Un ko nǔ, ɖó un tuun nú xɔ́ntɔn ce nyí sinsɛnnɔ ǎ. Un kanbyɔ́ ɛ ɖɔ: “Étɛ́ a ka tuun dó Biblu wú?” É tó cí xwíí hwɛ̌. Wǎgbɔ tɔn ɔ, é ɖɔ nú mì ɖɔ Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn wɛ nɔ émítɔn nyí; é kplɔ́n nǔɖé lɛ́ ɖo gɔ̌n tɔn. Un ba ná mɔ nukúnnú jɛ nǔ mɛ d’é jí, énɛ́ wú ɔ, un byɔ́ ɛ ɖɔ é ní tín nǔ mɛ nú mì d’é jí.

Mǐ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ káká jɛ zǎnxwete. Xɔ́ntɔn ce ɖɔ nú mì ɖɔ Biblu ɖɔ ɖɔ Satáan wɛ ɖo acɛ kpa dó gbɛ ɔ jí wɛ. (Jaan 14:30) A sixú ko tuun nǔ énɛ́ xóxó, amɔ̌, linlin yɔ̌yɔ́ ɖé wɛ é nyí nú nyɛ, bo lɛ́ sɔ́ akpakpa mì tawun. Káká jɛ hwenɛ́nu ɔ, hwebǐnu wɛ un nɔ se ɖɔ Mawu xomɛnyɔ́tɔ́ e nɔ lɛ́ wa nǔ jlɔ́jlɔ́ é ɖé wɛ ɖo acɛ kpa dó gbɛ ɔ jí wɛ. É ɖo mɔ̌ có, nú nyɛ ɔ, linlin énɛ́ nyi ta fí ɖé ǎ, ɖó nǔ e un ko mɔ ɖo gbɛ mɛ lɛ́ é wútu. Xwe 26 kpowun ɖó wɛ un ɖe có, un ko mɔ nǔ gěgé kpɔ́n ɖo gbɛ mɛ, bɔ yě ɖó adohu adohu nú mì.

Tɔ́ ce kun jɔmɛhún e mɛ togán Amɛlíka tɔn nɔ zɔn bɔ è nɔ ylɔ́ ɖɔ Air Force One é ɖ’ayǐ. Énɛ́ wú ɔ, hwenu e un ɖo vǔ é ɔ, un tuun ɖɔ ahwan e nɔ vívá nǔ é ɖé sixú bɛ́, ɖó ahwanfuntɔ́ lɛ́ nɔ ɖo gbesisɔmɛ bo ná da bɔ̌nbu hweɖébǔnu. Hwenu e un ɖo wěmaxɔmɛ linsinmɛ tɔn ɖo Californie é wɛ è fun ahwan Vietnam tɔn. Un xo kpóɖó nú wěmaxɔmɛví gǔfɔ́ntɔ́ lɛ́. Kponɔ ɖěɖěe hɛn kpo e è nɔ ylɔ́ ɖɔ matraque é alɔ mɛ lɛ́ é nya mǐ bɔ mǐ hɔn; agbɔ̌n kpé mǐ, bɔ mǐ ka sɔ́ lɛ́ ɖo nukúnnú mɔ wɛ ganjí ǎ, ɖó jɔ glɔ̌n dó go aɖǐnɔ (gaz lacrymogène) e yě da lɛ́ é wútu. Hwenu hunnyahunnya kpó gǔfínfɔ́n kpó tɔn ɖé wɛ. È hu toxóɖɔtɔ́gán ɖé lɛ́, bɔ mɛ lɛ́ fɔ́n gǔ bo nɔ hɛn nǔ gblé vantankánnyá gbɔn fí lɛ́. Mɛ lɛ́ bǐ wɛ ɖó linlin vovo dó nǔ e è ɖó ná wa é wú. Nǔ lɛ́ bǐ wɛ fan.

