9-زەرتتەۋ ماقالاسى
قۇداي سيلاعان ٶمىردى باعالاڭىز
«ونىڭ ارقاسىندا ٴبىز ٶمىر ٴسۇرىپ، ارەكەت ەتىپ، ٴتىرى ٴجۇرمىز» (ەل. ٸس. 17:28).
141-ٵن ٶمىر — قۇدايدان كەلگەن سي
اڭداتپا a
1. ەحوبا ٷشىن ٴبىزدىڭ ٶمىرىمىز قانشالىقتى قۇندى؟
دوسىڭىز سىزگە كونەدەن قالعان باعا جەتپەس ٴبىر كارتينا سيلادى دەلىك. ٴبىراق ونىڭ كەيبىر جەرىنە داق تۇسكەن، كەيبىر جەرىنىڭ ٶڭى كەتكەن. دەسە دە ول — ميلليونداعان دوللارعا باعالاناتىن اسىل تۋىندى. البەتتە ٴسىز مۇنداي سيلىقتى جوعارى باعالاپ، بارىنشا ساقتاۋعا تىرىساسىز. وسى سياقتى، ەحوبا دا بىزگە وتە قۇندى سي — ٶمىردى بەرگەن. ٴبىزدىڭ ٶمىرىمىز وعان قىمبات بولعانى سونشا — ٴبىز ٷشىن ٶزىنىڭ ۇلىن قۇربان ەتكەن (جوح. 3:16).
2. قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1 گە ساي، ەحوبا بىزدەن نە كۇتەدى؟
2 ەحوبا — «ٶمىردىڭ قاينار كوزى» (ٴزاب. 36:9). ەلشى پاۋىل دا وسى شىندىقتى راستاپ: «ونىڭ ارقاسىندا ٴبىز ٶمىر ٴسۇرىپ، ارەكەت ەتىپ، ٴتىرى ٴجۇرمىز»،— دەگەن (ەل. ٸس. 17:25، 28). قامقور قۇدايىمىز ٶمىر سيلاپ قانا قويماي، ٴبىزدى تىرشىلىك ەتۋگە قاجەتتىنىڭ بارىمەن قامتاماسىز ەتكەن (ەل. ٸس. 14:15—17). ٴبىراق ەحوبا ٶمىرىمىزدى عاجايىپ جولمەن ساقتاپ وتىرمايدى. كەرىسىنشە، ول ٴبىزدىڭ ٶز تاراپىمىزدان بارىمىزدى سالىپ، تاندىك جانە رۋحاني دەنساۋلىعىمىزدى كۇتكەنىمىزدى قالايدى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1 وقىڭىز). نەگە ٴبىز دەنساۋلىق پەن ٶمىردى ساقتاۋىمىز كەرەك جانە مۇنى قالاي ىستەي الامىز؟
قۇداي سيلاعان ومىرگە قۇرمەتپەن قاراڭىز
3. دەنساۋلىقتى كۇتۋ كەرەكتىگىنىڭ ٴبىر سەبەبى نەدە؟
3 دەنساۋلىعىمىزدى كۇتۋ كەرەكتىگىنىڭ ٴبىر سەبەبى — ەحوباعا بار كۇش-قۋاتىمىزبەن قىزمەت ەتكىمىز كەلەدى (مار. 12:30). ٴبىز «دەنەمىزدى ٴتىرى، قاسيەتتى، قۇدايعا ۇنامدى قۇرباندىق رەتىندە» ۇسىنعىمىز كەلەدى (ريم. 12:1). سوندىقتان دەنساۋلىعىمىزعا زياندى نارسەلەردەن اۋلاق جۇرەمىز. ارينە، قانشا كۇتىنگەنمەن، اۋىرىپ قالمايتىنىمىزعا كەپىلدىك جوق. ايتسە دە كوكتەگى اكەمىز سيلاعان ٶمىردى باعالاعاندىقتان، دەنساۋلىقتى قولدان كەلگەنشە ساقتايمىز.
