Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Nitu kamalakgachokgo kskujnin Dios

Nitu kamalakgachokgo kskujnin Dios

MAX kimputumkan lakapastakaw akxni wi tiku xtachuwinamaw chu tuku lichuwinaw lakgpalilh kilatamatkan. Akit klakapastaka pi xaktachuwinama chatum kiʼamigo anta kKenia akxni xakskgomaw liwakaya 50 kata. Chichini lu xkinkamachichikgonitan xlakata akglhuwata papaʼ xaktlawamaw. Uma kilhtamaku xaklichuwinamaw akgtum película nema xlichuwinan xlakata takanajla. Kiʼamigo wa: «Uma ni wa tuku masiya Biblia».

Ktsukulh lilitsin. Ni xaklakpuwan pi kiʼamigo xkanajlani Dios. Chu kkgalhskilh: «¿Tuku katsiya wix xlakata Biblia?». Chu nialhtu wa. Pero alistalh kiwanilh pi xtse xtatayana Jehová xwanit chu xla xmasiyaninit makgapitsi tuku wan Biblia. Tlakg xakkatsiputun chu kwanilh pi tlakg xkilitachuwinalh.

Asta klakgatsiswaw xlakata xaklichuwinamaw uma. Kiʼamigo kiwanilh pi Biblia masiya pi wa Satanás tiku mapakgsinama kkakilhtamaku (Juan 14:30). Max uma ni kaks malakawaniyan, pero akit lu kaks kimalakawanilh. Ankgalhin xaklakpuwanit pi Dios, tiku tlan likatsi chu xaʼakgstitum, wa xmapakgsinama kkakilhtamaku. Pero tuku akit xakakxilhnit kkakilhtamaku xmasiya pi nichuna. Maski kajku 26 kata xakkgalhi, lhuwa tuku nitlan xkimamakgkatsini.

Kintlat soldado xwanit chu xkamaskuju aviones nema xtapakgsinikgo Estados Unidos. Wa xlakata, lata aktsujku xakwanit xakkatsi pi tlan kaj xalan xlakatsukulh akgtum guerra. Soldados xmakaxkgonita tuku xtamaklakaskin xlakata xtsukulh akgtum guerra, kajwatiya xtalakaskin xpitaka akgtum botón xlakata xmakanka akgtum bomba. Lu tuwa tuku ktitaxtulh akxni xakkgalhtawakgama kʼuniversidad kCalifornia xlakata xʼanan guerra kVietnam. Akxtum xakkatala kincompañeros xlakata xakkaw katalalakatawakayaw mapakgsinanin. Policías xkinkaliputsastalanikgoyan kiwi, chu xakjiswatilhayaw xaktsalayaw chu nila xakakxilhaw xlakata xaklijaxananitaw chu xkinkalakatanunitan gas lacrimógeno. Lu tuwa xwanit uma kilhtamaku. Xkamakgnikan políticos, xkatalalakatawakakan mapakgsinanin chu latamanin xtaʼakglhuwikgo. Xlakata latamanin tanu tanu tuku xlakpuwankgo lu xtapapitsikgonit, chu akit ni xakkatsi tuku naktlawa.

Kmakgxtakgli Londres chu kalh kʼÁfrica central.

Kkata 1970 kkalh skuja kxnorte Alaska, niku ktlajalh lhuwa tumin. Alistalh kkalh kLondres (Inglaterra), ktamawalh akgtum moto chu kkalh ksur maski ni xakkatsi niku nakchan. Akglhuwa papaʼ alistalh kchalh kʼÁfrica. Ktiji kkalakgapasli lhuwa latamanin tiku na xtsalanimakgo tuku nitlan xlama chu xkgalhiputunkgo takaksni.

Putum tuku xakkgaxmatnit chu tuku xakakxilhnit kimalakpuwanilh pi xlikana tuku wan Biblia akxni wan pi chatum espíritu tiku lu nitlan likatsi wa akgchipanit kakilhtamaku. Pero xakkatsiputun tuku xtlawama Dios komo ni wa xmapakgsinama kkakilhtamaku.

Makgapitsi papaʼ alistalh ktekgsli xatakgalhtin. Titaxtulh makgapitsi kata, kkalakgapasli chu ktsukulh kapaxki latamanin tiku ni xmakgxtakgkgonit xaxlikana Dios maski tanu tanu tuku xtitaxtukgonit.

