KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 9
Onaa Mũthĩnzĩo wa Thayũ wĩ wa Vata
“Twĩ na thayũ nũndũ wake, na nĩtũendaa na twĩ kwʼo.”—MEKO 17:28.
WATHI 141 Thayũ Nĩ Mũthĩnzĩo Kuma kwa Ngai
KWA ŨKUVĨ a
1. Yeova onaa thayũ witũ wĩ wa vata mũno wĩana ata?
KWASŨANĨA mũnyanyau nĩwaũnenga visa mũkũũ mũno ĩndĩ wa lato mũnene. Wĩ na kũndũ kũvutĩku langi, kwĩ na masola, na kũtembũku. O na kũtwʼĩka visa ũsu wĩ na mathĩna asu, lato wawʼo nĩ ndola milioni mbingĩ. Mwa ndũlea kũtũnga mũvea nũndũ wawʼo na kũũsũvĩa mũno. O ta ũu, Yeova nũtũnengete mũthĩnzĩo wa mwanya mũno, nawʼo nĩ mũthĩnzĩo wa thayũ. O na nĩwonanĩtye ũndũ wonaa thayũ witũ wĩ wa vata kwa kũtũnenga nthembo ya wovosyo ya Mwana wake.—Yoa. 3:16.
2. Kwosana na 2 Akolintho 7:1, Yeova endaa twĩke ata?
2 Yeova nĩwe Mũnengani wa thayũ. (Sav. 36:9) Mũtũmwa Vaulo nĩwaĩkĩĩe ũndũ ũsu, na nĩkyo kĩtumi waisye: “Twĩ na thayũ nũndũ wake, na nĩtũendaa na twĩ kwʼo.” (Meko 17:25, 28) Kwoou no twĩthĩwe tũte na nzika kana thayũ witũ nĩ mũthĩnzĩo kũma kwa Ngai. Nũndũ nũtwendete, nũtũnengae kyonthe kĩla tũkwenda nĩ kana tũendeee kwĩkala thayũ. (Meko 14:15-17) Ĩndĩ Yeova ndasũvĩaa thayũ witũ kwa nzĩa ya kyama. Vandũ va ũu, endaa twĩke kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana twĩsũvĩe kĩ-mwĩĩ na kĩ-veva. (Soma 2 Akolintho 7:1.) Nĩkĩ twaĩlĩte kũsũvĩa ũima witũ wa mwĩĩ na thayũ witũ, na tũtonya kwĩka ũu ata?
ONAA MŨTHĨNZĨO WA THAYŨ WĨ WA VATA
3. Nĩ ũndũ ũmwe wĩva ũtumaa tũtata vyũ twĩthĩwe na ũima wa mwĩĩ?
3 Ũndũ ũmwe ũtumaa tũtata twĩthĩwe na ũima wa mwĩĩ nĩ wendi wa kũmũthũkũma Yeova na ũtonyi witũ wʼonthe. (Mko. 12:30) Twendaa kũnengane “mĩĩ [yitũ] yĩthĩwe nthembo yĩ thayũ, ntheu na yĩtĩkĩlĩka kwa Ngai,” na kwoou nĩtwĩvathanaa vyũ na maũndũ ala twĩsĩ nĩmeũlikya ũima witũ wa mwĩĩ mũisyonĩ. (Alo. 12:1) Nĩ wʼo kana o na tũkesũvĩa ata, tũilea kũwaa. Ĩndĩ o na vailye ũu, nĩtũtataa vyũ twĩkale twĩ asũvĩĩku nũndũ twendaa kwonyʼa Ĩthe witũ wa ĩtunĩ kana nĩtũũtũnga mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ.
4. Mũsumbĩ Ndaviti atwʼĩte kwĩka ata?
4 Mũsumbĩ Ndaviti nĩwaeleisye nĩkĩ woonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata yĩla waandĩkie atĩĩ: “Nthakame yakwa ĩkauna na kĩ, natheea yĩla ĩimanĩ? Kĩtoo kĩkakũtaĩa? kĩkatavanʼya wʼo waku?” (Sav. 30:9) Ndaviti nũtonya kwĩthĩwa aandĩkie ndeto isu akilyĩ kũkwʼa. Ĩndĩ nĩwatwʼĩte kwĩkala thayũ na e mũima ĩvinda yĩasa ũndũ vatonyeka nĩ kana amũtaĩae Yeova. Vate nzika, kĩu nokyo kĩla ũmwe witũ wendaa.