4. ٴداۋىت پاتشا نە قالاعان؟
4 ٴداۋىت پاتشا قۇداي سيلاعان ٶمىردى نە ٷشىن باعالاعانىن بىلەسىز بە؟ ول: «مەنىڭ ولگەنىمنەن، ورعا تۇسكەنىمنەن كەلەر پايدا بار ما؟ قارا جەر سەنى ماداقتاي ما؟ ادالدىعىڭ جايلى ايتا ما؟»— دەگەن (ٴزاب. 30:9). ٴداۋىت بۇل سوزدەردى ٶمىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىندا جازسا كەرەك. ول ەحوبانى ماداقتاۋ ٷشىن مۇمكىندىگىنشە ۇزاق جاساپ، جاقسى كۇيدە ٴجۇرۋدى قالاعان. ٴبارىمىز دە وسىعان ۇمتىلامىز، سولاي ەمەس پە؟
5. قارتتىقتان قالجىراساق تا، دەنساۋلىعىمىز مۇقالسا دا، ٴبىز نە ىستەي الامىز؟
5 اۋرۋ مەن قارتتىق مەڭدەگەندىكتەن، شاما-شارقىمىز بۇرىنعىداي ەمەس شىعار. سول ٷشىن كوڭىلىمىز ٴتۇسىپ، قىنجىلۋىمىز مۇمكىن. وسىندايدا بارىنەن كۇدەر ٷزىپ، دەنساۋلىعىمىزعا قاراماي كەتپەيىك. ويتكەنى دەرتىمىز بەن جاسىمىزعا قاراماستان، ٵلى دە ەحوبانى ٴداۋىت پاتشا سياقتى ماداقتاي الامىز. قارتتىقتان قالجىراساق تا، دەنساۋلىعىمىز مۇقالسا دا، ٴبىز ەحوبا ٷشىن قىمباتپىز، بۇل نەتكەن جۇبانىش! (مات. 10:29—31). ال ٶمىرىمىز ۇزىلسە، ەحوبا ٴبىزدى تىرىلتۋگە اسىعادى (ٵيۇپ 14:14، 15). كەۋدەمىزدە جانىمىز باردا ٶمىرىمىزدى، دەنساۋلىعىمىزدى ساقتاۋ ٷشىن قولدان كەلگەننىڭ ٴبارىن جاسايىق.
زياندى ادەتتەردەن ساقتانىڭىز
6. ٸشىپ-جەۋىمىزگە كەلگەندە ەحوبا بىزدەن نە كۇتەدى؟
6 كيەلى كىتاپ دەنساۋلىقتى كۇتۋ يا دۇرىس تاماقتانۋ جايلى نۇسقاۋلىق بولماسا دا، وندا ەحوبانىڭ وسى ماسەلەلەرگە قاتىستى كوزقاراسى جازىلعان. مىسالى، وندا: «زياندى نارسەلەردى تانىڭە جولاتپا»،— دەلىنگەن (ۋاع. 11:10). كيەلى كىتاپتا قوماعايلىققا جانە ىشكىلىككە تيىم سالىنعان. سەبەبى ولار دەنساۋلىعىمىزعا، ٴتىپتى ومىرىمىزگە قاتەر توندىرەدى (ناق. س. 23:20). ەحوبا ٴبىزدىڭ ۇستامدى بولىپ، نە ٸشىپ-جەيتىنىمىزگە، قانشا ٸشىپ-جەيتىنىمىزگە مۇقيات بولعانىمىزدى قالايدى (قور. 1-ح. 6:12؛ 9:25).
