Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 8

“Bɛmaa Bɛ Nye Ɛla Ɛkɛ, Bɛzinza!”

“Bɛmaa Bɛ Nye Ɛla Ɛkɛ, Bɛzinza!”

“Bɛmaa bɛ nye ɛla ɛkɛ, bɛzinza!”​—1 PITA 5:8.

EDWƐNE 144 Fa Ɛ Nye To Ahyɛlɛdeɛ Ne Azo!

MƆƆ YƐBAZUKOA a

1. Awieleɛ ne anwo edwɛkɛ boni a Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛma ne a, na kɔkɔ boni a ɔbɔle bɛ a?

 ƆKA ekyii na Gyisɛse awu la, ye ɛdoavolɛma nna rabizale ye kɛ: “Sɛkɛlɛneɛ boni a bahile kɛ . . . mekɛ ɛhye ɛlɛkɔ awieleɛ a?” (Mat. 24:3) Ɔbayɛ kɛ mɔɔ ɛnee ɛdoavolɛma zɔhane ɛlɛdwenle nwo la a le kɛzi bɛbanwu mekɛ mɔɔ bɛbazɛkye Gyɛlusalɛm nee ɛzonlenlɛsua ne la. Mɔɔ Gyisɛse bua la, yeanga kɛzi bɛbazɛkye Gyɛlusalɛm nee ye ɛzonlenlɛsua ne la ala anwo edwɛkɛ, emomu eza ɔhanle kɛzi “mekɛ ɛhye” mɔɔ yɛde nu kɛkala la bahɔ ye “awieleɛ” la anwo edwɛkɛ. Gyisɛse hanle mekɛ mɔɔ awieleɛ ne bara la anwo edwɛkɛ kɛ: “Mɔɔ fale kenle zɔhane anzɛɛ dɔnehwele ne anwo la ɛdeɛ, awie biala ɛnze, anwumabɔvolɛma mɔɔ wɔ anwuma nee Ralɛ ne bɔbɔ ɛnze, kyesɛ Selɛ ne ala.” Akee ɔbɔle ye ɛdoavolɛma kɔsɔɔti kɔkɔ kɛ “bɛhɔ zo bɛzinza.”​—Maake 13:32-37.

2. Duzu ati a ɛnee ɔhyia kɛ alimoa Kilisienema kɔ zo sinza a?

2 Ɛnee ɔwɔ kɛ alimoa Kilisienema mɔɔ bɛle Dwuuma la kɔ zo sinza, ɔluakɛ yemɔ a bamaa bɛanyia ngoane a. Gyisɛse hanle ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ ye ɛdoavolɛma maa bɛ nye da ye ade amaa bɛanwu mekɛ mɔɔ bɛbazɛkye Gyɛlusalɛm la anwo edwɛkɛ hilele bɛ. Ɔhanle kɛ: “Saa bɛnwu kɛ sogyama ɛbɔ Gyɛlusalɛm ɛyia a, ɛnee bɛnwu ye kɛ ye ɛzɛkyelɛ ɛbikye.” Saa ɔba ye zɔhane a, ɔwɔ kɛ bɛdi Gyisɛse kɔkɔbɔlɛ ne azo na ‘bɛnriandi bɛkɔ awoka ne mɔ azo.’ (Luku 21:20, 21) Menli mɔɔ diele kɔkɔbɔlɛ ɛhye la nyianle bɛ ti wɔ mekɛ mɔɔ Wulomuma zɛkyele Gyɛlusalɛm la.

3. Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Yɛde ɛtane ewiade ɛhye mekɛ mɔɔ li awieleɛ la anu ɛnɛ. Ɔti ɔwɔ kɛ yɛdayɛ noko yɛmaa yɛ nye da ɛkɛ na yɛkɔ zo yɛsinza. Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kɛzi yɛbahola yɛamaa yɛ nye ala ɛkɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛnea mɔɔ ɛlɛsi wɔ ewiade, kɛzi yɛbanlea yɛ nwo boɛ nee kɛzi yɛbava mekɛ mɔɔ ɛha la yɛali gyima kpalɛ la anwo.

MAA Ɛ NYE ƐLA ƐKƐ WƆ MEKƐ MƆƆ ƐLƐNEA MƆƆ ƐLƐSISI WƆ EWIADE LA

4. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛmaa kɛzi ninyɛne mɔɔ ɛlɛsisi ɛnɛ la maa Baebolo ngapezo ba nu la kyia yɛ a?

