Yi enu ci yí le mɛ ji

Yi yi mɛnyɔwo tɔxu

ENUKPLAKPLA NYƆTA 9

Agbe Ci Mawu Na Eo Le Jeŋ Nɔ Eo

Agbe Ci Mawu Na Eo Le Jeŋ Nɔ Eo

“É yi mɛ yí mì kpɔ agbe le, yí mì kpɔ hwanhwan mìwotɔ le, yí mì le koɖi.”—EDƆ. 17:28.

EHAJIJI 141 Agbe Nye Nukunu

SUSU VEVI LƆ a

1. Lé mìwo gbe ve nɔ Yehowa doɔ?

 SƆƐ mɔ, ao xlɔ ɖeka sɔ axwe ɖeka nɔ eo. Vɔ ŋɖekatɔwo dahɛn le axweɛ nu, aŋɔ ciwo yí woshi nɔ exɔ lɔwo can dadahɛn. Ci ele ahan can ɔ, womɔ nɔ woasa axwe lɔɔ, woasɛ dɔla miliɔn nɛniɖe. Kankandojitɔɔ, axwe lɔ ajɔ ji nɔ eo yí alenɔ bu ni. Ahanke, Yehowa can na mì enuvevi ɖeka, eyi nyi agbe. Le nyɔnɔnwi mɛɔ, Yehowa dasɛ mɔ agbe mìwotɔ ve nɔ ye ci esɔ Eviɛ cu tafɛn do ta nɔ mì.—Ʒan 3:16.

2. Shigbe lé 2 Korɛntitɔwo 7:1 nui nɛ ɖe, nyi Yehowa jinɔ mɔ mìwo le waɔ?

2 Yehowa gbɔ yí agbe so. (Eha. 36:9) Apotru Pɔlu nya nyɔnɔnwi cɛ, eyi enu mɔ: “É yi mɛ yí mì kpɔ agbe le, yí mì kpɔ hwanhwan mìwotɔ le, yí mì le koɖi.” (Edɔ. 17:25, 28) Eyi taɖo esɔ gbe mɔ mìanu mɔ agbe nyi enu ci Mawu na mì. Éna mì ŋɖekpokpui ci mìʒan keŋ anɔ agbe, ɖo élɔn mì. (Edɔ. 14:15-17) Yehowa dewakɔ enujiŋwo yɛ keŋ nɔ mìakpɔtɔ anɔ agbe o. Éji mɔ mìwo le kpɔtɔ awakɔ enu ci ji mìkpe keŋ akpɔtɔ ale lanmɛsɛn mɛ yí akpɔtɔ asinkɔ. (Hlɛn 2 Korɛntitɔwo 7:1.) Nyi yí taɖo mìɖo awanɔ ci ji mìkpe yí akpɔtɔ ale lanmɛsɛn mɛ keŋ ale agbeɔ, yí lé mìawɛ doɔ?

AGBE CI WONA EO LE VE NƆ EO

3. Susu ɖeka ci yí taɖo mìɖo aje agbla mɔ mìanɔ lanmɛsɛn mɛɔ?

3 Susu ɖeka ci yí taɖo mìɖo aje agbla yí anɔ lanmɛsɛn mɛ yí nyi mɔ, ana yí mìatɛnŋ asɛn Yehowa koɖo mìwo nujikpekpewo pleŋ. (Maki 12:30) Mìji mɔ mìasɔ “[mìwoɖekiwo] koɖo agbe [mìwotɔ] sɔ jo ni shigbe avɔnsa kɔkwɛ ci yí a nya kpɔkpɔ nɔ Mawu ɛnɛ.” Eyi taɖo mìdewanɔ enu ciwo yí adahɛn nu le mìwo lanmɛsɛn nu o. (Rɔm. 12:1) Nɔ mìgbewa enuɖekpokpui can ɔ, mìdatɛnŋ akando ji keŋkeŋ mɔ, mìdavable kpɔ gbeɖe o. Vɔ mìwanɔ enuɖekpokpui ci ji mìkpe keŋ akpɔtɔ ale lanmɛsɛn mɛ, ɖo mìji mɔ mìadasɛ nɔ mìwo Da ci yí le jeŋkwi mɛ mɔ, agbe ci ena mì jeŋ nɔ mì.

