Yenda he misamu

Yenda he misamu mia mikufi

TIMOKO TIA NDONGOKOLO 9

Songela ti luzingu lwa ku hana Nzambi ntalu lwena

Songela ti luzingu lwa ku hana Nzambi ntalu lwena

‘Mu Yandi twe na luzingu, tukwe diatiri, tukwe bêleke.’—BIS. 17:28.

MUKUNGA 141 Timangu tia luzingu

BUKUFI BWA TIMOKO a

1. Ngano luzingu lweto ntia ntalu lwena kwe Yehova?

 BANZA’ETI ndiku’aku yikuheni tablo ya ntama ye na dessin ya nkatika ya toma. Kâ, yabatika mu soba couleur, yabaka mvindu, mpe yasa miamvu. Ntono beba kô, tablo yo milio za dollar yafwa. Ntembe kâni, mbo tomo zolo mu kengerela tablo yo. Mpila mosi mpe, Yehova watuhana luzingu die kabu dia ntalu. Diangana, Yehova wasongela ti luzingu lweto ntalu lwena bu kahana Mwana’andi mu mukayulu mu bungu dia beto.—Za 3:16.

2. Tintwari na 2 Bisi-Korente 7:1, Yehova nti kazololo tasa?

2 Yehova ni Titeko tia luzingu. (Mik. 36:9) Ntumwa Paulo matieleka mô ma katambula bu katâ ti: ‘Mu Yandi twe na luzingu, tukwe diatiri, tukwe bêleke.’ (Bis. 17:25, 28) Buna, wufwanakane mu tâ ti luzingu lweto kabu diena diatûka kwe Nzambi. Mu luzolo lwandi, mbo katuhanaka bio bie neto nsatu mu tatamana mu bâ ba moyo. (Bis. 14:15-17) Kâ, Yehova ka saka bimangu ko mu kengerela luzingu lweto. Kâ, mbo kazoloko ti tasa miamiansoni mi tulenda mu kipa tikolela tieto tia tinsuni na tia timpeve. (Tanga 2 Bisi-Korente 7:1.) Mu bungu dia nti tufweti kengerela tikolela tieto na luzingu lweto, mpe bwe tulendi bwa sila?

NGANO KABU DIA LUZINGU NTALU DIENA KWE NGE?

3. Ntia musamu wusaka ti tasarila ngolo mu tatamana mu bâ na tikolela tia mbote?

3 Musamu wumosi wu tufweti sarila ngolo mu bâ na tikolela tia mbote ni wena’eti tulendi sarila Yehova na lenda diadiansoni. (Mak. 12:30) Tuzololo mu hana ‘nitu zeno ntiana mukayulu wa moyo, wa santu mpe wu lendi tambula Nzambi,’ buna mbo tusaka keba mu yirika misamu mi tuzebi ti mbo mibebesa tikolela tieto. (Rom. 12:1) Mu miamiansoni mi tulendi sa, ka wutele’â ko ti ka tulendi’â tabaka timbevo ko. Kâ, mbo tusaka miamiansoni mi tulenda mu bungu ti tuzololo tasongela kwe Tata’eto die ku mazulu ti mbo tutondaka mu bungu dia kabu dia luzingu.

4. Mutinu Davide nti kazolo mu sa?

4 Mutinu Davide wabangula mu bungu dia nti kabu dia luzingu dia mu hana Nzambi dieri ntalu kwe yandi, bu katâ ti: “Ntia ndandu ye kô mu lufwa lwani, tala ti nkôkele mu ndiamu? Ngano mfumfuta za mutoto mbo zikukembela? Ngano mbo zisamuna kwikama kwaku?” (Mik. 30:9, NWT) Kampe Davide watsoneka misamu mio ku nsuka ya luzingu lwandi. Kâ, wabonga nzengolo ya tatamana mu bâ wa moyo na tikolela tia mbote ntangu yayingi ngatu kakembela Yehova. Ntembe kâni, beto bansoni kani ni dio die neto.

