1. E vakaraitaka vakacava o Jiova ni mareqeta na noda bula?

 VAKASAMATAKA mada ke solia vei iko na nomu itokani e dua na droini saulevu, e duatani sara ga na kena totoka. Sa taqusi tu eso na kena roka, e tauva tu eso na ka, sa kakaca tale tu ga. Ia na kena isau e se tiko ga ena vica vata na milioni na dola. E macala ni o na mareqeta na droini qori, o via taqomaka. E vakaraitaka tale ga o Jiova ni mareqeta na noda bula, ni soli Luvena mai me keda ivoli.—Joni 3:16.

2. Me vaka e tukuni ena 2 Korinica 7:1, na cava e vinakata vei keda o Jiova?

² O Jiova na iVurevure ni bula. (Same 36:9) E kila na ka dina qori na yapositolo o Paula ni kaya: “O koya ga e buli keda, e vakavuna tale ga noda bula tiko kei na noda yavala.” (Caka. 17:25, 28) Eda rawa gona ni kaya ni noda bula e isolisoli ni Kalou. E vakarautaka vakayalololoma vei keda na ka meda bula tiko kina. (Caka. 14:15-17) Ia ena sega ni taqomaki keda tiko vakacakamana o Jiova. E vinakata ga meda qarauna vinaka sara na noda bula vakayago kei na noda bula vakayalo me rawa nida qaravi koya tiko ga. (Wilika 2 Korinica 7:1.) Na cava meda taqomaka kina na noda bula, eda na cakava vakacava?

3. Na cava e dua na vuna eda saga kina meda bulabula vinaka tiko ga?

³ Dua na vuna eda saga kina meda bulabula vinaka vakayago, ya me rawa nida qaravi Jiova ena kena vinaka eda rawata. (Mari. 12:30) Eda vinakata meda solia “na [yagoda] me isoro bula, e savasava, e vakadonuya na Kalou,” eda na sega gona ni cakava na ka eda kila ni na vakaleqa na noda bula. (Roma 12:1) E levu sara na ka  eda rawa ni cakava meda bulabula kina. Ia eda na cakava ga na ka eda rawata nida via vakaraitaka vua na Tamada vakalomalagi nida mareqeta na isolisoli ni bula.

4. Na cava e via cakava o Tui Tevita?

⁴ E vakamacalataka o Tui Tevita na vuna e mareqeta kina na isolisoli ni bula ni vola: “Na cava na yaga ni noqu mate, kei na noqu lako sobu ina qara? Ena vakacaucautaki kemuni na kuvuniqele? Ena tukuna na nomuni yalodina?” (Same 30:9) A rairai vola na vosa qori o Tevita ni sa voleka ni mate, ia e saga me balavu tiko ga na nona bula me rawa ni vakacaucautaki Jiova. E macala nida via cakava kece qori.

5. Ke da sa itabaqase se tautauvimate, na cava eda rawa ni cakava?

⁵ Ena vuku ni tauvimate kei na bula vaqase eda sa na sega ni cakava rawa e levu na ka eda dau cakava tu e liu. Eda na rawa ni tini cudru ga kina se rarawa. Ia meda kua sara ni soro se vakawalena na noda bula. Na vuna? Ke da itabaqase se tautauvimate, se rawa tiko ga nida vakacaucautaki Jiova me vaka e cakava o Tui Tevita. E veivakacegui meda kila nida ka talei vua na Kalou kevaka mada ga eda sa itabaqase se tautauvimate! (Maciu 10:29-31) Ke da mate mada ga, e vinakata sara ga me vakaturi keda. (Jope 14:14, 15) Nida se bula tiko, eda na saga meda qarauna na noda bula ena gauna qo.

6. Na cava e vinakata o Jiova me baleta na ivakarau ni noda kana kei na gunu?

⁶ Na iVolatabu e sega ni ivola me baleta na qaravi vinaka ni noda bula se kakana meda kania, ia e vakamacalataki kina na rai nei Jiova e vauca na ka qori. Me kena ivakaraitaki, e vakasalataki keda meda “biuta tani na ka ca” ena vakaleqa na yagoda. (Dauv. 11:10) Na kana kei na gunu vakasivia ena vakaleqa na noda bula, e vakatabuya tale ga na iVolatabu. (Vkai. 23:20) E vinakata o Jiova meda lewai keda vinaka nida vakatulewataka na ka meda kania se gunuva kei na kena levu.—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. E yaga vakacava na Vosa Vakaibalebale 2:11 nida vakatulewataka vinaka na noda bula?

