Miyo ddahiteya—sabwani ddobuwela wi iyene kahiye munakapela. Ddahinvuza: “Txini enziwiwe sabwa ya Bibilia?” Iyene wahigonela oddakula. Omamalelowa, wahiddaddela wi maye wali Munamoona wa Yehova; iyene wahisunza dhilobo dhing’onovi na maye. Miyo ddanfuna oziwa nona ddahimukumbirha wi additapulelemo.

Makani abale nahiloga omattiyu wotene. Mukwaga wahiddaddela wi Bibilia onologa wi Satana ddinlamulela elabo. (Jo. 14:30) Txino weyo onoziwa ebaribari eji mbwenyi mwa miyo kaddanonelamo vina ddali ddihinewaga. Dila dhinjene ddahiwa wi onlamulela elabo Mulugu wapama vina woligana. Mwa miyo ejoya kiyattidda mpirha ddigatanalela dhotene dhona miyo dhipadduwaga mwigumini. Masiki vanimina vyaka 26 dhobaliwa ddannona dhilobo dhinjidhene dhabure dhaddisilidha.

Babani wali nameddiha Aviau wa Koddo o Estados Unidos. Baddili muzombwe ddanziwa wi koddo yafuna orabiwa egahirabiwa txibarene; anyakoddoya ali ovisasanyedhene wi mudhidhi-mudhidhivi arome koddo. Koddo erabiwe o Vietname ehinonga masunzo aga manddimuwa o Califórnia. Ddahivitaganyiha na anamasunza akosa protestu. Asupayi ahiroma onittamagiha na miri, iyo nahittawa odhugudheyene vina kanona pama sabwa ya gás lacrimogêneo. Nali nsaka na mbigiddi vina osadduwela. Asogorheli a politika ampiwa, attu antota mbigiddi vina annonga dhilobo. Dhubuwelo na monelo dhakala dhipaddi dhotene ninga papeli dhinvava na pevo. Dhipaddi dhotene wankala magudulano.

Yaka ya 1970, ddahigumela ganyo o costa norte do Alasca vina ddahigumela kobiri yinjene. Vasogorhova baddidhowa o Londres na aviau, ddigula mota wenewo vina baddidhowa o Sul mbwenyi kaddanna mburho w’osama. Myeri dha musogorho ddahifiya o África. Baddili mudila ddihaziwa—attu ana efunelo ya ottawa wi avifurule sabwa ya makattamiho agumananina vina attawe dhilobo dhatximiha okosa esile dhafunani.

 Sabwa ya esile dhona miyo vina dhewa miyo, ddahiroma orumela masunziho a Bibilia anloga wi ehikalawo yottanddiwa yomuyani yabure enang’anela elabo. Mbwenyi miyo ddanivivuza, akala kahiye Mulugu onang’anela elabo txini enkosiye? Miyo ddanfuna oziwa yowakulaya.

Myeri dhafwarela ddihifwanya yowakulaya. Na mudhidhiya ddihaziwa vina ddihakwela alobwana na ayana enjene onihile omuroromela wawa Mulugu webaribari masiki na makattamiho ottiyana-ttiyana agumanilena awene.

Mwiyelile miyo o Londres ddahimutamela mayi wa mukwaga baddivaha Bibilia. Vasogorhova ddahidhowa o Amesterdão, Holanda, Munamoona mmodha wahiddona ddimwengesaga Bibilia murampani na mattiyu mutxiddo mwa lampada, iyene wahiddikamihedha osunza venjene. Vasogorhova ddahidhowa o Dublin, Irlanda, ddahifwanya filiali ya Anamoona a Yehova ddigogodda musuwo w’osogorho. Pavenevo vanfwanyile miyo Arthur Matthews, mbali wa eziwelo vina wa zelu. Ddahimukumbirha wi addisunzihe Bibilia, iyene wahirumela baniroma osunza.