Ðo 1970 ɔ, un jɛ azɔ̌ wa ɖo zohúnglíntɛn e ɖo totaligbé Alaska tɔn é jí, bo nɔ ɖu akwɛ́ gěgé. Énɛ́ gúdo ɔ, un dó jɔmɛhún yi Londres, bo xɔ zokɛkɛ́ ɖokpó; un kun kɛkɛ́ ɔ tunta tofɔligbé, é ka nyí fí ɖé lě tawun wɛ un xwe ǎ. Sun ɖé lɛ́ gúdo ɔ, un wá Aflíka. Ée un ɖo ali ɔ xo é ɔ, un xo go mɛɖé lɛ́ bɔ yě lɔ jló ná ɖe ta sín tagba e mɔ wɛ yě ɖe lɛ́ é bǐ mɛ.

 Énɛ́ wú ɔ, ɖó nǔ e un ko se, bo mɔ kpɔ́n lɛ́ é wútu ɔ, nǔkplɔ́nmɛ Biblu tɔn e ɖɔ ɖɔ nǔɖíɖó gbigbɔ tɔn nyanya ɖé wɛ ɖo acɛ kpa dó nǔ lɛ́ jí wɛ ɖo gbɛ ɔ mɛ é xwe ali ɖo nukún ce mɛ. Amɔ̌, nú é ma ka nyí Mawu wɛ ɖo acɛ kpa dó nǔ lɛ́ jí wɛ ǎ ɔ, étɛ́ wa wɛ é ka ɖe tawun? Un ba ná tuun.

Ðo sun e bɔ d’é wú lɛ́ é mɛ ɔ, un mɔ xósin nú nǔkanbyɔ́ ce. Bɔ hwenu ɖo yiyi wɛ é ɔ, un lɛ́ wá tuun súnnu kpó nyɔ̌nu kpó ɖěɖěe nɔ gbejí nú Mawu nǔgbó ɖokpó e tíin é ɖo ninɔmɛ lɛ́ bǐ mɛ lɛ́ é gěgé, bo lɛ́ yí wǎn nú yě.

Hwenu e un lɛ́ kɔ yi Londres é ɔ, un ylɔ́ xɔ́ntɔn ce sín nɔ bɔ é ná mì Biblu ɖokpó. Nukɔnmɛ, hwenu e un yi Amsterdam, ɖo Pays-Bas é ɔ, Kúnnuɖetɔ́ ɖokpó mɔ mì, bɔ un ɖo Biblu ɔ xa wɛ ɖo myɔ e nɔ nɔ alitó lɛ́ é (lampadaire) ɖokpó nu, bo d’alɔ mì bɔ un kplɔ́n nǔ d’é jí. Énɛ́ gúdo ɔ, un yi Dublin, ɖo Ireland, bo mɔ alaxɔ Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ tɔn. Un yi hɔn ɔ jí, bo xúxú. Ée un byɔ́ xwé ɔ gbe é ɔ, un xo go Arthur Matthews; nɔví súnnu nǔnywɛ́tɔ́ e lɛ́ mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé wɛ n’i. Un byɔ́ ɛ ɖɔ é ní wá kplɔ́n Biblu xá mì, bɔ é yí gbe bá kplɔ́n nǔ xá mì.

Un jɛ nǔ kplɔ́n jí kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó, bo lɛ́ jɛ wěma lɛ́ kpó xójláwéma lɛ́ kpó xa jí dó nǔjɔnǔ mɛ. Un nɔ lɛ́ xa Biblu lɔmɔ̌. É sɔ́ akpakpa mɛ kpɔ́n! Ðo kplé agun tɔn lɛ́ jí ɔ, un nɔ mɔ bɔ vǐ kpɛví lɛ́ lɔ tlɛ nɔ tuun xósin nǔkanbyɔ́ e wěmasetɔ́ lɛ́ ɖo tamɛ lin d’é jí wɛ sín xwe mɔ̌kpán ɖíe lɛ́ é tɔn; nǔkanbyɔ́ énɛ́ lɛ́ ɖé lɛ́ wɛ nyí: ‘Aniwú nǔnyanyawiwa ka tíin? Mɛ̌ ka nyí Mawu? Étɛ́ ka nɔ jɛ ɖo kú gúdo?’ Kúnnuɖetɔ́ wɛ nyí xɔ́ntɔn ce lɛ́ bǐ. Énɛ́ bɔ wǔ nú mì, ɖó un sɔ́ tuun mɛ ɖěbǔ ɖo to ɔ mɛ ǎ. Yě d’alɔ mì bɔ un yí wǎn nú Jexóva, bo jló ná wa jlǒ tɔn.