IRLANDA DEL NORTE, «XLITSAMA BOMBAS CHU BALAS»

Akxni ktaspitli kLondres, ktachuwinalh xtse kiʼamigo, chu xla kimaxkilh maktum Biblia. Titaxtulh kilhtamaku kkalh kʼÁmsterdam (Países Bajos). Akgtum kilhtamaku xaklikgalhtawakgama Biblia ktiji. Chatum xtatayana Jehová titaxtulh chu kiwanilh pi tlakg xʼama kimasiyani. Alistalh, akxni xaklama kDublín (Irlanda), kkilakgapaxialhnalh sucursal xla xtatayananin Jehová. Klakgatlakgli malakcha, kimaxkika talakaskin naktanu chu anta klakgapasli Arthur Matthews, chatum tala tiku makgasa kskujnanima Jehová. Kwanilh pi xaklikgalhtawakgaputun Biblia, chu xla kiwanilh pi xʼama kimakgalhtawakge.

Lu xaklakgati tuku xakkatsinima, chu lu xaklakgati xakkalikgalhtawakga libros chu revistas nema xtlawakgo xtatayananin Jehová. Chu nachuna xaklikgalhtawakga Biblia. Anta ktamakxtumit lu kaks xkimalakawani akxni xakakxilha pi asta laktsu kamanan xkatsikgo xatakgalhtin takgalhskinin nema xalakgskgalalan lakchixkuwin xalak kakilhtamaku nila xkgalhtikgonit, chuna la tuku xlakata anan tuku nitlan, tiku Dios chu komo tiku nikgonita ankgo latamakgo alakatanu. Ni tuwa kmakgkatsilh kiʼamigos nakkalimaxtu xtatayananin Jehová, xlakata ni xakkalakgapasa atanu latamanin kʼuma kachikin. Xlakan kimakgtayakgolh nakpaxki Jehová chu naktlawaputun xtalakaskin.

Nigel, Denis chu akit.

Ktamunulh kkata 1972. Akgtum kata alistalh, precursor klitaxtulh chu kkalh kʼakgtum aktsu congregación nema xwi kNewry (Irlanda del Norte). Krentarlilh akgtum aktsu chiki nema xwi kkasipijni. Lakatsu niku xakwi xʼanankgo wakax, wa xlakata xakan makgatawakga kintaʼakgchuwin kxlakatinkan. Xtasiya pi lu kuenta xkintlawanimakgo akxni lu kaks xtayakgo xlakata xlakgtsakgamakgo ksekgetkan. Xlikana pi nipara «mu» xkiwanikgo, pero xkimakgtayakgo nakkalakaʼakxilha tiku xkinkgaxmatnikgolh akxni xakmastalh kintaʼakgchuwin. Kkata 1974 precursor especial kilimaxtuka chu Nigel Pitt kincompañero litaxtulh, tiku asta la uku chuntiya lu tlan kiʼamigo litaxtu.

Uma kilhtamaku, kʼIrlanda del Norte lu xlatalatlawakan. Asta makgapitsi latamanin xwankgo pi uma kachikin «xlitsama bombas chu balas». Chali chali xakakxilhaw pi kkatijin xlawilinikan, xlatalakan chu xmapankgakan bombas. Putum uma taʼakglhuwit xlakatsukunit xlakata tanu tanu tuku xkanajlakan chu xlakata política. Pero católicos chu tiku xmakgtapakgsikgo kʼatanu takanajla xkatsikgo pi xtatayananin Jehová ni makgtanuyaw kpolítica, wa xlakata tlan xaklichuwinanaw Dios chu niti lu xkinkamaʼakglhuwiyan. Xmin kilhtamaku, latamanin xkinkawanikgoyan pi wi niku ni xakkaw xlakata wi tuku nitlan xʼama la.

