1. UJehova ukubona njani ukuphila kwethu?

 AKE sithi umngane wakho ukunike indlu kodwa isixexebuke ipenda futhi ilemkenke njalo ilamaphayiphi avuzayo. Lanxa kunjalo, nxa ubungayithenga indlu leyo iyabe idula okwamagama. Akuthandabuzwa ukuthi ubungambonga umngane wakho futhi uyigcine kuhle. UJehova laye usinike isipho sokuphila esiligugu. Wanikela ngeNdodana yakhe ukuthi isihlawulele, okutshengisa ukuthi uyakuqakathekisa kakhulu ukuphila kwethu.—Joh. 3:16.

2. U-2 Khorinte 7:1 uthi kuyini uJehova akhangelele ukuthi sikwenze?

² UJehova nguye osinika ukuphila. (Hubo. 36:9) Umphostoli uPhawuli wakuveza lokhu lapho esithi: “Siyaphila, siyahamba futhi sikhona ngenxa yakhe.” (Imiseb. 17:25, 28) Yikho kuqondile ukuthi sithi ukuphila yisipho esivela kuNkulunkulu. Utshengisa ukuthi uyasithanda ngokusinika lokho esikudingayo ukuze siqhubeke siphila. (Imiseb. 14:15-17) Kodwa uJehova kenzi izimangaliso ukuze avikele impilo zethu. Ukhangelele ukuthi senze konke esingakwenza ukuze sihlale siphilile emzimbeni njalo siqinile ekukhonzeni. (Bala u-2 Khorinte 7:1.) Kungani kumele senze konke esingakwenza ukuze sihlale siphilile futhi siqinile emzimbeni, njalo singakwenza njani lokho?

3. Kungani kumele sizame ukuhlala silempilakahle?

³ Okunye okwenza sizame ukuhlala silempilakahle yikuthi sifuna ukwenza konke esingakwenza ekukhonzeni uJehova. (Mak. 12:30) Siyabalekela ukwenza loba yini engasigulisa ngenxa yokuthi sifuna ‘ukunikela imizimba yethu ibe yimihlatshelo ephilayo, engcwele njalo eyamukelwa nguNkulunkulu.’ (Rom. 12:1) Lanxa singeke sizivikele kuyo yonke imikhuhlane, senza konke okusemandleni ethu ukuze sihlale siphilile ngenxa yokuthi sifuna ukutshengisa uBaba wethu osezulwini ukuthi siyasiqakathekisa isipho sokuphila.

4. INkosi uDavida yayifuna ukwenzani?

⁴ INkosi uDavida yatshengisa ukuthi kungani yayisiqakathekisa isipho sokuphila esivela kuNkulunkulu, yathi: “Kuzanceda ngani ukufa kwami? Kuzanceda ngani ukuhlala kwami engcwabeni? Uthuli lungakudumisa yini? Lungakhuluma yini ngokuthembeka kwakho?” (Hubo. 30:9) Kufanele ukuthi uDavida wabhala amazwi la esezakufa. Kodwa wayezimisele ukuthi aqhubeke ephila nxa nje kwakuvuma ukuze aqhubeke edumisa uJehova. Akuthandabuzwa ukuthi lathi yikho esikufunayo.

5. Kuyini esingenelisa ukukwenza lanxa sesigugile kumbe sigula?

⁵ Ukugula lokuguga kungenza sehluleke ukwenza ezinye izinto esasizenza kuqala. Lokhu kungasidanisa kusiqede amandla. Kodwa akumelanga sikhalale sicine singaselandaba lempilakahle yethu. Ngenxa yani? Ngenxa yokuthi singenelisa ukudumisa uJehova njengeNkosi uDavida kungelani lokuthi siyagula kumbe sesigugile. Kuyaduduza ukwazi ukuthi siligugu kuNkulunkulu lanxa sesigugile kumbe sigula. (Mat. 10:29-31) Lanxa singafa uyafuna sibili ukusivusa. (Jobe. 14:14, 15) Yikho kuqakathekile ukuthi nxa sisaphila senze konke okusemandleni ethu ukuthi silondoloze impilo zethu.

6. Kuyini uJehova akukhangelele kithi endabeni zokudla lezokunatha?

⁶ IBhayibhili alisilobhuku lezempilakahle njalo alisitsheli ukuthi kumele sidleni. Lanxa kunjalo liyasitshela ukuthi uJehova uzibona njani lezozinto. Ngokwesibonelo, usitshela ukuthi ‘sibalekele izinto’ ezingalimaza imizimba yethu. (Umtshu. 11:10) IBhayibhili alikuvumi ukuthi abantu badakwe, kumbe badle badlulise amalawulo. Kanti njalo izinto lezi zingafaka ukuphila komuntu engozini. (Zaga. 23:20) UJehova ukhangelele ukuthi sibe ngabazikhuzayo nxa sikhetha ukuthi sizadlani lokuthi sizanathani njalo ukhangelele ukuthi singadlulisi amalawulo.—1 Khor. 6:12; 9:25.