Un bló batɛ́mu ɖo 1972. Xwe ɖokpó gúdo ɔ, un húzú gběxosín-alijítɔ́, bo xo kpóɖó nú agun kpɛví ɖé ɖo Newry, ɖo Ireland du nord. Un xáya xɔ kpɛví e è sɔ́ awǐnnya dó gbá ná bɔ é ɖo zɔ ɖo sókan mɛ é ɖé. Nyibú lɛ́ ɖo gle e ɖo malínmálín dó fí e un ɖe é mɛ, bɔ un nɔ vɔ́ xóɖiɖɔ ce lɛ́ jí gbɔn ɖo nukɔn yětɔn. A mɔ yě lě ɔ, yě nɔ cí mɛ e ɖo tó ɖó mɛ wɛ é ɖɔhun, bo ka nɔ ɖo nǔ e yě ko ɖu lɛ́ é tún ɖu wɛ. Yě sixú ɖe wě ɖě xá mɛ ǎ, amɔ̌, yě d’alɔ mì bɔ un kplɔ́n lěe è nɔ kpɔ́n tóɖómɛtɔ́ lɛ́ hwenu e è ɖo xóɖiɖɔ ɖé xwlé mɛ wɛ é gbɔn é. Ðo 1974 ɔ, è sɔ́ mì bɔ un húzú gběxosín-alijítɔ́ titewungbe, bo wa gběxosín-alijítɔ́zɔ́ xá Nigel Pitt, éé wá húzú xɔ́ntɔn zɔnjɛzɔnfɔ́n ɖé nú mì é.

Hwenɛ́nu ɔ, “hunnyahunnya” sukpɔ́tawun ɖo Ireland du nord. Énɛ́ wú ɔ, mɛɖé lɛ́ nɔ ylɔ́ Ireland du nord ɖɔ “to e mɛ è nɔ da bɔ̌nbu kpó tú kpó ɖe é.” Hwɛhwɛ wɛ è nɔ mɔ mɛ lɛ́ bɔ yě nɔ ɖo kwín  nyi wɛ ɖo ali jí, è nɔ da tú mɛ ɖěvo lɛ́, bo nɔ lɛ́ sɔ́ bɔ̌nbu dó mɔ̌to lɛ́ mɛ bɔ yě nɔ wú. Hwɛhwɛ ɔ, toxóɖiɖɔ kpó sinsɛn kpó wú wɛ tagba lɛ́ nɔ sín. É ɖo mɔ̌ có, Protestant lɛ́ kpó Katolíka lɛ́ kpó tuun ɖɔ Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ kún nɔ ɖó nu ɖo toxóɖiɖɔ mɛ ó, énɛ́ wú ɔ, mǐ nɔ kpé wú bo nɔ jlá wɛn ɔ ɖo vivo mɛ, bo nɔ lɛ́ wa mɔ̌ ɖo ayijayǐ mɛ. Hwɛhwɛ ɔ, xwétɔ́ lɛ́ nɔ tuun hwenu e è ná xo dǎka é kpó fí e è ná wa mɔ̌ ɖe é kpó, bo nɔ gb’akpá nú mǐ bónú è ma wá xo dǎka mǐ wú ó.

