1. ¿Ja nire nikwe ye ütiä nuäi Jehová kräke?

 JA KETAMUKO iti mäkwe käkwe ju biandre mäi ye bämike ja töite. Ju ye bä kitera nekwetekä aune mäkä mäkä akwa ju ye ütiä kabre yebätä mäkwe ngübadi kwin aune rabai ütiäte krubäte mä kräke. ¿Ñan ererea? Ye erere arato, Jehovakwe regalo ütiäte biani nie ye abokän: ja nire. Jehovakwe Jesús juani kä tibienbätä ja nire bien ni ütiäre yebiti bämikani kwe ja nire nikwe ye ütiäte krubäte kräke (Juan 3:16, TNM).

2. 2 Corintios 7:1 tä niere erere, ¿Jehová tä dre ngübare nibätä?

² “Ja nire jökrä” ye kite Jehovakri (Sal. 36:9). Kukwe ye ererebätä Pablokwe blitabare kukwe ne niebare kwe ngwane: “Ngöbö köböire nita nüne aune niara arabe köböire nita dikekä kwäräkwärä” (Hech. 17:25, 28). Jehovakwe regalo ütiäte biani nie ye abokän ja nire nie raba. Ye medenbätä nita dre dre ribere jai ye tä bien nie töi kwinbiti (Hech. 14:15-17). Ni tädre nire yekäre Jehovakwe kukwe ñan tuabare nuaindre ni kräke ye ni ñaka ngübadre. Ñakare aune nikwe ja ngübadrebiti ja üairebiti aune ja ngätärebiti ye niara tä ngübare nibätä (ñäkädre 2 Corintios 7:1 yebätä). ¿Ni tädre kwin ye nikwe ngubadre aune ja nire nikwe kriemikadre ye ñobätä ütiäte aune ni raba nuaine ño?

3. ¿Kukwe ruäre medenbätä nikwe ja ngrabare ngübadrebiti?

³ Kukwe ruärebätä nita ja nire ye ngübare ye  abokän ni tö kukwe kwin biandi Jehovai (Mar. 12:30). Ni tö ja ngrabare mikai ngöi jökrä Ngöbökrä aune nüne kwin deme Ngöbö aibe kräke ye medenbätä dre raba ni mike bren ja ngätärebiti yebätä nikwe ja ngübadrebiti (Rom. 12:1). Gare metre nie nikwe ja ngübadi krubäte akwa ni rabadi bren. Akwa dre drebätä ni raba ja ngübare ye nita nuainne ñobätä ñan aune ni Rün kä kwinbiti käkwe ja nire biani nie ye ütiäte krubäte ni kräke nita bämike.

4. ¿Rey David tö namani dre nuainbätä?

⁴ Rey David kräke ja nire ye nämene ütiäte krubäte. Ye medenbätä kukwe ne tikani kwe: “¿Ti krütadre aune ti rikadre kä mäkäte yebiti dre ganain raba? ¿Akräke kä mününkwe mä käkitaikä ya? ¿Mä ja ngwanka metre ye mikai gare kwe?” (Sal. 30:9). David jämi krute ye känenkri kukwe ne tikani kwe. Akwa tö namani rabai nire jankunu Jehová käikitakakäre. Ye erere ni jökrä tö nuaindi ja nire nikwe yebiti arato.

5. Ni ta bren o ni niena umbre dikaro akwa ¿ni raba dre nuainne?

⁵ Ni niena umbre krubäte o nita bren yebätä ni ñan raba kukwe keta kabre ni nämäne nuainne käne ye erere nuainne yebätä ni raba kite ulire aune töbike krubäte. Akwa ye ñan aibätä nikwe ñaka ja ngübadre jankunu. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ni niena umbre o nita bren akwa ni raba Jehová käikitekä jankunu rey David nuainbare ye erere. ¡Jehová tä ni tarere aune ni ütiäte kräke ni ngite yebiti ta ye tä ni töi mike jäme! (Mat. 10:29-31). Ni ütiäte krubäte kräke ye medenbätä ni krütai akwa niarakwe ni gaikröta tä käbämike nie (Job 14:14, 15). Aisete, ni tädre kwin aune ja nire nikwe ye nikwe ngübadre kwin nüke gare nie.

6. ¿Nita jondron kwete o jondron ñain ye ngwane, nikwe dre ngwandre törö jai ie Jehová tö?