4 Ɔlua ndelebɛbo kpalɛ bie ati, kɛzi ninyɛne mɔɔ ɛlɛsisi ewiade la ɛlɛmaa Baebolo ngapezo ara nu la hyia yɛ. Kɛ neazo la, Gyisɛse hanle ninyɛne fɔɔnwo mɔɔ basisi mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛnwu ye kɛ Seetan ewiade ɛhye ɛlɛkɔ awieleɛ la hilele yɛ. (Mat. 24:3-14) Ɛzoanvolɛ Pita maanle yɛ anwosesebɛ kɛ yɛmaa yɛ adwenle ɛhɔ Baebolo nu ngapezo mɔɔ ɛlɛba nu la azo amaa yɛ diedi ne anu ahɔ zo amia. (2 Pita 1:19-21) Baebolo ne anu buluku mɔɔ li awieleɛ la bɔ ɔ bo zɛhae: “Gyisɛse Kelaese yekile mɔɔ Nyamenle vale maanle ye kɛ ɔva ɔhile ye ngɛkɛlɛ ninyɛne mɔɔ ɔnrɛhyɛ na yeazi la.” (Yek. 1:1) Ɔti ninyɛne mɔɔ ɛlɛsisi ewiade ye anu ɛnɛ nee kɛzi bɛlɛmaa Baebolo ngapezo ara nu la hyia yɛ. Na bie a yɛbanyia ɛhulolɛ kpole kɛ yɛka nwolɛ edwɛkɛ yɛahile yɛ nwo ngoko.

Saa yɛlɛsuzu Baebolo ngapezo nwo a, duzu a ɔnle kɛ yɛyɛ a, na duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? (Nea ɛdendɛkpunli 5) b

5. Duzu a ɔnle kɛ yɛyɛ a, na duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? (Eza nea nvoninli ne.)

5 Noko saa yɛlɛsuzu Baebolo nu ngapezo bie anwo a, ɔnle kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛbu mɔɔ bazi la. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ yɛngulo kɛ yɛka edwɛkɛ biala mɔɔ bava mgbakyemgbakyenu ara asafo ne anu la. Kɛ neazo la, bie a yɛbade kɛ ewiade mgbanyima ɛlɛka kɛzi bɛbahola bɛaziezie akɛsakɛsa bie na bɛava anzodwolɛ nee banebɔlɛ bɛara la anwo edwɛkɛ. Kɛ anrɛɛ yɛbava yɛ adwenle yɛabu kɛ edwɛkɛ zɔhane maa ngapezo mɔɔ wɔ 1 Tɛsalonaekama 5:3 ba nu la, ɔwɔ kɛ yɛnwu edwɛkɛ fofolɛ mɔɔ akɛlɛ nɔhavo ne ɛha ye wɔ nwolɛ la. Saa yɛmaa mɔɔ yɛka la gyinla mɔɔ Gyihova ahyehyɛdeɛ ne ɛha la azo a, ɔbaboa asafo ne amuala yeamaa ‘bɛ nzuzulɛ ayɛ ko.’​—1 Kɔl. 1:10; 4:6.

6. Duzu a yɛsukoa yɛfi 2 Pita 3:11-13 anu a?

6 Kenga 2 Pita 3:11-13. Ɛzoanvolɛ Pita boa yɛ ɔmaa yɛnwu adwenle mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛnyia wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛsuzu Baebolo ngapezo nwo la. Ɔmaa yɛ anwosesebɛ kɛ ‘yɛmaa Gyihova kenle ne ɛralɛ ɛdɛnla yɛ adwenle nu kpalɛ.’ Duzu ati ɔ? Tɛ kɛ yɛkulo kɛ yɛnwu ‘kenle ne nee dɔnehwele ne’ mɔɔ Gyihova bava Amagɛdɔn ara la ati ɔ, emomu yɛkpondɛ kɛ yɛfa mekɛ mɔɔ ɛha la yɛyɛ gyima wɔ “ɛbɛlabɔlɛ nwuanzanwuanza nee nyamenlezonlenlɛ kpalɛ nu.” (Mat. 24:36; Luku 12:40) Wɔ adenle fofolɛ zo, yɛkulo kɛ yɛkɔ zo yɛbɔ ɛbɛla kpalɛ na yɛnea kɛ ɛlɔlɛ kpole mɔɔ yɛlɛ yɛmaa Gyihova la ati a yɛlɛbɔ mɔdenle wɔ ye ɛzonlenlɛ nu a. Amaa yɛahola yɛayɛ zɔ la, ɔwɔ kɛ yɛnea yɛ nwo boɛ.

DUZU A YƐ NWO MƆƆ YƐNEA YE BOƐ LA KILE A?