Maski chuna, xmin kilhtamaku xaktitaxtuyaw tuku tuwa. Akgtum kilhtamaku, akit chu Dennis Carrigan, tiku na precursor xwanit, kkaw lichuwinanaw Dios kʼakgtum aktsu kachikin. Anta niti xtatayananin Jehová xwanit, chu kaj makgtum xakkilanitaw. Chatum puskat kinkalimawakan pi soldados británicos xaklitaxtuyaw, max chuna lakpuwa xlakata ni xakchuwinanaw chuna la irlandeses. Lu xakpekuamaw. Xakkatsiyaw pi maski kaj tsinu tlan xakkalikatsiniw soldados max xʼamaka kinkamakgnikanan o xkinkachatalakan. Dennis chu akit xakkgalhkgalhimaw autobús, kajwatiya akinin xakyaw chu lu xlonkgnama. Uma kilhtamaku kakxilhwi pi talakatsuwilh akgtum putlaw niku ksta kape puskat tiku xkinkalimawakanitan pi soldados xaklitaxtuyaw. Xla taxtulh chu tsukulh katachuwinan chatiy lakchixkuwin tiku xtanumakgo kputlaw, chu xla xkinkalakglakanan niku xakyaw chu xtasiya pi lu ksitsima. Alistalh, lakchixkuwin lakatsuku tsukukgolh matlawanikgo xputlawkan asta niku xakyaw chu tsukukgolh kinkakgalhskinkgoyan tuku hora xʼama titaxtu autobús. Akxni chilh autobús, tachuwinankgolh tiku xmatlawani, pero ni kkgaxmatwi tuku wanikgolh. Kajwatiya akinin xakkamaw kʼautobús, wa xlakata liwana xakkatsiyaw pi xʼamaka kinkatamakxtukanan kkachikin xlakata wi tuku xkinkatlawanikan. Pero nitu lalh. Akxni ktaktalh kʼautobús, kkgalhskilh tiku xmatlawani: «¿Tuku xlakaskinkgo umakgolh lakchixkuwin?». Xla kinkawanin: «Nitu kalilakgaputsatit. Akit kkawanilh tiku wixin. Nitu katikaʼakgspulan».

Marzo kata 1977, akxni ktamakgaxtokgwi.

Kkata 1976, kʼakgtum asamblea de distrito a nema tlawaka kDublín, klakgapasli Pauline Lomax, chatum precursora especial xalak Inglaterra tiku xminit. Xla lu tliwakga xkgalhi xtakanajla, xtaktuju chu lu tlan xlikatsi. Xla chu xtala kgawasa, Ray, lakgapaskgolh xaxlikana akxni laktsujku xwankgonit. Akgtum kata alistalh, Pauline chu akit ktamakgaxtokgwi, chu chuntiya precursores especiales klitaxtuw kBallymena (Irlanda del Norte).

Kskujli la superintendente de circuito makgapitsi kata kBelfast, kLondonderry chu kʼamakgapitsi kachikinin niku lu kalipekua xwanit. Lu kaks xkinkamalakawaniyan xtakanajlakan kinatalankan chu pi xmakgxtakgkgonit ni xaxlikana tamasiy, tasitsi chu talaksakpaxkit xlakata naskujnanikgo Jehová. Liwana xtasiya pi Jehová xkasikulunatlawama chu xkakuentajtlawama.

Akgkaw kata ktamakgxtakgli kʼIrlanda. Kkata 1981 kinkawanikan pi xakkaw kclase 72 xla Galaad. Akxni sputli clase, kinkamalakgachakan kSierra Leona (África Occidental).

SIERRA LEONA: TALIMAXKGET NI KAMALAKGACHOKGO KSKUJNIN DIOS

Akxtum xakkatawilaw kgalhkawitu misioneros tiku lu tlan xlikatsikgo. Kchiki xʼanan akgtum cocina, akgtutu baños, lakatiy niku xpaxkan, akgtum teléfono, akgtum lavadora chu akgtum niku xmaskakakan lhakgat, chu akxtum xakmaklakaskinaw putum uma. Puntsu puntsu xʼan luz. Kxʼakgstin chiki lhuwa tsiya xʼanankgo, chu kcuarto nema xwi kxtampin chiki xtanukgo cobras.

Kpatakutmaw akgtum kgalhtuchokgo xlakata nakkanaw kʼakgtum asamblea nema tlawaka kʼGuinea.

Maski anta lu tuwa xwanit nalatamakan, lu xaklipaxuwayaw akxni xaklichuwinanaw Dios. Latamanin xmaxkikgo kakni Biblia chu xkinkakgaxmatnikgoyan. Lhuwa tiku xlikgalhtawakgakgo Biblia chu xtatayananin Jehová litaxtukgolh. Latamanin xkinkalilakgapaskgoyan «liRobert». Pero alistalh tlakg ktsukulh taskuja sucursal, chu akit nialh lu xakkan lichuwinan Dios kʼakgatunu chiki. Wa xlakata kimpuskat nialh tsukuka wanikan «liRobert», wata kinchatiykan tsukukan kinkalimapakuwikanan «liPauline». Xla lu xlipaxuwa xlakata chuna tsukukan kinkalimapakuwikanan.