⁷ Eda rawa ni vakaraitaka ena noda vakatulewa nida vakavinavinakataka vakalevu na isolisoli ni bula e vakarautaka na Kalou, nida vakayagataka na noda vakasama. (Same 119:99, 100; wilika Vosa Vakaibalebale 2:11.) Kena ivakaraitaki, eda na vakatulewataka vinaka na ka eda kania. Ke da taleitaka e dua na kakana eda kila nida na tauvimate kina, eda na vakatulewa gona vakayalomatua meda sa kua ga ni kania. Ena laurai tale ga nida yalomatua ke da dau moce vinaka, vakaukauayago wasoma, meda savasava vakayago, me savasava tale ga na noda vale.

8. Na cava e tukuni ena iVolatabu me baleta na rai ni Kalou ena noda qaqarauni?

⁸ Na Lawa i Jiova vei ira na Isireli e okati kina na idusidusi me baleta na nodra qaqarauni me kua na vakacalaka e vale kei na vanua ni cakacaka. (Lako 21:28, 29; Vkru. 22:8) Ke dua e sega ni nakita nona vakamatea e dua, e tiko na kena itotogi. (Vkru. 19:4, 5) E vakaroti ena Lawa mera totogitaki mada ga o ira era sega ni nakita nodra vakaleqa e dua na gone e buketetaki tiko. (Lako 21:22, 23) E vakamatatataka na iVolatabu ni vinakata o Jiova meda dau qaqarauni.

9. Eda na qaqarauni vakacava me kua na vakacalaka? (Raica tale ga na iyaloyalo)

 ⁹ Eda vakaraitaka nida mareqeta na isolisoli ni bula e vakarautaka na Kalou nida qaqarauni sara nida tiko e vale se vanua ni cakacaka. Kena ivakaraitaki, meda qarauna na vanua eda biuta tani kina na iyaya gata, wai gaga (toxic chemical), se wainimate, me biu tale ga ena vanua mera kua ni tara na gone. Eda na sega ni vakawelewele nida vakama e dua na ka, toka waikatakata, se nida vakayagataka na iyaya ni cakacaka livaliva. Eda na sega ni draiva nida gunu wainimate, yadra sivia, se gunu. Me kua tale ga ni vakawelei keda na noda talevoni nida draiva tiko.

10. Na cava meda cakava ni bera na leqa se nida sa donuya sara tu ga?

¹⁰ Eso na gauna, eda na sega ni tarova rawa na kena dau yaco na leqa. E dina qori ena gauna ni leqa tubukoso, matedewa, kei na vakayacori ni itovo voravora.  Ia ni yaco na mataqali leqa qori, eda rawa ni taqomaka vinaka na noda bula nida talairawarawa ena vakatatabu ni veilakoyaki, nida vakasalataki meda toki, kei na lewa e biuta mai na matanitu. (Roma 13:1, 5-7) Eso na leqa eda sa kila rawa tiko, e vinaka gona meda rogoca na veidusimaki ni matanitu me rawa nida vakarautaki keda kina. Kena ivakaraitaki, de dua ena yaga meda maroroya tu na wai kei na kakana e sega ni ca totolo, kei na iyaya ni veiqaravi me vaka na vadreti, wainimate, se so tale.

11. Ni tete na matedewa, na cava eda na yalorawarawa ni cakava?

¹¹ Na cava meda cakava ni tete ena noda itikotiko na matedewa? Meda talairawarawa ena lawa ni matanitu, me vaka noda savata vinaka na ligada, meda duri veiyawaki se kua ni sosoqoni vakalewe levu, meda vakaiubi ni ucu, meda tiko tale ga vakatikitiki nida tauvimate tiko. Nida gumatua meda cakava qori, eda vakaraitaka nida mareqeta vakalevu na isolisoli ni bula e vakarautaka na Kalou.

12. E yaga vakacava na Vosa Vakaibalebale 14:15 meda lewa vinaka na itukutuku eda rogoca ena gauna ni leqa tubukoso?

¹² Ena gauna ni leqa tubukoso, eda na rairai rogoca eso na itukutuku e sega ni dina vei ira na itokani, ira eda tiko veivolekati, kei na tabana ni itukutuku. Meda kua ni vakabauta na “vosa kece” eda rogoca, e bibi ga meda rogoca na veivakasalataki nuitaki ni matanitu kei ira na vuniwai. (Wilika Vosa Vakaibalebale 14:15.) E saga na iLawalawa Dauvakatulewa kei na valenivolavola ni tabana mera kila na itukutuku dina ni bera nira veidusimaki me baleta na soqoni ni ivavakoso kei na cakacaka vakavunau. (Iper. 13:17) Nida veitokoni, eda na taqomaki kina kei ira eso tale. Ena rogovinaka tale ga na ivavakoso ena vanua eda tiko kina.—1 Pita 2:12.

