa o mundu wa Nzambi kukala ni muxima umoxi?

7 Sayiku dingi kima kyengi kilondekesa kwila mu Bibidya mwala o unjimu wa Nzambi. Yene ikwatekesa o mundu wa Nzambi kukala ni muxima umoxi. Kyoso o mundu wa akwa Izalayele kyabokona mu Ixi ya Akanene, ene atungile mu jimbanza javulu. Sayi yá exile atambi a jimbiji, amoxi exile abhidi a ibhaku, akamukwa hanji exile idimakaji. Kuma o ixi yâ yexile yadikota, kyeji bhonza kwa mukwa Izalayele kusuwa o ibhindamu ya akwa atungile mu mbanza yengi. Maji Jihova wabhangesa kwila o akwa Izalayele atene kudibhongolola mu ithangana yavulu ku muvu phala kwivwa o kitangelu ni dilombwelelu dya Mak’a mê. (Mate. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Xinganeka o kisangusangu kyexile nakyu o mukwa Izalayele mukubhixila ku Jeluzaleme ni kumona nange mazunda abhezi a Jihova exile mutunda ku jimbandu joso ja ixi! Mu ukexilu yu Jihova wakwatekesa o mundu wê kukala ni muxima umoxi. Kupholo, o athu mu ilunga ya Jikidistá kexile ngó muzwela dimi dimoxi, sayi yá exile jimvwama, amukwa exile jingadyama. Kuma enoso a zolele o Bibidya, kyenyiki exile mubheza Nzambi ni muxima umoxi. Yó akituka Jikidistá, atenene ngó kutendela o Mak’a Nzambi, ni kikwatekesu kya jiphange jâ mu nzumbi, ni mukukala we mu yônge.—Ika. 2:42; 8:30, 31.

8. Mu izuwa yetu kyebhi Bibidya yene mukwatekesa o mundu Jihova kukala ni muxima umoxi?

8 O Nzambi yetu wa musuluka mu kulonga ni kukwatekesa mundu we kukala ni muxima umoxi bhukaxi ka Bibidya. Mu Bibidya tusangamu milongi yoso itwamesena kwijiya yalungu ni Jihova. Semana joso twene muya mu yônge mu kilunga, mivu yoso tuya we mu yônge ya ilunga ni mu yônge ya makota phala kwivwa o kitangelu kya Mikanda ikola ni dilombolwelu dyé. Jihova Nzambi wene mukwatekesa o mundu wê, phala “a mu bhikile ni muxima umoxi” bhukaxi ka Bibidya.—Sof. 3:9.

9. Kidifwa kyebhi ki twatokala kukala nakyu phala kutendela o njimbu ya Bibidya? (Luka 10:21)

9 Tala o kima kyamukwa kilondekesa o unjimu wa Jihova. Jihova wabhangesa kwila o Bibidya a isoneka mu ukexilu ubhangesa kwila yó alenduka atena ku itendela. (Tanga Luka 10:21.) Athu avulu mu ngongo a tanga o Bibidya. Sayi diyala mukwa kutokwesa o Bibidya wambe kwila, “o Bibidya ki dyene ngó o divulu aditanga dingi ku mundu woso, maji dyene we o divulu o athu aditonginina dingi mu kuditanga.” Maji o athu alenduka éne ngó atendela, anga akumbidila yoso yalamu.—2 Ko. 3:15, 16.

10. Ukexilu webhi wakamukwa ututena kumona kwila o Bibidya ilondekesa o unjimu wa Jihova?

10 O Bibidya ilondekesa ukexilu wamukwa wa kudilonga yalungu ni unjimu wa jihova. Bhukaxi ka Bibidya Jihova ka longo ngó kibuka kya athu kana, maji ulonga we muthu ni muthu anga wa akonda o malamba mâ. Mukutanga o Bibidya kala muthu mudyetu utena kumona o kikwatekesu kya Jihova. (Iza. 30:21) Kyoso ki tudibhana ni ibhidi anga tutanga velusu mu Bibidya, sayi bhabha tumona kala o velusu yiyi a isoneka phala etu. Mukidi, o njimbu ya Bibidya yene mubhixila ku mixima ya mazunda a athu. Kibhita kyebhi phe phala o Bibidya kukwatekesa kala muthu mudyetu? Kiki kibhita ngó mukonda Jihova Nzambi o muthu wavu o Bibidya, mwene o muthu wabeta kota mukukala ni unjimu.—2 Ti. 3:16, 17.

