A ke été

A ke minlô medzô

AYEGHLE 9

Dzinghane é das ye éning Nzame a nga ve mina

Dzinghane é das ye éning Nzame a nga ve mina

« Ngalane ñe, bi ne, bi bele éning bia fonghane fe »—BISÈ MINTÔL 17:28.

ZA 141 Akengha ye éning

AKIGHE BES a

1. Nté mbé éning dèè é ne éban akal Jehôva ?

 TAMANE simane naa mvuiñ dzenan da ve mina n’nôm cuadro nge ki tableau ve daa, a too édedèè tang nden, a too fe édedèè mbeng. Ve, a suma dzimle nsin, a bele metoan ye ayôm meveng. Amben boan bikop bité, ba dzô naa cuadro té a ke be millones de dólares. Bebela a ne naa, mia ye bira dzing ya kame cuadro té. Aval daa fe, Jehôva a lere nté mbé éning dèè é ne éban akal dèñ, éé ve é Moan wèñ ane ntang akal dèè—Jean 3:16.

2. Ane nten 2 Becorinthien 7:1 da lere de, za dzam Jehôva a yane naa bi bo ?

2 Jehôva éñe a ne Tsîn éning (Bya 36:9). Ntôl Pablo a nga yebe bebela té éyong a nga dzô naa : « Ngalane ñe bi ne, bi bele éning, bia fonghane fe » (Bisè mintôl 17:25, 28). Ya dzam té, éde bi ne dzô ya mebun mesese naa, éning dèè é ne é das da so ébe Nzame. Ya édzing, a ve bia é dzam bia yi naa bi tsini naa bia ning (Bisè mintôl 14:15-17). Ve, Jehôva aa belane ki akengha naa a baghle éning dèè. Ndaane de, a yane naa bi baghle mvoa ya nsôn ya nsisim wèè aval da dang mbeng (A lang 2 Becorinthien 7:1). Amu dzé bia yiène kame é mvoa ya nsôn ya éning dèè ? Aval avé bi ne de bo ?

YENGHE DAS YE ÉNING ANE MÔRA DZAM

3. Akalgha évoo évé bi bele naa bi dzeng naa bia baghle é mvoa ya nsôn dèè ?

3 Akalgha évoo ye amu dzé bia dzeng naa bi baghle é mvoa ya nsôn dèè, é ne amu bia kômô sèhane Jehôva aval da dang mbeng (Marc 12:30). Bia kômô ve Jehôva « meñuu mèè ane atunegha é ne ntetèè, nfufup ye édi Nzame a ne yebe, » éde bia saalé é mam mesese bia yem naa, me ne ndaman é mvoa ya nsôn dèè (Bero. 12:1). Bebela a ne naa, bi ne bo é mam mesese bi ne bo, ve déé se ki ve naa bi taa koan. Amben éde, bia bo abim sese bi ne bo naa bi lere Ésaa wèè a ne a dzôp été naa bia dzing é das ye éning a nga ve bia.

4. Za dzam kéza David a nga kômô bo ?

4 Kéza David a nga lere amu dzé a dzing é das ye éning Nzame a nga ve ñe, éyong a nga tsili naa : « Za éban awu dam é ne bele, ye naa me ñii a song ôsi ? Ye mbulghu wa ye wô lughu ? Ye da ye kanghle é sôsôe duè ? » (Bya 30:9) Éyong ézing David a nga tsili bifiè bité bebèñ memangha me ye éning dèñ. Ve, a mbe a bele nkômane ya tsini naa a ning ayap nfa ye naa, a ke ôsu ye lughu Jehôva. Kaa bisô, bia besese bi bele nkômane té ôvoo.

5. A fang bo naa, bi ne min’nôm nge ki naa bia koan, za dzam bi ne bo ?

5 Nge bia koan nge ki naa bi ntoo min’nôm, dzam té é ne ve naa, bi taa bo é mam bi nga bo metam ô mvus. Bi ne wôrane ôlun ye tobe biwiñ. Ve, bia yiène tsini naa bia bo é dzam da dang mbeng nfa ye naa bi kale bia bebién. Amu dzé ? Amu naa, a fang bo naa bi ntoo min’nôm nge ki naa bia koan, bi ngene ve Jehôva ôlugu aval ane kéza David a nga bo de. Ke é ne mbeng a wokh naa Nzame a dzing bia amben bikop bi bele nga ! (Mat. 10:29-31) Amben bia wu, a bele nkômane ye naa, a wôme bia (Job 14:14, 15). Éde, nté sese bi ngene bi tèè, bia kômô bo é dzam sese bi ne bo naa bi kam é mvoa ya nsôn dèè ya bining biè.