7. ناقىل سوزدەر 2:11 دەنساۋلىق ماسەلەسىندە اقىلمەن ارەكەت ەتۋگە قالاي كومەكتەسەدى؟
7 قۇدايدىڭ سيلاعان ٶمىرىن باعالاۋ دەگەن اقىلمەن ارەكەت ەتۋدى بىلدىرەدى (ٴزاب. 119:99، 100؛ ناقىل سوزدەر 2:11 وقىڭىز). ماسەلەن، قانداي دا ٴبىر تاعامدى ۇناتىپ تۇرساق تا، ونىڭ بىزگە زيان ەكەنىن بىلسەك، سانالىلىقتىڭ ارقاسىندا ونى جەمەي قويامىز. سونداي-اق سانالى بولساق، جەتكىلىكتى ۇيىقتايمىز، جۇيەلى تۇردە دەنە جاتتىعۋلارىن جاسايمىز جانە جەكەباس گيگيەناسىن ساقتاپ، ٷيىمىزدى تازا ۇستايمىز.
قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇستانىڭىز
8. قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇستانۋ ەحوبا ٷشىن ماڭىزدى ەكەنىنە قاتىستى كيەلى كىتاپ نە دەيدى؟
8 ەحوبانىڭ يسرايل حالقىنا بەرگەن زاڭىندا ۇيدە نەمەسە جۇمىستا جازاتايىم وقيعالاردىڭ الدىن الۋعا قاتىستى ەرەجەلەر بولعان (مۇس. 2-ج. 21:28، 29؛ مۇس. 5-ج. 22:8). بىرەۋ ابايسىزدا ادام ٶلتىرىپ قويسا، ول مۇنىڭ اۋىر سالدارىن تارتاتىن بولعان (مۇس. 5-ج. 19:4، 5). ٴتىپتى ىشتەگى بالاعا اڭداماي زاقىم كەلتىرگەن ادام زاڭ بويىنشا جازاعا تارتىلاتىن (مۇس. 2-ج. 21:22، 23). جازبالاردان اپ-ايقىن كورىنەتىندەي، ەحوبا ٴبىزدىڭ قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇستانعانىمىزدى قالايدى.
مىنا جاعدايلاردا ٶمىردى قۇرمەتتەۋگە نە جاتادى؟ (9-ابزاستى قاراڭىز)
9. وقىس جاعدايلاردىڭ قالاي الدىن الۋعا بولادى؟ (سۋرەتتەردى دە قاراڭىز.)
9 ۇيدە جانە جۇمىستا قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇستانۋىمىزبەن قۇداي سيلاعان ٶمىردى باعالايىق. مىسالى، وتكىر زاتتاردى، ۋلى حيميالىق زاتتار مەن ٴدارى-دارمەكتى تاستاعاندا، ونى قاۋىپسىز جولمەن جاسايمىز ٵرى مۇنداي زاتتاردى بالالاردىڭ قولى جەتپەيتىن جەردە ساقتايمىز. وت جاقساق، ٴبىر نارسەنى قايناتىپ جاتساق يا ەلەكتر قۇرالدارىمەن جۇمىس ىستەپ جاتساق، ولاردى قاراۋسىز قالدىرمايمىز. سانا-سەزىمىمىزگە اسەر ەتەتىن ٴدارى قابىلداساق، ىشىمدىك ىشسەك يا ۇيىقتاماعاننان دىڭكەمىز قۇرىپ تۇرسا، كولىك جۇرگىزبەيمىز جانە رولدە وتىرىپ، ەلەكتروندى قۇرىلعىلارعا الاڭدامايمىز.
اپات تونگەندە
10. اپاتقا دەيىن جانە اپات كەزىندە نە ىستەي الامىز؟
10 كەيدە ومىرىمىزگە قاۋىپ توندىرەتىن جاعدايلاردى اينالىپ ٶتۋ مۇمكىن بولماي جاتادى. مىسالى، تابيعي اپات، ەپيدەميا نەمەسە قارۋلى قاقتىعىستار كەزىندە. ٴبىراق وسىنداي توتەنشە جاعدايدا دا قاۋىپ-قاتەردى ازايتىپ، قولدان كەلگەنشە ساقتانۋدىڭ جولدارى بار. بۇعان كومەندانتتىق رەجيمگە، ەۆاكۋاسيا نۇسقاۋلارىنا جانە توتەنشە جاعدايداعى ەرەجەلەرگە باعىنۋ جاتادى (ريم. 13:1، 5—7). ال كەيبىر قاۋىپتى جاعدايلاردى ۇكىمەت الدىن الا ەسكەرتسە، ٴبىز ولاردىڭ نۇسقاۋلارىنا قۇلاق اسىپ، قامدانىپ قويساق بولادى. مىسالى، جەتكىلىكتى اۋىزسۋ مەن ازىق-تۇلىك قورىن جيناپ، العاشقى جاردەم قوبديشاسىن دايىنداپ قويايىق.