4. Nyi Efyɔ Davidi ji mɔ yeawaɔ?

4 Efyɔ Davidi dre enu ci yí taɖo agbe ci Mawu ni ve ni mɛ ci enu mɔ: ‘Enywi ci yí le mɛ, nɔ ŋku yí yi yɔdu mɛɔ? Afizɔ atɛnŋ akanfu eoa? Átɛnŋ anu egbejinɔnɔ aotɔa?’ (Eha. 30:9) Etɛnŋ nyi mɔ, Davidi ŋwlɛ enyɔ cɛwo hwenu ekpɔtɔ hwɛɖeka yí aku. Vɔ éɖui mɔ, nɔ ye vlɛ yí le agbe duuɔ, yeakpɔtɔ akanfukɔ Yehowa. Kankandojitɔɔ, mì pleŋ mìji mɔ mìawɛ ahan.

5. Nɔ mìble alo mìshin can ɖe, nyi mìatɛnŋ awaɔ?

5 Edɔ̀lele koɖo shinshin atɛnŋ ana yí enu sugbɔ ɖewo ciwo mìwanɔ sa wawa avaglo mì. Ecɛ tɛnŋ wɛ mɔ, awa ɖeka nɔ mì yí mìaci ŋshishi mɛ. Vɔ ecɛ deɖo ana mìagbɔjɔ yí ami ebulele nɔ mìwoɖekiwo o. Nyi yí taɖoɔ? Ðo nɔ mìshin alo ble ɖeeɖe can ɔ, mìatɛnŋ akpɔtɔ akanfukɔ Yehowa shigbe lé Efyɔ Davidi wɛ nɛ. Ci mìnya mɔ, mìkpɔtɔ le veviɖe nɔ mìwo Mawu nɔ mìlé dɔ̀ alo mìshin can ɔ, efa akɔn nɔ mì sugbɔ! (Mt. 10:29-31) Eyi nɔ evajɔ mɔ mìku can ɔ, kpakpa sɔsɔ Yehowa mɔ yeafɔn mi. (Job 14:14, 15) Eyi taɖo ci mìle agbeɔ, mìji mɔ mìawakɔ enuɖekpokpui ci ji mìkpe keŋ akpɔtɔ anɔ lanmɛsɛn mɛ yí ale agbe.

ŊGBEWANƆ ENU CIWO YÍ ADO AFƆKU EO O

6. Nyi Yehowa jikɔ mɔ mìwo le wa nɔ mìɖukɔ nu alo nukɔ nuɔ?

6 Ci Bibla denyi lanmɛsɛnnyɔwo alo ŋɖuɖunyɔwo wema can ɔ, éxo nuxu sugbɔ nɔ mì so lé Yehowa kpɔnɔ lanmɛsɛnmɛnɔnɔ koɖo ŋɖuɖu nu do. Le kpɔwɛ mɛ, édo ŋsɛn mì mɔ, mìwo “le gbe enu ciwo” yí adahɛn nu le mì nu “wawa.” (Ŋun. 11:10, NWT) Bibla nu mɔ, mìwoŋgbenyi sukanuɖutɔ alo ahanumunɔ o, ɖo enu cɛwo wawa atɛnŋ adahɛn nu le mìwo lanmɛsɛn nu yí awu mì ŋtɔkpu. (Elo. 23:20) Yehowa jijiɛ mɔ mìwo le ɖunɔ mìwoɖekiwo ji, nɔ mìsɔkɔ gbeta so enu ci mìaɖu koɖo enu ci mìanu nu, sɔ kpe nɔ enu nɛni ci mìaɖu koɖo aha nɛni ci mìanu.—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Lé nukplamu ci yí le Elododo Wema 2:11 mɛ kpenɔdo mì nu, mìsɔnɔ gbeta nywiwo so mìwo lanmɛsɛn nuɔ?