13. Eda vakaraitaka vakacava nida mareqeta na bula nida muria na lawa ni Kalou me baleta na dra?

¹³ Era kilai levu na iVakadinadina i Jiova nira dau doka ni ka tabu na dra. Eda talairawarawa ena lawa i Jiova nida sega ni vakadonuya me soli vei keda na dra, ke vinakati mada ga meda qaravi totolo vakavuniwai. (Caka. 15:28, 29) Ia sega ni kena ibalebale qori nida via mate. Eda mareqeta na isolisoli ni bula. Eda na qara nodra veivuke na vuniwai era yalorawarawa mera vakarautaka na veiqaravi vinaka duadua, ia era sega ni vakayagataka na dra.

14. Eda na taqomaki keda vakacava me kua ni caka vei keda e dua na veiqaravi levu vakavuniwai?

¹⁴ Ke da qarauna vinaka na noda bula nida muria na veidusimaki sa tukuni oti mai, de dua eda na sega ni sele se vakayacori vei keda e dua na veiqaravi levu vakavuniwai. Nida bulabula vinaka tale ga ena totolo noda bula vinaka ke da sele. Kena ikuri, eda na taqomaki keda me kua ni dua na veisele e caka vakasauri vei keda nida maroroya na iyaya e vale se vanua ni cakacaka e rawa ni veivakaleqai, eda na muria vinaka tale ga na lawa ni gaunisala.

15. (a) Na cava e bibi kina meda kauta tiko noda tikidua ni dra e vakaleweni vou? (Raica tale ga na iyaloyalo.) (b) Me vaka e laurai ena vidio, eda na vakatulewa vakacava ena ka eda sa kila tu me baleta na veiqaravi vakavuniwai?

¹⁵ Nida mareqeta na isolisoli ni bula, eda na vakalewena vinaka na noda  tikidua ni dra qai kauta tiko ena gauna kece. b E volai tu vakamatata ena tikidua qori na noda vakatulewa me baleta na dra kei na veiqaravi vakavuniwai. Vakacava o sa vakalewena e dua na kena ka vou? Ke sega, mo cakava sara vakatotolo. Mo vola vakamatata na ka o vinakata ni na yaga qori ena nomu qaravi totolo vakavuniwai, ena sega tale ni vakaoti gauna mo veivosakitaka kei vuniwai. Ena sega kina ni vakayacori vei iko na veiqaravi se soli na wainimate ena vakaleqai iko. c

16. Na cava meda cakava nida sega ni kila na vakalewena na noda tikidua ni dra?

¹⁶ Kevaka mada ga eda se gone se da bulabula vinaka tu, eda rawa ni tauvimate kece se sotava na leqa vakacalaka. (Dauv. 9:11) E ka vakayalomatua gona meda vakalewena tu ga na noda tikidua ni dra. Ke o sega ni kila vinaka na ka mo vakalewena, kerea na nodratou veivuke na qase ena nomu ivavakoso. Eratou na saga me ratou kila na ka me vakaleweni, ia eratou na sega ni vakatulewa ena nomu qaravi vakavuniwai. Qori e nomu itavi sara ga. (Kala. 6:4, 5) E rawa ni ratou vukei iko mo kila na vakatulewa mo cakava, oti mo vola sara.

17. Eda na vakaraitaka vakacava na yalorawarawa me baleta na ka e vauca na noda bula?

¹⁷ Eda yavutaka e levu na noda vakatulewa me baleta na noda bula kei na veiqaravi vakavuniwai ena ka eda vulica ena iVolatabu. (Caka. 24:16; 1 Tim. 3:9) Nida vakatulewa oti qai veivosakitaka kei ira eso, ena vinaka meda nanuma tiko na Filipai 4:5: “Me kilai na nomuni yalorawarawa vei ira na tamata kece ga.” Nida yalorawarawa, eda na sega ni kauaitaka vakasivia na noda bula vakayago, se meda usuraka na noda rai vua e dua tale. Eda lomani ira na tacida vakayalo, eda dokai ira tale ga ke duidui mada ga na nodra vakatulewa mai na noda.—Roma 14:10-12.

18. Eda na vakavinavinakataka vakacava na isolisoli ni bula?

¹⁸ Eda vakavinavinakataki Jiova na iVurevure ni bula nida qarauna na noda bula, eda qaravi koya tale ga ena noda vinaka taucoko. (Vkta. 4:11) Ena gauna qo eda na tauvimate, se sotava na leqa tubukoso. Ia qori e sega ni nona inaki na Dauveibuli vei keda. Sa voleka sara qo me vakalougatataki keda ena bula tawamudu, ena sega kina na mosi kei na mate. (Vkta. 21:4) Eda marau ena gauna qo nida se bula tiko, eda qarava tale ga na Tamada vakalomalagi dauloloma, o Jiova!