1. Nawẹ ogbẹ̀ mítọn họakuẹ na Jehovah sọ?

 MÍ NI dọ dọ họntọn de na we aigba po ohọ̀ po. Amọ́, ohọ̀ lọ gble sọn fidelẹ. Mahopọnna nuhahun he ohọ̀ lọ do, owhé lọ sin akuẹ yinukunkẹ taun. Ayihaawe ma tin dọ a na yọ́n pinpẹn etọn bo na nọ wlebòna ẹn. Mọdopolọ, Jehovah ko na we nunina họakuẹ de, enẹ wẹ nunina ogbẹ̀ tọn. Na nugbo tọn, Jehovah do obá he mẹ ogbẹ̀ mítọn họakuẹ na ẹn jẹ hia bo ze Visunnu etọn jo taidi ofligọ de do ota mítọn mẹ.—Joh. 3:16.

2. Dile 2 Kọlintinu lẹ 7:1 dohia do, etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si?

² Jehovah wẹ yin Asisa ogbẹ̀ tọn. (Salm. 36:9) Apọsteli Paulu kẹalọyi nugbo ehe whenue e dọmọ: “Gbọn ewọ dali wẹ mí tindo ogbẹ̀ bo nọ yì bosọ tin.” (Owalọ 17:25, 28) Enẹwutu, e sọgbe nado dọ dọ ogbẹ̀ mítọn yin nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè. Owanyi whàn ẹn nado wleawu nuhe sin hudo mí do nado nọgbẹ̀ lẹ tọn na mí. (Owalọ 14:15-17) Amọ́, Jehovah ma nọ basi hihọ́na ogbẹ̀ mítọn to azọ́njiawu-liho. Kakatimọ, e nọ donukun dọ mí ni penukundo dagbemẹninọ mítọn go to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho, dile mí penugo do. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 7:1.) Naegbọn mí dona basi hihọ́na agbasalilo mítọn po ogbẹ̀ mítọn po, podọ nawẹ mí gán wàmọ gbọn?

3. Etẹwẹ yin dopo to whẹwhinwhẹ́n he wutu mí dona nọ dovivẹnu nado tindo agbasalilo dagbe lẹ mẹ?

³ Dopo to nuhewutu mí dona dovivẹnu nado nọ tindo agbasalilo dagbe lẹ mẹ wẹ yindọ, mọwiwà na zọ́n bọ mí gán sẹ̀n Jehovah dile mí penugo do. (Malku 12:30) Mí jlo na yí “agbasa [mítọn] do basi avọ́sinsan he togbẹ̀, wiwe, he yin alọkẹyi na Jiwheyẹwhe,” enẹwutu, mí ma nọ wà nuhe mí yọnẹn dọ yé gán doazọ̀n mí lẹ. (Lom. 12:1) Na nugbo tọn, mahopọnna vivẹnu  depope he mí do, mí ma gán kudeji mlẹnmlẹn dọ mí na glo azọ̀n. Amọ́ mí nọ wà nuhe go mí pé, na mí jlo na dohia Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn dọ mí yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ he e na mí tọn.

4. Etẹwẹ Ahọlu Davidi jlo na wà?

⁴ Ahọlu Davidi basi zẹẹmẹ nuhewutu e nọ wlebòna nunina ogbẹ̀ tọn he Jiwheyẹwhe na ẹn tọn whenue e dọmọ: “Ale tẹwẹ to okú ṣie mẹ, yèdọ eyin yẹn jẹte yì odò lọ mẹ? Be kọ́gudu na pà we wẹ? Be e na dọho gando nugbonọ-yinyin towe go wẹ?” (Salm. 30:9) Davidi gán ko kàn hogbe enẹlẹ jei vivọnu gbẹzan etọn tọn. Amọ́, ojlo vẹkuvẹku etọn wẹ nado gbọṣi ogbẹ̀ dile e na dẹnsọ, na e nido sọgan to Jehovah pà zọnmii. Ayihaawe ma tin dọ ojlo dopolọ wẹ mílọsu tindo.