MINE TAA BO É MAM ME NE MIA DZUGHU

6. Za dzam Jehôva a kômô naa bi bo nfa ndziane ya n’ñuane mewokh ?

6 Amben Bible éé se ki abakh ya nda biang nge ki abakh da lere aval bia yiène dzi, a lere ôsimane Jehôva nfa mam meté. Éfônan, a sakh bia naa, bi saalé « é mam me ne dzughu » me ne ndamane meñuu mèè (Eccl. 11:10). Bible a kili naa bi dzi kaa benié ya fuène meyokh, amu naa mam meté mebèñ me ne wiñ (Mink. 23:20). Jehôva a yane naa, bi djié meñuu mèè éyong bia ñong nkighane nfa dzé, ya abim avé bia dzi nge ki a ñu—1 Becor. 6:12 ; 9:25.

7. Aval avé melepgha bia kôan mo nten Minkana 2:11 ma vole bia a ñong mbemba minkighan nfa ye é mvoa ya nsôn dèè ?

7 Bi ne ñong minkighane mia lere naa, bia bira dzing é das ye éning Nzame a nga ve bia, éyong bia yem belane ôtemgha wèè (Bya 119:99, 100 ; a lang Minkana 2:11). Éfônan, bia lere naa, bia yem belane ôtemgha wèè, éyong bia yem top é dzôm bia ye dzi. Nge bia dzing bia dzi bidzi bizing, ve bia yem naa, é ne bia ve ôkoan, a yem belane ôtemgha wèè da yiène bia tsini naa, bi saalé bidzi bité. Bia lere fe naa, bia yem belane ôtemgha wèè, éyong bia ke ôyô abim da yiène, éyong bia bo deporte nge ki sport, ya éyong bia baghle meñuu ya menda mèè nfuban.

DZENGHE NAA WA SAALÉ BIBUBUA BI-MAM

8. Za ôsiman Nzame Biblia a lere nfa a kame bia bebièn ?

8 Jehôva a nga ve be Israelitas metsing nfa ye aval be ne kame bebién naa be taa bele bôra bibubua bi-mam menda nge ki é vôm ba sèñ (Akô. 21:28, 29 ; Deut. 22:8). Nge môt a nga sia wiñ é môt mboo, a nga ye bele mbia asughlane. (Deut. 19:4, 5). Atsing é nga lere naa, amben é bôt ba sia dzughu kaa kômô é moan aa be ki byale, be nga yiène be ve akira (Akô. 21:22, 23). Mintsili mia tugha lere naa, Jehôva a kômô naa, bi bo é dzam da dang mbeng nfa ye naa bi saale bibubua bi-mam.

Ébe bitéñ bizing, aval avé bi ne lere ngang akal éning ? (A daghe abong 9)

9. Za mam bia yiène bo naa bi saalé bibubua bi-mam ? (A daghe fe évaghle).

9 Bia lere naa bia dzing é das ye éning Nzame a nga ve bia, éyong bia bo é dzam bi ne bo naa bi saalé bibubua bi-mam a nda ya ésèñ. Éfônan, bia niè é biôm bi ne minsong, ébi bi ne ve ôkoan ya mebiang, é vôm bia yiène tobe. Bia niè fe aval biôm bité, é vôm boan béé se ki kuiñ. Bia bo nkee éyong bia belane nduane, é biôm bi ne ayông, é biôm ba bem bilam, kaa ki likh biôm bité é vôm bi ne dzughu môt. Biaa dure ki metua éyong bi va ñu mebiang m’ézing, meyokh nge ki éyong bii dzi ke ôyô abim da yiène, nge ki a belane be aparatos electrónicos nté bia dure metua.

