Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 9

Osiimiswe n’Oluhembo lw’Akalamo Mungu Akuhere

Osiimiswe n’Oluhembo lw’Akalamo Mungu Akuhere

“Kugerera yewe rhugwerhe akalamo, rhunalambagira rhunaliho.”​—MDO. 17:28.

OLWIMPO 141 Uzima Ni Muujiza

OKU BUGEKE a

1. Kangana gurhe akalamo kerhu kali k’akamaro emwa Yehova?

 WAZA oku mwira wawe amakuhereza enju. Evubire enali yava (kudwa). Aliko chiro akaba eli ntyo, eyola nju egwerhe akachiro k’amadolare manene. Nta ngangane wakabona oku eyola nju eli y’akamaro n’okuyilanga. Konakuguma, Yehova arhuhere oluhembo lw’akamaro bwenene, k’okuderha oluhembo lw’akalamo. Kweri arhuyekere kangana gurhe abwene akalamo kerhu kali k’akamaro omu kurhuhereza Omugala nka nchungu eju y’erhu.​—Yoh. 3:16.

2. Nk’oku olwandiko lwa 2 Wakorinto 7:1 luderhere, bichi Yehova arhuhemere rhujirage?

2 Yehova ye Shoko y’akalamo. (Zb. 36:9) Entumwa Paulo aliyemerere obola bukweri amango aderha ntya: “Kugerera yewe rhugwerhe akalamo, rhunalambagira rhunaliho.” (Mdo. 17:25, 28) Che chirhumire rhwakaderha buzira ngangane oku akalamo kerhu eli mpano changwa luhembo lurhengere emwa Mungu. Kugerera obuzigire bwage, anarhuhereza ebirhukenere yi rhugenderera kulama. (Mdo. 14:15-17) Aliko Yehova arhalanga akalamo kerhu kugerera echisomerene. S’ahubwe, alonzeze rhujire nk’okurhwakanagala yirhulanga amagala merhu n’okugenderera kumukolera. (Osome 2 Wakorinto 7:1.) Bulagurhe rhukwanene kulanga amagala n’akalamo kerhu, na nka gurhe rhwakajira ntyo?

OBONE OKU OLUHEMBO LW’AKALAMO LULI LW’AKAMARO

3. Mpanvu nguma ehe erhumire rhukwanene kuchihangana kulanga amagala merhu?

3 Mpanvu nguma erhumire rhukwanene kulanga amagala merhu eli oku, rhukolere Yehova nk’oku obuhashe bwerhu bunali. (Mk. 12:30) Rhulonzeze kuhaana “emibiri yerhu nka nterekero nguma-guma, nchesibwa enayemererwe na Mungu,” bobola rhunayaka kujira ebintu rhumenyere oku byakahanyagaza amagala merhu. (Ro. 12:1) Aliko ntacho rhwakajira chakarhubuza rhumenye rhwalwala. S’ahubwe rhunajira nk’oku rhwakanagala bulala rhulonzeze kuyereka Darha w’embingu oku rhusiimire oluhembo lw’akalamo arhuhere.

4. Bichi Mwami Daudi alilonzeze kujira?

4 Mwami Daudi alifasiriye bulagurhe alisiimire oluhembo lw’akalamo Mungu amuhaga amango ayandika ntya: “Bunguke buhe buliho nka namafa, nka namaja omu shimu? K’oluchuchu lwakakuuza? Ka lwakaderha oku bilolere obwimana bwawe?” (Zb. 30:9) Nkabaga Daudi ayandikaga ebyola hofi n’obuzinda bw’akalamo kage. Aliko alihigirire kugenderera kuba n’agamala menja y’agala kugenderera kukuuza Yehova. Nta ngangane, echola chirhwechihi rhuhigirire.

5. Bichi rhukwanene kujira chiro akaba rhushajire changwa rhulwere?

5 Akaba olwere changwa okala oshajire nkabaga orhakachigala kujira ebintu wagendaga wakola mira. Echola chakarhuma wayunva omugayo, n’okuchiyunva kubi. Aliko chiro byakaba ntyo, rhwakajira okwerhu koshi yirhulanga magala merhu. Bulagurhe? Bulala chiro akaba rhukala rhushajire kangana gurhe changwa rhugwerhe bulwala buhe, rhwakachigenderera kukuuza Yehova, nka kulala Mwami Daudi aliri ajira. Birhulirize bwenene okumenya oku rhuli b’akamaro embere za Mungu chiro akaba rhushajire changwa rhuli balwala! (Mt. 10:29-31) Chiro amango byamahema oku rhufe, rhwakachizera oku Yehova njarhufuula chiro byalegama. (Yob. 14:14, 15) Amango moshi rhulamire, rhulonzeze kujira koshi rhugalire yirhulanga amagala merhu n’akalamo kerhu.