É ɖo mɔ̌ có, ninɔmɛ syɛ́nsyɛ́n lɛ́ wá xwetɔ́n. Gbe ɖokpó ɔ, Denis Carrigan, éé é lɔmɔ̌ nyí gběxosín-alijítɔ́ é kpó nyi kpó ɖe kúnnu ɖó kpɔ́ ɖo toxo e ɖo malínmálín dó fí e mǐ nɔ nɔ é ɖé mɛ; Kúnnuɖetɔ́ ɖě ɖo fínɛ́ ǎ, azɔn ɖokpó géé jɛ́n mǐ ka lɛ́ yi fínɛ́ kpɔ́n. Nǎwe ɖokpó dó hwɛ mǐ ɖo fínɛ́ ɖɔ kponɔ nǔglɔ́ tɔn Grande-Bretagne tɔn lɛ́ wɛ nú mǐ, vlafo, ɖó mǐ ɖě nɔ dó Ireland sín gbe ganjí ǎ wútu. Hwɛ énɛ́ e é dó mǐ é dó xɛsi mǐ. Ényí a yá wǔ dó kponɔ lɛ́ yǎyá ɔ, è sixú hu we, alǒ da tú dó gba afɔ nú we. Ée mǐ ɖo te kpɔ́n mɔ̌to ɖo hɛnkɛ́n mǐɖokpónɔ ɖo jɔhɔn ɔ mɛ é ɔ, mɔ̌to ɖokpó wá nɔ te ɖo nǔbaɖutɛn e nyɔ̌nu ɔ dó hwɛ mǐ ɖe é nukɔn. É tɔ́n wá kɔ́xo bo ɖɔ xó nú súnnu we e ɖo mɔ̌to ɔ mɛ lɛ́ é, bo ɖo alɔ dlɛ́n dó mǐ wɛ kpó xomɛsin kpó. Súnnu lɛ́ kun mɔ̌to yětɔn dɛ̌dɛ̌ wá mǐ gɔ́n, bo kan nǔ kléwún kléwún ɖé lɛ́ byɔ́ mǐ dó gan e mɛ è nɔ dó mɔ̌to é wú. Hwenu e mɔ̌to e è nɔ dó é wá é ɔ, yě ɖɔ xó xá mɔ̌tokuntɔ́ ɔ. Mǐ sixú se xó e ɖɔ wɛ yě ɖe é ǎ. Mɛ ɖěbǔ sɔ́ ɖo mɔ̌to ɔ mɛ zɛ yě wú ǎ, énɛ́ wú ɔ, mǐ kú d’é jí ɖɔ tuto wɛ yě bló bo ná wa nǔ mǐtɔn ɖo toxo ɔ gúdo. Amɔ̌, nǔ ɖě ka sɔ́ wá nyí mɔ̌ ǎ. Hwenu e un ɖo nǎ tɔ́n sín mɔ̌to ɔ mɛ wɛ é ɔ, un kanbyɔ́ mɔ̌tokuntɔ́ ɔ ɖɔ: “Étɛ́ kanbyɔ́ we wɛ nya énɛ́ lɛ́ ka ɖe dó mǐ wú?” É ɖɔ: “Un tuun mi, bo ɖɔ mɛ e mi nyí é nú yě. Ado ma hu mi ó. Mi ɖo ayijayǐ mɛ.”

Ðo 1976 ɖo kpléɖókpɔ́ agbegbe tɔn a ɖé hwenu ɖo Dublin ɔ, un xo go Pauline Lomax; gběxosín-alijítɔ́ titewungbe wɛ n’i, bo gosín Angleterre. Nɔví nyɔ̌nu gbejínɔtɔ́, mɛɖéesɔ́hwetɔ́, éé lɛ́ yí wǎn nú mɛ tawun é ɖé wɛ. Sín vǔ ɖokpóo wɛ é kpó nɔví súnnu tɔn Ray kpó ko mɔ nǔgbó ɔ. Xwe ɖokpó gúdo ɔ, Pauline kpó nyi kpó wlí alɔ, bo gbɛ kan dó gběxosín-alijítɔ́ titewungbezɔ́ ɔ nu ɖo Ballymena, ɖo Ireland du nord.