Kamaw lichuwinanaw Dios kSierra Leona.

Lhuwa natalan lu limaxkgen xwankgonit, pero Jehová ankgalhin kamaxkilh tuku xmaklakaskinkgo, chu xmin kilhtamaku lu kaks xmalakawaninan la xkamakgtaya (Mat. 6:33). Klakapastaka chatum tala puskat chu xkamanan tiku kajwatiya xkgalhikgo tumin nema xliwayankgolh uma kilhtamaku. Uma tala puskat maxkilh putuminika xtumin chatum tala tiku xkgalhi malaria chu xlitamawat xwanit xlikuchun pero ni xkgalhi tumin xlakata nalitamawa. Watiya uma kilhtamaku, chatum puskat alh kxchik uma tala puskat chu xokgonilh xlakata xʼakxkitli. Uma kaj akgtum liʼakxilhtit xlakata la xkamakgtaya Jehová natalan.

NIGERIA: XASASTI TALISMANIN

Akgnajatsa kata ktamakgxtakgwi kSierra Leona. Pero alistalh kinkamalakgachakan kBetel xalak Nigeria, kʼakgtum lanka sucursal. Chuntiya xaktlawa taskujut nema Betel xkimatlawi kSierra Leona, pero Pauline lu tuwa makgkatsilh uma talakgpalit. Xapulana xlichuwinan Dios 130 horas akgatunu papaʼ chu xkamakgalhtawakge latamanin tiku kstakma xtakanajlakan, pero la uku tantaku xtalakchuwatanu kʼakgtum cuarto niku xkaxtlawa lhakgat. Tuwa makgkatsilh nalismani, pero alistalh akgatekgsli pi natalan lu xpaxtikatsinikgo tuku xla xtlawa xpalakatakan chu lu liskujli xlakata nakamakgpuwantini amakgapitsin betelitas.

Akinin ni xaklakgapasaw talismanin xalak Nigeria, chu lhuwa tuku kilikatsinitkan xwanit. Klakapastaka pi akgtum kilhtamaku chatum tala lilh kkiʼoficina chatum tala puskat tiku aku xchinit kBetel xlakata nakimalakgapasni. Kstonkgli kimakan xlakata nakpakgachipa, pero xla kilakgtatsokgostalh. Kaks klilakawa, chu tunkun klakapastakli tuku wan Hechos 10:25, 26 chu Apocalipsis 19:10. Klakpuwa: «¿Tuku ktlawa? ¿Xlilat wi tuku nakwani?». Pero alistalh klakpuwampa: «Komo wanika pi xmilh kBetel, katsi tuku wan Biblia».

Lu nitlan kmakgkatsilh, pero chuntiya kkatachuwinalh, chu alistalh ktsukulh lakputsanani xlakata uma. Kkatsilh pi uma tala kaj kstalanima akgtum talismanin nema xkgalhikgo makgapitsin kachikinin. Lakchixkuwin na xtatsokgostakgo. Uma ni xwamputun pi xkakninanimakgo tiku xlakgtatsokgostakgo. Asta Biblia kalichuwinan makgapitsi latamanin tiku nachuna tlawakgolh (1 Sam. 24:8). ¡Lu tlan pi ni kwanilh uma tala tuku nitlan xmamakgkatsinilh!

Anta kNigeria kkalakgapaswi lhuwa natalan tiku limasiyakgolh pi tliwakga xkgalhikgo xtakanajlakan putuminika kxlatamatkan. Chatum wa Isaiah Adagbona. b Xla lakgapasli xaxlikana lata aktsujku xwanit pero titaxtulh kilhtamaku, chipalh lepra. Malakgachaka niku kajwatiya xlamakgo tiku xkgalhikgo lepra, pero kajwatiya xla xtatayana Jehová xwanit. Maski titaxtulh taputsastalanit, kamakgtayalh liwaka 30 latamanin tiku xkgalhikgo lepra xlakata xtatayananin Jehová xwankgolh chu makgtayanalh xlakata xtawi akgtum congregación anta.

