1. Yehova nowehera cani ukumiihu?

 MUUPUWELE mpwaniinyu noovahileni inupa inrwaa nsurukhu mwinci ni yoorera. Masi iyo inupeeyo ihaana manyatte vakaani itinteeyo ihokhucuwa. Woohaanyihacera, nyuuva mwanhala upanka inkhitiriinyu wiira nwacere saana iyo inupeeyo. Woolikanaca, Yehova honivaha itthuvo yofayita cinene, ukumi. Khweeliini, Yehova naatepa uvaha ifayita ukumiihu mpaka honivaha Mwanawe wiira anoopole.—Joau 3:16.

2. Toko cinhimyaaya 2 Akorintu 7:1, isiyani Yehova inwehererawe wiira nipanke?

² Yehova phinvaha ukumi. (Isaa. 36:9) A postolu Paulu ahoonihera wiira naacuwela iyo itthwiiyo, ukati wenryaawe co: “Nlattu waawawe, hi nihaana ukumi, ninaweeta ni nihaavo.” (Mite. 17:25, 28) Phimaana, pooti waneereehu wiira ukumi khweeliini ikhanle itthuvo ya Nluku. Yehova naanifenta ni naanivaha yotheene impheeleehu wiira nikhale akumi. (Mite. 14:15-17) Masi ilelo Yehova khampanka miiriirya wiira nikhale akumi. Uhiya commo, uyo noweherera wiira wo khuta ntthu apanke inkhitiryaawe wiira awacere ukumyaawe wo mwiirutthuni ni ukumi wo mminepani. (Nsome 2 Akorintu 7:1. b) Kontha isiyani ninlamuliyeehu ukhikicera ukumi ni manannani ninlamuliyeehu upanka uyo itthwiiyo?

3. Kontha isiyani nihaana isariya yowiikurumica wiira nikhalane ukumi womaana?

³ Nihaana isariya yowiikurumica wiira nikhalane ukumi womaana. Woopacera, hiiva nineekurumica ukhalana ukumi womaana kontha commo phinhaleehu unvaha inkhitiriihu Yehova.  (Mark 12:30) Arooma 12:1 ineera wiira nihaana ‘uvaherera irutthu cihu toko itthuvo yowaarya inoncivela Nluku.’ Phimaana, khanimpheela upanka hataa itthu inhala uhonona ukumiihu. Ni khweeliini, ukati nkiina uhookhalaru wiira ninawiikurumica, hiiva pooti uwerennya. Masi nimpheela upanka yotheene inkhitiriihu wiira nikhalane ukumi womaana. Commo, ninaahala umoonihera Yehova wiira ninaavaha ifayita cinene itthuvo inivahilyaaawe: ukumi.

4. Isiyani mwene Davidi yapheelaawe?

⁴ Mwene Davidi hohimya nlattuni woonelaawe ukumi ukhala itthu yofayita cinene. Davidi hantikha: “Ilukuruni inhala ukhala kakhwaaka, kathipeliyaka? Kiireke ntthupi ninaahala wuswalelani? Kiireke ninahala ulalya ukhuluvelya winyu?” (Isaa. 30:9) Pooti ukhalaka wiira Davidi antikhile ala moolumwaala anaattamenle mahuku yaahalaawe ukhwa. Masi waahookhalaru commo, uyo aholakela ukhalana ukumi wiira arwaanele uhoolo unvarela wawe nteko Yehova. Woohaanyihacera, otheene cihu ninaapheela upanka khampa mwene Davidi.

5. Hataa nuuluvala awula hataa niwerennyaka, isiyani hiiva inlamuliyeehu upanka?

⁵ Nlattu wowuuluvala, hiiva pooti wahinkhitiriihu uvara nteko toko caavareehu khalayi. Iyo itthwiiyo pooti uninyoonyiha ni uniriipiha nrima. Masi hataa ukhalaka commo, hiiva khaninlamuliya uhiya uwacera ukumiihu. Kontha isiyani? Kontha hataa nuuluvalaka awula hataa niwerennyaka, hiiva pooti unswalela Yehova khampa Davidi caapankaawe. Ikhanle itthu yomaaliha ucuwela wiira Nluku naanivaha ifayita, hataa nikhalaka atthu oopahuwa! (Mat. 10:29-31) Ni hataa nikhwaaka, Yehova naahala ununweleliha. (Jó 14:14, 15) Citthu cotheenennyo cinawoonihera wiira nihaana isariya yoopheela ukhikicera ukumiihu.