Mǐ wa lɛ̌dózɔ́ nú hwenu ɖé, bo wa devízɔ́ nú nɔví e nɔ nɔ Belfast, Londonderry kpó xá ɖěvo e mɛ è nɔ xo dǎka ɖe lɛ́ é kpó lɛ́ é. Nǔɖiɖi nɔví ɖěɖěe jó nǔkplɔ́nmɛ sinsɛn tɔn e ko dó ɖɔ do ɖo ayi yětɔn mɛ lɛ́ é, akɔ klánklán kpó wǎngbɛ́númɛ kpó dó, bo ɖo Jexóva sɛn wɛ lɛ́ é tɔn dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ. É ɖo wɛn ɖɔ, Jexóva kɔn nyɔ̌ná dó yě jí, bo lɛ́ cyɔ́n alɔ yě jí!

Un nɔ Ireland nú xwe wǒ. Énɛ́ gúdo ɖo 1981 ɔ, è ylɔ́ mǐ bónú mǐ ná yi wěmaxɔmɛ Galádi tɔn sín klási 72gɔ́. Ée mǐ yí kúnnuɖewéma gúdo é ɔ, è sɛ́ mǐ dó Sierra Leone; to e ɖo gbadahwe jí Aflíka tɔn lɛ́ é ɖokpó wɛ.

Mǐ nɔ mɛsɛ́dó lɛ́ sín xwégbe xá nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó e nyɔ́ jijɔ lɛ́ é 11 ɖěvo lɛ́. Mǐ ɖó adoxwɛsá ɖokpó, adado atɔn, wǔlɛkpá we, alǒkan ɖokpó, macínu e nɔ nya avɔ é ɖokpó kpó macínu e nɔ bló bɔ avɔ nɔ xú é ɖokpó kpó, bɔ mǐ mɛ bǐ nɔ zán. Hwɛhwɛ wɛ kuláan ma nɔ ɖe ǎ, bɔ è tlɛ nɔ ɖ’ayi tɔn lɔ cóbónú yě nɔ yí ǎ. Ajaka lɛ́ nɔ wá gɔ́ aza mǐtɔn ta; gɔ́ ná ɔ, dan adǐvɛnɔ e nɔ nyí cobra lɛ́ é nɔ lɛ́ byɔ́ xɔ e ɖo do glɔ́ ɖo xwé mǐtɔn gbe é mɛ.

Ninɔmɛ e mɛ mǐ nɔ é nyɔ́ bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú ǎ có, mǐ ka ɖu vǐví sinsɛnzɔ́ ɔ tɔn tawun. Mɛ lɛ́ nɔ ɖó sísí nú Biblu, bo nɔ lɛ́ ɖótó mǐ kpó sɔxwixwe kpó. Mɛ  gěgé kplɔ́n Biblu bo húzú Kúnnuɖetɔ́. Ayǐ ɔ jí nu lɛ́ nɔ ylɔ́ mì ɖɔ “Mɛɖaxó Robert,” bo nɔ ylɔ́ Pauline ɖɔ “Nɔ’è Robert.” Amɔ̌, táan kpɛɖé gúdo hwenu e azɔ̌ e un nɔ wa ɖo alaxɔ mɛ é jɛ hwenu yí ɖo así ce jí hú gǎn é ɔ, un sɔ́ nɔ tɔ́n yi sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ sɔmɔ̌ ǎ, bɔ mɛ lɛ́ jɛ Pauline ylɔ́ jí ɖɔ “Nɔ’è Pauline,” bɔ nyɛ húzú “Mɛɖaxó Pauline.” Pauline ka yí wǎn ná cá!