5. Mahopọnna lehe owhe mítọn ko sẹyi kavi obá he mẹ awutu mítọn sinyẹn jẹ, etẹwẹ mí gán wà?

⁵ Awutu po mẹhowhe po gán glọnalina mí nado nọ wà susu to nuhe mí ko nọ wà dai lẹ mẹ. Enẹ gán zọ́n bọ mí na nọ mọ apọ̀ kavi blawu. Amọ́, mí ma dona jogbe gbede bo dovọ́na agbasalilo mítọn. Etẹwutu? Na mahopọnna lehe owhe mítọn ko sẹyi kavi obá he mẹ awutu mítọn sinyẹn jẹ, mí gbẹ́ gán pà Jehovah dile Ahọlu Davidi wà do. Lehe e miọnhomẹnamẹ do sọ nado yọnẹn dọ mí nọ họakuẹ na Jiwheyẹwhe mítọn, mahopọnna awutu kavi mẹhowhe! (Mat. 10:29-31) Eyin etlẹ wá jọ bọ mí kú, e nọ to jejeji nado fọ́n mí sọnku. (Jobu 14:14, 15) Whenue mí gbẹ́ pò to ogbẹ̀, mí nọ jlo na wà nuhe go mí pé lẹpo nado basi hihọ́na agbasalilo po ogbẹ̀ mítọn po.

6. Etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si gando dùdù po nùnù mítọn po go?

⁶ Dile etlẹ yindọ Biblu ma yin owe he nọ na ayinamẹ do agbasalilo kavi do núdùdù hunsindagbe tọn lẹ ji de, na nugbo tọn e de pọndohlan Jehovah tọn gando whẹho enẹlẹ go hia. Di apajlẹ, ewọ dotuhomẹna mí nado “gbẹ́ nuhe nọ gbleawunamẹ lẹ dai,” enẹ wẹ nuhe gán hù agbasa mítọn sudo lẹ. (Yẹwh. 11:10) Biblu dohia dọ mí dona dapana dùdù zẹjlẹgo po nùnù zẹjlẹgo po, na onú ehelẹ gán hù agbasa mítọn sudo bo tlẹ gán hẹn okú wá na mí. (Howh. 23:20) Jehovah nọ donukun dọ mí ni do mawazẹjlẹgo hia whenue mí to nudide basi gando nuhe mí na dù po nuhe mí na nù po go gọna obá he mẹ mí na dù bo nù jẹ.—1 Kọl. 6:12; 9:25.

7. Nawẹ ayinamẹ he to Howhinwhẹn lẹ 2:11 mẹ nọ gọalọna mí nado basi nudide dagbe lẹ gando agbasalilo mítọn go gbọn?

⁷ Mí gán nọ basi nudide lẹ he nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nunina ogbẹ̀ tọn he Jiwheyẹwhe na mí tọn sisosiso eyin mí nọ yí nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn zan. (Salm. 119:99, 100; hia Howhinwhẹn lẹ 2:11.) Di apajlẹ, mí nọ do lẹnpọn dagbe hia whenue mí to nudide basi gando nuhe mí na dù go. Eyin mí yiwanna núdùdù de, amọ́ bo yọnẹn dọ e nọ doazọ̀n mí, lẹnpọn dagbe na gọalọna mí nado dapana onú enẹ dùdù. Mí sọ nọ dohia dọ mí tindo wunza eyin mí nọ damlọn ganji, nọ daihun lanmẹyiya tọn to gbesisọ mẹ bo nọ hẹn aṣa wiwejininọ tọn dagbe de go bosọ nọ hẹn owhé mítọn do wiweji.