Ddahiroma omusunza Bibilia se ovegana, vina ddanengesa manivuru na marevista avuwihiwe na Anamoona a Yehova. Miyo ddihimwengesa Bibilia wotene. Eji yali yohagalaliha! Mmatugumanoni, ddihawona aima aziwa dhowakula dha mavuzo asunzile attu mwa vyaka dhinjene mundduni, mavuzo ninga aba: ‘Obure okalelewo nni? Mulugu bani? Txini ennipadduwela nigakwa?’ Amarho aga otene ali Anamoona a Yehova. Eji yali yovevuwa sabwani elabo ejile kaddamuziwilewo muttu. Awene ahiddikamihedha omukwela Yehova vina okosa efunelo yaye.

Ddibatiziwe yaka ya 1972. Vyaka dha musogorhomwa ddahiroma olaba ninga pionero vina baddivitaganyiha na mulogo mung’ono o Newry, Irlanda do Norte. Ddahalugari nyumba yamagiwe na malugu yali vawa-vene vakuvi na mwango. Wenewo wansapihiwa ng’ombe, vina ddansasanyedha diskursu yaga osogorho wa ng’ombe dhatakuna mani dhikalaga ninga dhafwasedha oddivuruwana. Kadhaddivaha malago mbwenyi dhihiddikamihedha mukalelo wa wawang’ana abali ddigakosaga diskursu mmulogoni. Yaka ya 1974, ddahittomeliwa ninga pionero wa vawoka vina ddahivitaganyiha na Nigel Pitt, odhile okala marho waga mwa mudhidhi mwinjene.

Nsaka nttile o Irlanda do Norte wahikala owanawana vaddiddi. Nona ena agakuwelaga o Irlanda  do Norte ninga “elabo ya bomba vina ya bala.” Owanawana mmarampani, wobelana futti, wapa attu bure-bure, wettekelana bomba mukaroni, dhilobo ninga esi kadharameya. Dila dhinjene atatamula makattamiho aba ali apolitiku vina marelijiau. Oku eso dhipadduwaga Aprotestanti vina Akatolika anziwa wi Anamoona a Yehova kankosa mpaddi wa politika, yazuzumela iyo yali ya olaleya na ofuru vina obareleya. Dila dhinjene anamuralaya anziwa mudhidhi gani vina mburho gani ogadhile witeya owanawana, nona awene ambaza onaddela wi nikale txenjewa.

Masiki dhawene makattamiho awopiha ampadduwa. Labo nimodha, Denis Carrigan vina wali pionero, na miyo nalaleyaga murudda dhahi vakuvi na kwatti, wenewo kuwali Anamoona vina waligi ohinatti olaleyiwa. Mwiyana dhahi wahinimagedha wi nali anyakoddo a akadda Britânico avikosiha ninga kali anyakoddo, eji enoneya ninga epadduwile sabwa yawi kavo wa iyo walogile na sotaki y’o Irlanada. Nahitxutxeya sabwa ya omagedhiwa oku. Akala muttu wela wandana na anyakoddo wampiwa na futti obe—wantoroliwa niboddo na bala. Elabo yanridha oku banili otakulu nooka, nijedhaga karo, nahona karo efiyaga mburho wamwiwa kafé. Venevo vanimagedhile mwiyana oddule wi nili anyakoddo. Iyene wahibudduwela otakulu baloga na alobwana eli ali mukaronimwa, wahizuzuma baroma onitonya, alobwanaya ahidha vali iyo, baroma onivuza mudhidhi onfiya karo. Mufiyile karo yafunihu owela awene ahiloga na nameddihaya. Iyo kanawodha ononelamo dhalogani. Vowi kavali attu ena afuna owela karo, kanana yowaganyedha wi awene ela onilaganela yonikosana otakulu wa sidadi. Mbwenyi ejo kipadduwile. Mbudduwelihu mukaronimwa nahinvuza nameddihaya: “Alobwana abale attiyilehu mundduni anilogavo iyo?” Iyene ohakula: “Miyo ddinowuziwani, vina ddihawaddela. Kamuzuzume. Nyuwo muli obareleyene.”

Yaka ya 1976 va assembléia de distrito a o Dublin, pamuziwilimi Pauline Lomax, pionera wavawoka wadhile waredha o Inglatera. Iyene wali murogora wokwela, woviyeviha, vina woliba mpaddi womuyani. Iyene na mbalaye, Ray, aheddana ebaribari egumi yawa yotene. Vyaka dha musogorhomwa pamutelilimi Pauline vina nahidhowavi nilabaga ninga apionero a vawoka o Balmena, Irlanda do Norte.