7 Mìatɛnŋ adasɛ mɔ agbe ci Mawu na mì jeŋ nɔ mì sugbɔ, nɔ mìzannɔ tamɛbubu nujikpekpe mìwotɔ yí sɔ sɔnɔ gbeta nywiwo. (Eha. 119:99, 100; hlɛn Elododo Wema 2:11.) Le kpɔwɛ mɛ, mìawa ɖaŋ acannɔ enu ciwo mìaɖunɔ nywiɖe. Nɔ ŋɖuɖu ɖe jɔnɔ ji nɔ mì, vɔ mìnya mɔ nɔ mìɖui edɔ yí mìblenɔɔ, mìdegbeɖuini o. Mìgbedanasɛ mɔ mìnya ŋɖɛ, nɔ mìdɔnnɔ alɔn nywiɖe, tenɔ kanmɛ blaŋblaŋ, mɛ́nɔ le gbaza mɛ yí na mìwo xomɛ kpɔtɔ nɔnɔ mɛmiɖe.

TEKPƆ NƆ ŊGBEVAJE AFƆKU O

8. Yehowa jinɔ mɔ mìwo le wa enu ciwo yí adɔ mìdajenɔ afɔku o, lé Bibla dasɛ lé ecɛ le veviɖe ni doɔ?

8 Yehowa do ese nɔ Izraɛliviwo so lé woawɛ yí aglɔnnɔ ta nɔ wowoɖekiwo, nɔ woŋgbevajenɔ fɔku le axomɛ alo le wowo dɔwaxuwo o. (Hun. 21:28, 29; 2 Ese. 22:8) Nɔ mɛɖe denya gbɔxwe yí wu amɛ can ɔ, alɔzu ciwo yí ato le mɛ dafa di ɖeeɖe o. (2 Ese. 19:4, 5) Ese lɔ gbenu hɛnnɛ mɔ woadɔn to nɔ mɛɖe ci yí denya gbɔxwe yí wu evi ci yí wodekpɔ ji o. (Hun. 21:22, 23) Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo na yi mɛ kɔ gbawlɛɛ mɔ, Yehowa jinɔ mɔ mìwo le wa ci ji mìkpe keŋ nɔ mìŋgbeje afɔku o.

Lé mìatɛnŋ adasɛ do le nɔnɔmɛ cɛwo mɛ mɔ mìdonɔ bubu agbe nuɔ? (Kpɔ mamamɛ 9)

9. Nyiwo mìatɛnŋ awa nɔ mìŋgbeje afɔkuɔ? (Kpɔ foto lɔwo hɛnnɛ.)

9 Mìdanasɛ mɔ agbe ci Mawu na mì jeŋ nɔ mì, nɔ mìwanɔ enuwo nywiɖe le axomɛ koɖo dɔmɛ nɔ mìŋgbeje afɔku o. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ mìjikɔ asɔ enu ciwo yí atɛnŋ atɔ amɛ, aɖyiwuamɛnuwo alo cikenuwo dɔnŋkpeɔ, mìsɔnɔ wo da do finiwo yí wodavadahɛn nu le mɛɖe nu le o yí mìdanɔ wo do fini ɖeviwo datɛnŋ akpɔ wo le o. Mìkpɔnɔ mìwoɖekiwo ji nɔ mìdo zo do fiɖe, enu zozuwo le fiɖe alo mìzankɔ kulan dɔwanuwo yí mìdaso gbeɖe wo ɖɛ kpoŋ o. Nɔ mìnukɔ cike ɖe ci yí adɔ mìdatɛnŋ aku ehun o, mìnu aha ci yí dɔ mìdegbele mìwoɖekiwo mɛ nywiɖe o alo alɔn sɔsɔ mìɔ, mìdekunɔ ehun o. Nɛnɛke, mìdekpɔnɔ mìwo telefonuwo mɛ nɔ mìle ehun alo zokeke kukɔ o.