6. Isiyani Yehova inwehereraawe wiira khula ntthu alakele upanka nhina ulya ni uwurya?

⁶ Ibiiblya khinakhala ilivuru innihimerya mananna okhalana ukumi womaana awula mananna oolya. Masi iyo inaahimya mananna Yehova cinweheraawe nnyo citthunyo. Wootakihera, Yehova neera wiira nihaana ninyemaka citthu cinhala utankanya ukuminiihu. (Ekles. 11:10) Ibiiblya ineera wiira khaninlamuliya upanka citthu cinhala uhonona ukumiihu, toko ulya venci awula uwurya mapha venci. (Miru. 23:20) Yehova noweherera wiira khula ntthu akhitiri wiivaraca nhina ulya ni uwurya.—1 Akor. 6:12; 9:25.

7. Miruku 2:11 innikavihera cani ulakela upanka citthu comaana nhina mananna cinlamuliyeehu uwacera ukumiihu?

⁷ Manannani ninlamuliyeehu ulakela citthu comaana cinoonihera wiira ninaahisima ukumi? Naavarelaka nteko ankhiliihu. (Isaa. 119:99, 100; nsome Miruku 2:11. c) Wootakihera, hiiva nihaana nuupuwelaka ratta nihinaaya uthanla itthu yoolya. Hiiva yanicivaka iyoolya, masi nicuwelaka wiira inaanipanka pusya unaarera uhilya. Hi ciicammo ninawoonihera wiira nihaana ankhili neekurumicaka urupa wootosera, wookolaca irutthwiihu woohihiyerera—toko utthawatthawa, urapa, urattela irutthwiihu ni ureeriha inupa inkhaleehu.

8. Toko inhimyaaya Ibiiblya, mwanene Nluku noonela cani wiikhikicera?

⁸ Yehova ahaavaha asarayeli malamulo yaakhikicera wiira ahaapanke asitente uwannyaya  ni hataa untekoni. (Nkw. 21:28, 29; Deut. 22:8) Hataa ukhalaka wiira ntthu amwiivile nkhunanawe woohitthuna, uyo ahaana attarusiyaka. (Deut. 19:4, 5) Nlamulo ciicammo neera wiira hataa ntthu aakhittaka woohitthuna athiyana yaari niirukulu ni umooniha uwerya mwaanooyo, ahaana attarusiyaka. (Nkw. 21:22, 23) Ibiiblya inaahimya sana-saana wiira Yehova nopheela wiira hiiva niikurumice wiira nikhikicere ukumiihu.

9. Isiyani ninlamuliyeehu upanka wiira nihaapanke asitente? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

⁹ Hi ninawoonihera wiira ninaahisimu ukumi Yehova nivahilyaawe nalakelaka wiikhikicera wapuwani wihu ni ciicammo untekoni. Wootakihera, hi ninaasunka ratta citthu cootthikila, mirette coohapala ni mirette cikhwaawe ni ninaweesa mapuro ahimphiyaaya asaana ooyevaca. Ni napheelaka uriha nnyo citthunnyo, khaninrihela woonene. Ni hi ninaavarela nteko saana mooro, citthu cooviha awula citthu coolikariya wanergiyani ni khaninhiya nnyo citthunnyo hirivo ntthu ookhalenla. Khanineettiha ikaaro ninawunrye nipha awula cinanivonle ikhove ni nimpotolacaka telefoni.