11. جۇقپالى ىندەت تاراعاندا نە ىستەۋىمىز قاجەت؟
11 ٴبىز تۇرىپ جاتقان جاقتا جۇقپالى ىندەت تاراسا شە؟ قول جۋۋ، اراقاشىقتىق ساقتاۋ، ماسكا تاعۋ مەن كارانتيندى ۇستانۋ سياقتى توتەنشە جاعداي ەرەجەسىنە باعىنامىز. وسى جايتتارعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ ارقىلى قۇداي سيلاعان ٶمىردى باعالايىق.
12. توتەنشە جاعدايدا ٴتۇرلى اقپارات تاراعاندا، ناقىل سوزدەر 14:15 تەگى ٴپرينسيپتى قالاي قولدانساق بولادى؟
12 ادەتتە توتەنشە جاعدايدا دوستار مەن كورشىلەر اراسىندا، مەديادا دا جالعان اقپارات تاراپ جاتادى. سوندايدا اڭعال بولىپ «ٵربىر سوزگە» سەنە بەرمەي، ەڭ سەنىمدى دەگەن ۇكىمەتتىك جانە مەديسينالىق دەرەكتەرگە جۇگىنەيىك (ناقىل سوزدەر 14:15 وقىڭىز). باسقارۋشى كەڭەس پەن فيليالدار بىزگە قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە يا ۋاعىز ىسىنە قاتىستى باسشىلىق بەرمەس بۇرىن كوپ تەر توگىپ، اقپاراتتىڭ تۋرالىعىنا بارىنشا كوز جەتكىزىپ الادى (ەۆر. 13:17). ولارعا قۇلاق اسساق، ٶزىمىزدى دە، قاسىمىزداعىلاردى دا قورعاي الامىز. قوعامنىڭ الدىندا دا كۋاگەرلەردىڭ بەدەلىن كوتەرىپ، جاقساتتى قىلامىز (پەت. 1-ح. 2:12).
«قاننان باس تارتۋ» قۇجاتىڭىز دايىن با؟
13. قان قۇيدىرۋعا كەلگەندە ٶمىر سيىن باعالايتىنىمىزدى قالاي كورسەتەمىز؟
13 ەحوبا كۋاگەرلەرى قاندى قاسيەتتى تۇتۋىمەن تانىمال. ٴبىز ٴتىپتى شۇعىل مەديسينالىق كومەككە ٴزارۋ بولعاندا دا، ەحوبانىڭ زاڭىنا مويىنسۇنىپ، قان قۇيدىرۋدان باس تارتامىز (ەل. ٸس. 15:28، 29). ارينە، بۇل — ٶمىر سۇرگىمىز كەلمەيدى دەگەن ٴسوز ەمەس. كەرىسىنشە، قۇداي بەرگەن ٶمىر ٴبىز ٷشىن قىمبات بولعاندىقتان، ٴبىز قانسىز ٵرى وتە ساپالى جولمەن ەمدەۋگە دايىن بىلىكتى ماماندارعا جۇگىنەمىز.