Nihikala mudhidhi mwinjene mirudda dhina nakamihedhaga abalihu na arogora o Belfast, Londonderry, na mirudda dhina dhoviha. Enittukuleli omwalela wenewo tti nroromelo na abali na arogora anyanyalile masunziho na dhilemelelo dha marelijiau, awene ahiputtuleya vina anniddiwa sabwa ya omulabela Yehova. Mbwenyi iyene ohareliha vina ohabarela!

Miyo ddihikala o Irlanda vyaka kumi. Yaka ya 1981 nahiwobiwa wi nakose eskola ya Gileade turma 72. Mugomile masunzoya nahittomeliwa o Serra Leoa, África Ocidental.

Iyo nakala nyumba ya amisionario na attu ena 11. Nalabihedha kuzinya modha, casa de banho ttaru, shuvero bili, telefoni modha, makina modha yofula guwo vina makina modha yowumiha guwo. Enerjia yangwaddiwa vaddiddi dila dhina mohijedheleya. Matxilu anwela vadhulu va nyumba vina nowa dhanvolowa o kwartu wakoya iyo dhilobo dhehu.

Masiki nikalaga morutxa, iyo nanziveliwa vaddiddi olaleya. Attu animuriha Bibilia vina anvuruwana  na ofwaseya. Enjene ahimusunza Bibilia vina ahidha okala Anamoona a Yehova. Attuya a murudda obule addikuwela “So Robert.” Pauline wakuweliwa “Ddona Robert.” Vasogorhova varomile miyo olaba o filiali kaddanna mudhidhi mwinjene wa obudduwa mmabasani a olaleya, nona attuya ahiroma omukuwela Pauline “Ddona Pauline.” Oku miyo addikuwela “So Pauline.” Pauline wanziveliwana ejuwene!

Abali enjene ali ayelegi, mbwenyi Yehova wannavaha dhafunani, masaka mena na mikalelo dhotikiniha. (Mt. 6:33) Ddinomubuwela murogora mmodha wanna kobiri ya siku-nene nttile wi agulena oja ogakwanilena iyene na anaye, mbwenyi iyene ohinvaha kobiriya mbali wamuredda wahana kobiri ya ogulana mirobwe dha malaria. Vasogorhova labo-nene nttile, wahidha muyana dhahi mohijedheleya wahimukumbirha murogora ole wi amuluwe nomala anvahe kobiri. Wenewale dhilobo ninga esi dhanpadduwa venjene.

Iyo nihilaba o Serra Leoa mwari mwa vyaka tanu na nayi. Musogorhomwa nahittomeliwa olaba o Beteli y’o Nigeria. Ovano nakala filiali enddimuwa. Miyo ddankosa mabasa akakene akosa miyo o filiali ya Serra Leoa, mbwenyi aba ali matxinjo manddimuwa mwa Pauline. Sabwani iyene wankosa mawora 130 myeri dhotedhene mmabasani a olaleya, iyene wahikana vina masunzo menjene a Bibilia. Wahittomeliwa mabasa a osona. Wahivira mudhidhi wi alemele mabasaya mbwenyi iyene wawona wi attu ena antamalela mabasa akosiye, vina iyene wanzuzumela walibiha Abetelita ena.

Yeddelo ya Nigeria iyo kanaziwa, nona yanfuneya iyo osunza venjene. Labo nimodha mbali wahidha okambirhinyani walaba miyo baddilagiha murogora warumelile olaba o Beteli. Muvenyile miyo wi ddimulejele na nlada, iyene wahikokora. Eji yahidditikiniha! Ddahubuwela malebo meeli: Merelo 10:25, 26 na Ovuhulela 19:10. Ddahivivuza, ‘Ddimwaddele wi kiyali yofuneya oddikokorela?’ Venevo miyo ononelamo wi akala iyene ohirumela olaba o Beteli; iyene onoziwa ensunziha Bibilia.