⁶ Biblia ye abokän ñan tä blite kräkä o mrö meden meden kwetadre yebätä, akwa Jehová töita ño kukwe ne ererebätä ye tä mike gare nie. Ñodre, tä niere: “Jondron käme tä mä ngrabarebätä ye mäkwe käi mika käme jabätä” (Ecl. 11:10). Kukwe ruäre tä ja nire nikwe mike kukwe kri te aune tuin käme Jehovai ye ngätäite ne tä, mrödre kri aune drobanikadre (Prov. 23:20). Aisete, nikwe dre kwetai aune kwetadi nuäi ye ngwane nikwe kukwe kwin diandre nuaindre jai ye Jehová tä ngübare nibätä (1 Cor. 6:12; 9:25).

7. ¿Kukwe dianta nuaindre jai ni tädre kwin ja ngrabarebiti ye kräke Proverbios 2:11 ye mikadre ño täte?

⁷ Ngöbökwe ja nire biani nie ye ütiäte ni kräke ni tö bämikai nita kukwe den nuaindre jai yebiti ye medenbätä töbikatari gare nie yebiti ni tö kukwe kwin dian nuaindre jai (Sal. 119:99, 100; ñäkädre Proverbios 2:11 yebätä). b Ñodre, ni tö dre kwetai yekäre ni rabadre töbike kwin käne. Mrö tuin kwin nie akwa raba ni mike bren gare nie ngwane bäri kwin ñaka kwetadre. Erere arato ni rabadre jadüke debe näre, ejercicio nuaindre, käre ni tädre ja ükete kwin aune kä tädre kwin gwita nie ye gare nie.

8. Nita ja ngübare kwin ¿ye tuin ño Jehovai mikata gare Bibliakwe?

⁸ Nitre israelita ñaka juruaindre tare gwi o sribi känti yekäre Jehovakwe kuwe keta kabre biani ietre mikakäre täte (Éx. 21:28, 29; Deut. 22:8). Ni iti käkwe ni mada murie ketadre akwa ñaka nierare ngwane nämene ja mike kukwe kri te (Deut. 19:4, 5). Ni iti nämane monso jämi därere ye nuainne tare akwa ñaka nämene nuainne nierare ye ngwane  mikadre ja ngie nuin ye nie nämene kukwe biani mikakäre täte yebätä (Éx. 21:22, 23). Nikwe ja ngübadrebiti ne kwe ni ñan juruaindre tare ye ie Jehová tö ye Biblia tä mike gare metre nie.

9. ¿Ni ñan juruaindre tare yekäre dre nuaindre? (Üai mikadre ñärärä arato).

⁹ Nikwe ja ngübaibiti sribibätä aune gwi ye köböire ja nire yebätä nita debe bien krubäte nikwe bämikai. Ñodre ngitra tu grine, veneno kiängätä kämikara kräkä tärä nikwe ngwane, ükadre monso kia ye ngäniene, kukwe blo ñan rabadre barebätä yekäre aune kitadrekä rabadre gare nie ngwane kitadrekä kä kaibe te mentokwäre, ñukwä, jondron ngire, jondronbiti sribita aune jondron sribikäre corrientebiti yebätä nita ja ngübarebiti yebätä ni ñaka tuenmetre kitanintibe tibienta. Arato nita kräkä o dö ñain o ni ñan tä jadüke kwin ye ngwane ni ñan tä carro mike nen aune ni ñaka tä teléfono tuinte carro mikata nen ye ngwane.

10. ¿Kukwe tare rakadrekä ye ngwane o jämi nemen bare ye känenkri ni raba dre nuainne?

¹⁰ Metrere kukwe tare keta kabre raba nemen bare nibätä ye ni ñaka raba ketebätä  ñodre kukwe tare tä nakainkä kä biti tibien, bren tare aune nitre tä ngadain jabätä. Akwa kukwe tare ne kwrere rakadrekä ngwane, ni ñaka juruaindre tare aune ni rabadrete nire yekäre ni rabadre ja mike täte ñodre ora ruäre te ni ñaka rabadre dikekä, kukwe tare rakadrekä ngwane ni gitiadre jötrö kä meden känti nieta gobrankwe ye mikadre täte (Rom. 13:1, 5-7). Ne madakäre, kukwe ñan rabadre bare tare krubäte yekäre kukwe nieta gobrankwe ye nikwe ja di ngwandre mike täte. Ñodre, ni tädre juto ja tuakäre kukwe tare rakadrekä ye ngwane, ni rabadre ñö, mrö ñaka niken ngwarbe jötrö ye ükekrö, kräkä meden meden aune jondron meden ni raba ribere jai kukwe tare rakadrekä ye ngwane, ye nikwe mikadre ngwäte.

