1. Bushe Yehova amona shani ubumi?

 ELENGANYENI ukuti cibusa wenu amupeela ing’anda. Nomba iyi ng’anda penti yalikubuluka kabili ilaloka. Te mulandu ne fyo yaba, iyi ng’anda kuti baishitisha pa mutengo uukalamba. Ukwabula no kutwishika kuti mwatasha sana pa ng’anda bamupeela kabili kuti mwalaisunga bwino. Na ifwe Yehova alitupeela ubupe ubwacindama, e kutila ubumi. Na kuba, Yehova alilangile ifyo acindika ubumi bwesu ilyo atupeele Umwana wakwe uwaishiletufwila.—Yoh. 3:16.

2. Ukulingana na mashiwi yaba pali 2 Abena Korinti 7:1, finshi Yehova enekela ifwe ukulacita?

² Yehova e Ntulo ya mweo. (Amalu. 36:9) Umutumwa Paulo alishibe ici cishinka. Atile: “Pantu e walenga ukuti tube no mweo, ukuti tule-enda no kuti tubeko.” (Imil. 17:25, 28) Kanshi kuti twatila ubumi bupe ubo Lesa atupeela. Yehova alatupeela fyonse ifyo tukabila pa kuti tube no bumi. (Imil. 14:15-17) Nomba Yehova tatupususha mu cisungusho, lelo afwaya twaesha apo twingapesha ukucita ifingalenga twaba no bumi ubusuma, kabili twatwalilila ukumubombela. (Belengeni 2 Abena Korinti 7:1.) Mulandu nshi tulingile ukuibikilishishako pa kuti tube no bumi ubusuma kabili tutwalilile ukuba no mweo? Kuti twacita shani pa kuti tube no bumi ubusuma kabili tutwalilile ukuba no mweo?

3. Mulandu nshi umo uwacindama uo tulingile ukulacitila ifingalenga twaba no bumi ubusuma?

³ Cimo ico tulingile ukubela no bumi ubusuma, ni pa  kuti tulebombela Yehova ukufika apo twingapesha. (Marko 12:30) Apo tufwaya ukuti tuletuula “imibili [yesu] nge lambo ilituntulu, ilyasanguluka, ilingapokelelwa kuli Lesa,” tatucita ifintu ifingalenga twalwala. (Rom. 12:1) Nomba te mulandu ne fyo twingaibikilishako pa kuti tube no bumi ubusuma, limo kuti twalwala. Na lyo line, tulaicingilila pa kuti tube no bumi, pantu tufwaya ukulanga Shifwe wa ku muulu ukuti tulatasha pa bupe ubo atupeela, e kutila ubumi.

4. Cinshi ico Imfumu Davidi yalefwaisha ukucita?

⁴ Imfumu Davidi yalilondolwele ico yaletashisha Lesa pa bumi ubo atupeela, yatile: “Bunonshi nshi buli mu mulopa wandi ilyo natentemukila mu nindi? Bushe ulukungu kuti lwamulumbanya? Bushe kuti lwasosa pali bucine bwenu?” (Amalu. 30:9) Davidi alembele aya amashiwi nalimo ilyo ali mupepi no kufwa. Lelo talefwaya ukufwa pa kuti engatwalilila ukulumbanya Yehova. Ukwabula no kutwishika, bonse tufwaya ukuba no mweo pa kuti tutwalilile ukulumbanya Yehova.

5. Finshi ifyo twingacita nangu ca kuti natulwala nelyo natukota?

⁵ Pa mulandu wa kulwala nelyo ukukota, nalimo te kuti tulebomba nge fyo twalebomba kale. Ici kuti calenga twafuupuka nelyo twalaumfwa ububi. Na lyo line, tatufwile ukuleka ukuisakamana. Cinshi twalandila ifi? Nangu ca kuti twakota nelyo twalwala, kuti twalumbanya Yehova nge fyo Imfumu Davidi yacitile. Ukwishiba ukuti twalicindama kuli Lesa na lintu tulwele nelyo twakota, kulatusansamusha. (Mat. 10:29-31) Nangu twafwa, akatubuusha. (Yobo 14:14, 15) Kanshi ilyo tuli aba mweo, tufwile ukutwalilila ukulasakamana ubumi bwesu.