10. Isiyani inlamuliyeehu upanka ihinakhumelela awula inakhumelenle itthu yahaawehereehu?

¹⁰ Khweeliini hiiva khanirina itthu yoopheela upanka wiira cihikhumelele citthu cootakhala. Wootakihera, khiivo inkhitiriihu upanka wiira watuninyani cihikhumelele ihasara, ireetta awula inttewo. Masi wakhalaka wiira cihokhumelela ihasara khampa nnyo, hiiva pooti wampakeehu itthu wiira niikhikicere, toko uwiiwelela ahooleli ookuverunu yeraka wiira nihaana nikhumaka nipuro nikhanle nowopiha awula yanirumaka upanka citthu cikhwaawe uyo ukatyuuyo. (Aroo. 13:1, 5-7) Ukati nkhwaawe, unaakhitirya waanyihacera nihuku ninhalaaya ukhumelela ihasara. Weerannyaaka commo, ninlamuliya utthara malamulo akhulupale o ikuverunu annivahaaya, kontha akhanle malakihero annikhikicera. Wootakihera, atthunaka ikhanle itthu yomaana hiiva ukhalana citthu coohaakuva wuntta, khampa maaci o mmitiitani munrupani wihu ni citthu cikhwaawe cooliya cinhala waakuva unikavihera yakhumelelaka ihasara.

11. Yamwaryeelaka iretta ncoko unkhaleehu, isiyani inlamuliyeehu upanka?

¹¹ Vano yamwaryeelaka iretta ncoko nkhaleehu, isiyani ninlamuliyeehu upanka? Nihaana niiwilelaka malakihero ookuverunu, toko unyawa, uhiwaattamanana akhunanihu, uwara maskara ni umweettela kwarenteena. Napankaka nnyo citthunyo, ninaathoonyera wiira ninaahisima ukumi.

12. Miruku 14:15 innikavihera cani ucuwela itthu yooreera ukupali yakhumelelaka ihasara?

¹² Yanikhumelelaka itthu yahaaweherereehu, pooti umwaruseliya citthu cowoothiya iriyari yaasipatthaniinyu, aattamananiinyu ni mpaka mmahaparini nteeveeni awula nraatiyuni. Uhiya ‘ukupali khula itthu ineeweenyu,’ phataari wiiwelela paahi citthu cinooneenyu wiira cinhimiya naatthu ookhuluvelya. (Nsome Miruku 14:15. d) Mayamunna o Mphwinko wo Mahumu Unholela ni mahumu anhoolela Ipeteli ntuninyani motheene anawiikurumica utotha citthu cookhuluvelya ahinaaya ulakela upanka itthu nhina mananna oopanka mikutthaano ni mananna oovara nteko woolalyeera. (Mabere. 13:17) Nattharaka ayo malakiherwaayo, ninaahala wiikhikicera ni ninaahala waakhikicera akhunanihu. Ciicammo, ninaahala waavaha atthu usaahiti womaana.—1 Pet. 2:12.

13. Manannani ninthoonyereehu wiira ninaahisima ukumi ukati wo wiiwelela nlamulo na Yehova nhina iphome?

¹³ Masaahiti a Yehova ancuweliya ukhala atthu ukupaleela wiira iphome ikhanle yowaarya. Hiiva ninawiiwelela nlamulo na Yehova ninhimya wiira khaninlamuliya uheleliya iphome, hataa ukhalaka wiira nihowerennya cinene awula ihonikhumelela itthu iniirihile utthawihereriya usipiritaali. (Mite. 15:28, 29) Iyo khinthoonyera wiira hiiva unaanicivela ukhwa. Uhiya commo, hi ninaahisima ukumi univahilyaawe Nluku, Yehova. Hi ninaawaavya mameetiku antthuna utafiti iretteehu woohinihelela iphome.

14. Isiyani inlamuliyeehu upanka wiira ninyeme itthu yaahala uniiriha wooperariya usipiritaali?

¹⁴ Nawaceraka saana ukumiihu, ninaakhala owiikhikicera wiira ihinikhumelele itthu inhala uniiriha upheela wooperariya usipiritaali. Napankaka inkhitiriihu wiira nikhalane ukumi womaana, khaninhala upica uvona wakhalaka wiira nihooperariya. Ni ciicammo hiiva pooti  uhinikhumelela itthu inhala uniiriha upheela wooperariya wakhalaka wiira ninaatthenkaca ratta inupeehu wiira ihikhale itthu inhala unrakaliha ntthu, ni ninaweettela malamulo o matransitu wakhalaka wiira nineettiha ikaaro.