5. Ni bu sa ti ba nuna twena peleko timbevo tie neto, nti tulendi sa?

5 Timbevo na bununu bilendi tu kabakasa mu sala bwabwingi ntiana bu tweri sarilaka mu ntama. Buna, tulendi bâ mu tiari mpe ba nôka. Kâ, kani kabwe ka tufweti’â tabika ko mu kipaka tikolela tieto. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti ni bu sa ti ba nuna twena peleko timbevo tie neto, tulendi tatamana mu kembela Yehova ntiana bwa sa Davide. Diangana, musamu wa lutindusu wena mu zaba ti ntalu twena ha meso ma Nzambi ntono timbevo peleko bununu! (Mat. 10:29-31) Ni bu sa ti tufweti fwa, Yehova mbo kabâ na timina dia tu vumbula. (Yobe 14:14, 15) Buna, bu tatiri ba moyo tuzololo mu sa miamiansoni mi tulenda mu kengerela tikolela tieto na luzingu lweto.

LOSA BIFU BIMWISAKA MPASI

6. Ngano Yehova nti kazololo tasa mu ndilu’eto na mu mpila’eto ya nwina?

6 Ni bu sa ti Bibila ka diena buku ko dizonzelaka ka bwe tufweti kipila tikolela tieto mpe ka nti tufweti dia, mbo dituzonzelaka mabanza ma Yehova mu misamu mio. Mu tifwani, Yehova mbo katutindisaka mu losa misamu mia mbi milendi bebesa nitu’eto. (Ekl. 11:10) Bundiafu bwa dila na bwa nwina bulendi nata ku lufwa, mpe bifu bio bia kayimina. (Bin. 23:20) Yehova mbo kazoloko ti tasarila tifu tia tiyimina bu tubongaka nzengolo ya zaba nti mpe bwe tudila peleko tunwina.—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Bwe malongi me mu Bingana 2:11 matubakisilaka mu bonga nzengolo za mbote zitariri tikolela tieto?

7 Tulendi bonga nzengolo ya songela ti mbo tutomo tondaka mu kabu dia luzingu dia tu hana Nzambi, bu tusarila lenda dieto dia banza. (Mik. 119:99, 100; tanga Bingana 2:11.) Mu tifwani, mbo tusaka nsololo za mbote mu bima bi tudiaka. Tala ti bidia bie kô tuzololo, kâ tuzebi ti timbevo bitutâka, mabanza ma delakana mbo matutuma mu lembo vutu bia diaka. Mbo tusongelaka mpe ti mabanza ma delakana me neto, bu tubwaka tolo twa fwanana, bu tuvulu saka sport, bu tutatamana mu kipa nitu’eto, na bu tukipaka nzo’eto.

SA KEBA MU MISAMU MIA MBI MILENDI TULA

8. Bibila bwe ditâka mu mbanzulu za Yehova mu musamu wutariri tifu tia tikeba?

8 Musiku wa Yehova kwe kanda dia Israele mbo weri zonzelaka mpe mpila zi baketi sila keba mu accidents za zinene zaketi salama ku nzo peleko ku tisalu. (Ndu. 21:28, 29; Lub. 22:8) Tala ti muntu wahonda mpwana’andi na kondo kwa waya, musamu wo mbo weri mu natinaka misendo mia mpasi. (Lub. 19:4, 5) Musiku mbo weri lombaka mpe ti basemba muntu walwekesa mwana weri mu zimi na kondo kwa waya. (Ndu. 21:22, 23) Bibila mbo ditomo songelaka ti Yehova zololo ti tasaka keba mu accidents.

Mu misamu emi, bwe tulendi songela ti luzingu tuzitisaka? (Tala paragrafe 9)

9. Nti tulendi sa mu kabakasa musamu wa mpasi watula? (Tala mpe bifwani.)

9 Mbo tusongelaka ti mbo tutondaka mu kabu dia luzingu bu tubonga nzengolo zitukengerela ku nzo na ku tisalu. Mu tifwani, mbo tutûlaka bima bizengaka, bie na poison na bilongo ha mbuka za mbote, mpe bala zi balendi lembo bia bongela. Mpe mbo tusaka keba bu tusarilaka tiya, likide zinamaka na bima bisarilaka mu courant, mpe ka tusisaka bio biawu kaka ko. Ka tunaka kaminio ko bu tunwaka bilongo bituzungasaka mutu, malavu peleko bu tubâka na tolo, mpe ka tusarilaka telefone’eto ko mu ntangu yi tunataka.