Nɔví lɛ́ gěgé wɛ nyí yatɔ́nɔ có, hwebǐnu wɛ Jexóva nɔ kpé nukún dó hudó yětɔn lɛ́ wú, hweɖélɛ́nu ɔ, é nɔ nyí ɖo ali e jí wǔ tawun lɛ́ é nu. (Mat. 6:33) Un flín ɖɔ nɔví nyɔ̌nu ɖokpó tíin, bɔ akwɛ́ e ná kpé è bɔ é ná xɔ nǔɖuɖu gbe ɖokpó tɔn nú éɖésúnɔ kpó vǐ tɔn lɛ́ kpó é jɛ́n ɖo así tɔn. Amɔ̌, é ná akwɛ́ ɔ bǐ nɔví súnnu e ɖo azɔn jɛ wɛ bo ma ka ɖó akwɛ́ bo ná xɔ zǎnsúkpɛ́zɔn sín amasin ǎ é. Nukɔnmɛ ɖo azǎn énɛ́ jí ɔ, nɔví nyɔ̌nu ɔ ɖ’ayi tɔn ǎ bɔ nǎwe ɖé wá gɔ̌n tɔn bo sú akwɛ́ ɛ ɖɔ é ní blá ɖa nú émí. Nǔ mɔ̌hun e jɛ lɛ́ é hwe ǎ.

Mǐ nɔ Sierra Leone nú xwe tɛ́nnɛ. Énɛ́ gúdo ɔ, è sɛ́ mǐ dó alaxɔ Awɔnlin tɔn mɛ. Din ɔ, alaxɔ ɖaxó ɖé mɛ wɛ mǐ ɖe. Azɔ̌ e un wa ɖo alaxɔ Sierra Leone tɔn mɛ é wa wɛ jɛ́n un lɛ́ kpo ɖe, amɔ̌, hǔzúhúzú ɖaxó e lɛ́ vɛ́ wǔ tawun é ɖé wɛ é nyí nú Pauline. É nɔ zán ganxixo 130 sunmɛ sunmɛ ɖo sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ, bo ɖó Biblu kplɔ́nkplɔ́n e ɖo nukɔn yi wɛ lɛ́ é. Din ɔ, nǔtítɔ́xɔsá wɛ é nɔ w’azɔ̌ ɖe, bo nɔ bló avɔ e vún lɛ́ é ɖó. É byɔ́ hwenu ɖo así tɔn cóbɔ é bló hǔzúhúzú énɛ́, amɔ̌, é wá ɖ’ayi wú ɖɔ azɔ̌ e wa wɛ émí ɖe é nɔ su mɛ ɖěvo lɛ́ sín nukúnmɛ tawun, bo sɔ́ ayi ɖó lěe é ná wa nǔ e wú é kpé é bǐ, bo dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ e kpó é kpó ɖo azɔ̌ wa wɛ ɖo Betɛ́li lɛ́ é gbɔn é jí.

Nǔ yɔ̌yɔ́ wɛ lěe è nɔ wa nǔ gbɔn ɖo Awɔnlin é nyí nú mǐ, bɔ é byɔ́ ɖɔ mǐ ní kplɔ́n nǔ gěgé. Hweɖénu ɔ, nɔví súnnu ɖé wá azɔ̌xɔsá ce bo jló ná dó nɔví nyɔ̌nu e bɛ́ azɔ̌ ɖo Betɛ́li yɔ̌yɔ́ é ɖé gesí nú mì. Ée un sí te bo jló ná ná alɔ nɔví nyɔ̌nu ɔ é ɔ, do jɛ́n é fɛ yi ɖo afɔ ce lɛ́ kɔn. É kpácá mì. Wěmafɔ we élɔ́ lɛ́ wá ayi mɛ nú mì tlóló: Mɛsɛ́dó 10:25, 26 kpó Nǔɖexlɛ́mɛ 19:10 kpó. Un kanbyɔ́ nyiɖée ɖɔ: ‘Ðɔ wɛ un ka ná ɖɔ n’i ɖɔ é ní gbɔ mɔ̌ wa a?’ Amɔ̌, un mɔ ɖɔ ényí è yí gbe n’i bɔ é ná w’azɔ̌ ɖo Betɛ́li hǔn, é tuun nǔ e Biblu kplɔ́n mɛ é nɛ́.