OCHILANGE OKU BINTU BYAKAKUBABAZA

6. Bichi Yehova alonzeze rhujirage oku bilolere okuntu rhunazigana kulya n’okunywa?

6 Chiro akaba Ebiblia chirhali chitabu chiderhere bwenene okuntu wakalanga amagala mawe changwa oku bilolere ebilyo wakayinja walya y’orhalwala, chiderhere binene oku bilolere amawazo ma Yehova kw’ebyola bintu. Omufano, arhuhebere omurhima “ruchilanga oku bintu byakarhulerhera obuhanya” byakaharabisa omubiri gwerhu. (Muh. 11:10) Ebiblia erhukengusize oku rhurhakwanene kulira obudambi n’okunywa amavu kurhalusya olugero, bulala ebyola bintu byakaharabisa amagala merhu chiro n’okurhuyirha. (Mez. 23:20) Yehova alonzeze rhuyerekane engeso y’okuchigala amango rhuli rhwachishoga bichi na bingana gurhe rhwakalya n’okunywa.​—1 Ko. 6:12; 9:25.

7. Nka gurhe ehano liri omu Mezali 2:11, lyakarhurhabala kurhola esimikiro zinja oku bilolere amagala merhu?

7 Rhwakarhola esimikiro eyerekene oku rhugwerhe eshukurani bwenene oku bilolere oluhembo lw’akalamo Mungu arhuyere, amango rhulirhwakolesa obuhashe bwerhu b’okuwaza. (Zb. 119:99, 100; soma Mezali 2:11.) Omufano, rhwakachishoga oku bwengehe ebi rhwalya. Akaba rhunasiima bilyo bilebe aliko rhumenyere oku byakarhulwaza, rhwakachishoga oku kurhalya ebyola bilyo. Kandi rhunayerekana oku rhuli bengehe amango rhuli rhwalyama ebisanzi bitosheze, okujira esiporo buli mango, n’okugenderera kukola obusafi changwa kuchesa omubiri gwerhu n’okuchesa oku kahunda enju yerhu rhulamiremo.

OCHIHANGANE KUCHILANGA OKU AKSIDA

8. Bichi Ebiblia eyerekene oku bilolere amawazo ma Mungu maderhere oku obulanzi buli muntu akwenene kujira?

8 Yehova alihere Abaizraeli amarhegeko m’okubarhabala bachilange bowe bonyine oku aksida zikomere bakajirire amango bali bakola ahambuga changwa omu makasi mabo. (Kut. 21:28, 29; Kum. 22:8) Nka muntu mulebe akajirire eaksida n’okuyirha owabo, echola chakalerhere engaruka zikomere. (Kum. 19:4, 5) Kandi, Esheriya yaliderhere oku chiro na balala bakababeze buzira kulonza omwana ochili omunda ya nyina, balikwanene kuhaabwa obuhane. (Kut. 21:22, 23) Amandiko mayerekene bwinja oku Yehova alonzeze rhuchilange oku aksida.

Omu hali zili nk’ezila, nka gurhe rhwakayerekana oku rhukengere akalamo? (Olole echifungo cha 9)

9. Bichi rhwakajira yirhuchilanga oku aksida? (Olole amafoto.)

9 Rhunayerekana oku rhusimire oluhembo lw’akamalo Mungu arhuhere omu kuchihangana kuba omu bulanzi ahambuga n’oku kasi. Omufano rhunachilanga oku bintu bikalihire by’akacha omuntu, nk’akere, n’ebindi bintu rhunakolesa omu nju bigwerhe esumu, changwa amafumu, kandi rhwayinja rhwabika ebintu bibi hale ah’abana barhakagera. Amango rhuli rhwachana omuliro, rhuli rhwadogosya amenji, n’amango rhulirhwakolesa ebintu binakola n’ekura, rhwachihangana rhumenye rhwabileka omu njira byonyine amango rhwaliri rhwabikolesa. Rhurhatembeza omutugari amango rhwanywere amafumu m’okurhulerhera echizungu-zungu, changwa amango rhuluhire bwenene rhurhakanagala kutembeza bwinja, kandi rhurhakolesa etelefone amango rhulirhwatembeza.