KENIA: NIKU NATALAN LU KIMAKGTAYAKGOLH

Lakatsu klakgaya tantum aktsu rinoceronte kKenia.

Kkata 1996 kinkamalakgachakan kBetel xalak Kenia. Nialh xaktaspitnit kʼuma país lata kkilalh xapulana chuna la kkalitachuwinan. Anta kBetel wi tiku lu xkinkalakgapaxialhnankgoyan: muxni nema xkawanikan cercopiteco verde. Akxni natalan lakpuskatin xlinkgo frutas, umakgolh muxni xkalakgakgalhankgo. Akgtum kilhtamaku, chatum tala puskat ni malakchuwalh xventana xcuarto. Akxni taspitli, lhuwa muxni xlakgawamakgo xliwat. Xla lu pekualh chu tsalataxtulh kxcuarto. Muxni na lu pekuankgolh chu tsalataxtukgolh kventana.

Pauline chu akit ktsukuw makgtayananaw kʼakgtum congregación ktachuwin suajili. Ni makgas kilhtamaku titaxtulh, kiwanika pi xakpulalilh Estudio de Libro de Congregación (nema la uku lilakgapaskan Takgalhtawakga nema takilhtinit kBiblia kcongregación). Pero akit nipara tsinu xakkatsini suajili. Alisokg xaklikgalhtawakga tuku xʼama taʼakxilha xlakata liwana xaklikgalhtawakgalh takgalhskinin nema xminkgo anta. Pero komo wi tiku xkgalhtinan tuku ni xtatsokgtawilanit klibro, akit nipara tsinu xakʼakgatekgsni. Lu tuwa xakmakgkatsi, chu lu nitlan xakmakgkatsi xlakata natalan ni xkiʼakgatekgsnikgo. Lu kaks xkimalakawani pi xlakan xkimakgtayakgo chu xtaktujukgo maski akit ni xakkatsini xtachuwinkan.

ESTADOS UNIDOS: TUKU LHUWA XTAPALH NI KAMALAKGACHOKGO KSKUJNIN DIOS

Nipara takgatsilh akgtum kata la klatamaw kKenia. Kkata 1997 kinkawanikan pi xakkaw kBetel xalak Brooklyn (Nueva York). La uku xaklamaw kʼakgtum país niku anan lhuwa tumin, chu min kilhtamaku uma na tuwa kitaxtu (Prov. 30:8, 9). Pero unu natalan na kgalhikgo tliwakga takanajla. Ni limaklakaskinkgo xkilhtamakujkan chu tuku kgalhikgo xlakata tlakg natlajakgo tumin, wata makgtlawakgo taskujut nema tlawama xkachikin Jehová.

Chuna la titaxtunit kata, kakxilhnitaw pi natalan lu limasiyakgo tliwakga takanajla maski tanu tanu tuku titaxtukgonit: anta kʼIrlanda, maski xlatalatlawakan; kʼÁfrica, maski natalan ni xkgalhikgo tumin chu lakgamakgat niku xwilakgo, chu kʼEstados Unidos, maski anan lhuwa tumin. Jehová lu paxuwa akxni akxilha pi kskujnin limasiyakgo pi lu paxkikgo maski tanu tanu tuku titaxtukgo.

Pauline chu akit akxtum kwilaw kBetel xalak Warwick.

Kilhtamaku lu lakapala titaxtunit, o chuna la wan Job 7:6, tlakg lakapala titaxtunit «nixawa la tatsuwi xlistawan chatum stawana». La uku kskujmaw niku pulalinkan kintaskujutkan, nema wi kWarwick (Nueva York), akxtum kkataskujmaw latamanin tiku xlikana lapaxkikgo. Lu klipaxuwayaw chu lu tlan klimakgkatsiyaw pi ktlawayaw putum tuku kmatlaniyaw xlakata nakmakgtayayaw kiMapakgsinakan, Jesucristo, tiku nialh makgas nakamaxki xtatlajakan putum tiku ni makgxtakgkgo Dios (Mat. 25:34).

a Uma kilhtamaku chuna xkalilakgapaskan asambleas regionales.

b Xbiografía Isaiah Adagbona taxtulh krevista La Atalaya 1 xla abril kata 1998, kpáginas 22 asta 27. Uma tala nilh kkata 2010.