ÉYONG ÉBUBUA DZAM DA BOBAN

10. Za dzam bi ne bo kaa naa ébubua dzam é ne ndamane éning dèè é bo, ya fe nté da bobane ?

10 Biyong bizing biaa se ki saalé ébubua dzam é ne ndamane éning dèè. A dang-dang bibubua bi-mam bi ne binen, bôra bakoan ya meluman nge ki ébirane. Ve, éyong mam meté ma boban, bi ne dzeng naa bi bo é dzam ése bi ne bo naa, bi baghle é mvoa ya nsôn dèè, ye bining biè, éyong bia bèè metsing bidjié bia ve, naa bi kôre é vôm ébubua dzam da boban ya metsing mefe (Bero. 13:1, 5-7). Édi da daghe bibubua bi-mam bizing biaa be ki boban, bia yiène bèè é dzam bidjié bi yé vôm bi too ba dzô bia, nfa ya naa be vole bia a tobe nkoghan éyong bibubua bi-mam bité bia ye boban. Éfônan, bi ne baghle mendzing ya bidzi biaa sun ki avôô, ya fe moan nfakh mebiang.

11. Nge ôkoan wa kôbane wa ke wa miaman é vôm bi too, za dzam bia yiène tobe nkoghan naa bia bo ?

11 Za dzam bia yiène bo nge ôkoan wa kôban ô nga miamaneyang é vôm bi too ? Bia yiène bèè metsing édjié da ve bia nfa ya sôp mo, a tobe é bôt bevoo ôyap, a belane be mascarillas nge ki be masque, ya tobe étam éyong ôkoan ô biyang bia. Éyong bia bo mam meté, bia lere naa bia dzing das ye éning Nzame a nga ve bia.

12. Aval avé é tsîn atsing da kuiñ nten Minkana 14:15 da vole bia a kikh mefuèñ bia top naa bia bunu nté ébubua dzam da boban ?

12 Nté ébubua da boban, bivus mefuèñ bia lôrane ézizang memvuiñ mèè, é bôt be too bia minfeng, ya televisión. Ndaane a bunu « bifiè bisese » bia wokh, bia yiène bèè mefuèñ me ne bebela édjié ya menda mebiang ba ve (A lang Minkana 14:15). Tsîn Ékôan ya mintem mi ékôan ba ve mengu’u mesese nfa ye naa, be dzeng mefuèñ me ne sôsôe, kaa naa, be lere bia abo dulu bia yiène bele bisulane bi ye ékôan ya ésèñ minkanghle (Behéb. 13:17). Éyong bia béé é zen ba lere bia, bia kame bia bebién ya é bôt bevoo nfa é dzam é ne bia dzughu. Bi ne fe ve naa ékôan é bele mbemba éwogha é vôm bi too—1 Pierre 2:12.

TOBEGHE NKOGHANE NAA WA TEP MEKÎ

13. Aval avé bia lere naa bia dzing das ye éning Nzame a nga ve bia éyong ba tiè adzô mekî ?

13 Abuiñ bôt ba yem naa Bengaa Jehôva ba bunu naa mekî me ne nfufup. Bia bo atsing Jehôva da daghe mekî mewokh, éyong bia tep naa bia ñong mekî amben éyong ba yiène bia sèñ avôô (Bisè mintôl 15:28, 29). Ve, dzam té daa yili ki naa bia kômô wu. Ndaane de, bia dzing das ye éning Nzame a nga ve bia, bia dzeng avole bedokira be ne nkoghane naa sèñ bia aval da dang mbeng, kaa belane mekî.

14. Za dzam bia yiène bo nfa ye naa bi taa kuiñ étéñ da ve naa be sè bia, nge ki a belane bôra mebiang ?

14 Nge bi tugha baghle é mvoa ya nsôn dèè, bii bo é mam meses bi va yen ayeghle di été, éyong ézing biaa ye ki kuiñ étéñ da ve naa be sè bia, nge ki a belane bôra mebiang. Nge bi ne mvoa nfa ya nsôn, bia ye let avôô éyong ba ye bia sè. Bi ne fe ve naa bi taa kuiñ étéñ ba yiène bia sé, éyong bia baghle menda ya mevôm bia sèñ nkôman, ye kang mentsing ba ve bedure bemetua ya fe é bôt ba wulu mezen.

Amu bia yen das ye éning ane môra dzam, bia dzale afep DPA ya wulu ye afep té tam ésese (A daghe abong 15) d

15. (a) Amu dzé é ne éban naa, bi bele nféféñ afep da lere aval bia kômô naa be séñ bia éyong bia bebién bii se fe de bo ? (A daghe fe évaghle). (b) Aval ane ba lere de éngengeng été, aval avé bi ne yem ñong mbemba minkighane mia daghe aval ba ye belane mekî ?