7. Duzu a yɛbayɛ yɛahile kɛ yɛlɛnea yɛ nwo boɛ a? (Luku 21:34)

7 Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛma ne kɛ bɛmmanea mɔɔ ɛlɛsisi wɔ ewiade la ala, emomu bɛdabɛ noko bɛnlea bɛ nwo boɛ. Kɔkɔbɔlɛ mɔɔ wɔ Luku 21:34 la maa edwɛkɛ zɔhane anu da ɛkɛ. (Kenga.) Yɛ Gyisɛse edwɛkɛ ne nzonlɛ, ɔse: “Bɛnlea bɛ nwo boɛ.” Awie mɔɔ nea ɔ nwo boɛ la maa ɔ nye da ɛkɛ ne kɛ ɔbanwu esiane biala mɔɔ bahola azɛkye ɔ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne la na ɔbɔ mɔdenle ɔtwe ɔ nwo ɔfi nwo. Saa ɔyɛ ɛhye a, ɔbahɔ zo yeadɛnla Nyamenle ɛlɔlɛ ne anu.​—Mrɛ. 22:3; Dwu. 20, 21.

8. Folɛ boni a ɛzoanvolɛ Pɔɔlo dule Kilisienema a?

8 Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo dule Kilisienema folɛ kɛ bɛnlea bɛ nwo boɛ. Kɛ neazo la, ɔzele Kilisienema mɔɔ wɔ Ɛfɛsɛse la kɛ: “Bɛnlea boɛ kpalɛ na kɛzi bɛbɔ bɛ ɛbɛla la anyɛ kɛ menli mɔɔ ɛnze nrɛlɛbɛ emomu kɛ nrɛlɛbɛvolɛma.” (Ɛfɛ. 5:15, 16) Seetan bɔ mɔdenle dahuu kɛ ɔbazɛkye yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne, ɔti Baebolo ne tu yɛ folɛ kɛ ‘yɛbɔ mɔdenle yɛnwu Gyihova ɛhulolɛdeɛ’ amaa yɛahola yɛagyinla ngyegyelɛ biala mɔɔ Seetan bava ara yɛ nwo zo la anloa.​—Ɛfɛ. 5:17.

9. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanwu Gyihova ɛhulolɛdeɛ ɛ?

9 Tɛ debie biala mɔɔ bahola azɛkye yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne la a Baebolo ne ka nwolɛ edwɛkɛ a. Ɔwɔ kɛ dahuu yɛsi ninyɛne mɔɔ Ngɛlɛlera ne ɛnga nwolɛ edwɛkɛ fɔɔnwo la anwo kpɔkɛ. Amaa yɛasisi kpɔkɛ nrɛlɛbɛ nu la, ɔwɔ kɛ yɛnwu “Gyihova ɛhulolɛdeɛ.” Saa yɛsukoa Nyamenle Edwɛkɛ ne dahuu na yɛdwenledwenle nwolɛ a, yɛbahola yɛayɛ ɛhye. Saa yɛnwu Gyihova ɛhulolɛdeɛ kpalɛ na yɛnyia “Kelaese adwenle” a, ɔbamaa yɛayɛ yɛ ninyɛne kɛ “nrɛlɛbɛvolɛma,” saa bɔbɔ yɛnlɛ mɛla fɔɔnwo mɔɔ ɔkile yɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la a. (1 Kɔl. 2:14-16) Esiane bie mɔ wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔnyɛ se kɛ yɛbanwu bɛ; bie mɔ noko ɛnwunlɛ ɛnla aze.

10. Ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛkoati la bie mɔ a le boni?

10 Ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛkoati la bie mɔ a le anyezohulolɛ, nza dɔɔnwo ɛnlonlɛ, adidikpoku, ɛdendɛlɛ mɔɔ wowɔ, anyelielɛ ninyɛne mɔɔ basabasayɛlɛ wɔ nu, nlanwonvoninli ɛnleanlɛ yɛɛ ninyɛne mɔɔ le kɛ ɛhye mɔ la. (Edw. 101:3) Yɛ kpɔvolɛ Abɔnsam dahuu ɛlɛkpondɛ adenle alua zo azɛkye yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne. (1 Pita 5:8) Saa yɛammaa yɛ nye anla ɛkɛ a, Seetan bahola amaa anyebolo, adalɛbɔlɛ, ɛkpɔlɛ, anwomemaazo nee edwɛkɛ mɔɔ bɛfa bɛsie bɛ nu la ara yɛ adwenle nee yɛ ahonle nu. (Gal. 5:19-21) Mɔlebɛbo ne, bie a yɛbade nganeɛ kɛ esiane biala ɛnle nu. Noko saa yɛanyɛ nwolɛ debie ndɛndɛ yɛanye yɛanvi yɛ nu a, bɛbahɔ zɔ bɛanyi kɛ baka mɔɔ le pɔezen la na bɛava ngyegyelɛ bɛarɛlɛ yɛ.​—Gye. 1:14, 15.