7. UZaga 2:11 usinceda njani endabeni yezempilakahle?

⁷ Singenza izinqumo ezitshengisa ukuthi siyasiqakathekisa isipho esisinikwe nguNkulunkulu ngokukhetha kuhle kumbe ngokuqedisisa. (Hubo. 119:99, 100; bala iZaga 2:11) Ngokwesibonelo akumelanga siphongudla loba yini. Nxa kulokudla esikuthandayo okusigulisayo sizaba leqiniso lokuthi asikudli. Nxa siqakathekisa ukuphila sizaqiniseka ukuthi silala amahola eneleyo, siyaqeqetsha umzimba futhi siyageza njalo sigcina izindlu zethu zihlanzekile.

8. Umthetho uJehova awunika ama-Israyeli usifundisani ngendaba yokuzivikela?

⁸ UMthetho uJehova awunika isizwe sako-Israyeli wawulezinto okwakumele bazenze ukuze bazivikele ezingozini ezazingabakhona ngekhaya kumbe emsebenzini.  (Eks. 21:28, 29; Dute. 22:8) Nxa kwakungaba lengozi embi besekusifa umuntu, odale ingozi leyo wayekubona okukhulu. (Dute. 19:4, 5) UMthetho wawusithi nxa abantu babengadala ingozi ibisilimaza umntwana ongakazalwa kwakumele bajeziswe. (Eks. 21:22, 23) IMibhalo yenza kucace ukuthi uJehova ufuna sizivikele ezingozini.

9. Singazivikela njani ezingozini? (Khangela lemifanekiso.)

⁹ Sitshengisa ukuthi siyasiqakathekisa isipho sokuphila esisinikwe nguNkulunkulu ngokuzivikela ezingozini nxa singekhaya loba sisemsebenzini. Ngokwesibonelo, asiphongulahla nje egcekeni ezinto ezingasika abanye, amakhemikhali ayingozi, loba imithi yesibhedlela futhi asizifaki endaweni lapho ezingafikelwa khona ngabantwana. Siyananzelela nxa sibasa umlilo, sibilisa amanzi, loba sisebenzisa imitshina esebenza ngegetsi njalo asiphonguzitshiya izinto lezi. Asitshayeli imota nxa sike sanatha imithi eyenza kube nzima ukuthi senze njalo kumbe sike sanatha utshwala loba silobuthongo. Kanti njalo asitshayeli ngapha sisebenzisa ifoni.   

10. Singenzani ingozi ingakabikhona langesikhathi isikhona?

¹⁰ Ngeke senelise ukuvimbela zonke ingozi ezingenzakala. Kungaba lengozi zemvelo lemikhuhlane ememethekayo leziphithiphithi loba izimpi. Lanxa kunjalo, nxa singafikelwa zingozi ezinjalo singazama ukuzivikela ngokulalela nxa sitshelwa isikhathi okumele sibe sezindlini ngaso, nxa sitshelwa ukuthi sisuke lapho esikhona lokunye nje esiyabe sikutshelwa yiziphathamandla. (Rom. 13:1, 5-7) Kwezinye izikhathi kuyabe kuvele kucatshangelwa ukuthi kungaba lengozi ethile yikho kungaba kuhle ukuthi silandele loba yikuphi esiyabe sikutshelwa yiziphathamandla okungasinceda silungiselele leyongozi. Ngokwesibonelo, singaba leqiniso ukuthi siba lamanzi eneleyo kanye lokudla okungaboliyo lezinto ze-first aid.

11. Kumele senzeni nxa kulomkhuhlane omemethekayo?

¹¹ Kumele senzeni nxa kungaba lomkhuhlane omemethekayo lapho esihlala khona? Kumele silandele lokho esikutshelwa yiziphathamandla mayelana lokugeza izandla, ukuqhelelana labanye, ukugqoka ama-mask kanye lokuzehlukanisa labanye abantu. Nxa singakwenza lokho siyabe sitshengisa ukuthi siyasiqakathekisa sibili isipho sokuphila esisinikwe nguNkulunkulu.

12. UZaga 14:15 usinceda njani ukuthi sikhethe kuhle okumele sikulalele nxa kungaba lengozi?

¹² Nxa kungaba lengozi, abangane bethu labomakhelwane labezindaba bangakhuluma izindaba ezingamanga. Kulokuthi sikholwe “loba yini” kuhle ukuthi silalele izinto esingazithemba esizitshelwa yiziphathamandla zikahulumende labezempilakahle. (Bala iZaga 14:15.) IQula Elikhokhelayo lamaKhomithi eGatsha baba leqiniso lokuthi bayachwayisisa badinge ulwazi oluqondileyo bengakasitsheli okuyabe kumele sikwenze mayelana lokungena imihlangano lokutshumayela. (Heb. 13:17) Ukulalela lokho esikutshelwayo kuyasivikela, kuvikele labanye. Kwenza lokuthi abantu emphakathini balihloniphe ibandla.—1 Phet. 2:12.