BU BWAKA MUSAMU WA WUNENE

10. Nti tulendi sa ntete musamu wa mpasi wabwa na mu ntangu yi wubwa?

10 Ntangu zakaka, ka tubâka na lenda ko dia kabakasa misamu milendi kotesa luzingu lweto mu mpasi. Musamu wa matieleka wena bu ku bwaka katastrofe, epidemi na mizingu. Kâ misamu mio bu mitulaka, tulendi sarila ngolo mu lembo kotesa luzingu lweto mu mpasi bu tutumamana ntumunu zi batuhana ntiana couvre-feu, katuka ku tizunga, peleko ntumunu zakaka zi hana guvernema. (Rom. 13:1, 5-7) Tulendi tibêla ba kubama mu misamu miakaka, buna mbo wubâ musamu wa mbote mu landa lutwalusu lwa tu hana luyalu mu tu bakisa mu kubama mu bungu dia katastrofe. Mu tifwani, tulendi kubika mamba, bidia bilembo bebaka na bilongo bia mfunu.

11. Nti tufweti sa bu tulaka epidemi?

11 Nti tufweti sa tala ti epidemi yituriri ku tizunga tieto? Tufweti landa lutwalusu lwa guvernema ntiana tifu tia sukula moko, tia lembo kwe bundakane na bantu, tia lwata maske na quarantaine. Bu tutumamana lutwalusu lo, mbo tusongela ti mbo tutondaka mu kabu dia luzingu.

12. Bwe mutieno we mu Bingana 14:15 wulendi tu bakisila mu lembo kwikila nsangu zazansoni zidukaka bu ku bâka musamu wa mpasi?

12 Bu kubâka musamu wa mpasi, tulendi baka nsangu za bungungu zitûka kwe ndiku zeto, kwe bantu batubandakane, na mu tele peleko mu radio. Kani takwikila musamu ni musamu wu tuwâ, tufweti landa nsangu za matieleka zi hana guvernema na badoktere. (Tanga Bingana 14:15.) Timvuka titwarisaka na filiale mbo basarilaka ngolo mu baka nsangu za matieleka ntete bahana lutwalusu mu musamu wutariri tukutakanu twa timvuka na tisalu tia samuna. (Ebr. 13:17) Bu tulandaka lutwalusu lo, mbo tutikengerelaka, mpe mbo tukengerelaka bampwana’eto. Tulendi bakisa mpe bantu bakaka mu bâ na mbanzulu za mbote mu Mbangi za Yehova.—1 Pi. 2:12.

KUBAMA MU LEMBO TAMBULA MENGA

13. Bwe tusongela ti kabu dia luzingu ntalu diena kwe beto bu tutumamanaka musiku wa Yehova wutariri menga?

13 Bantu babingi bazebi ti Mbangi za Yehova mbo bakwikilaka ti menga ma mulongo mena. Mbo tutumamanaka musiku wa Yehova wutariri menga bu tukalaka batuyika mo, ni bu sa ti bafweti tubuka mu ntinu-ntinu. (Bis. 15:28, 29) Kâ, ka wuta zolo tâ ko ti lufwa tuzololo. Kabu dia luzingu dia tu hana Nzambi nguria ntalu diena kwe beto. Mbo tudingaka lubakusu lwa badoktere bazebi tomo buka, batambula mu lembo sarila menga mu tu buka.

14. Bwe tulendi sila keba ngatu katubândi na nsatu batusa opérer?

14 Tala ti mbo tulandaka misamu mi tuzonzele mu timoko ti mu kipa tikolela tieto, kampe ka tubâ na nsatu ko batusa opérer peleko batubukila mu mpila ya mpasi. Tala ti tikolela tia nguria tia mbote tie neto, mbo tubâ na ngolo bu batusa opérer mpe mbo tukulu wasa. Tulendi sa mpe keba ngatu ka batusandi opérer bu tukutika bima bilendi kotesa luzingu lweto mu mpasi ku nzo peleko ku tisalu, mpe bu tulanda misiku mitariri mpila ya natina kaminio.

Mu bungu ti luzingu tuzololo, mbo tufulusaka karte DPA mpe mbo tukwe ya nati kwakwansoni (Tala paragrafe 15) d

15. a) Mu bungu dia nti we mfunu mu sa ti mukanda’eto wuzonzelaka mpila yi balendi tu bukila wabâka na misamu mia delakana? (Tala mpe tifwani.) b) Tintwari na video, bwe tulendi bongela nzengolo za mbote mu musamu wutariri nsalulu ya menga?

