1. Jehova uunga cwañi bupilo bwaluna?

 LUUNGEÑI kuli mulikanaa mina umifile ndu. Mubala wayona utakuhile, mi yanela. Kusina taba ni butata boikona kuba ni bona ndu yeo, ileka masheleñi amañata-ñata. Kaniti luli, mukaitebuha ni kubabalela hande ndu yeo. Ka mukwa oswana, Jehova ulufile mpo ya butokwa hahulu, yona mpo ya bupilo. Mane Jehova naalufile Mwanaa hae kuli aluliulule kwa sibi ni lifu kabakala kuli uunga bupilo bwaluna kuba bwa butokwa.—Joa. 3:16.

2. Sina mokuboniselizwe kwa 2 Makorinte 7:1, Jehova ubata kuli luezeñi?

² Jehova ki yena Simbule sa bupilo. (Samu 36:9) Muapositola Paulusi ni yena naalumela taba yeo, naabulezi kuli: “Ka yena lunani bupilo, lwazamaya, mi luteñi.” (Lik. 17:25, 28) Kacwalo, kwaswanela kubulela kuli bupilo bwaluna ki mpo yezwa ku Mulimu. Ka lilato, ulufanga zelutokwa kuli luzwelepili kupila. (Lik. 14:15-17) Kono Jehova habukelezangi bupilo bwaluna ka makazo. Nihakulicwalo, ubata kuli lueze molukonela kaufela kuipabalela kwa mubili ni kwa moya. (Mubale 2 Makorinte 7:1.) Ki kabakalañi haluswanela kuipabalela kwa mubili ni kubukeleza bupilo bwaluna, mi lukona kueza cwañi cwalo?

3. Ki lifi libaka leliñwi haluswanela kueza molukonela kaufela kuli lube ni buikangulo bobunde bwa kwa mubili?

³ Libaka leliñwi haluswanela kuba ni buikangulo bobunde bwa kwa mubili kikuli kueza cwalo kuka lutusa kusebeleza Jehova ka molukonela kaufela. (Mare. 12:30) Lubata kufa ‘mibili  yaluna sina sitabelo sesipila, sesikenile, ni sesiamuheleha ku Mulimu’; kacwalo, luambukanga lika zeluziba kuli zakona kulukulisa. (Maro. 12:1) Niteñi, kusina taba ni buikatazo bolukona kueza kuli lube ni buikangulo bobunde bwa kwa mubili, lusakona kukula. Kono luezanga molukonela kaufela kuli lube ni buikangulo bobunde bwa kwa mubili bakeñisa kuli lubata kubonisa Ndataa luna ya kwa lihalimu kuli lwaitebuha mpo yalufile ya bupilo.

4. Ki lika mañi zanaabata kueza Mulena Davida?

⁴ Mulena Davida naatalusize libaka hanaaitebuha mpo yanaa mufile Mulimu ya bupilo hanaañozi kuli: “Kukatusañi hanika shwa, hanika shetumukela mwa mukoti? Kana liluli lika kulumbeka, nji? Kana likabulela za kusepahala kwahao?” (Samu 30:9) Kubonahala kuli Davida naañozi manzwi ao hanaatuha ashwa. Kono naabata kuzwelapili kupila ni kuba ni buikangulo bobunde ka mone kukonahalela kaufela kuli alumbeke Jehova. Kusina kukakanya, kaufelaa luna lunani takazo yeswana.

5. Ki lika mañi zelukona kueza ibe kuli lusupezi hahulu kamba lukulile hahulu?

⁵ Lukona kupalelwa kueza lika zeñata zene luezanga kwamulaho bakeñisa makulanu ni busupali. Kabakaleo, lukona kuikutwa hahulu bumaswe ni kuzwafa. Kono haluswaneli kuzwafa ni kutuhela kuipabalela kwa mubili. Libaka? Libaka ki la kuli ibe kuli lusupezi hahulu kamba lukulile hahulu, lusakona kulumbeka Jehova, sina mwanaaezelize Mulena Davida. Kwaomba-omba luli kuziba kuli Mulimu uluunga kuba ba butokwa kusina taba kuli halusika petahala! (Mat. 10:29-31) Niha lukashwa, Jehova ukanyolelwa kuluzusa kwa bafu. (Jobo 14:14, 15) Kacwalo, ka nako yelusa pila lubata kueza molukonela kaufela kuipabalela kwa mubili ni kubukeleza bupilo bwaluna.