Un vo ɖěbǔ ɖo xóɖɔɖókpɔ́ ɔ hwenu ǎ, énɛ́ gúdo ɔ, un ba do nú nǔ kpɛɖé. Un wá se ɖɔ lěe è nɔ wa nǔ gbɔn ɖo ayi ɔ jí ɖ’ayǐ é wɛ nɔví nyɔ̌nu ɔ wa nǔ gbɔn kpowun; è tlɛ lɛ́ kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ ɖo xá ɖé lɛ́ mɛ. Súnnu lɛ́ lɔ nɔ wa nǔ gbɔn mɔ̌. Xlɛ̌ sísí ɖó nú mɛ tɔn  wɛ. Mɔ̌ wiwa nyí gbɛtɔ́ sinsɛn ǎ; kpɔ́ndéwú mɔ̌hun ɖé lɛ́ ɖo Biblu mɛ. (1 Sam. 24:9) É víví nú mì ɖɔ un kún nɔ manywɛ́ mɛ bo ɖɔ nǔ ɖěbǔ e ná gblé wǔ nɔví nyɔ̌nu ce é ó.

Mǐ xo go nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó Awɔnlinnu ɖěɖěe ko ɖe nǔɖiɖi adodwé ɔ xlɛ́ ɖo xwe lɛ́ vlamɛ lɛ́ é gěgé. Mǐ ní ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú Isaiah Adagbona tɔn wú. b É kplɔ́n nǔgbó ɔ hwenu e é kpo ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, è mɔ guduzɔn n’i. È sɛ́ ɛ dó fí e gudunɔ lɛ́ nɔ nɔ é, bɔ fínɛ́ ɔ, éɖokpónɔ wɛ nyí Kúnnuɖetɔ́. Gbeklánxámɛ ɖo fínɛ́ có, é d’alɔ gudunɔ 30 jɛjí bɔ yě yí nǔgbó ɔ, lobɔ è ɖó agun ɖé ayǐ ɖo gudunɔ lɛ́ sín xwe e gbe yě ɖe é.

Ðo 1996 ɔ, è sɛ́ mǐ dó alaxɔ Kenya tɔn mɛ. Sín hwenu e un ba Kenya kpɔ́n bo ɖɔ xó tɔn ɖo bǐbɛ́mɛ é ɔ, azɔn nukɔntɔn ɔ nɛ́ un lɛ́ lɛ́ kɔ wá Kenya nɛ́. Mǐ nɔ Betɛ́li. Ato gěgé ɖo xwé ɔ gbe. Yě nɔ “fin” atínsínsɛ́n ɖo nɔví nyɔ̌nu lɛ́ sí. Gbe ɖokpó ɔ, nɔví nyɔ̌nu e ɖo Betɛ́li lɛ́ é ɖokpó jó flɛtɛ́li tɔn dó nyi nuvo. Hwenu e é lɛ́ kɔ wá é ɔ, é mɔ ato lɛ́ ɖo xɔ tɔn mɛ kpɔ́, bɔ yě ɖo nǔɖuɖu e ɖo xɔ tɔn mɛ lɛ́ é ɖu wɛ. É wlí xósúsú bo hɔn sín xɔ ɔ mɛ. Ato lɛ́ lɔ wlí xósúsú bo hɔn tɔ́n gbɔn flɛtɛ́li ɔ nu.