AMANGO ECHINJIRA CHAMARHENGERERA

10. Bichi rhwakajira embere n’amango echinjira chamarhengerera?

10 Mango maguma, rhurhakagala kubuza obuhanya bumenye bwarhengerera. Kweri, rhwakaderha ntyo ahanene amango ebinjira byamarhengerera, obulwala b’okuyahukira, n’evita likalihire. Aliko, amango ebinjira bili nk’ebyola byamarhengerera, rhwakachihangana yirhuyorha omu bulanzi nk’oku byakanagalikana. Kandi rhwayokoka obuhanya amango rhwamakenga obwerekezi b’okurhenga omu eneo y’aberemo echinjira, n’okukenga obwindi bwerekezi kurhenga oku barhegesi. (Ro. 13:1, 5-7) Byakagalikana kuchirheganya ku bintu biguma byakahema rhujire juba-juba. Bobola rhukwanene kukenga obwerekezi burhengere oku barhegesi b’okurhurhabala rhube tayari oku binjira. Omufano, kwakaba kwinja okubika ebilyo birhakabola n’ehigapo hy’okubikamo amafumu makarhurhabala juba-juba.

11. Bichi rhukwanene kujira amango obulwala b’okuyahukira buli bwayenera aharhulamire?

11 Bichi rhukwanene kujira akaba obulwala b’okuyahukira buli bwayenera aharhulamire? Rhukwanene kukenga obwerekezi abarhegesi bali bahaana, nk’okukabala efune, okulekerana entambu, okuyambala amaske, n’okuheba eburhambi abalwere. Amango rhulirhwajira ntyo rhwanayerekana kangana gurhe rhubwene oluhembo lwakalamo Mungu arhuhere oku luli lw’akamaro.

12. Nka gurhe akanuni kali omu Mezali 14:15, kakarhurhabala rhuchishoge emyazi rhukwanene kuyunviriza amango echinjira chamarhengerera?

12 Amango bihemere abantu kujira juba-juba, mango maguma rhwakayunva emyazi y’obubeshi erhengere oku bera berhu, oku baturanyi berhu, n’oku bikoleso by’okutangaza emyazi. Ahali h’okuyemera “buli chinwa” rhwayunvirhe, kuli kwinja rhuyunvirize emyazi y’okuli erhengere oku barhegesi n’okubanganga. (Osome Mezali 14:15.) Ebaraza Lirhambwire n’amabiro m’emirhabi binachihangana kupata emyazi y’okuli, embere bahaane obwerekezi oku bilolere embunganano z’echibaga n’oku bilolere akasi k’okuhubiri. (Ebr. 13:17) Amango rhwamakulikira obola bwerekezi, rhwanachilanga rhwabo rhwenyine oku buhanya, n’okulanga abandi. Kandi okujira ntyo kwakarhabala abandi baderhe bwinja Abahamirizi ba Yehova aharhulamire.​—1 Pe. 2:12.

RHUCHIRHEGANYE YIRHURHAYEMERA ESHAGAMA

13. Nka gurhe rhunayerekana oku akalamo kali k’akamaro amango rhuli rhwakenga erhegeko lya Yehova oku bilolere eshagama?

13 Bantu banene bayinji oku Abahamirizi ba Yehova banabona oku eshagama eli nchesibwa. Rhunakenga esheriya ya Yehova oku bilolere eshagama, amango rhwamalahira kuhebwamo eshagama, chiro n’amango bihemere rhubukwe juba-juba. (Mdo. 15:28, 29) Aliko, arhali k’okuderha oku rhulonzeze kufa. S’ahubwe, rhunabona ok’oluhembo lw’akalamo Mungu arhuhere luli kw’akamaro. Rhunalonza kubukwa omu njira nyinja bwenene, zirhahemere mpu rhuhebwemo eshagama.

14. Nka gurhe rhwakachilanga yirhurhakenera kubukwa omu njira zikomere bwenene?

14 Nka rhulirhwashishikala amagala merhu omu kujira ebintu rhwashambereko mu gunola mwazi, nkabaga birhahema mpu rhuberwe changwa mpu rhubukwe omu yindi njira ekomere bwenene. N’amango rhugenderere kugwarha amagala menja, nji rhwafuma juba-juba amango byamahema mpu rhuberhwe. Kandi rhwakachilanga oku kuberwa juba-juba, omu kuyaka ebintu byoshi byakalerha eaksida omu mwaberhu, oku kasi, n’okukenga bwenene amarhegeko malolere okutembeza emitugari changwa ebindi.

Bulala rhubwene oku oluhembo lw’akalamo luli lw’akamaro, rhwayandika esimikiro zerhu oku karte Pas de Sang n’okuba nako buli hoshi rhwakaba rhuli (Olole echifungo che 15) d

15. a) Bulagurhe rhukwanene kugwarha akarte kahya-hya kagwerhe esimikiro zerhu oku bilolere eshagama? (Olole n’efoto.) b) Nk’oku evideo eyerekene, nka gurhe rhwakarhola esimikiro zili wazi oku bilolere okubukwa kuhumire oku shagama?