6. Jehova ubata kuli luezeñi ka za mucelo ni munwelo waluna?

⁶ Nihaike kuli Bibele haki buka yelutaluseza ka za mwakuipabalelela kwa mubili kamba ka za lico zeluswanela kuca, italusa mo Jehova aangela lika zeo. Ka mutala, ilususueza ‘kutibela lika zeholofaza,’ ili zekona kusinya mibili yaluna. (Muek. 11:10) Bibele yahanisa kuca maswe ni kunwa maswe kakuli lika zeo likona kubeya bupilo bwaluna mwa lubeta. (Liprov. 23:20) Jehova ubata kuli lube ni buiswalo haluketa lico zelukaca ni lino zeluka nwa.—1 Makor. 6:12; 9:25.

7. Kelezo yeñozwi kwa Liproverbia 2:11 ikona kulutusa cwañi kueza likatulo zende ka za buikangulo bwaluna?

⁷ Luswanela kuitusisa maata aluna a kunahana kueza likatulo zekabonisa kuli lwaitebuha luli mpo yalufile Mulimu ya bupilo. (Samu 119:99, 100; mubale Liproverbia 2:11.) Ka mutala, luezanga likatulo zende haluketa lico zelukaca. Haiba kunani lico zeñwi zelulata kono lwaziba hande kuli lico zeo zalukulisanga halu lica, neluka eza hande kulitokolomoha. Hape luswanela kueza likatulo zende ka kuba ni nako yeñata ya kupumula, kueza lipapali zetiisa mubili kamita, kutapa ni kutapisa liapalo zaluna kamita, ni kukenisa mandu aluna.

8. Bibele ibonisañi ka za mo Jehova aangela taba ya kuisileleza kwa likozi?

⁸ Mwa Mulao wanaafile Maisilaele Jehova, nekunani litaelo zeneka batusa kutibela likozi hane bali kwa mandu abona ni hane baeza misebezi yemiñwi. (Exo. 21:28, 29; Deut. 22:8) Kubulaya mutu yomuñwi ka kusalela  nekukona kutahiseza mutu yabulaile yomuñwi butata. (Deut. 19:4, 5) Mulao neubonisa kuli haiba batu baholofaza mbututu yesika pepwa kale ka kusalela, nebalukela kufiwa koto. (Exo. 21:22, 23) Mañolo abonisa hande fokusweu kuli Jehova ubata kuli luisileleze kwa likozi.

9. Ki mihato mañi yelukona kuunga kuli luisileleze kwa likozi? (Mubone ni maswaniso.)

⁹ Lubonisa kuli lwaitebuha mpo yalufile Mulimu ya bupilo ka kuisileleza kwa likozi haluli kwa mandu aluna ni kwa mubeleko. Ka mutala, lubonanga teñi kuli lwayumba lika zeholofaza, milyani yebulaya, kamba milyani yemiñwi ka nzila yesakoni kutahisa kozi, mi lubulukanga lika zeo kobasa koni kulifumana ka bunolo banana. Lubanga ni tokomelo halutumbula mulilo, kubilisa mezi, ni haluitusisa libelekiso zeñwi, mi halu lisiyangi feela honacwalo. Haluzamaisangi mota halunwile mulyani omuñwi okona kuluzizibaza, halunwile bucwala, kamba halusikaba ni nako yeñata ya kupumula, mi halutuhelelangi foni yaluna kuluyaulula haluzamaisa mota.

10. Ki lika mañi zelukona kueza pili kusikaba kale ni kozi yekona kubeya bupilo bwaluna mwa lubeta ni ka nako yeezahala kozi yeo?