11. ¿Bren tare tädre ni käite ngwane ni tädre juto biare dre nuainkäre?

¹¹ ¿Bren tare tädre ni käite ye ngwane nikwe dre nuaindre? Kukwe ruäre bianta gobrankwe mikakäre täte ye erere nikwe nuaindre ñodre ja kise bätädrete, ni ñaka nünandrekä ja ken, mascarilla ngwandre ngwärebiti aune cuarentena nuaindre nieta ye erere nikwe nuaindre. Nikwe kukwe ne mikai ütiäte jai aune mikai täte ngwane, Ngöbökwe ja nire biani nie ye ütiäte ni kräke nikwe bämikai.

12. ¿Kukwe rakadrekä jotro ngwarbe ngwane, kukwe meden mikadre era jai yebätä Proverbios 14:15 tä ni dimike ño?

¹² Kukwe tare tä nakainkä ye ngwane kukwe ngwarbe nie raba, kukwe ñaka metre mika raba gare nie ja ketamuko köböire o nitre gare nie, noticia o kukwe mada mada yebiti. Kukwe jökrä nieta nie nikwe mikadre era jai näre bäri kwin kukwe ie tö ngwan raba mikata gare Gobrankwe yei nikwe tö ngwandre aune kukwe tä nakaninkäbätä doctoretre tä kukwe mike gare ye ie tö ngwandre (ñäkädre Proverbios 14:15 yebätä). c Ne madakäre, nitre Braibe Konkrekasion jökrä ngübabitikä aune sukursal tä kukwe mike gare gätä nuainta Ju Ja ükakräta aune gätä nuainta kukwe drieta yebätä angwane kukwe mikata gare kwetre ye nikwe mikadre täte ye bäri kwin niaratre tä ja di ngwen kukwe metre aune tö ngwan raba ie ye mike gare (Heb. 13:17). Nita ja di ngwen sribikäre gwairebe niaratre ben ngwane, nikwe ja kriemikai aune nitre mada kriemikai ye köböire blita raba kwin nitre testiko Jehovakwe yebätä (1 Ped. 2:12).

13. Däri yebätä kukwe tä nemen diandre jai nie ngwane, ja nire ye ütiäte ni kräke ¿ye nita bämike ño?

¹³ Ni testiko Jehovakwe gare ñan ñobätä aune tä däri mike tuin deme jai aune ñaka däri mika ja kwatate ye kain ngäbiti. Nita ngeden jötrö ngwarbe aune däri ye aibe raba ni dentari tä nemen ruin nitre ie ngwane, ni ñaka tä kain ngäbiti ñan ñobätä aune Jehovakwe kukwe biani nie mikakäre täte ye erere ni tö nuaindi. (Hech. 15:28, 29). Akwa ye ñan aibätä ni tö krütai nita bämike. ¡Kukwe ye ñaka metre! Ñakare aune ja nire biani nie Jehovakwe regalo kwrere ye ütiäte krubäte nikrä. Ye medenbätä ni kräkäi mikaka meden raba ni kräkäi miketa kwin aune ñaka däri ribedre kwe ye nita känene.

14. ¿Kukwe tarebätä ni jänrikadre hospitalte ni ñan ribedre jai yekäre ni raba dre nuainne?

¹⁴ Kukwe nibi gare nie kukwe ja tötikara nekänti ye jökrä nikwe mikai täte ngwane, ni jänrikadre hospitalte ye nikwe ñaka ribedi jai. Akwa nikwe ja ngübadre yebiti ta ni jänrikadre hospitalte operakäre ngwane nikwe ja ngübabare kwin ye köböire ni rökraita jötrö. Ne madakäre gwi, sribi känti aune kukwe ükaninte carro ngwankäre ye nikwe mikai täte ngwane kukwe tare raba nemen bare nibätä yebätä ni täi bäri kriemikani aune ni jänrikadre operakäre ye nikwe ñaka ribedi jai.