15 Akal bia dzing das ye éning, éde bia dzale afep da dzô aval bia kômô naa be séñ bia éyong bia bebién bii se fe de bo, bia wulu fe ye afep té éyong ésese b. Ngalane afep té, bia dzô minkômane miè nfa é mam ma daghe mekî ya mebiang m’ézing. Ye ô bera ve afep té nféféñ ? Nge wa kômô de ve nféféñ boghe de étéñ ébién wa simane de. A tugha tsili é dzam bia kômô, da ye vole naa é bôt ba séñ bia be taa bo ôtong. Da ye fe vole naa, bôt beté be taa bia bo é dzam da ye bia tobe abé c.

16. Za dzam bi ne bo nge biaa yem ki ane bi ne dzale afep DPA ?

16 A bo naa bi ne bitong nge ki naa bi ne mvoa nfa ya nsôn, bia besese bi ne bele ébubua dzam nge ki a sia ku nkôkoan (Eccl. 9:11). Éde bia ye lere naa bi ne akeng éyong bia dzale afep DPA dèè. Nge miaa yem ki aval mi ne dzale afep té, dzaaghane bemvene be ye ékôan denan naa be vole mina. Ba ve mengu’u mese meba nfa ye naa be yem aval ba dzale afep té, ve, se ki ébe ba ye ñong minkighane mia daghe aval ba ye mia séñ. A ne ayem denan (Begal. 6:4, 5). Ve, be ne mia vole a wokh mintoban mienan, ya tsili é mam mia kômô.

YENEGHAN MAM AVAL DA YIÈNE

17. Aval avé bi ne lere naa bia yen mam aval da yiène nfa mvoa ya nsôn ?

17 Abuiñ ye minkighane bia ñong nfa ye é mvoa ya nsôn dèè, ya mebiang m’ézing, mi tsii ébe é mam Bible a yeghle bia (Bisè mintôl 24:16 ; 1 Tim. 3:9). Éyong bia ñong minkighane ye dzô é bôt bevoo é mam bi va kikh, bia yiène dzale é tsîn atsing bia yen nten Bephilippien 4:5 da dzô naa : « Bôt besese be yemeghe wa ane é môt a yen mam aval da yiène. » Éyong bia yen mam aval da yiène, biaa ye ki kele min’nem ôyôp éyong ésese akal é mvoa ya nsôn dèè. Biaa ye ki yemle é bôt bevoo naa be yebe aval bia yen mam. Bia dzing ye kang bobedzang ya bekal bèè, amben éyong ba ñong minkighane mia selane ya émiè—Bero. 14:10-12.

18. Aval avé bia lere naa bia ve akiba akal das ye éning ?

18 Bia lere naa bia ve Jehôva Tsîn ye éning akiba, éyong bia kale bia bebién, ye ve ñe é ngap ye éning dèè da dang mbeng (Mel. 4:11). Éndagha, bia yiène ning ya ôkoan ya bibubua bi-mam. Ve, se ki éning té éde Mvele wèè a nga kômô naa bi bele. A nkune bia ve éning é ne mbèmbèè, kaa mintèñ nge ki awu (Mel. 21:4). Nté bia yane tam té, ke é ne mbeng naa bi tobe mintetèè ye sèhane ndzidzing Ésaa wèè a ne a dzôp été, Jehôva nga !

ZA 140 Éning mbèmbè faa di !

a Ayeghle di, da ye bia vole a wône édzing dèè akal é das ye éning Nzame a ve bia. Bia ye fe yen é mam bi ne bo nfa ye naa, bi kame é mvoa ya nsôn dèè, ya bining biè, éyong bibubua mi-mam bia boban, ya saalé é mam me ne bia dzughu. Bia ye fe yen é dzam bi ne bo naa, bi kômane nfa ye nge ba yiène bia séñ avôô.

b Ba luè fe afep té naa DPA.

c A daghe éngengeng Cómo tomar buenas decisiones sobre el uso de la sangre nge ki Comment faire des choix médicaux concernant le sang ? a nden wèè jw.org

d AYILGHA YE É FÔRÔ A NE : Étong moadzang da dzale afep DPA ye wulu ye afep té éyong asese.