5. Nĩ kyaũ tũtonya kwĩka o na ethĩwa tũkũĩte ata kana tũwaĩte ata?
5 Ũwau na ũkũũ no itume tũemwa nĩ kwĩanĩsya maũndũ ala tũneanĩasya navu tenange. Kĩu no kĩtũtũle ngoo na kĩkatũthatya. Ĩndĩ tũyaĩlĩte kwĩkya moko na tũyĩlekeleelya. Nĩkĩ? Nũndũ o na ethĩwa tũkũĩte ata kana tũwaĩte ata, no tũendeee kũmũtaĩa Yeova, o ta Mũsumbĩ Ndaviti. Mwa tũkiakiawʼa ta kĩ kũmanya kana Ngai witũ nĩwonaa twĩ ma vata mũno o na ethĩwa twĩ awau kana twĩ akũũ! (Mt. 10:29-31) O na tũkakwʼa, ethĩwa na mea ma kũtũthayũũkya. (Yovu 14:14, 15) Ĩndĩ yu twĩ thayũ, twĩenda kũtata vyũ tũsũvĩe ũima witũ wa mwĩĩ na thayũ witũ.
ĨVATHANE NA IMANYĨO NTHŨKU
6. Nĩ ũndũ wĩva Yeova wendaa twĩke ũkonetye mĩtuo yitũ ya kũya na kũnywʼa?
6 O na kau Mbivilia ti ĩvuku ya ũiiti kana yĩseũvĩtwʼe yĩtũtavye malĩu ala twaĩlĩte kũĩsaa, nĩyĩvuanĩtye woni wa Yeova ĩũlũ wa maũndũ asu. Kwa ngelekanyʼo, atũthuthĩtye akatwĩa ‘twĩkye kũasa ũthũku’ ũla ũtonya kwananga mĩĩ yitũ. (Mũta. 11:10) Mbivilia nĩtũkanĩtye twĩvathane na ĩtomo na ũthengi, nũndũ maũndũ asu no malikye thayũ witũ mũisyonĩ. (Nth. 23:20) Yeova endaa twĩsiĩĩe yĩla tũũnyuva kĩla tũũnywʼa kana tũũya, na twĩĩka ũu mũno wĩana ata.—1 Ako. 6:12; 9:25.
7. Ũtao ũla wĩ Nthimo 2:11 ũtonya kũtũtetheesya ata twĩke motwi maseo makonetye ũima witũ wa mwĩĩ?
7 No twĩke motwi mekwonanyʼa kana nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ kwa kũtũmĩaa ilĩko sitũ nesa. (Sav. 119:99, 100; soma Nthimo 2:11.) Kwa ngelekanyʼo, twonanasya twĩ na ilĩko nzeo twanyuva nesa kĩla tũũya. Ethĩwa nĩtwendete lĩu mũna na tũimanya kana nũtumaa tũwaa, nĩtwĩvathanaa nawʼo vyũ. O na ĩngĩ, twonanasya twĩ na kĩlĩko kĩseo yĩla twatata tũkome too wĩanĩtye, tweeka masoesi tũteũtĩĩa, na tweethĩwa na kĩmanyĩo kĩseo kya kwĩyĩkalya twĩ atheu o vamwe na kũthesya nyũmba sitũ.
ĨSŨVĨE NDŨKEYĨŨMĨSYE KANA ŨŨMĨSYE ANGĨ
8. Mbivilia yonanĩtye ata woni wa Yeova ĩũlũ wa kwĩsũvĩa na kũsũvĩa angĩ?
8 Mĩaonĩ ĩla Yeova wanengete mbaĩ ya Isilaeli, nĩwawetete myolooto yaĩ ĩtonya kũmatetheesya mesũvĩe maikeke ũndũ ũtonya kũmaũmĩsya kana kũũmĩsya angĩ mũno, yĩla me mũsyĩ na wĩanĩ. (Kuma 21:28, 29; Kũt. 22:8) Yĩla mũndũ woaa ũngĩ atataĩĩe, aĩ atonya kũkwatwa nĩ thĩna mũnene. (Kũt. 19:4, 5) O na Mĩao ĩsu yaĩtye kana ũla waũmĩsya kana kate kasyae atataĩĩe, nĩwaaĩlĩte kwosewa ĩtambya. (Kuma 21:22, 23) Kwa wʼo, Maandĩko nĩmonanĩtye ũtheinĩ kana Yeova nĩwendaa twĩsũvĩe vyũ tũikeyĩũmĩsye kana tũũmĩsye angĩ.