14. كۇردەلى ەم-شارانىڭ مەيلىنشە الدىن الۋ ٷشىن نە ىستەي الامىز؟
14 وسى ماقالانىڭ باسىندا ايتىلعان كەڭەستەرگە قۇلاق اسساق، كۇردەلى ەم-شارانىڭ يا وتا جاساتۋدىڭ الدىن الا الامىز. ال دەنساۋلىعىمىز نەعۇرلىم جاقسى بولسا، وتا جاساتۋ كەرەك جاعدايدا ونى سوعۇرلىم جەڭىل وتكەرىپ، تەز وڭالىپ كەتەمىز. سونداي-اق ۇيدە جانە جۇمىستا ومىرگە قاۋىپ توندىرەتىن جاعدايدى بولدىرماساق ٵرى جول-كولىك ەرەجەلەرىن قاتاڭ ۇستانساق، شۇعىل وتا جاساتۋعا مۇقتاج بولمايمىز.
قۇداي سيلاعان ٶمىردى باعالاعاندىقتان، «ٶز ەركىن ٴبىلدىرۋ جانە سەنىمحات» قۇجاتىن تولتىرىپ، ونى ۇنەمى وزىمىزبەن الىپ جۇرەمىز (15-ابزاستى قاراڭىز) d
15. ا) نەلىكتەن مەديسينالىق قۇجاتىمىزدى ارقاشان الىپ ٴجۇرۋ قاجەت؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.) ٵ) ۆيدەودا كورسەتىلگەندەي، قانعا قاتىستى دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا نە كومەكتەسەدى؟
15 ەحوبا بەرگەن ٶمىردى باعالايتىنىمىزدىڭ تاعى ٴبىر كورسەتكىشى — «ٶز ەركىن ٴبىلدىرۋ مەن سەنىمحات» دەگەن مەديسينالىق قۇجاتتى ٵردايىم وزىمىزبەن بىرگە الىپ ٴجۇرۋ b. ٴسىز بۇل قۇجاتقا قان قۇيدىرۋعا جانە قابىلدايتىن ەم-شارالارعا قاتىستى ٶز قالاۋىڭىزدى جازىپ قوياسىز. ٴسىزدىڭ قۇجاتىڭىزدى جاڭارتۋ قاجەت ەمەس پە؟ ەگەر ونى تولتىرۋ يا ىشىندەگى مالىمەتتى جاڭارتۋ كەرەك بولسا، كەيىنگە ىسىرماي، بىردەن قولعا الىڭىز. ٴسىز وندا تاڭداۋىڭىزدى انىق تا قانىق ەتىپ جازىپ قويساڭىز، ەم قابىلداردا دارىگەرلەرمەن ٴمان-جايدى تالقىلاپ، ۋاقىتتى جوعالتپايسىز. سونداي-اق كەلەڭسىزدىكتى دە بولدىرمايسىز، سەبەبى دارىگەرلەر وسى قۇجاتتان سىزگە قانداي ەم-شارانى قولدانۋعا بولمايتىنىن بىلە الادى c.
16. «ٶز ەركىن ٴبىلدىرۋ جانە سەنىمحات» قۇجاتىن تولتىرۋدى بىلمەسەك، نە ىستەسەك بولادى؟
16 جاس بولساق تا، دەنساۋلىعىمىز مىقتى بولسا دا، كەز كەلگەنىمىز وقىس جاعدايعا ۇشىراپ يا اۋرۋعا شالدىعىپ قالۋىمىز مۇمكىن (ۋاع. 9:11). سوندىقتان جوعارىدا ايتىلعان مەديسينالىق قۇجاتىمىزدى تولتىرىپ قويعان ٴجون. ال ەگەر ونى قالاي تولتىرۋدى بىلمەسەڭىز، قاۋىمىڭىزداعى اقساقالداردان كومەك سۇراڭىز. ولار وسى جاعىنان جاقسى كومەكتەسكەنىمەن، ٴسىز ٷشىن شەشىم قابىلدامايدى. بۇل — ٶز جاۋاپكەرشىلىگىڭىز (عال. 6:4، 5). دەسە دە ولار تاڭداۋىڭىزدى جان-جاقتى ٴتۇسىندىرىپ بەرە الادى جانە ٶز ەركىڭىزدى جازباشا بىلدىرۋگە كومەكتەسەدى.