6. Bushe Yehova afwaya tulecita shani ilyo tuletontonkanya pa kulya no kunwa?

⁶ Nangu ca kuti Baibolo te citabo umo balemba ifyo twingacita pa kuti tube no bumi ubusuma, nelyo ifyo tulingile ukulya ne fyo tatulingile ukulya, ilatweba ifyo Yehova amona ifi fintu. Ku ca kumwenako, ilatweba ukutaluka ku fyabipa ifingonaula umubili wesu. (Luk. Mil. 11:10) Baibolo itila tatulingile ukulaliisha nelyo ukulanwesha ubwalwa, pantu ukucita ifi kuti kwaonaula ubumi bwesu nelyo fye ukutwipaya. (Amapi. 23:20) Yehova afwaya tuleilama ilyo tuletontonkanya pa bwingi bwa fya kulya twalalya e lyo ne fyo twalanwa.—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Bushe ukufunda ukwaba pa Amapinda 2:11 kuti kwalenga shani twalasalapo bwino ifya kucita ifingalenga twaba no bumi ubusuma?

⁷ Nga tulepingula bwino pa fintu ninshi tuletasha pa bumi ubo Lesa atupeela. (Amalu. 119:99, 100; belengeni Amapinda 2:11.) Ku ca kumwenako, tulanga ukuti tulapingula bwino pa fintu nga tuletontonkanya pa fya kulya ifyo tulingile ukulya. Nga ca kuti kwaliba ifya kulya ifyo twatemwa nomba filatulwalika, kuti cawama ukukanafilya. Na kabili tulalanga ukuti tulapingula bwino pa fintu nga tulelaala ama-awala ayalinga, nga tuletukusha umubili lyonse, nga tulesunga imibili yesu iya busaka e lyo na mayanda yesu.

8. Finshi Baibolo itusambilisha pa fyo Yehova amona ukuicingilila ku fingaleta amasanso?

⁸ Mu Mafunde ayo Yehova apeele abena Israele mwali na mafunde ayali no kubacingilila ku masanso ayengacitika pa ng’anda nelyo ilyo balebomba. (Ukufu. 21:28, 29; Amala. 22:8) Umwina Israele nga aipaya umwina  Israele munankwe ukwabula ukwishiba, wali mulandu uukalamba. (Amala. 19:4, 5) Amafunde yalandile ukuti abantu nga baipaya umwana uushilafyalwa ukwabula ukwenekela, bali no kubakanda. (Ukufu. 21:22, 23) Amalembo yalangilila ukuti Yehova afwaya tuleicingilila ku fingaleta amasanso.

9. Finshi tulingile ukucita pa kuicingilila ku fingaleta amasanso? (Moneni ne fikope.)

⁹ Nga tuleicingilila ku masanso ilyo tuli pa ng’anda na ku ncito, tulalanga ukuti tulatasha pa bumi ubo Lesa atupeela. Ku ca kumwenako, ilyo tulepoosa ifintu ifyatwa, imiti ya kwipailako utushiishi ne miti tunwa, tufwile ukufipoosa ukulingana na mafunde yalanda pa kupoosa ifisooso. Kabili tufwile ukufisungila uko abana abanono bashingafisanga. Na kabili ilyo twakosha umulilo, ilyo tulekafya amenshi, nelyo ilyo tulebomfya ifipe ifibomfya amalaiti, tatufisha fye ukwabula uwa kufimona pantu kuti fyaleta amasanso. Tatwensha motoka nga ca kuti natunwa umuti uwingatukola, natunwamo ubwalwa, nelyo natumfwa utulo. Na kabili tatwikata foni ku minwe ilyo tule-ensha.

