1. ¿Imanispan Jesús discipulonkunata nirqan tukukuy p’unchaymanta?

 PISI p’unchaykunallaña Jesuspa wañupunanpaq kashaqtinmi tawa discipulonkuna payta tapurqanku: “Ima señalmi kanqa [...] kay tiempo tukukapunanpaqña kashaqtin”, nispa (Mat. 24:3). Paykunaqa yaqapaschá yachayta munasharqanku imaynatas judío runakunaq tiempon tukupunan karqan chayta. Jinan Jesusqa paykunata nirqan mana judío runakunaq tiempollanchu tukukunanta, aswanpas imaynatas kay tiempo tukukunanmantawan. Tukukuy p’unchaykunamanta rimaspan Jesusqa nirqan: “Chay p’unchaymanta chay horamantawanmi ichaqa mana pipas yachanchu, ni janaq pachapi angelkunapas ni Churipas, aswanpas janaq pacha Taytallan yachan”, nispa. Chaymantapas paykunatan yuyaycharqan: “Rijch’asqalla kashaychis”, “makilla kashaychis”, nispa (Mar. 13:32-37).

2. ¿Imaraykun ñaupa tiempopi cristianokuna makilla kashananku karqan?

² Ñaupa tiempopi cristianokuna salvakunankupaqqa makillan kananku karqan. Judío runakunaqa ch’usaqyachisqan kananku karqan, chaymi Jesusqa paykunata nirqan imakunatachus ruwananku karqan salvakunankupaq chayta. Nirqanmi: “Jerusalén llaqtata soldadokunawan muyuykusqa kashaqta rikuspaykichisqa, yachaychis ch’usaqyachisqa kanan tiempo qayllaykamusqanta”, nispa. Jesuspa nisqan jina, Jerusalén llaqtata soldadokunawan muyuykusqata rikuspan qatikuqninkunaqa orqokunaman ayqekunanku karqan (Luc. 21:20, 21). Jesuspa nisqanta kasukuqkunaqa manaraq Jerusalén thunisqa kashaqtinmi orqokunaman ayqekurqanku jinaspa salvakurqanku.

3. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis?

³ Noqanchispas tukukuy p’unchaykunapiñan tiyashanchis, chaymi ñaupa tiempopi cristianokuna jina allin yuyaywan  kausananchis; rijch’asqallataqmi kashananchispas. Kay tiemponchispin wakin profeciakunaqa junt’akushan. Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman allin yuyaywan chaykunata qhawarinanchispaq? Chaykunamantan kay yachachikuypi yachasunchis. Yachallasuntaqmi imaraykus noqanchis kikinchista allinta qhawarikunanchis chayta, imas yanapawasunman kay tukukuy p’unchaykunapi ama tiemponchista usuchinanchispaq chaytapas.

4. ¿Imaraykun allinpuni kanman kay tukukuy p’unchaykunapi imakunachus pasasqanta reparay?

⁴ Allintan reparananchis kay tukukuy p’unchaykunapi imaynatas Bibliaq willasqan profeciakuna junt’akushan chayta. Jesusqa kay tukukuy p’unchaykunapi imaymana pasananmantan willarqan, chaykunata rikuspan reparanchis kay pachaqa tukukunanpaqña kashasqanta (Mat. 24:3-14). Apóstol Pedropas kallpachawanchismi Bibliaq profeciankuna junt’akusqanta allinta reparananchispaq, chhaynapi allin iñiyniyoq kananchispaq (2 Ped. 1:19-21). Apocalipsis libropas khaynatan nin: “Kayqa Jesucristoq rikuchisqanmi, chaytan Diosqa payman encargasqa imakunachus yaqaña pasanqa chaykunata kamachinkunaman rikuchinanpaq”, nispa (Apo. 1:1). Chhaynaqa profeciakunaq junt’akusqanta yachayqa allinmi. Yaqapaschá chaykunamanta hermanonchiskunawanpas rimasunman.

5. ¿Imakunatan mana ruwananchischu profeciakunamanta rimaspa? (Kay parrafopaq fotokunata qhaway).