ەستىلىككە ۇمتىلىڭىز
17. دەنساۋلىق ماسەلەسىندە ەستى بولۋعا نە جاتادى؟
17 دەنساۋلىقتى كۇتۋ مەن ەمدەلۋگە قاتىستى شەشىمدەردىڭ كوبىسىن كيەلى كىتاپ بويىنشا تاربيەلەنگەن ٶز ار-ۇجدانىمىزعا ساي قابىلدايمىز (ەل. ٸس. 24:16؛ ٴتىم. 1-ح. 3:9). سونداي-اق شەشىم قابىلداعاندا يا سول تۋرالى باسقالارمەن اڭگىمەلەسكەندە، فىلىپىلىكتەرگە 4:5 تە جازىلعان مىنا ٴپرينسيپتى ۇستانعانىمىز ٴجون: «سەندەردىڭ ەستى ەكەندەرىڭدى جۇرتتىڭ ٴبارى كورەتىن بولسىن». ەستى دە پاراساتتى بولساق، ٴبىز دەنساۋلىعىمىزدى ويلاپ قاتتى ۋايىمدامايمىز جانە ٶز كوزقاراسىمىزدى باسقالارعا ۇگىتتەمەيمىز. باۋىرلاستار بىزدىكىنەن باسقاشا شەشىم قابىلداپ جاتسا دا، ولاردى جاقسى كورىپ، قۇرمەتتەي بەرەمىز (ريم. 14:10—12).
18. قۇداي سيلاعان ومىرگە دەگەن العىسىمىزدى قالاي بىلدىرەمىز؟
18 سونىمەن، ٶمىردىڭ قاينارى ەحوباعا ٶز تاراپىمىزدان بىلدىرەر العىسىمىز — ٶمىرىمىزدى بارىنشا ساقتاپ، وعان ەڭ جاقسىمىزدى بەرىپ قىزمەت ەتۋ (ايان 4:11). مىنا دۇنيەدە، ارينە، اۋرۋ مەن اپاتتى اينالىپ وتە المايمىز. الايدا ەحوبانىڭ و باستا بىزگە تىلەگەن ٶمىرى بۇنداي ەمەس. جۋىردا ول ٴبىزدى اۋرۋ دا، ٶلىم دە بولمايتىن ماڭگىلىك ومىرگە جەتكىزەدى (ايان 21:4). سول ۋاقىت كەلگەنشە ٴتىرى ٴجۇرىپ، كوكتەگى مەيىرىمدى اكەمىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋ زور باقىت ەمەس پە؟!
140-ٵن سول ۋاقىتتى قارسى ال
a وسى ماقالا ٴبىزدى ٶمىر سيىن باعالاي تۇسۋگە تالپىندىرادى. ناقتىراق ايتقاندا، اپات جاعدايىندا دەنساۋلىعىمىز بەن ٶمىرىمىزدى قالاي ساقتاي الاتىنىمىزدى جانە وقىس وقيعانىڭ الدىن الۋ ٷشىن نە ىستەي الاتىنىمىزدى تالقىلايمىز. سونداي-اق شۇعىل مەديسينالىق كومەك كەرەك بولاتىن جاعدايعا قالاي دايىن بولا الاتىنىمىزدى كورەمىز.
b بۇل قۇجاتتى «قاننان باس تارتۋ» دەپ تە اتايمىز.
c jw.org تور بەكەتىنەن «دەنساۋلىق ماسەلەسىندە قانعا قاتىستى شەشىم قابىلداۋ» دەگەن بەينەروليكتى كورىڭىز.
d سۋرەت سيپاتتاماسى: ەر باۋىرلاس «ٶز ەركىن ٴبىلدىرۋ جانە سەنىمحات» قۇجاتىن تولتىرىپ، ونى ۇمىتپاي، وزىمەن بىرگە الىپ ٴجۇر.