15 Mu bungu ti kabu dia luzingu tuzololo, mbo tufulusaka mukanda wuzonzelaka mpila yi balendi tu bukila, mpe mbo tukwe wa nati kwakwansoni ku tukwe yende. b Mu nzila ya mukanda wo, mbo tuzabikisaka mabanza meto mu musamu wutariri menga na mpila zakaka zi balendi tu bukila. Ngano misamu mi watsoneka mu mukanda wo mia delakana kwa miatiri lumbu ti? Tala ti fweti wa fulusa, peleko fweti soba misamu miakaka, kulembeketandi. Bu tutomo tsoneka mabanza meto mu mukanda, mbo wusa ti bakulu tu buka, mu bungu ti ka tuyôkesa ntangu yayingi ko mu bangurila badoktere. Mbo wubakisa mpe bantu batubuka mu lembo tu hana bilongo bilendi tu mwisa mpasi. c

16. Nti tulendi sa tala ti ka tuzebi’â ko ka bwe bafulusilaka karte DPA?

16 Ni bu sa ti ntwenia twena peleko tikolela tia mbote tie neto, beto bansoni tulendi bwabana na musamu wa mpasi, peleko tulendi bêla. (Ekl. 9:11) Buna, mbo tusarila ndwenga bu tufulusa mukanda wu tuzonzele. Tala ti kuzebi’â ka bwe bafulusilaka mukanda wo ko, lomba lubakusu kwe bakuluntu ba timvuka tiaku. Mbo basarilaka ngolo mu zaba ka bwe bafulusilaka mukanda wo, kâ ka babonga nzengolo ha tibuka tiaku ko zitariri mpila yi bakubukila. Ka diena dema diawu ko. (Nga. 6:4, 5) Kâ, balendi ku bakisa mu bakula mpila zi balendi ku bukila zi sola, na mu tomo tsoneka mabanza maku.

BÂ NA MABANZA MA DELAKANA

17. Bwe tulendi songela ti mabanza ma delakana me neto mu musamu wutariri tikolela?

17 Nsololo zi tusaka zitariri tikolela tieto na mpila yi tubukusulu mbo zisongelaka ndongosolo zi tabaka mu Bibila. (Bis. 24:16; 1 Tim. 3:9) Bu tubongaka nzengolo, mpe bu tuzonzelaka zo kwe bantu bakaka, musamu wa mbote wena mu sarilakaka malongi me mu Bisi-Filipe 4:5: “Bika tifu tieno tia bâka na mabanza ma delakana tiazabakana kwe bantu babansoni.” (NWT) Bu tubâka na mabanza ma delakana, ka tubâka na lwaka lwa yôka ko mu tikolela tieto; mpe ka tusaka bantu bakaka tiya ko mu tambula mbanzulu zeto. Mbo tuzoloko mpe mbo tuzitisaka mpangi zeto ni bu sa ti nzengolo zi babongaka za swaswana zena na za beto.—Rom. 14:10-12.

18. Bwe tulendi songela ti mbo tutondaka mu kabu dia luzingu?

18 Mbo tutondaka Yehova, Yandi we Titeko tia luzingu, bu tukengerelaka luzingu lweto na bu tumuhanaka bima bieto bia ntalu. (Nza. 4:11) Kâ bwawu bu tufweti nwana na bimbevo na misamu mia mpasi. Luzingu ka ni lwawu’â ko Nzambi’eto katuwayila. Ntamana mbo katuhana luzingu lwa mankululu lulembo bâ mpasi, mpe ka tuvutu’â fwa ko. (Nza. 21:4) Kâ bwawu bu, musamu wa mbote wena mu bâ ba moyo na mu sarila Tata’eto dia luzolo, Yehova!

MUKUNGA 140 Mbo zinga mankululu!

a Timoko ti mbo titubakisa mu songela ti mbo tutomo tondaka mu bungu dia kabu dia luzingu dia tu hana Nzambi. Mbo tumona ka ntia misamu tulendi yirika mu kengerela tikolela tieto na luzingu lweto mu ntangu yi bwaka katastrofe, mpe ka bwe tulendi kabakasala misamu mia mpasi. Mbo tuzonzela mpe ka nti tufweti sa mu bâ ba kubama, tala ti bafweti tu nata ku lupitalu mu ntinu-ntinu.

b Mukanda wo mbo batâka wo mpe nkumbu DPA.

c Tala video ye na mutu-diambu Comment faire des choix médicaux concernant le sang ? mu jw.org

d NSASA YA TIFWANI: Mpangi ya yibakala yita fulusa mukanda wa DPA, mpe ta kubama mu kwe wa nati.