NƆ AWOBI ÐE JƆ LE AVOMƐ

10. Nyi mìatɛnŋ awa doŋkɔ gbɔxwe awobinu ɖe ajɔ koɖo le hwenu yí ejɔkɔɔ?

10 Hweɖewonuɔ, mìdetɛnŋ sun ji yí xenɔ emɔ nɔ afɔkuwo nɔ woŋgbejɔ do mì ji o. Awobi cɛ ɖewo yí nyi jɔjɔmɛfɔkuwo, dɔ̀bamɛ ɖe ci yí ato yí agbangban nu to afi sugbɔ koɖo ahwawo. Vɔ nɔ awobi cɛwo jɔɔ, mìatɛnŋ atekpɔ anɔ nywiɖe lé mìakpe ji do yí agan nɔ mìwa do enyɔ ciwo yí jumɛgawo nu ji, mɔ wo le so le fini enu lɔ jɔ le koɖo ese bu ciwo wodo ji. (Rɔm. 13:1, 5-7) Atɛnŋ anya wa mɔ mìadra do daɖɛ do afɔku ɖewo nu. Eyi taɖo mìɖo aɖo to enyɔ ciwo yí acɛkpakpa lɔ anu nɔ mì ci yí adɔ mìale gbesɔsɔ nɔ wovajɔ. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ mìtekpɔ yí ɖo eshi, ŋɖuɖu ciwo yí dadahɛn o alo cike ŋkɔtɔ ciwo mìatɛnŋ azan ɖɛɔ, awa nywi nɔ mì.

11. Nɔ dɔ̀bamɛ ɖe to yí gbangban nu le fini yí mìle ɖe, nyi mìɖo ale gbesɔsɔ yí awaɔ?

11 Nɔ dɔ̀bamɛ ɖe to yí gbangban nu le fini yí mìle ɖe, nyi mìɖo awaɔ? Mìɖo awa do enyɔ ciwo yí jumɛgawo nukɔ nɔ mì ji shigbe ashiklɔklɔ, ese ciwo yí woado kuso azɔgenɔnɔ nɔ amɛ nu, asɔ enu cɔn ŋɔci koɖo enu yí anɔ azɔge nɔ amɛwo na nɔ hwenu ɖe ji. Nɔ mìwanɔ do ese cɛwo ji blaŋ ɔ, mìdadasɛ mɔ agbe ci Mawu na mì jeŋ nɔ mì sugbɔ.

12. Lé gɔnmɛɖose ci yí le Elododo Wema 14:15 mɛ kpenɔdo mì nu, mìnyanɔ enyɔ ciwo ji mìakando alo ciwo ji mìdakando nɔ afɔku ɖe jɔɔ?

12 Hweɖewonu nɔ afɔku ɖe jɔɔ, mìwo xlɔwo, mìwo xwexatɔwo, alo hlajio koɖo televiʒiɔn ɖewo tɛnŋ nunɔ enyɔ ciwo yí denyi nyɔnɔnwi o so enyɔ lɔ nu. Mìdakando “enyɔ ɖekpokpwi” ci mìse ji o, vɔ mìɖo aɖo eto enyɔ ciwo yí jumɛgawo koɖo dotowo nu, ciwo nu kankandoji le. (Hlɛn Elododo Wema 14:15.) Edɔjikpɔha lɔ koɖo alɔjedɔjikpɔgbɛwo donɔ gbla veviɖe keŋ jinɔ nyɔnɔnwinyɔwo gbɔxwe yí ana emɔdasɛnamɛ so lé woawa bɔbɔwo koɖo kunuɖeɖedɔ lɔ nu. (Ebre. 13:17) Nɔ mìwanɔ do wowo mɔdasɛnamɛwo jiɔ, mìaglɔn ta nɔ mìwoɖekiwo koɖo mɛbuwo yí ale nywiɖe. Ahanke agbena yí amɛwo asɔ ŋkuvi nywi akpɔ Yehowa Kunuɖetɔwo nɛ.—1 Piɛ 2:12.