11. Esiane ko mɔɔ ɛnla ali ndɛndɛ la boni a ɔwɔ kɛ yɛkoati a, na duzu ati ɔ?

11 Esiane ko mɔɔ ɛnla ali ndɛndɛ la le agɔnwolɛ ɛtane. Fa tɛnlabelɛ ɛhye kɛ neazo. Fa ye kɛ ɛ nee awie mɔɔ ɛ nee ye ɛnlɛ diedi ko la a yɛ gyima a. Ɛkulo kɛ ahenle mɔɔ ɛ nee ye yɛ gyima la nyia Gyihova Alasevolɛ anwo adwenle kpalɛ ɔti ɛyɛ atiakunlukɛnlɛma yɛɛ ɛboa ye. Eza ɔwɔ nu a ɛ nee ye bɔ nu kɔdi ewiazo aleɛ. Yeangyɛ, ɛnee akee ɛ nee ye kɔ dahuu. Ɔyɛ a ahenle ka ɛbɛlatane nwo edwɛkɛ, na mɔlebɛbo ne ɛnee ɛndɛne ye zo. Noko nzinlii edwɛkɛ zɔhane mɔ nee ɛ nwo lile ɔti ɛnee ɔngyegye wɔ bieko. Akee kenle ko, ɛ gɔnwo ne mɔɔ ɛ nee ye yɛ gyima la hanle kɛ saa bɛkpɔne gyima a ɛmaa bɛhɔkpondɛ nza bie bɛnlo, na ɛliele ɛdole nu. Ngyikyingyikyi, ɛbɔle ɔ bo kɛ ɛdwenle kɛ ɛ gɔnwo gyimayɛvo ne la. Badwu ɛke, asoo ɔbahyɛ na wɔabɔ ɔ bo kɛ ɛyɛ ninyɛne mɔɔ ɔyɛ la bie ɔ? Nɔhalɛ nu, yɛda ɛbulɛ nee atiakunlukɛnlɛma ali yɛkile awie biala, noko ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ menli mɔɔ yɛ nee bɛ tu la banyia yɛ ɛbɛlabɔlɛ zo tumi kpole. (1 Kɔl. 15:33) Saa yɛnea yɛ nwo boɛ kɛ mɔɔ Gyisɛse hanle hilele yɛ kɛ yɛyɛ la a, yɛ nee menli mɔɔ ɛnva Gyihova ngyinlazo ɛmbɔ bɛ ɛbɛla la ɛnrɛdu kyengye. (2 Kɔl. 6:15) Yɛbanwu esiane ne na yɛahwe yɛ nwo yɛavi nwo bɔkɔɔ.

FA WƆ MEKƐ DI GYIMA KPALƐ

12. Duzu a ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse ɛdoavolɛma ne yɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee bɛlɛkendɛ kɛ awieleɛ ne bara la ɛ?

12 Ɛnee ɔnle kɛ Gyisɛse ɛdoavolɛma ne tɛnla ɛkɛ ne mgbane wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛkendɛ kɛ awieleɛ ne bara la. Gyisɛse maanle bɛ gyima kɛ bɛyɛ. Ɔmaanle bɛ mɛla kɛ bɛbɔ edwɛkpa ne nolo wɔ “Gyɛlusalɛm nee Dwudiya nee Samɛlea amuala, [bɛhɔdwu] azɛlɛ ye azo ɛleka biala.” (Gyi. 1:6-8) Ɔle gyima kpole mɔɔ Gyisɛse vale maanle ye ɛdoavolɛma a! Bɛ nwo mɔɔ bɛdule bɛmaanle gyima ɛhye la maanle bɛvale bɛ mekɛ bɛlile gyima kpalɛ.

13. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ mekɛ yɛdi gyima kpalɛ a? (Kɔlɔsaema 4:5)

13 Kenga Kɔlɔsaema 4:5. Amaa yɛanlea yɛ nwo boɛ la, ɔhyia kɛ yɛsuzu kɛzi yɛfa yɛ mekɛ yɛdi gyima la anwo. “Edwɛkɛ mɔɔ bɛ nye ɛnla la” kola to yɛ nuhua ko biala. (Nol. 9:11) Yɛ ngoane bahola avi yɛ sa arɛlevilɛ nu.