⁵ Jujkunawan profeciakuna imayna junt’akusqanmanta rimaspaqa manan comuntachu rimananchis. ¿Imarayku? Sichus chay profeciakunaq junt’akusqanmanta piensasqanchisman jinalla rimasunman chayqa iñiqmasikunatan t’aqanachishasunman. Yaqapaschá kay entero pachantinpi kamachikuqkuna ninkuman: “Kunanmantaqa thajmi kasunchis, allin waqaychasqan kasunchis”, nispa. Ichaqa chayta uyarispaqa manan ninanchispachachu “1 Tesalonicenses 5:3 willasqan profecian junt’akushan” nispaqa, aswanpas Diospa llaqtanpa nisqantan suyakunanchis. Sichus Diospa llaqtanpa willasqanman jinalla imatapas rimasunchis chayqa, yanapakusunmi iñiq t’aqapi juj yuyaylla kananchispaq (1 Cor. 1:10; 4:6).

6. ¿Imatan yachasunman 2 Pedro 3:11-13 textoq nisqanmanta?

⁶ (Leey 2 Pedro 3:11-13). Apóstol Pedron yanapawasunman allin yuyaywan profeciakunaq junt’akusqanta qhawarinanchispaq, paymi kallpachawanchis Diospa p’unchaynin chayamunanta makilla suyakunanchispaq. Ichaqa manan ima p’unchaychus ima horachus Armagedón guerra chayamunqa chay yuyaywanchu profeciakunaq junt’akusqantaqa qhawarinanchis. Aswanpas tiemponchista ama usuchispan “ch’uyata kausaq runakunan kananchis, Dios sonqo runakuna jinataqmi imatapas ruwananchis” (Mat. 24:36; Luc. 12:40). Chhaynaqa, Jehová Diosta munakusqanchisraykun tukuy imatapas allinta ruwananchispaq kallpachakunanchis, chaypaqqa noqanchis kikinchistan t’aqwirikunanchis imaynachus kashanchis chayta reparakunanchispaq.

7. ¿Imatan ruwananchis noqanchis kikinchista allinta qhawarikunanchispaq? (Lucas 21:34).

⁷ Jesusqa discipulonkunatan kallpacharqan kay tiempopi imachus pasashan chayta allinta reparanankupaq, ichaqa manan chayllatachu ruwananku karqan, aswanpas paykuna kikinkutan allinta qhawarikunanku karqan. Chay nisqantaqa sut’itan reparanchis Lucas 21:34 nisqanpi (leey Lucas 21:34). Chaypin Jesusqa paykunata nirqan: “Qankuna kikiykichista allinta qhawarikuychis”, nispa. ¿Imaynatan noqanchis  kikinchista qhawarikusunman? Chaypaqqa allintan reparananchis imakunas Diosmanta t’aqawasunman chayta, chaymantapas kallpachakunanchismi ama chaykunaman urmananchispaq. Chayta ruwaspan Diospa munakuynillanpi kasunchis (Prov. 22:3; Jud. 20, 21).

8. ¿Imanispan apóstol Pablo ñaupa tiempopi cristianokunata yuyaycharqan?

⁸ Apóstol Pablon ñaupa tiempopi cristianokunata kallpacharqan paykuna kikinkuta allinta qhawarikunankupaq. Chaymi Éfeso iñiq t’aqapi cristianokunaman qelqarqan: “Allintapuni qhawarikuychis imaynatachus kausashankichis chayta, amapuni mana yuyayniyoqkuna jinaqa kausaychischu, aswanpas yachayniyoq jinapuni kausaychis”, nispa (Efes. 5:15, 16). Satanasqa imaymanatan ruwan iñiyninchispi chiriyapunanchispaq. Chayraykun allinta reparananchis “imachus Jehová Diospa munaynin” chayta, chaymi yanapawasun Satanaspa trampankunaman ama urmananchispaq (Efes. 5:17).

9. ¿Imata ruwaspan Jehová Diospa munayninta reparasunman?