Ddahikana manyazo mudhidhi walogilemi na awene mbwenyi vasogorhova ddahidhowa opepesa. Baddona wi murogora oddule wakosile ejilene mowiwanana na elemelelo ya wenewale, eji enokosiwa vina dhipaddi dhina dha elabo ejile. Dila dhina alobwana anokokorelana alobwanavi. Obu mukalelo worihana. Kunkosa mpaddi wa webedha; mMaleboni munofwanyeya yotagiha ninga eji.  (1 Sam. 24:8) Ddahagalala sabwa ya ohiloga elobo egadhile omutotela manyazo murogora oddule.

Iyo nihaziwa Anigeriano enjene alagihile nroromelo noliba mwa vyaka dhinjene. Yotagiha modha ja Isaías Adagbona. b Iyene osunzile ebaribari bali muzombwe, mbwenyi wahidha ofwanyiwa eredda ya maranya. Mwavenevo barumiwa mburo wali aliba maranya, Munamoona wa Yehova wafwanyeya mburo obule wali iyene bahi. Masiki na widdiwa iyene owakamihedha attu owakwana 30 ana maranya orumela ebaribari vasogorhova murudda obule wahitiwa mulogo.

Yaka ya 1996 nahittomeliwa dila yanawili o filiali yo Quênia. Eji yali dila yoroma yeleleli miyo elabo ejile dhahene ninga mulogilemi omaromo. Mufiyile iyo nakala o Beteli. Abali anda onona o Beteli, amakako vina anda onizuzumiha. Awene aniya milima dhattukula arogora. Labo nimodha murogora abudduwaga o Beteli wahidduwala ofuga janela. Mudhidhi ofiyileye vatakulu wafwanyile amakako bamalile ottapatta yoja yali vasala. Mwafwanyiliye wahikuwa babudduwela otakulu. Amakakoya ahilupela vajanelani babudduwa.

Miyo na Pauline natugumana mulogo wo Esuaíli. Muvirile mudhidhi mung’onovi, ddahittomeliwa osogorhela Nsunzo na Nivuru na Mulogo (ovano ninkuweliwa Nsunzo na Bibilia na Mulogo). Mbwenyi kaddawodha ologa pama elogeloya. Ddansasanyedha nsunzona na ottaga, wi ddiwodhe wengesa pama mavuzoya. Mbwenyi dhowakula dha abali dhanttiyana na mukalelo wa ologa nona agavahaga dhowakula kaddawodha ononelamo. Eji yanddikattamiha! Nona ddanakumbirha nlevelelo abali na arogora. Miyo ddahitikina na ovilela vina ovyeviha wawa sabwa ya oddittiya osogorhela matugumano.

O Quênia nikalilewo myeri dhing’onovi. Yaka ya 1997 nahiwobiwa wi nidhowe o Beteli yo Brooklyn, o Nova York. Ovano nahafwanya attu ana dhilobo dhinjidhene mpaddi womaningoni, eji egahinidhelana makattamiho. (Gano 30:8, 9) Masiki valani elabo yorela, abali na arogora anlagiha nroromelo n’oliba. Ottiya olabihedha mudhidhi wawa vina dhokana dhawa wi arele alabihedha wi akamihedhena mabasa apama a nikuru na Yehova.

Mwa vyaka dhinjene nihawona abalihu ali Anamoona a Yehova alagihaga nroromelo noliba mmakattamihoni ottiyana-ttiyana. O Irlanda, abali ahilagiha nroromelo noliba masiki na owana-wana. O África, abali ahilagiha nroromelo masiki na oyelega vina okala wolapela na amudhawa. O Estados Unidos, abali ahilagiha nroromelo masiki na dhorela. Yehova onowagalala vaddiddi agang’ana velaboni ya vati bawona attu animukwela na murima wotene masiki na makattamiho ottiyana-ttiyana angumanana awene!

Vyaka dhihivira momaguva ninga—ottamaga wa evuvuru. (Job 7:6) Ovano iyo ninlaba na abali ena Okatti Enddimuwa ya Anamoona a Yehova o Warwick, Nova York, vina ninowagalala odhowavi nimulabelaga Yehova na nlogo naye ninkwelana muttu na mukwaye. Ninowagalala sabwa ya okosa muli-mwetemwene, wi nimukamihedhe Mwene wehu Yezu Kristu, odduwene onanittuve mohigonela na mareliho ohelegeya.—Mt. 25:34.