Tũtonya kwonanyʼa ata kana nĩtũnengete thayũ ndaĩa maũndũnĩ aa? (Sisya kalungu ka 9)
9. Nĩ matambya ta meva twaĩlĩte kwosa tũikeyĩũmĩsye kana tũũmĩsye angĩ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
9 Twonanasya kana nĩtwonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata kwa kũtata vyũ twĩsũvĩe twĩ mũsyĩ na wĩanĩ. Kwa ngelekanyʼo, yĩla tũkwenda kwĩkya syĩndũ itonya kũtema mũndũ, syĩndũ syĩ sumu, kana ndawa, tũsyĩkasya vandũ itatonya kũũmĩsya ala angĩ, na nĩtũtataa twie syĩndũ ta isu vandũ syana itavikĩla. O na nĩtũtataa tũikatie myaki, syĩndũ mbyũ, na mĩio ya wĩa vate mũndũ wĩ vakuvĩ. Na tũyĩtĩkĩlaa kũtwaa ngalĩ ethĩwa nĩtũũtũmĩa ndawa iũtuma ilĩko sitũ itathukũma nesa, nĩtũnywʼĩte ũkĩ, kana tũinakoma too wĩanĩtye, na tũyĩtĩkĩlaa kũvĩngĩĩswa nĩ syĩndũ ta simũ.
YĨLA KWAUMĨLA MŨISYO
10. Tũtonya kwĩka ata mũisyo mũthũku ũtanamba kũmila na waumĩla?
10 Mavinda amwe, tũyĩthĩawa tũtonya kũsiĩĩa maũndũ mathũku maitũkwata. Maũndũ amwe nĩ ta mowau ma kũkwatanwʼa, ithokoo, na mĩisyo ta ithingitho sya nthĩ. Ĩndĩ yĩla maũndũ ta asu meekĩka, nĩtũtataa vala tũtonya twĩkale twĩ asũvĩĩku na tũivonokya thayũ witũ kwa kũatĩĩa mĩao ya silikalĩ ĩũlũ wa kũema kumaala masaa mana, kũkĩĩa kũndũ kũngĩ, na kwa kũatĩĩa isiĩĩi ingĩ ila itonya kwĩkĩwa. (Alo. 13:1, 5-7) Maũndũ amwe no mamanyĩke matanamba kwĩkĩka, kwoou nũseo tũkaatĩĩa kyonthe kĩla silikalĩ ĩkũtũtavya twĩke nĩ kana twĩyũmbanĩsye mũisyo. Kwa ngelekanyʼo, no tũtetheke mũno tweethĩwa twiĩte kĩwʼũ, lĩu ũtanangĩkaa na mĩtũkĩ, o vamwe na kasandũkũ ke na ndawa na syĩndũ sya kũtetheesya mũndũ yĩla waũmĩa.
11. Yĩla ũwau wa kũkwatanwʼa wanyaĩĩka vala twĩkalaa, nĩ kyaũ twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kwĩka?
11 Tũtonya kwĩka ata yĩla ũwau wa kũkwatanwʼa wanyaĩĩka vala twĩkalaa? Twaĩlĩte kũtata tũatĩĩe vyũ mĩao ĩla silikalĩ ĩkũnengane, ta kũthamba moko, kwĩkala tũtaanĩsye na ala angĩ, kwĩkĩa masiki, na kwĩvingĩa vyũ kwa kavinda ethĩwa nĩtwawaa. Yĩla twaatĩĩa maũndũ asu, twonanasya ũndũ tũũtũnga mũvea mũno wĩana nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ.
12. Mwolooto ũla wĩ Nthimo 14:15 ũtonya kũtũtetheesya ata tũnyuve nesa ũvoo ũla tũkwĩthukĩĩsya ĩvindanĩ ya mĩisyo?
12 Yĩla mĩisyo yaumĩla, maũvoo mate ma wʼo no manyaĩĩkwʼe nĩ anyanya, atũi, na isese sya maũvoo. Vandũ va kũĩkĩĩa “kĩla ndeto” tweewʼa, nũseo tũkethukĩĩasya mĩvĩa ya silikalĩ na ya ũiiti ĩla ĩkũnengane ũvoo wa wʼo na wa kũĩkĩĩka. (Soma Nthimo 14:15.) Ana-a-asa ma Nzama Ĩla Ĩtongoesye na ala methĩawa movisinĩ ma ũvonge mekaa kyonthe kĩla matonya makwate ũvoo wa wʼo na wa kũĩkĩĩka matanamba kũnengane myolooto ĩkonetye maũmbano ma kĩkundi na wĩa wa kũtavanyʼa. (Aevl. 13:17) Yĩla twaatĩĩa myolooto ĩsu, nĩtwĩsũvĩaa ithyĩ ene na tũkasũvĩa angĩ. O na ĩngĩ, no tũtume andũ kĩsionĩ kitũ methĩwa na woni mũseo ĩũlũ wa Ngũsĩ sya Yeova.—1 Vet. 2:12.