15. a) Nlattuni unreeyaaya wantikhaca ukhalana itukumentu Diretivas Antecipadas yowantikhaciyeene? (Nwehe ciicammo ilatarato.) b) Toko cinthoonyeraaya ividiyu yonneenyu, manannani ninlamuliyeehu ulakela matafiteliyo iretteehu?

¹⁵ Hi ninaahisimu ukumi. Phimaana, ninawantikhaca itukumentu ineehaniya Diretivas Antecipadas e ni khaninkhuma uwaani wohikusa iyo itukumenttwiiyo. Nhina nno nikhantanno, hi ninaahimya itthu ilakenleehu nhina uheleliya iphome ni mananna makiina nimpheeleehu wiira niwaceriye usipiritaali. Nyuuva nhaana itukumentu Diretivas Antecipadas yowantikhaciyeene? Wakhala wiira khanrina, mwantikhace woohipicapica. Ni wakhalaka wiira itukumentu irineenyu ikhanle yokhalayi ni nhaana mwantikhacaka macina aatthu akhwaawe, mwantikhe woohipicapica. Wantikha iyo nne co, unaahala unikavihera uhiviriha ukati mwinci nimananihaka unhimyeera meetiku itthu mananna cimpheeleehu utafitiya usipiritaali. Ciicammo,  wantikhaca khalayiiru pooti unikavihera uhitafitiya usipiritaali nimananna owoopiha. f

16. Isiyani nnolamuliyeenyu upanka mwaahikhitiriki wantikhaca itukumentu Diretivas Antecipadas?

¹⁶ Hataa nikhalaka amirawo ni nikhalanaka ukumi womaana, otheene cihu pooti unikhumelela asitente awula pooti uwerenya ukati wahaaweherereehu. (Ekles. 9:11) Phimaana, wanhala ureera otheene cihu wantikhaca iyo itukumentwiiyo. Wakhalaka wiira nyuuva unawuurikani wantikhaca, mwaalepele mahumu o wanlokoni ninyu wiira yuukavihererni. Ayo anaahala wuukaviherani wiiweha isiyani nyuuva inlamuliyeenyu ulakela nhina uwaceriya usipiritaali ni mananna owantikhaca. Masi mahumu khanhala wuulakelelani hataa itthu.—Akalas. 6:4, 5).

17. Ninhala utthonyihera cani wiira naatthu oreera nrima nhina mananna oowacera ukumiihu?

¹⁷ Citthu cinci ninlakeleehu nhina ukumiihu awula uwaceriya usipiritaali, ninlakela nittharaka Ibiiblya. (Miru 24:16; 1 Tim. 3:9) Nalakelaka itthu ni naahimyeeraka akhunanihu itthu ilakenleehu, nihaana nuupuwelaka itthu inhimyaaya Afilipo 4:5: “Ureera nrima winyu ucuweliye naatthu otheene.” Nakhala atthu ooreera nrima khaninhala utepa ukhalela iwasiwaasi ukhumiihu ni khaninhala waakhanyereriha akhwiihu wiira alakele citthu hiiva cilakenleehu. Hi ninawaafenta ni ninawaahisima mayamunneehu, hataa yalakelaka upanka citthu coovirikana nicitthu cilakenleehu hiiva.—Aroo. 14:10-12.

18. Manannani ninhaleehu woonihera wiira ninaasukuru ukumi uvahiyeehu?

¹⁸ Hi ninhala woonihera wiira ninansukhuru Yehova napankaka inkhitiriihu wiira niwacere saana itthuvo inivahilyaawe. (Apoka. 4:11) Mahukwaala, hi ninaawerenya ni cinaanikhumelela ihasara. Masi ayo khaanakala makhalelo Yehova yaanipheelelaawe. Woohipica, uyo naarwaa univaha ukumi woohimala; ninhala ukhala woohiwerennya ni woohikhwa. (Apoka. 21:4) Niwehereraka uphiya uyo ukatyuuyo, nilakele uhihiya uhisima ukumi Yehova univahilyaawe!