O BIBIDYA ITULONGA O KUYUKA KWA NZAMBI

11. Kyoso kyakexile mu soneka o Bibidya, kyebhi Nzambi kya londekesa kuma kimukwa katombo?

11 O kuyuka, kidifwa kyamukwa kya Jihova. (Mate. 32:4) O muthu ulondekesa o kidifwa kya kuyuka ki mukwa katombo, Jihova we ki mukwa katombo. (Ika. 10:34, 35; Lom. 2:11) Tutena kumona kwila Jihova ki mukwa katombo, mukonda o Bibidya a isoneka mu madimi avulu. O jimbandu javulu ja 39 amadivulu adyanga a Bibidya, a jisoneka mu dimi dya Hebalayiku, mukonda dyene o dimi dyexile mutendela dingi o mundu wa Nzambi mu kithangana kyenyókyo. Mu hama ya dyanga o athu akexile muzwela dingi o dimi dya Ngeleku, kyenyiki mu 27 a madivulu asukina, avulu a asoneka mu dimi dya Ngeleku. Jihova kambe kuma o Mak’a mê a asoneka ngó mu dimi dimoxi. Lelu mu ngongo, dinake dya mazunda dya athu ene muzwela madimi avulu. Kyebhi phe o athu oso yá kyene mudilonga yalungu ni Jihova?

12. Mu ukexilu webhi o divulu dya Daniyele 12:4 dya mu dikumbidila mu izuwa yetu?

12 Bhukaxi ka polofeta Daniyele, Jihova wakanena kwila mu izuwa isukidilaku, “o kwijiya” kwa kidi kwala mu Bibidya kweji “dibandekesa.” Athu avulu ejitena kukutendela. (Tanga Daniyele 12:4.) O ukexilu umoxi ubhangesa kwila o kwijiya kubhixila ku athu, o kulungulula, o kubhanga jikópya, ni kubhana o Bibidya ni madivulu amukwa ku athu. O Bibidya dyene o divulu dyabeta kota kudilungulula ni kudibhana ku athu. O jibibidya jene mulungulula ku matenda a wenji, jate kalu yavulu. Maji o jiselevende ja Jihova ene mulungulula o Mak’â Nzambi mu ukexilu wa muvimba mba jimbandu, mu 240 ja madimi ndenge. O athu phala kukala ni jibibidya jiji, kabhingi kufuta kima. Mukonda dya kiki, athu a jixi joso amuxikina o “njimbu yambote ya Utuminu wa Nzambi,” ande dya kwiza o dizubhilu. (Mat. 24:14) O Nzambi yetu ya kuyuka wamubhana kithangana ku athu phala a mwijiye, mukutanga o Bibidya. Mwene wamubhanga kiki mukonda watuzolo kyavulu.

O BIBIDYA ITULONGA YALUNGU NI HENDA YA NZAMBI

13. Mukonda dyahi tutena kuzwela kwila o Bibidya itulonga o henda ya Nzambi? (Nzwá 21:25)

13 O Bibidya itulonga yalungu ni kidifwa kyabeta kota kya Jihova—o henda. (1 Nz. 4:8) Xinganeka o ima yate Jihova mu Bibidya ni ima yakambe kutamu. Mwene watubhana o ima itwabhindamena phala tukale ni ukamba wambote ni mwene, kukala ni mwenyu wasanguluka lelu ni kutambula o mwenyu wakalelaku ku hádya. Kuma Jihova watuzolo kyavulu, yoso itwabhindamena phala kukala ni ukamba wambote ni mwene, yene yatubhana.—Tanga Nzwá 21:25.

14. Ukexilu webhi wamukwa o Mak’â Nzambi atulondekesa o henda yê?

14 Jihova ulondekesa we kuma watuzolo mu kuzwela n’etu mu ukexilu utujingisa. Mu Bibidya mwene katubhana mazunda ni mazunda a itumu phala kuyikayela, mwene katonginina o ima yoso itubhanga ku mwenyu wetu phala kutufundisa. Muveji dya kiki, phala kusola kyambote o ima ku mwenyu wetu, mwene utukwatekesa bhukaxi ka misoso yambote, ikanenu ya Bibidya, ni itendelesu yatokala. Kyenyiki, o Mak’â Nzambi atukwatekesa kumuzola ni kubelesela o itumu yê ni muxima wetu woso.