Pauline kpó nyi kpó jɛ kplé yi jí ɖo agun e nɔ dó Swahiligbe é ɖé mɛ. Táan kpɛɖé gúdo ɔ, è byɔ́ mì ɖɔ nyi ná nɔ kpé nukún dó Oplọn Agunwe wú (Biblu kplɔ́nkplɔ́n agun tɔn wɛ è nɔ ylɔ́ ɖɔ din). Un ka ko se gbe ɔ ganjí ǎ. Un nɔ yá wǔ sɔ́ nǔ nú nǔ e jí ná w’azɔ̌ dó wɛ mǐ ɖe lɛ́ é dó nukɔn, énɛ́ ɔ, un nɔ kpé wú bo nɔ xa nǔkanbyɔ́ lɛ́. Amɔ̌, ényí xósin kpléwátɔ́ lɛ́ tɔn gbɔn vo nú nǔ e è wlán é kpɛví tíwuntíwun ɖé ɔ, un sɔ́ nɔ mɔ nǔ jɛ nǔ e ɖɔ wɛ yě ɖe é mɛ ǎ. É nɔ kú awakanmɛ nú mì tawun! É nɔ vɛ́ nú mì tawun ɖɔ nǔ nyí mɔ̌. Nǔ e jí wǔ nú mì é wɛ nyí ɖɔ nɔví lɛ́ ɖó suúlu, bo lɛ́ sɔ́ yěɖée hwe dó yí gbe nú tuto énɛ́.

Mǐ bló xwe ɖokpó zinzin ɖo Kenya ǎ, bɔ ɖo 1997 ɔ, è ylɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ní wá Betɛ́li Brooklyn tɔn ɖo New York. Din ɔ, mǐ ɖo to e mɛ mɛ lɛ́ jɛ dɔkun ɖe tawun é mɛ; to mɔ̌hun mɛ ninɔ lɔ ɖó wǔvɛ́ tɔn lɛ́. (Nǔx. 30:8, 9) Amɔ̌, nɔví súnnu kpó nɔví nyɔ̌nu kpó mǐtɔn lɛ́ nɔ lɛ́ ɖe nǔɖiɖi ɖaxó xlɛ́ ɖo to mɔ̌hun lɛ́ mɛ. Nɔví mǐtɔn lɛ́ nɔ zán hwenu yětɔn kpó nǔɖókan yětɔn lɛ́ kpó dó nɔ gǔdo nú azɔ̌ ɖagbe e wa wɛ tutoblónúnǔ Jexóva tɔn ɖe é, é nyí bo ná dó jɛ dɔkun dó dɔkun jí ǎ.

Ðo xwe lɛ́ vlamɛ ɔ, mǐ mɔ bɔ nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́ ɖo ninɔmɛ vovo mɛ. Ðo Ireland ɔ, dǎkaxixo kpé fí bǐ có, nɔví mǐtɔn lɛ́ ka nɔ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́. Ðo Aflíka ɔ, nɔví mǐtɔn lɛ́ ɖó nǔ káká ɖé ǎ, bɔ xá e mɛ yě mɛ ɖé lɛ́ nɔ nɔ é ɔ, Kúnnuɖetɔ́ ɖě sɛkpɔ́ yě ǎ có, yě ka nɔ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́. Ðo États-Unis ɔ, nɔví mǐtɔn lɛ́ jɛ dɔkun tawun có, yě ka nɔ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́. É ɖo wɛn ɖɔ ényí Jexóva kpɔ́n do bo mɔ mɛ tɔn lɛ́, bɔ yě ɖo wǎnyíyí e yě ɖó n’i é ɖe xlɛ́ ɛ wɛ ɖo ninɔmɛ lɛ́ bǐ mɛ ɔ, xomɛ nɔ hun i tawun!

Xwe lɛ́ nɔ yá wǔ wá yi “bléblé” hú “hǔntwé.” (Jɔb. 7:6) Din ɔ, mǐ nɔ w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěvo lɛ́ ɖo Hɔ̌nkan gbɛ ɔ tɔn mǐtɔn ɖo Warwick, New York, bɔ Mawu e sɛn ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěɖěe nɔ ɖó wǎnyíyí adodwé ɔ nú yěɖée lɛ́ é wɛ mǐ ɖe é nɔ ná mǐ awǎjijɛ tawun. Xomɛ hun mǐ tawun ɖɔ mǐ wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ dó nɔ gǔdo nú Axɔ́sú mǐtɔn Klísu Jezu, éé ná kɔn nyɔ̌ná dó mɛ maxamaxa ɖěɖěe nɔ gbejí lɛ́ é jí ɖo malínmálín mɛ é.—Mat. 25:34.