8. Etẹwẹ Biblu plọn mí gando lehe hihọ́ mítọn yin nujọnu na Jehovah do go?

⁸ Osẹ́n he Jehovah na akọta Islaeli tọn bẹ anademẹ he na gọalọ nado dapana owù-nujijọ sinsinyẹn he gán wá aimẹ to whégbè kavi to azọ́nmẹ lẹ hẹn. (Eks. 21:28, 29; Deut. 22:8) Eyin mẹde hùmẹ to mayọnẹn mẹ, kọdetọn lọ lẹ gán ylan taun. (Deut. 19:4, 5) Osẹ́n lọ biọ dọ mẹhe tlẹ gbleawuna ovi he ma ko yin jiji de  to mayọnẹn mẹ lẹ ni yin yasana. (Eks. 21:22, 23) Owe-wiwe lẹ hẹn ẹn họnwun dọ Jehovah jlo dọ mí ni dapana owù-nujijọ lẹ.

9. Afọdide tẹlẹ wẹ mí gán ze jẹnukọn nado dapana owù-nujijọ lẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ lẹ.)

⁹ Mí nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ he Jiwheyẹwhe na mí tọn, eyin mí nọ ze afọdide hihọ́ tọn lẹ to whégbè podọ to azọ́nmẹ. Di apajlẹ, mí nọ sẹ̀ nuhe gán gbleawunamẹ lẹ, onú adínọ lẹ kavi amasin lẹ do ganji, podọ mí ma nọ ze onú enẹlẹ do fie alọ ovi pẹvi lẹ tọn gán plá. Mí nọ to aṣeji whenue mí flọ́ miyọ́n, whenue onú miyọ́nawu lẹ to adò ji, podọ whenue mí to azọ́nwanu he nọ zan miyọ́n lẹtliki tọn lẹ yizan, bo ma nọ jo yé do domọ poun. Mí ma nọ kùnhún whenue mí nù amasin de he na dotukla mí, nuahàn kavi ma damlọn ganji, podọ mí ma nọ to nuyizan lẹtliki tọn he na fẹayihasẹna mí lẹ zan whenue mí to ohún kavi kẹkẹ kùn.

10. Etẹwẹ mí gán wà jẹnukọnna nugbajẹmẹji he nọ ze ogbẹ̀ do owù mẹ lẹ?

¹⁰ To whedelẹnu, mí ma nọ penugo nado dapana  ninọmẹ he nọ ze ogbẹ̀ do owù mẹ lẹ. Ehe yin nugbo titengbe gando nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ, azọ̀n bẹplamẹ lẹ, po nudindọn he nọ bẹ danuwiwa hẹn lẹ po go. Amọ́, whenue nugbajẹmẹji mọnkọ lẹ jọ, mí gán dovivẹnu nado nọ hihọ́ glọ bosọ luntọ́n eyin mí setonu bo tọ́n sọn lẹdo lọ mẹ bosọ wà onú niyaniya tọn devo he aṣẹpatọ lẹ biọ to mí si lẹ. (Lom. 13:1, 5-7) Owù delẹ gán yin mimọ jẹnukọn, enẹwutu mí nọ wà dagbe nado hodo anademẹ depope he aṣẹpatọ lẹdo lọ tọn lẹ na nado wleawudaina mí na nugbajẹmẹji lẹ. Di apajlẹ, mí gán mọ ẹn di nuyọnẹnnu nado wleawudaina osin, núdùdù he ma nọ gble lẹ po saki kleun he mẹ apà-blanú lẹ te po.

11. Whenue azọ̀n bẹplamẹ de gbajẹgbonu, etẹwẹ mí dona wleawufo nado wà?

¹¹ Etẹwẹ mí dona wà eyin azọ̀n bẹplamẹ de gbajẹgbonu to fie mí nọ nọ̀? Mí dona setonuna anademẹ aṣẹpatọ lẹ tọn taidi dehe gando alọ kiklọ, olá ninọ na ode awetọ, nuṣinyọndo awọntin po mẹginglọn do họmẹ po go. Eyin mí dovivẹnu nado wà onú ehelẹ, e nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ he Jiwheyẹwhe na mí tọn sisosiso.