⁹ Bibliaqa manan juj listapiraqchu niwanchis imakunas Diosmanta t’aqawanchis chaytaqa. Chaymi imatapas allin yuyaywanpuni ruwananchis. Manaraq imatapas ruwashaspaqa allintan reparananchis ruwasqanchis Diospaq munayninman jinachus kashan icha manachus chayta. Chaypaqqa sapa kutillanmi Bibliata estudiananchis yuyaymanananchis ima. Sichus kallpachakusunchis Diospa munayninta allinta reparananchispaq chayqa “Cristoq yuyaynin yuyayniyoqmi kasunchis”. Manaña wakin ruwaykunapaq kamachikuykuna kanmanchu chaypas allin yuyaywanmi imatapas ruwasun (1 Cor. 2:14-16). Mayninpiqa Saqraq trampankunaqa fácil reparayllan, mayninpin ichaqa sasa reparay kanman, chayraykun allinta cuidakunanchis.

10. ¿Imakunamantan allinta cuidakunanchis?

¹⁰ ¿Imakunamantan allinta cuidakunanchis? Cristianokunaqa manan pitapas pujllapayananchischu, manan machananchiskamaqa ujananchischu, manan k’araq simikunataqa rimananchischu, manan mana Diosta serviq runakunawanqa juñukunanchischu, manataqmi maqanakuymanta ni qhelli ruwaykunamanta videokunatapas qhawananchischu (Sal. 101:3). Satanasqa chay trampakunawanmi urmachiyta munawanchis Jehová Diosmanta t’aqakunanchispaq (1 Ped. 5:8). Chaykunamantachus mana cuidakusun chayqa, sonqonchispin mana allin yuyaykuna saphichakunman, jujkunamantan envidiakuyta qallarisunman, llullakuyta qallarisunman, jujkunaq kaqninkunatan munapayayta qallarisunman, jujkunata cheqnikuyta qallarisunman, jatunchakuqman sinchi phiñakuqman iman tukupusunman (Gál. 5:19-21). Yaqapaschá chaykunaqa qallariypi mana reparaylla kanman, ichaqa pisi-pisimantan sonqonchispi saphichakuyta qallarinman. Chaykunaqa venenoyoq planta jinan kanman, jinaspa mana allin ruwaykunaman apawasunman (Sant. 1:14, 15).

11. ¿Ima trampamantan cuidakunanchis?

¹¹ Wakin trampakunaqa mana reparayllan kanman. Mana allin amigokunamanta rimasun, chaypaq kaypi yuyaykuy: Yaqapaschá llank’anaykipi juj compañeroyki mana Jehová Diospa testigonchu kanman, jinaspa testigokunata allinta qhawarichiyta munaspa sumaqta napaykuwaq, ima necesitasqanpipas yanapariwaq. Jinan paywan mijuyta qallariwaq, chaymantan ichaqa sapa p’unchayña paywan kuska mijushawaq. Chay compañeroykiqa yaqapaschá qhelli rimaykunamanta rimayta qallarinman. Qallariypiqa mana allinpaqmi chaytaqa qhawariwaq, tiempowanmi ichaqa manañan juchapaq jinañachu chaykunata qhawariwaq. Juj p’unchaymi llank’ana tukuyta paywan mijunaykipaq nisunkiman, qantaq ratulla paywan kuska riwaq, tiempowanqa pay jinan piensayta qallariwaq, chhaynapin mana reparakuspalla pay jina  kapuwaq. Jehová Diospa testigonkunaqa llapa runakunawanmi allinta apanakuyta munanchis, llapa runatapas respetowanmi qhawarinchis. Ichaqa, sichus paykunawan nishuta tiempota pasasunman chayqa paykuna jinan kapusunman (1 Cor. 15:33). Sichus Jesuspa nisqanta kasukusun, noqanchis kikinchistapas allinta qhawarikusun chayqa, manan Jehová Diosta mana serviq runakunawanqa nishutaqa juñukusunchu (2 Cor. 6:15). Aswanpas usqhayllan mana allin ruwaykunamanta karunchakusun.