DRA DO ÐƐ NƆ ŊGBEDO EHUN O

13. Lé mìdanasɛ do mɔ agbe ci Mawu na mì ve nɔ mì nɔ wova mɔ woado ehun nɔ mìɔ?

13 Wojeshi Yehowa Kunuɖetɔwo ɖɛ mɔ, wokpɔnɔ ehun mɔ yɛnyi enukɔkɔɛ. Mìwanɔ do Yehowa se kudo ehun nu yí gbenɔ mɔ wodado ehun nɔ mì o, nɔ dɔ̀lelenyɔwo va le avomɛ can. (Edɔ. 15:28, 29) Vɔ ecɛ dedasɛ mɔ mìjinɔ mɔ mìaku o. Ewaɖeɔ, agbe ci Mawu na mì le veviɖe nɔ mì. Mìjinɔ doto ciwo yí alɔn mɔ yewoayɔ dɔ̀ nɔ mì nywiɖe yí wodado ehun nɔ mì o.

14. Lé mìawɛ yí aɖe bleble sɛnŋsɛnŋ ɖekatɔwo kpɔtɔɔ?

14 Nɔ mìwanɔ enu ciwo mìnu le nyɔta cɛ mɛ yí sɔ lenɔ bu nɔ mìwoɖekiwoɔ, taŋfuin mìaɖe bleble sɛnŋsɛnŋ ɖekatɔwo kpɔtɔ yí davaʒan mɔ woawa edɔ nɔ mì o. Eyi nɔ mìle lanmɛsɛn mɛ nywiɖeɔ, nɔ evaʒan mɔ woawa edɔ nɔ mì can ɔ, mìakpɔ mìwoɖekiwo mɛ blaŋ. Nɔ mìlenɔ bu nɔ mìwo xomɛ koɖo mìwo dɔwaxuwo nɔ woale nywiɖe keŋ nɔ mɛɖe ŋgbevaje afɔku o yí wanɔ do emɔzɔnzɔn sewo jiɔ, taŋfuin mìaɖe afɔku ɖekatɔwo kpɔtɔ yí davaʒan mɔ woawa edɔ nɔ mì duudan o.

Ci agbe ci wona mì ve nɔ mìɔ, mìdonɔ alɔ DPA alo Pas de sang wema lɔ mɛ yí hinni gashiagamɛ (Kpɔ mamamɛ 15) d

15. (a) Nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ mìado alɔ wema mɛ yí anu lé woada edɔ̀ nɔ mì do daɖɛɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.) (b) Shigbe lé eze le video lɔ mɛ nɛ ɖe, lé mìawɛ yí asɔ gbeta so ehun nyɔwo nuɔ?

15 Ci agbe ci wona mì jɔ eji nɔ mìɔ, eyi taɖo mìŋwlɛnɔ lé mìji mɔ wo le da edɔ̀ nɔ mì do wema ɖeka ji yí hinni do mìwoɖekiwo nu gashiagamɛ. b Le wema cɛ mɛɔ, mìsɔnɔ gbeta so ehun koɖo edɔ̀dada mɔnu ɖewo nyɔwo nu. Èdo alɔ wema cɛ mɛ ɖɛ vɔa? Ŋgbenunuɔ mɔ esɔ nawɛ esɔ nawɛ o, wɛ zeɖeka. Nɔ mìwɛ ɖɛɔ, akpedo mì nu woayɔ dɔ̀ nɔ mì blaŋ yí mìdavaguguɔ gamɛ yí avadɔndɔn enyɔ koɖo dotowo so lé woada edɔ̀ nɔ mì nu o. Ecɛ agbekpedo dotowo nu yí wodavasɔ dɔ̀damɔnu ɖe, da edɔ̀ nɔ mì ci yí adahɛn nu le mì nu o. c

16. Nɔ mìdenya lé mìawɛ yí ado alɔ DPA alo Pas de sang wema lɔ mɛ ɖe, lé mìawɛ doɔ?

16 Nɔ mìnyi jajɛ alo agan le mì nu nywiɖe can ɔ, mìtɛnŋ vaje afɔku ɖe alo alé dɔ̀ le avomɛ. (Ŋun. 9:11) Eyi taɖo anyɔ mɔ mìado alɔ DPA alo Pas de sang wema lɔ mɛ ɖɛ. Nɔ denya lé àdo alɔ wema cɛ mɛ do ɖɛɔ, biɔ ao hamɛmɛshinshinwo nɔ woakpedo eo nu. Wojeshi enu sugbɔ so wema cɛ nu, vɔ de wowo yí asɔ gbeta do enu nɔ eo o. Eoŋtɔ yí asɔ gbeta lɔ. (Gal. 6:4, 5) Vɔ woakpedo eo nu namɔŋje enyɔ lɔwo mɛ nywiɖe gbɔxwe ado alɔ yi mɛ.