15. a) ¿Täräkwata DPA tädre ükaninte aune ngwandre jabätä kä jökrä känti ye ñobätä ütiäte? (Üai mikadre ñärärä arato). b) Video tä mike gare erere, ¿nikwe kukwe mikadre gare ño kwin jai däri yebätä?

¹⁵ Ja nire biani nie Ngöbökwe regalo kwrere ye ütiäte ni kräke nita bämike kukwe madabiti arato kukwe biani diandre jai nie däribätä yebätä nikwe kukwe tikadre (la tarjeta de negativa a la sangre) aune ni rabadre  ngwen jai kä jökrä ngwane. d Täräkwata nebiti nikwe dre diani jai däri yebätä ye nita mikebätä aune kukwe madabätä arato. ¿Täräkwata ye tärä mäkwe? ¿Täräkwata ye tä ükaninte mäkwe? Ñaka mäkwe ngwane mäkwe ja kä tikabätä aune ñaka kä juan ta. Täräkwata yebätä nita mike gare mrebe dre diandi nikwe jai aune ye köböire nikwe ñaka kä juain ta mikakäre gare nitre ni kräke mikaka yei rabadre dre nuainne aune ye käkwe ni dimikai ni tuadre jötrö känti kwetre yekäre. Ne madakäre dre mika raba ni kwatate raba ni mike bren yebätä nikwe ja ngübaibiti. e

16. ¿Täräkwata DPA yebätä dre tikadre ñaka gare mäi ngwane mä raba dre nuainne?

¹⁶ Nita bati o nita kwin ngrabare akwa ni jökrä raba juruainne tare o nemen bren (Ecl. 9:11). Aisete tarjeta de negativa a la sangre yebätä kukwe mikadre gare kwin jai ye ütiäte krubäte. Akwa ¿dre tikadre bätä ñan gare mäi ngwane? Ñan töbika. Nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ie kukwe gare kukwe yebätä, niaratrekwe mä dimikai. Akwa mäkwe dre dian nuaindre jai ye niaratrekwe ñaka niedi mäi ñan ñobätä aune kukwe ye tä gare mäi (Gál. 6:4, 5). Kukwe keteitire keteitire ye dre gärätä raba mike gare mäi aune ye köböire mäkwe kukwe meden diain  nuaindre jai ye mäkwe tikai.

17. ¿Ni tädre kwin ja ngrabarebiti yebätä nita töbike kwin ye ni raba bämike ño?

¹⁷ Kukwe keta kabre nita den jai ni tädre kwin yekäre ye nita den jai kukwe tä dianinkä Bibliabätä tä nüke gare nie ye ererebätä (Hech. 24:16; 1 Tim. 3:9). Ye medenbätä, nita kukwe den nuaindre jai aune nita blite nitre madabe kukwe yebätä ngwane nita kukwe nieta Filipenses 4:5 ye ngwen törö jai ye kwin krubäte, yete nieta: “Mun abko moto jäme ni mda mdakrä, ye rüka gare ni jökräye munbtä”. Nikwe ja ngübadre bäre bäre ne kwe ni ñan rabadre bren yebätä nikwe ñan töbikadre krubäte aune ñaka nitre mada mikadre ja dibiti töbike ja erebe ye köböire nita töbike kwin ja käne ye nikwe bämikai. Ja mräkätre ñan tä kukwe den nuaindre jai ni erere akwa yebiti ta niaratre tare nikwe aune ütiäte ni kräke (Rom. 14:10-12).

18. ¿Ja nire biani ngwarbe nie yebätä nita debe bien krubäte ye nita bämike ño?

¹⁸ Kädrite kena erere Jehová ye ja nire bianka nie. Niara ja nire biani nie yebätä nita debe bien krubäte ni raba bämike nita ja ngübare kwin aune nita ja di ngwen ja ngwankäre bäri kwin niara okwäkänti yebiti (Apoc. 4:11). Kä nengwane nita ja tuin kukwe tare keta kabre ben aune nita nemen bren akwa Jehová ñaka tö namani ni tuai nüne ye kwrere. Ye medenbätä niara köboire kä nebera braibe krubäte ne kwe nikwe nunain kä känti nikwe ñaka ja tare nikai aune ni ñaka krütai yete (Apoc. 21:4). Akwa köbö ye rükadre känenkri ani ja nire ye mike tuin ütiäte jai aune sribirebiti nirekwe biani nie ye kräke: Jehová ni Rün kä kwinbiti ni tarekä.