¹⁰ Fokuñwi, kulubelanga taata kutibela lika zekona kubeya bupilo bwaluna mwa lubeta. Sihulu kukona kulubela taata kutibela lika zecwale ka likozi za ka taho, matuku ayambukela, ni lindwa. Nihakulicwalo, haiba likozi zecwalo liezahala, lwakona kueza molukonela kaufela kuisileleza ni kupunyuha haiba lumamela milao yelufilwe ya kufumaneha fa mandu aluna ka nako yetomilwe, litaelo za kubaleha mwa sibaka sesiñwi seluli ku sona, ni milao yeluhanisa kueza lika zeñwi. (Maro. 13:1, 5-7) Lwaziba kuli likozi zeñwi likaezahala; kacwalo, lukaeza hande haiba lulatelela litaelo kaufela zelufiwa ki ba mulonganyana zelutusa kuitukiseza likozi. Ka mutala, kwakona kutusa kubuluka mezi ni lico zesakoni kusinyeha kapili ni kuba ni kakotana molubulukile milyani.

11. Ki lika mañi zeluswanela kueza haiba kunani butuku bobuñwi bobuyambukela kolupila?

¹¹ Ki lika mañi zeluswanela kueza haiba kunani butuku bobuñwi bobuyambukela bobusweli kuyamba mwa sibaka selupila ku sona? Luswanela kuutwa litaelo zelufiwa ki ba muuso zecwale ka kutapa kwa mazoho, kusiya pakani mwahalaa luna ni batu babañwi, kutina mamasiki, ni kusazwa fa libaka zaluna. Haiba luikataza kueza cwalo, lukabonisa kuli luitebuha hahulu mpo yalufile Mulimu ya bupilo.

12. Sikuka sesi kwa Liproverbia 14:15 sikona kulutusa cwañi haluutwa litaba zesweli kuhasanywa ka nako ya kozi?

¹² Hakuba ni likozi zesika libelelwa, balikani, batu boluyahile ni bona, kamba ba mitai ya makande bakona kuhasanya litaba zesika nepahala. Kufita kulumela “litaba kaufela” zeluutwa, neikaba hande hane lukateeleza kwa litaba zenepahalile zebakona kulutaluseza ba muuso ni baalafi. (Mubale Liproverbia 14:15.) Ba Sitopa Sesietelela ni liofisi za mutai baezanga mobakonela kaufela kufumana litaba zenepahezi pili basikafa kale litaelo zeama mwakuezeza mikopano ya puteho ni musebezi wa kukutaza. (Maheb. 13:17) Haiba lulatelela ketelelo yelufiwa, lukaisileleza ni kusileleza babañwi. Hape lukona kutusa kuli batu babañwi mwa silalanda babe ni mubonelo omunde ka za Lipaki za Jehova.—1 Pit. 2:12.

13. Lukona kubonisa cwañi kuli lwaitebuha mpo yalufile Mulimu ya bupilo mwa taba ya mali?

¹³ Batu babañata baziba kuli ka kuba Lipaki za Jehova luhananga kupompelwa mali; kakuli luuanga kuli akenile. Lumamela mulao wa Jehova ka za mali ka kuhana kupompelwa mali, bupilo bwaluna niha bukaba mwa lubeta. (Lik. 15:28, 29) Nihakulicwalo, taba yeo haitalusi kuli lubata kushwa. Kono luitebuha mpo yalufile Mulimu ya bupilo. Lubatanga kualafiwa ki baalafi babakona kulualafa hande kusina kulupompela mali.

14. Ki lika mañi zekona kulutusa kukusufaza kwa miinelo yekatokwa kuli lualafiwe ka nzila yeipitezi inge cwalo ka kupazulwa?

¹⁴ Haiba lusebelisa liakalezo zelunyakisisize mwa taba ye ka za kuipabalela kwa mubili, mwendi haluna kuipumana mwa muinelo oka lutokwa kuli lualafiwe ka nzila yeñwi yeipitezi inge cwalo ka kupazulwa. Haiba luba ni buikangulo bobunde kwa mubili, lukakona kufola kapili niha lukapazulwa. Hape lukona kukusufaza kwa miinelo yeka lutokwa kuli lualafiwe ka kupazulwa ka kuzwisa lika zekona kutahisa kozi mwa mandu aluna ni kwa mubeleko ni ka kumamela ka tokomelo milao ya fa mukwakwa.