12. Nawẹ nunọwhinnusẹ́n he to Howhinwhẹn lẹ 14:15 mẹ nọ gọalọna mí nado nọ ṣinyankẹ́nna nudọnamẹ lẹ to whenue nugbajẹmẹji de jọ gbọn?

¹² Whenue ninọmẹ niyaniya tọn de fọ́n nudọnamẹ he ma sọgbe lẹ nọ to yìyì pé to họntọn lẹ po kọmẹnu lẹ po ṣẹnṣẹn, podọ to linlinnamẹnu lẹ mẹ ga. Kakati nado nọ yí “ohó lẹpo” sè, mí na wà dagbe nado dotoaina nudọnamẹ he sọgbe hugan lẹ sọn aṣẹpatọ lẹ po doto lẹ po dè. (Hia Howhinwhẹn lẹ 14:15.) Hagbẹ Anademẹtọ lọ po wedegbẹ́ alahọ tọn lẹ po nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado nọ mọ nudọnamẹ he sọgbe lẹ yí whẹpo do na anademẹ lẹ gando opli agun tọn lẹ po azọ́n yẹwhehodidọ tọn po go. (Heb. 13:17) Eyin mí nọ kọngbedopọ, mí na basi hihọ́na míde po mẹdevo lẹ po. Mí gán sọ yidogọna yinkọ dagbe agun lọ tọn to lẹdo mítọn mẹ.—1 Pita 2:12.

13. Nawẹ mí nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nunina ogbẹ̀ tọn he Jiwheyẹwhe na mí tọn gbọn whenue whẹho hùndido tọn fọ́n?

¹³ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin yinyọnẹn ganji na sisi he yé nọ tindo na wiwe-yinyin ohùn tọn. Mí nọ setonuna osẹ́n Jehovah tọn gando ohùn go, eyin mí nọ gbẹ́ nado kẹalọyi hùndido etlẹ yin to ninọmẹ he biọ nukunpedomẹgo dotowhé tọn niyaniya tọn de whenu. (Owalọ 15:28, 29) Amọ́, enẹ ma dohia dọ mí nọ jlo na kú. To vogbingbọn mẹ, mí nọ yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ he Jiwheyẹwhe na mí tọn taun. Mí nọ dín alọgọ dotozọ́nwatọ azọ́nyọnẹntọ he to gbesisọ mẹ nado penukundomẹgo to aliho dagbe hugan mẹ matin hùndido lẹ tọn.

14. Nawẹ mí gán dapana nuhudo nukunpedomẹgo dotowhé tọn sinsinyẹn de gbọn?

¹⁴ Eyin mí nọ hodo ayinamẹ he yin nùdego wayi to hosọ ehe mẹ lẹ bo nọ penukundo agbasalilo mítọn go, ehe gán zọ́n bọ mí ma na do hudo mẹzizẹ kavi nukunpedomẹgo dotowhé tọn sinsinyẹn de tọn. Lehe mí tindo agbasalilo sọ, mọ wẹ mí na do huhlọn to mẹzizẹ de whenu kavi to godo etọn do niyẹn. Mí sọ sọgan dapana nuhudo mẹzizẹ niyaniya tọn de, eyin mí nọ hẹn owhé mítọn kavi fie mí nọ wazọ́n te zun nọtẹn hihọ́ tọn de bo nọ setonuna osẹ́n aliji tọn lẹ pẹkipẹki.

15. (a) Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni nọ hẹn kalti DPA he mí kanwe gọ́ to agọe de do míde ji? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.) (b) Dile e yin didohia do to video lọ mẹ, nawẹ mí gán basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ gando yizan ohùn tọn go gbọn?