Mukonda dyahi twabhingi kuxinganeka kyebhi Jihova kyatalatala o jiselevende jê mu ukulu? (Tala okaxi 15)

15. (a) Kyebhi Jihova kyalondekesa kwila wazolo yó a tanga o Bibidya? (b) Kala kitwamumona mu foto, o kakilumba, o muzangala ni phang’yetu wakuka kya, a muxinganeka mu phangu ya nanyi? (Dim. 39:1, 10-12; 2 Jis. 5:1-3; Luk. 2:25-38)

15 O Bibidya ilondekesa kuma Jihova watuzolo kyavulu. Kyebhi kyene? Mu Bibidya mwala misoso yavulu ilondekesa kyebhi kyexile mu divwa o athu. Tutena kutendela kyebhi o athu a atumbula mu Bibidya kyexile mudivwa, mukonda ene ‘exile athu kala etu.’ (Tiy. 5:17) O Kyabeta dingi kota, mukutanga kyebhi Jihova kya talatala o athu exile kala etu, tutena kumona kyambote kuma “Jihova o henda yê yadikota ni kwila, mukwa kulenduka.”—Tiy. 5:11.

16. Ihi itudilonga yalungu ni Jihova kyoso kitanga mu Bibidya kwila mwene waloloka yó a tele ituxi? (Iza. 55:7)

16 Sayi dingi ukexilu wamukwa ulondekesa kwila Jihova watuzolo. O Bibidya itulonga kwila mwene katubhana dikunda kyoso kituta kituxi. O akwa Izalayele a tele ituxi kwa Jihova veji javulu, né kiki kyoso kyexile mudyela ni muxima woso, Nzambi wexile mwa loloka. (Tanga Izaya 55:7.) Ku hama yadyanga, o Jikidistá ejidile we kyambote o henda ya Nzambi. Ni kikwatekesu kya nzumbi ikola ya Nzambi, poxolo Phawulu watendelesa o jiphange phala ‘kuloloka ni muxima woso, ni kuswinisa’ o diyala wexile musuluka muta kituxi kyadikota, maji kupholo dya kwenda, wa dyela. (2 Ko. 2:6, 7; 1 Ko. 5:1-5) Tusanguluka kyavulu mukwijiya kwila Jihova kaditunu o jiselevende jê, mukonda dya kutondala! Muveji dya kiki, mwene wa abazela, wa akwatekesa, wa exana phala kuvutuka kwa mwene. Mwene wakanena we kubhanga kiki ku athu ata ituxi mu izuwa yetu, anga a dyela.—Tiy. 4:8-10.

BHANA VALOLO KU “UJITU” WABHANA NZAMBI O MAKA MÊ

17. Mukonda dyahi o Bibidya ujitu wakatunda?

17 Jihova watubhana ujitu wakatunda. Mukonda dyahi o Maka mê ujitu wakatunda? Kala kitwamono o Bibidya itulonga yalungu ni unjimu wa Nzambi, o kuyuka kwê ni henda yê. O divulu didi ditulondekesa kwila Jihova wamesena kuma tu mwijiya. Mwene we wamesena kwila tukala tu makamba mê.

18. Kyebhi ki tutena kulondekesa o kisakidilu kyetu ku ujitu wa Jihova o Bibidya?

18 Kitutokala kujimba kuma o Mak’â Nzambi ‘ujitu wambote’ watubhana Jihova. (Tiy. 1:17) Tusuluke mu kulondekesa o kisakidilu kyetu ku ujitu yu. Tutena kubhanga kiki, mu kwatanga ni mu kwa xinganeka. Se tubhanga kiki, tutena kudyelela kwila Jihova wanda besowala o nguzu yetu, twanda kala we ni ‘kwijiya kwa lungu ni Nzambi.’—Jisa. 2:5.

MWIMBU 98 O Mikanda Ikôla, yo Bhuse Kwa Nzambi

a O Bibidya itukwatekesa kuzukama kwa Jihova. Ihi itulonga o divulu didi yalungu ni unjimu, kuyuka ni henda ya Nzambi? O ima itudilonga mu Bibidya, itena kutukwatekesa kusakidila kyavulu o Mak’â Nzambi ni kwamona kala ujitu wadikota wa Tate’tu ya dyulu.