15. (a) Ki kabakalañi hakuli kwa butokwa kushimbanga kadi ya DPA yebonisa litaba za cwale ka za luna? (Mubone ni siswaniso.) (b) Sina mokuboniselizwe mwa vidio, ki lika mañi zekona kumitusa kueza likatulo zende ka za mwakuitusiseza mali amina hamualafiwa?

 ¹⁵ Bakeñisa kuli lwaitebuha mpo yalufile Mulimu ya bupilo, lwatalelezanga kadi ya DPA ni kuishimba koluya kaufela. Fa kadi ye, luñolanga likatulo zaluna ka za kupompelwa mali ni ka za mialafelo yemiñwi. Kana litaba ze fa kadi yamina ya DPA lisabonisa momuikutwela ka nako ya cwale mi linepahalile? Haiba mutokwa kutaleleza kadi ya DPA kamba kucinca litaba zeñwi ze fateñi, mueze cwalo kapili-pili. Kuñola likatulo zaluna ka kuutwahala hande, kukatusa kuli lukone kualafiwa kapili. Kueza cwalo hape kukatusa kuli baalafi baluutwisise ni kulualafa hande. b

16. Ki lika mañi zeluswanela kueza haiba haluzibi hande mwakutaleleleza kadi ya DPA?

¹⁶ Kusina taba kuli lu banana kamba lunani buikangulo bobunde bwa kwa mubili, kaufelaa luna lwakona kuipumana mwa kozi kamba kukula. (Muek. 9:11) Kacwalo, neikaba hande hane lukataleleza kadi ya DPA. Haiba hamuzibi hande mwakutaleleleza kadi ye, mukupe baana-bahulu ba mwa puteho yamina  kuli bamituse. Baziba mwakutaleleleza kadi yeo, kono habana kumiezeza likatulo zeama likalafo. Bo ki buikalabelo bwamina. (Magal. 6:4, 5) Nihakulicwalo, bakona kumitusa kuutwisisa litaba ze fa kadi yeo, ni kumitusa kuñola likatulo zamina.

17. Lukona kubonisa cwañi kuli lunani kutwisiso mwa litaba zeama buikangulo bwa kwa mubili?

¹⁷ Likatulo zeñata zeluezanga ka za buikangulo bwaluna bwa kwa mubili ni ka za likalafo, luliezanga ka kuitusisa lizwalo laluna lelilutilwe ka Bibele. (Lik. 24:16; 1 Tim. 3:9) Halueza likatulo ni halutaluseza babañwi ka za teñi luswanela kusebelisa sikuka sesi kwa Mafilipi 4:5, sesili: “Kutwisiso yamina izibahale kwa batu kaufela.” Haiba luba ni kutwisiso, haluna kuikalelwa hahulu ka za buikangulo bwaluna bwa kwa mubili; kamba kuhapeleza batu babañwi kuba ni mubonelo oswana ni waluna. Lwalata mizwale ni likaizeli baluna mi lwabakuteka, nihaikaba kuli likatulo zebaeza zashutana ni zaluna.—Maro. 14:10-12.

18. Lukona kubonisa cwañi kuli lwaitebuha mpo yalufile Mulimu ya bupilo?

¹⁸ Lubonisa buitebuho bwaluna ku Jehova, yena Simbule sa bupilo, ka kubukeleza bupilo bwaluna ni ka kueza molukonela kaufela kumusebeleza. (Sin. 4:11) Ka nako ya cwale, lutokwa kutiyela miinelo yetaata yecwale ka makulanu ni likozi. Kono Mubupi waluna naasabati kuli lupile cwana. Hona cwale-cwale fa, uka lufa bupilo bobusa feli mi ka nako yeo, haluna kuutwa butuku mi lifu halisana kubateñi. (Sin. 21:4) Ka nako ya cwale, luitumela hahulu kuli lusapila mi lusebeleza Ndataa luna yalilato ya kwa lihalimu, yena Jehova!