12. ¿Imatan Jesuspa discipulonkuna ruwananku karqan manaraq kay pachaq tukukuynin chayamushaqtin?

¹² ¿Imatan ruwananku karqan Jesuspa discipulonkuna tukukuy p’unchaykama? Paykunaqa Jesuspa nisqantan kasukunanku karqan. Jesusmi paykunata nirqan: “Noqamanta willankichis Jerusalenpi, lliu Judeapi, Samariapi ima; kay pachaq k’uchunkunakamaraqmi chayankichis”, nispa (Hech. 1:6-8). Chay llank’ayqa jatun llank’aymi karqan, chaymi paykunaqa tukuy atisqankuta kallpachakunanku karqan Diosmanta willanankupaq, chhaynapi ama tiemponkuta usuchinankupaq.

13. ¿Imaraykun tiemponchista mana usuchinanchischu? (Colosenses 4:5).

¹³ (Leey Colosenses 4:5). Chaymantapas imayna kausasqanchista reparakunanchispaqqa allintan qhawarikunanchis imatachus tiemponchiswan  ruwashanchis chayta. Yuyarinanchismi Eclesiastés 9:11 nisqanta. Chaypin nin: “Mana allin tiempopas, ima mana allinpas llapamanmi qonqaylla chayamuwasunman”, nispa. Chaypi nisqanqa jinapunin, qonqaymi wañuypas taripawasunman.

14, 15. ¿Imakuna ruwaypin makilla kashananchis tiemponchista ama usuchinanchispaq? (Hebreos 6:11, 12; kay parrafopaq fotota qhaway).

¹⁴ Tiemponchista ama usuchinanchispaqqa Diospa munaynintan ruwananchis. Chaymantapas tukuy atisqanchistan ruwananchis payman astawan asuykunanchispaq (Juan 14:21). Biblian nin: “Qaqata sayaychis amataq kuyuriychischu, Señorpa llank’ananpi tukuy tiempo imaymanata ruwashaychis”, nispa (1 Cor. 15:58). Chay kamachikuytan kasukunanchis. Chaytachus kasukusun chayqa wañupusunmanña chaypas, kay pachaq tukukuyninña chayamunman chaypas, manan imamantapas pesapakusunchu. Aswanpas kusisqan kasun tukuy atisqanchista Diospaq ruwasqanchismanta (Mat. 24:13; Rom. 14:8).

¹⁵ Jesusqa sapa p’unchaymi noqanchiswan kashan, paymi pachantinpi Diosmanta willayta pusarishan. Chaymantapas Diospa llaqtanwanmi yachachiwanchis allin willaq kananchispaq, jinaspapas imaymanatan qowanchis allin yachachiq kananchispaq (Mat. 28:18-20). Chaymi noqanchisqa tukuy atisqanchista kallpachakunanchis Diosmanta willamunanchispaq yachachimunanchispaq ima, chaymantapas makillan kananchis Diospa p’unchaynin jamunankama. Jinaspapas Hebreos 6:11, 12 nisqantan kasukunanchis, “chhaynapin suyakuyninchisqa tukukuykama allinpuni kanqa” (leey Hebreos 6:11, 12).

16. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

¹⁶ Jehová Diosqa ñan tiempota churanña kay Saqraq kamachikusqan pachata tukuchinanpaq. Chay p’unchay chayamuqtinqa Bibliapi kaq llapa promesankunatan Jehová Diosqa junt’anqa. Yaqapaschá wakinninchisqa nishanchis: “Diospa p’unchayninqa jayk’aqraqchá chayamunqa”, nispa. Ichaqa Diospa p’unchayninqa “¡tiempollanpin chayamunqa!” (Hab. 2:3). Chhaynaqa, ¿imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis? Miqueas 7:7 nin: “Noqan ichaqa Jehová Diosllata suyakusaq, salvaqniy Diostan tukuy pacienciawan suyakusaq”, nispa. Arí, Jehová Diospa p’unchaynintaqa makillan suyakunanchis.