ĨVATHANE NA NTHAKAME
13. Kwĩwʼa mwĩao wa Yeova ĩũlũ wa kwĩvathana na nthakame kwonanasya ata kana nĩtwonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata?
13 Ngũsĩ sya Yeova nĩsyĩsĩkĩe mũno nũndũ wa ũtwi wasyo wa kũlea kwĩkĩwa nthakame. Syĩkaa ũu nũndũ ninengete nthakame ndaĩa. Twonanasya nĩtwĩwʼaa mwĩao wa Yeova wa kwĩvathana na nthakame kwa kũlea kwĩkĩwa nthakame o na yĩla twatwawa sivitalĩ twĩ vathũku. (Meko 15:28, 29) Ĩndĩ kwĩka ũu kũyonanasya kana twĩenda kũkwʼa. Kĩvathũkanyʼo na ũu, twĩthĩawa tũyonanyʼa kana nĩtwonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata. Nĩtũmanthaa ũiiti kwa matakĩtalĩ me na ũtũĩka ala meyũmbanĩtye kũtũiita nesa mate kũtũmĩa nthakame.
14. Tũtonya kwĩka ata twĩsũvĩe tũikese kwendeka twĩkwe ũndũ mũnene ta kũthĩnzwa?
14 Ethĩwa nĩtũsũvĩaa mwĩĩ witũ nesa kwa kwĩka maũndũ ala tũwetie mwambĩĩonĩ, nĩvatonyeka tũkaema kwendeka kũthĩnzwa kana kũkwata ũiiti ũngĩ mũnene. Na o ũndũ twatata twĩvetangane na mathĩna maingĩ ma mwĩĩ, nowʼo tũkethĩawa tũtonya kũvoa na mĩtũkĩ yĩla twalasimĩka kũthĩnzwa. O na ĩngĩ, no twĩsũvĩe tũikese kwendeka tũthĩnzwe na mĩtũkĩ kwa kũvetanga syĩndũ ila itonya kũtũũmĩsya twĩ mũsyĩ kana wĩanĩ, na kũatĩĩa nesa mĩao ya lelũnĩ.
Nũndũ nĩtwonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata, nĩtusũasya kaati ya DPA na tũkamĩkua kĩla vandũ (Sisya kalungu ka 15) d
15. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata tũkuae valũa wa kũtũsũvĩa kĩ-mĩao wĩ na ũvoo wa mĩtũkĩnĩ? (O na ĩngĩ, sisya visa.) (b) O tondũ vonanĩtwʼe vitionĩ, tũtonya ata kwĩka motwi ma ũĩ makonetye kũtũmĩa nthakame ũiitinĩ?
15 Nũndũ nĩtwonaa mũthĩnzĩo wa thayũ wĩ wa vata, nĩtusũasya valũa wa kũtũsũvĩa kĩ-mĩao (durable power of attorney) na nĩtũũkuaa kĩla vandũ. b Valũanĩ ũsu, nĩtũeleasya nesa ũtwi witũ ĩũlũ wa kwĩkĩwa nthakame na mĩthemba mĩna ya ũiiti. Wʼo valũa ũla wĩ nawʼo wĩ na ũvoo wa mĩtũkĩnĩ? Ethĩwa wĩ na vata wa kusũsya ũngĩ kana kũvĩndũa ũvoo mũna, ĩka ũu ũte kũkũĩĩsya. Kũandĩka nesa ũtwi witũ no kũtũtetheesye tũkaiitwa na mĩtũkĩ tũte kwananga saa tũineenea maũndũ asu na ndakĩtalĩ. O na ĩngĩ, kwĩka ũu no kũtetheesye matakĩtalĩ makatũiita kwa nzĩa ĩteũtũlikya mũisyonĩ. c