10. Finshi twingacita ilyo ubusanso tabulacitika, kabili finshi twingacita nga ca kuti ubusanso bwacitika?

¹⁰ Limo te kuti tucilikile ifyabipa ukucitika. Te kuti tucilikile amasanso ayakalamba, amalwele nelyo ifimfulunganya ukucitika. Lelo ifya musango uyu nga fyacitika, kuti twapusuka nga ca kutila twaumfwila ifyo abalashi batweba ukukonka pa kufulumuka, e lyo na fimbi ifyo bengatweba ukucita. (Rom. 13:1, 5-7) Kuti twaipekanishisha ku masanso ilyo tayalacitika. Kanshi tufwile ukukonka ifyo abalashi baletweba pa kuti tuicingilile kuli aya masanso. Ku ca kumwenako, kuti twasungako amenshi, ifya kulya ifishingonaika bwangu, nelyo fimo ifyo twingabomfya nga ca kuti twaicena.

11. Nga kwaba ubulwele ubwambukila, cinshi ico tulingile ukucita?

¹¹ Finshi twingacita nga kwaba ubulwele ubwambukila ku ncende twikala? Tufwile ukumfwila ifyo abalashi batweba pamo nga ukusamba ku minwe, ukutalukana, ukufwala akasalu kakufimba pa mona na pa kanwa e lyo no kwikala fweka pa nshita imo. Nga tulecita ifi tulanga ukuti tulatasha pa bumi ubo Lesa atupeela.

12. Bushe ishinte lye funde ilyaba pa Amapinda 14:15, kuti lyalenga shani twalasala ifyebo ifyo tulingile ukumfwa ilyo kuli ubusanso?

¹² Nga kwacitika ubusanso kuti twatendeka ukumfwa amalyashi ayashili ya cine pa ficitike ku fibusa fyesu, ku bena mupalamano, nelyo na pa milabasa. Mu nshita ya “kutetekela fye fyonse” ifyo twaumfwa, tulingile ukulakutika ku fyo ubuteko nelyo badokota baletweba ukucita. (Belengeni Amapinda 14:15.) Ibumba Litungulula e lyo na ba pa ma Bethel, balashininkisha ukuti nabakwata ifyebo ifya cine ilyo bashilaeba ifilonganino pa fyo balingile ukucita pa kulongana e lyo na pa kulabila imbila nsuma. (Heb. 13:17) Nga tuleumfwila ifyo baletweba, tukaicingilila kabili tukacingilila na bambi ku masanso. Na kabili tukalenga abantu bakaletontonkanya ifisuma pa Nte sha kwa Yehova.—1 Pet. 2:12.

13. Tulanga shani ukuti twalicindika ubumi nga tuleumfwila ifunde lya kwa Yehova ililanda pa mulopa?

¹³ Abantu abengi baishiba ukuti Inte sha kwa Yehova basumina ukuti umulopa wa mushilo. Tulakaana ukutubikamo umulopa na lintu tulwele ukwabula ukwenekela, pantu tulomfwila ifunde lya kwa Yehova ililanda pa mulopa. (Imil. 15:28, 29) Nomba nga twakaana ukutubikamo umulopa, te kutila ninshi tulefwaya ukufwa. Lelo ni co twalicindika ubumi ubo Lesa atupeela. Tulafwayako badokota abengatundapa bwino ukwabula ukubomfya umulopa.

14. Finshi tulingile ukucita pa kuti tuicingilile ku masanso ayengalenga batulepula?

¹⁴ Nga ca kuti tulecita ifyo twasambilila muli cino cipande, e kutila ukulasakamana ubumi bwesu nalimo te kuti tulwale ica kuti balakabila no kutulepula, nelyo ukulwala amalwele ayakalamba. Nga tuli no bumi ubusuma tukapola bwangu nga batulepula. Nga tuleicingilila ku fingaleta amasanso pa ng’anda e lyo na pa ncito kabili tulekonka na mafunde ya pa musebo ilyo tule-ensha imyotoka, te kuti tube mu busanso ubwingalenga bafwaya ukutulepula.