15 Bulala rhubwene oku oluhembo lw’akalamo luli lw’akamaro, rhunayandika esimikiro zerhu oku karte Instructions médicales (Amahano oku bilolere okubukwa) (DPA). b Kugerera eyola dokima, rhunayerekana esimikiro zerhu oku bilolere okuhebwemo eshagama n’oku bilolere njira ziguma z’okubukwa. K’ogwerhe akarte kahya-hya kayerekene esimikiro zawe? Akaba olonzeze kujaza akawe changwa kukashubulula, omenye walegama. Okuyerekana esimikiro zerhu bwinja-bwinja kwakarhurhabala rhubukwe juba-juba bulala rhurhaheza akasanzi rhulirhwajira obuhaka n’abanganga eju y’echola. Kandi okujira ntyo kwarhurhabala rhumenye rhwabukwa changwa kuhabwa obufumu bwakarhulerhera obuhanya. c

16. Gurhe rhwakajira akaba rhurhenji kuyandika esimikiro zerhu kw’akola karte?

16 Chiro rhwakaba rhuli basole changwa rhugwerhe amagala menja kangana gurhe, buli yeshi akajira eaksida changwa kulwala. (Muh. 9:11) Bobola kwaba kw’akamaro bwenene okugwarha akola karte kagwerhe esimikiro zerhu. Akaba orhamenyere okuntu wakayandika esimikiro zawe kw’akola karte, oheme abashamuka b’omu chibaga chawe bakurhabale. Banachihangana kuhereza omuntu amahano amenye gurhe akayandika esimikiro zage kw’akola karte, aliko barhakwanene kumurholera esimikiro oku bilolere okuntu koshi-koshi akabukwa. Akola kali kasi kawe. (Gal. 6:4, 5) Aliko, bakurhabala amango oli wayandika esimikiro zawe kw’akola karte.

OGWARHE OLUGERO

17. Gurhe rhwakayerekana oku rhugwerhe olugero oku bilolere amagala?

17 Esimikiro zoshi-zoshi rhwakarhola oku bilolere amagala merhu n’okuntu rhwakabukwa, ku kwanene kuyumangira oku makanuni me Biblia. (Mdo. 24:16; 1 Ti. 3:9) Amango rhwamarhola esimikiro n’okuziganirako haguma n’abandi, rhukwanene kukolesa akanuni ke Biblia kali omu Wafilipi 4:5: “Muleke olugero lwenyu lumenyikane oku bantu boshi.” Amango rhuli bantu bagwerhe olugero, rhurhaseza bwenene obwenge oku magala merhu; changwa rhurhaseza abandi bayemere esimiko rhwarholere oku bilolere amagala. Rhunazigira bene-berhu na bali-berhu rhunabakengere chiro akaba esimikiro barholere zirhali kuguma n’ezerhu.​—Ro. 14:10-12.

18. Gurhe rhwakayerekana eshukurani yerhu oku bilolere oluhembo lw’akalamo?

18 Rhunayerekana eshukurani yerhu emwa Yehova, Shoko y’akalamo omu kuchihangana kulanga akalamo kerhu, n’okuchihana omu kasi kage nk’oku rhwakanagala. (Ufu. 4:11) Aliko chiro na zene, rhukwanene kulwisa amalwala n’ebinjira. Aliko arhali akola k’akalamo Omulemi werhu arhulonzeze. Hanola hofi-hofi arhuhereza akalamo ka buzira malumwa, n’olufu. (Ufu. 21:4) Bisimisize bwenene okubona rhulamire n’okukolera Darha we mbingu w’obuzigire, Yehova!

OLWIMPO 140 Utaishi Milele!

a Gunola mwazi gwarhurhabala rhushube rhusiimiswe bwenene n’oluhembo lw’akalamo Mungu arhuhere. Rhwaganira oku bintu rhwakajira yirhulanga amagala n’akalamo kerhu amango echinjira chamarhengerera, na nka gurhe rhwakayaka eaksida. Rhwashuba kuganira oku birhukwanene kujira amango rhuli rhwachirheganya kubukwa juba-juba.

b Eyola dokima eshubire kuyirikwa DPA (Pas de Sang).

d AMAFASIRIYO M’EFOTO: Mwene-werhu ochili musole ali ayandika esimikiro zage oku karte Pas de Sang n’okuchizera oku akagwerhe ahali hoshi.