Kɛ ɔkɛyɛ na yɛava yɛ mekɛ yɛali gyima kpalɛ ɛ? (Nea ɛdendɛkpunli 14-15)

14-15. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛava yɛ mekɛ yɛali gyima kpalɛ ɛ? (Hibuluma 6:11, 12) (Eza nea nvoninli ne.)

14 Saa yɛfa yɛ mekɛ yɛyɛ Gyihova ɛhulolɛdeɛ na yɛmia agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee ye lɛ la anu a, ɛnee yɛlɛfa yɛ mekɛ yɛali gyima kpalɛ. (Dwɔn 14:21) Ɔwɔ kɛ ‘yɛgyinla kpundii, yɛsi pi, na dahuu yɛyɛ dɔɔnwo wɔ Awulae gyima ne anu.’ (1 Kɔl. 15:58) Saa yɛyɛ zɔ na yɛ ngoane fi yɛ sa anzɛɛ awieleɛ ne ba a, yɛnrɛnlu yɛ nwo ɛlɛ.​—Mat. 24:13; Wlo. 14:8.

15 Ɛnɛ, Gyisɛse ɛlɛkɔ zo ahile ye ɛdoavolɛma ne adenle yeamaa bɛabɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne nolo wɔ ewiade amuala. Gyisɛse ɛli ye ɛwɔkɛ zo. Ɔdua Gyihova ahyehyɛdeɛ ne azo ɔkile yɛ kɛzi yɛbabɔ edwɛkpa ne nolo, yɛɛ ɔmaa yɛnyia ninyɛne mɔɔ yɛhyia nwo amaa yɛahola yɛayɛ zɔ la. (Mat. 28:18-20) Saa yɛbɔ mɔdenle yɛka edwɛkɛ ne, yɛkilehile na yɛkɔ zo yɛsinza wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛkendɛ kɛ Gyihova bava ewiade ɛhye awieleɛ ne ara la a, ɛnee yɛlɛyɛ yɛ afoa nu ɛdeɛ. Saa yɛdi folɛdulɛ mɔɔ wɔ Hibuluma 6:11, 12 la azo a, yɛbahola yɛazɔ yɛ anyelazo ne anu ‘yɛahɔ awieleɛ.’​—Kenga.

16. Duzu a yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛbayɛ a?

16 Gyihova ɛkpa kenle nee mekɛ fɔɔnwo mɔɔ ɔbava yeazɛkye Seetan ewiade ne la. Saa kenle zɔhane dwu a, Gyihova bamaa ngapezo mɔɔ wɔ ye Edwɛkɛ ne anu la ara nu. Noko bie a yɛbade nganeɛ kɛ awieleɛ ne ɛlɛkyɛ somaa. Noko akee, Gyihova kenle ne ‘ɛnrɛha amozi!’ (Hab. 2:3) Yemɔti bɛmaa yɛbɔ kpɔkɛ kɛ, ‘yɛbahɔ zo yɛanlea Gyihova’ na ‘yɛahendɛ yɛ ngoanelielɛ Nyamenle ne.’​—Maeka 7:7.

EDWƐNE 139 Pɛ Ewiade Fofolɛ Ne Anwo Nvoninli

a Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kɛzi yɛbamaa yɛ nye ala ɛkɛ wɔ sunsum nu na yɛahɔ zo yɛazinza la anwo. Eza yɛbanwu kɛzi yɛbahola yɛanlea yɛ nwo boɛ nee kɛzi yɛbahola yɛava yɛ mekɛ yɛali gyima kpalɛ la.

b NVONINLI NWO EDWƐKƐ: (Anwuma) Agyalɛma bie ɛlɛtie amaneɛbɔlɛ. Nzinlii mɔɔ bɛkpɔnenle debiezukoalɛ la, bɛvale anwodozo bɛhanle mɔɔ bɛsuzu kɛ amaneɛbɔlɛ ne kile la bɛhilele awie mɔ. (Ɔ Bo) Agyalɛma bie ɛlɛtie neazo eku ne amaneɛbɔlɛ amaa bɛanwu ndelebɛbo fofolɛ mɔɔ yɛnyia ye wɔ Baebolo ngapezo nwo la. Bɛlɛfa mbuluku mɔɔ gyi Baebolo ne azo mɔɔ akɛlɛ nɔhavo ne ɛyɛ la bɛamaa awie mɔ.