15. (a) Mulandu nshi tulingile ukulembela bwino kardi ya mulopa no kulaisenda konse uko tuleya? (Moneni ne cikope.) (b) Nga fintu balangilile muli vidio, bushe kuti twasalapo shani ifyo bengatundapa ukwabula ukubomfya umulopa?

¹⁵ Pa mulandu wa kuti twalicindika ubumi, tulalemba kardi ya mulopa kabili tulaisenda  konse uko tuleya. b Muli iyi kardi e mo tulemba ukuti te kuti tusumine ukutubikamo umulopa. Kabili e mo tulemba ne fyo tulefwaya bakonke pa kutundapa e lyo ne fyo tushilefwaya bacite ilyo baletundapa. Bushe mwalilemba bwino kardi yenu iya mulopa, nelyo kuliko mumo umo mulekabila ukwalula? Nga tamwacita ifi, lembeni lelo line. Nga ca kuti natulemba kardi ya mulopa kuti calenga batundapa bwangu, pantu te kuti tulepoosa inshita iikalamba ukulalanshanya na badokota pa fyo bafwile ukutundapa. Na kabili kuti calenga ukuti ilyo baletundapa tababomfeshe umuti nelyo ukubomfya inshila imo iingalenga twalwalilako. c

16. Kuti twacita shani nga ca kuti tatwishibe ifya kulemba kardi ya mulopa?

¹⁶ Te mulandu no kuti tuli baice nelyo twaliba no bumi ubusuma, bonse fye amasanso kuti yatucitikila kabili kuti twalwala. (Luk. Mil. 9:11) Kanshi nacicindama sana ukulemba kardi ya mulopa. Nga ca kuti tamwishibe bwino ifya kulemba ii kardi, kuti mwaipusha baeluda mu cilonganino mwaba. Balesha na maka ukwishiba ifya kulemba kardi ya mulopa.  Na lyo line, tabakamusalilepo ifyo balingile ukumundapa, ni mwe mufwile ukusalapo. (Gal. 6:4, 5) Baeluda bakamwafwa ukwishiba bwino ifyo musalilepo e lyo ne fyo mwingalemba ifyo musalilepo pali kardi ya mulopa.

17. Kuti twalanga shani ukuti tatupampamina fye pa cintu cimo ilyo tulesalapo ifya kucita pa kuti batundape?

¹⁷ Tulabomfya ifyo tusambilila mu Baibolo ilyo tulesalapo pa fyo tufwile ukucita pa kuba no bumi ubusuma, e lyo na lintu tulesalapo ifyo bafwile ukutundapa. (Imil. 24:16; 1 Tim. 3:9) Ilyo tulesalapo ifya kucita kabili tulefwaya no kwebako bambi ifyo tusalilepo, tufwile ukwibukisha amashiwi ayaba pa Abena Filipi 4:5 ayatila: “Lekeni abantu bonse beshibe ukuti muli ba mutembo.” Nga tulekonka aya mashiwi tatwakalesakamana sana pa bumi, kabili tatwakalepatikisha na bantu bambi ukuti basalepo ukulingana ne fyo tuletontonkanya ukuti e fyo tufwile ukucita. Twalitemwa bamunyinefwe na bankashi nangu ca kuti ifyo basalapo ukucita nafipusana ne fyo twingasalapo.—Rom. 14:10-12.

18. Kuti twalanga shani ukuti tulatasha pa bumi ubo Lesa atupeela?

¹⁸ Tulanga ukuti tulatasha Yehova uwatupeele ubumi nga tulebucingilila, kabili nga tulemubombela na maka yesu yonse. (Ukus. 4:11) Pali ino nshita twakulalwala no kukwata amasanso. Lelo ifi te fyo Kabumba wesu alefwaya ukuti tuleikala. Nomba line ali no kufumyapo ubukali ne mfwa kabili ali no kutupeela umweo wa muyayaya. Lelo pali ino nshita tufwile ukulatasha pa fyo tuli abomi ne fyo tulebombela Shifwe wa ku muulu Yehova, uwatutemwa sana.