16. Tũtonya kwĩka ata ethĩwa tũyĩsĩ kusũsya nesa kaati ya DPA?
16 O na twĩthĩwe twĩ ma mũika kana twĩ na mĩĩ mĩseo ata, ithyonthe no tũkwate akisitendi kana tũkawaa. (Mũta. 9:11) Kwoou wĩthĩwa wĩ ũndũ wa ũĩ kusũsya kaati ya DPA. Ethĩwa ndwĩsĩ ũndũ ũtonya kusũsya kaati ĩsu, no ũkũlye atumĩa ma kĩkundi kyenyu maũtetheesye. Nĩmatataa ũndũ matonya methĩwe mesĩ ũndũ kaati ĩsu ĩtonya kusũwa, ĩndĩ mayĩsa kũkwĩkĩa motwi makonetye ũiiti. Ũsu nĩ mũio waku. (Aka. 6:4, 5) Ĩndĩ no maũtetheesye ũkamanya mĩthemba yĩ kĩvathũkanyʼo ya ũiiti na maiũtetheesya kusũsya kaati ĩsu kwosana na ũtwi ũla weeka.
ĨTHĨWA NA WĨNYIVYO
17. Tũtonya kwonanyʼa wĩnyivyo ata maũndũnĩ makonetye ũima wa mwĩĩ na ũiiti?
17 Motwi maingĩ ala twĩkaa makonetye ũima witũ wa mwĩĩ na mĩthemba ya ũiiti matongoeawʼa nĩ wasya witũ wa ngoo ũla ũmanyĩĩtwʼe nĩ Mbivilia. (Meko 24:16; 1 Tim. 3:9) Ĩndĩ yĩla tũkwĩka motwi na tũũmaneenea na andũ angĩ, nĩtũtataa vyũ tũatĩĩe mwolooto ũũ wĩ Avilivi 4:5: “Ekai wĩnyivyo wenyu ũmanyĩke nĩ andũ onthe.” Wĩnyivyo nũtũsũvĩaa tũikakwatwe nĩ kĩũũyũ kingĩ ĩũlũ wa ũima witũ wa mwĩĩ, kana tũikalasimĩthye angĩ metĩkĩlane na mawoni maitũ. Nĩtwĩthĩawa twendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ na nĩtũmanengae ndaĩa o na yĩla meeka motwi me kĩvathũkanyʼo na maitũ.—Alo. 14:10-12.
18. Tũtonya kwonanyʼa ata kana nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ?
18 Twonanasya kana nĩtũũmũtũngĩa mũvea Mũnengani wa thayũ, Yeova, kwa kũsũvĩa thayũ witũ na kwa kũmũnenga kĩla kĩseo vyũ. (Ũvu. 4:11) Kwa oyu, tũilea kũwaa na kũkwatwa nĩ mĩisyo. Ĩndĩ ũu tiwʼo Mũmbi witũ wendaa twĩkalae. O mĩtũkĩ, nũkũtũnenga thayũ wa tene na tene kũte woo na kĩkwʼũ. (Ũvu. 21:4) Ĩndĩ ĩvinda yĩu yĩtanavika, tũtanaa ta kĩ kwĩthĩwa twĩ thayũ na tũtonya kũmũthũkũma Ĩthe witũ wa ĩtunĩ, Yeova, ũla ũtwendete mũno!
WATHI 140 Tũkatanĩa Thayũ Ũtathela!
a Ĩsomo yĩĩ nĩyĩũtũtetheesya tũtũngae mũvea mũnango nũndũ wa mũthĩnzĩo wa thayũ ũla Ngai ũtũnengete. Nĩtũkwona matambya ala tũtonya kwosa nĩ kana twĩkale twĩ aima na tũisũvĩa thayũ witũ yĩla mĩisyo yaumĩla, o vamwe na kwĩvathana na maũndũ onthe ala matonya kũtuma twĩyĩũmĩsya kana tũũmĩsya angĩ. O na ĩngĩ, nĩtũkwona kĩla tũtonya kwĩka twĩyũmbanyʼe kwĩ tene ũndũ twĩsa kwendeka tũkwate ũiiti na mĩtũkĩ.
b Valũa ũsu nowʼo wĩtawa kaati ya DPA.
c Sisya nthĩnĩ wa jw.org/kam vitio yĩ na kyongo, Ũndũ Tũtonya Kwĩka Motwi ma Ũiiti Ũkonetye Nthakame.
d MAELESYO MA VISA: Mwana-a-asa wa mũika ũkusũsya kaati yake ya DPA na nĩwaĩkĩĩthya kana nĩwamĩkua.