WA NU LE DREDRENU

17. Lé mìadasɛ do mɔ mìwanɔ nu le dredrenu le lanmɛsɛn nyɔwo mɛɔ?

17 Enu ciwo mìkpla le Bibla mɛ nu yí mìkpɔnɔ do gbɔxwe yí sɔnɔ gbeta so mìwo lanmɛsɛn koɖo lé woada edɔ̀ nɔ mì do nu. (Edɔ. 24:16; 1 Tim. 3:9) Nɔ mìsɔkɔ gbetawo yí xokɔ nuxu so nu koɖo mɛbuwoɔ, anyɔ mɔ mìawa do gɔnmɛɖose ci yí le Filipitɔwo 4:5 mɛ ji. Énu mɔ: “Amɛshamɛ le nya mɔ mí nyi [enugɔnmɛsetɔwo].” Nɔ mìnyi enugɔnmɛsetɔwo yí wanɔ nu le dredrenuɔ, mìdabunɔ tamɛ kpɔ ɖoɖu so lanmɛsɛnmɛnɔnɔ mìwotɔ nu o yí mìdaʒin mìwo susuwo do mɛbuwo ji hɛnnɛ o. Mìlɔn mìwo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnuwo yí gbebunɔ wo, nɔ gbeta ciwo yí wosɔ gbeto akpo nɔ mìwo tɔ can.—Rɔm. 14:10-12.

18. Lé mìadasɛ do mɔ agbe ci wona mì jeŋ nɔ mìɔ?

18 Mìdanasɛ nɔ Yehowa, Mɛ ci yí na agbe mì mɔ, enu ci ewa nɔ mì jeŋ nɔ mì, ci mìlenɔ bu nɔ mìwo gbe yí gbewanɔ enu ci ji mìkpe nɔ Yehowa. (Enyɔ. 4:11) Le kakacɛ mɛɔ, mìlenɔ dɔ̀ yí gbejenɔ fɔkuwo. Vɔ de enu ci mìwo Watɔ lɔ jikɔ nɔ mì sa nɛ o. Le majinjinɖe mɛɔ, ána mì agbe mavɔ ci mɛ yí eku koɖo vevisese dagbele o. (Enyɔ. 21:4) Vɔ gbɔxwe hwenɔnu aɖoɔ, anyɔ sugbɔ mɔ mìale agbe yí asɛn mìwo Da amɛlɔntɔ, Yehowa!

EHAJIJI 140 Agbe Mavɔ Azɔ!

a Enyɔta cɛ akpedo mì nu yí agbe ci Mawu na mì ajejeɛŋ nɔ mì doji. Mìakpɔ enuŋtɔŋtɔ ɖewo ciwo mìawa keŋ akpɔtɔ anɔ lanmɛsɛn mɛ yí ale nywiɖe nɔ fɔku ɖe jɔ koɖo lé mìawɛ nɔ fɔku ciwo yí danahɛn nu le amɛ nu aɖe kpɔtɔ. Mìagbexo nuxu so enu ciwo yí mìɖo awa yí adra do daɖɛ nɔ dɔ̀lelenyɔwo va le avomɛ yí eʒan mɔ mìayi dotoxwe.

b Wema lɔ ke wogbeyɔnɔ mɔ DPA alo Pas de sang.

d FOTO MƐ ÐEÐE: Nɔviŋsu lɔ dokɔ alɔ DPA alo Pas de sang wema yitɔ mɛ yí hinni gashiagamɛ.