13. Sitshengisa njani ukuthi siyasiqakathekisa isipho sokuphila esisiphiwe nguNkulunkulu?

¹³ Yinto eyaziwayo ukuthi oFakazi bakaJehova bayalihlonipha igazi. Sizimisele ukulalela umthetho kaJehova owokuthi singafakwa igazi lanxa sesikhangelane lokufa. (Imiseb. 15:28, 29) Kodwa lokhu akutsho ukuthi asilandaba lempilo. Siyasiqakathekisa sibili isipho sokuphila esisiphiwe nguNkulunkulu. Sizama ngazo zonke indlela ukudinga odokotela abangavuma ukuselapha bengasifakanga igazi.

14. Kuyini okungasinceda ukuthi sibalekele ingozi engadinga ukuthi sicine sesisiyalaliswa esibhedlela?

¹⁴ Singazivikela ezingozini ezingenza sicine sesilaliswe esibhedlela nxa singalandela amacebo okulondoloza impilo esixoxe ngawo esihlokweni lesi. Nxa singenza konke okusemandleni ethu ukuthi silondoloze impilo zethu, sizasila masinyane nxa kungadingeka ukuthi si-opharethwe. Kanti njalo singabalekela ingozi engacina isenza ukuthi siye-opharethwa ngokugcina amakhaya ethu lendawo esisebenzela kuzo zivikelekile langokulandela imithetho yomgwaqo zikhathi zonke.   

15. (a) Kungani kuqakathekile ukuthi sithwale ikhadi legazi elilezinto eziqondileyo? (Khangela lomfanekiso.) (b) Ngokwalokho okutshiwo kuvidiyo, kuyini okungasinceda sikhethe kuhle endabeni yegazi?

¹⁵ Okunye esingakwenza ukuze sitshengise  ukuthi siyasiqakathekisa isipho sokuphila yikufila ikhadi legazi okuthiwa yi-durable power of attorney (advance health-care directive) b besesilithwala zikhathi zonke. Ekhadini leli sibhala esikukhethileyo mayelana lokufakwa igazi kanye lezinye indlela esifuna ukwelatshwa ngazo. Ikhadi lakho legazi lifilwe ngendlela eqondileyo yini? Ungabaliseli nxa kumele ulifile kumbe utshintshe okunye okuphakathi. Nxa ikhadi lethu lifilwe kuhle asisoze siqede isikhathi sichasisela odokotela indlela esifuna ukwelatshwa ngayo. Kanti njalo nxa sibhale ngendlela ecacileyo odokotela bazazwisisa bangacini beselapha ngendlela engaba yingozi kithi. c

16. Kumele senzeni nxa singakwazi ukuthi kumele silifile njani ikhadi lethu legazi?

¹⁶ Sonke singehlelwa yingozi kumbe sigule kungelani lokuthi singanani kumbe ukuthi siqine kangakanani emzimbeni. (Umtshu. 9:11) Ngakho kuhle ukuthi sifile ikhadi lethu legazi. Cela abadala bakuncedise nxa ungakwazi ukuthi ungalifila njani ngoba izikhathi ezinengi bayabe bekwazi kuhle okusekhadini lelo kodwa abakwenzeli izinqumo. Ngumlandu  wakho lowo. (Gal. 6:4, 5) Lanxa kunjalo, bangakuncedisa ukuthi ufile ikhadi lakho lokuthi ubhale indlela ofisa ukwelatshwa ngayo.

17. Singatshengisa njani ukuthi singabantu abazwisisayo endabeni zempilakahle?

¹⁷ Okunengi esikukhethayo mayelana lendlela esifuna ukwelatshwa ngayo sikwenza silandela lokho esikufunda eBhayibhilini. (Imiseb. 24:16; 1 Thim. 3:9) Nxa sikhetha indlela esifuna ukwelatshwa ngayo kumbe sixoxa labanye ngendaba le, kuqakathekile ukuthi sisebenzise isimiso esikuFiliphi 4:5 esithi: “Kakwaziwe ngabantu bonke ukuthi lina lingabantu abazwisisayo.” Nxa singabantu abazwisisayo asisoze sidlulise amalawulo endabeni zempilakahle njalo asisoze sifune ukuthi abanye bakhethe lokho esikukhethayo. Siyabathanda njalo siyabahlonipha abafowethu labodadewethu lanxa abakukhethayo kutshiyene lokwethu.—Rom. 14:10-12.

18. Singatshengisa njani ukuthi siyasibonga isipho sokuphila?

¹⁸ Nxa silondoloza impilo zethu futhi sisenza konke esingakwenza ekukhonzeni uJehova siyabe sitshengisa ukuthi siyambonga uNkulunkulu wethu osinika ukuphila. (Isam. 4:11) Okwakhathesi ngeke sikubalekele ukugula lezingozi ezingasehlela. Kodwa le ayisiyo indlela uMdali wethu ayefuna siphile ngayo. Sekuseduze ukuthi asinike ukuphila okungapheliyo kungaselabuhlungu lokufa. (Isam. 21:4) Okwakhathesi siyayikholisa kakhulu impilo esilayo sikhonza uJehova uBaba wethu osezulwini osithandayo.