¹⁵ Na mí nọ yọ́n pinpẹn nunina ogbẹ̀ tọn wutu, mí nọ kanwe gọ́ kalti DPA mítọn bosọ nọ hẹn ẹn do míde ji to whelẹponu. b Gbọn  alọdowemẹwe ehe gblamẹ, mí nọ dọ ojlo mítọn gando hùndido po nukunpedomẹgo dotowhé tọn delẹ po go. Be a kanwe gọ́ kalti DPA towe to agọe ya? Eyin e biọ dọ a ni kanwe gọ́ ẹ kavi ze nudọnamẹ agọe tọn delẹ demẹ, ma dọngbàn blo. Eyin mí kàn nuhe yin ojlo mítọn lẹ demẹ to aliho he họnwun mẹ, enẹ na gọalọ nado yawu mọ nukunpedomẹgo yí, na mí ma na gú whenu nado to hodọdo whẹho delẹ ji hẹ doto mítọn lẹ wutu. Podọ, mí na hẹn ẹn diun dọ mí dapana nukunpedomẹgo kavi amasin depope he gán bẹ owù hẹn. c

16. Etẹwẹ mí gán wà eyin mí ma yọ́n lehe mí na kanwe gọ́ kalti DPA de do?

¹⁶ Vlavo mí yin jọja kavi tindo agbasalilo dagbe, mímẹpo go wẹ owù-nujijọ ajiji de gán jọ do kavi mí gán jẹazọ̀n. (Yẹwh. 9:11) Enẹwutu, ayihaawe ma tin dọ nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado kanwe gọ́ kalti DPA de. Eyin a ma yọ́n lehe a na kanwe gọ́ kalti ehe do, biọ to mẹho agun tọn towe lẹ si nado gọalọna we. Yé nọ dovivẹnu nado jẹakọ hẹ lehe yè nọ kanwe gọ́ kalti ehe do, amọ́ yé ma na basi nudide dotowhé tọn lẹ do otẹn towe mẹ. Azọngban towe wẹ enẹ yin. (Gal. 6:4, 5) Etomọṣo, yé gán gọalọna we whenue a to nuhe yin ojlo towe lẹ kàn do kalti ehe mẹ.

17. Nawẹ mí gán dohia dọ mí yin lẹnpọn dagbenọ gando whẹho agbasalilo tọn lẹ go gbọn?

¹⁷ Susu to nudide he mí nọ basi gando agbasalilo po nukunpedomẹgo dotowhé tọn mítọn po go lẹ mẹ wẹ nọ sinai do ayihadawhẹnamẹnu mítọn he yin pinplọn gbọn Biblu dali ji. (Owalọ 24:16; 1 Tim. 3:9) Whenue mí to nudide lẹ basi bosọ to hodọdo yé ji hẹ mẹdevo lẹ, mí nọ wà dagbe nado yí nunọwhinnusẹ́n he to Filipinu lẹ 4:5 mẹ do yizan mẹ, e dọmọ: “Mì gbọ lẹnpọn dagbenọ-yinyin mìtọn ni yin yinyọnẹn na gbẹtọ lẹpo.” Lẹnpọn dagbe nọ zọ́n bọ mí ma nọ hanú glanglan gando agbasalilo mítọn go; mọ mí ma nọ zín pọndohlan mítọn do mẹdevo lẹ ji. Mí yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po bosọ nọ na yé sisi, eyin nudide he yé basi tlẹ gbọnvona mítọn.—Lom. 14:10-12.

18. Nawẹ mí gán do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na nunina ogbẹ̀ tọn hia gbọn?

¹⁸ Mí nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn hia Jehovah mẹhe yin Asisa ogbẹ̀ mítọn tọn, eyin mí nọ basi hihọ́na ogbẹ̀ mítọn bosọ nọ na ewọ dagbe hugan mítọn. (Osọ. 4:11) Todin whẹ́, mí dona doakọnna awutu po nugbajẹmẹji lẹ po. Amọ́ e ma yin gbẹzan he Mẹdatọ mítọn jlo na mí niyẹn. To madẹnmẹ din, e na na mí ogbẹ̀ madopodo bọ awufiẹsa po okú po ma nasọ tin ba. (Osọ. 21:4) Kakajẹ whenẹnu, lehe e na yọ́n do sọ nado togbẹ̀ bo to Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn mítọn Jehovah sẹ̀n!