1. Καζόμ πολύτιμη ισί αμαρί ζωή ι Ιεχωβάσκε;

 ΑΝΕΝ τουμαρέ γκοντιάτε ότι εκ τουμαρέ αμαλένταρ ντέλα-τουμέν εκ μπαρό κχερ. Όμως μερικέ τθανέντε νασλό λέσκο χρώμας ντα μερικές σωλήνες λέσκε πφανγκιλέ. Παρόλο σο τθερέλα προβλήματα, ο κχερ αξίνελα εκατομμύρια ευρώ. Σίγουρα κα εκτιμίνενας ντα κα προσοχίνενας ο κχερ. Αντικάς ο Ιεχωβά-ντα, ντινάς-αμέν εκ πολύτιμος δώρος, ο δώρος ι ζωγιάκο. Ο Ιεχωβά σικαντάς καζόμ μπουτ εκτιμίνελα αμαρί ζωή κάνα ντινάς πι Τσσαβές σαρ λύτρος αμένγκε.—Ιωάν. 3:16.

2. Σαρ σικαβέλα ο εδάφιος 2 Κορινθίους 7:1, σο μπεκλεντίνελα αμένταρ ο Ιεχωβά;

² Ο Ιεχωβά ισί Οντουβά σο ντέλα ι ζωή. (Ψαλμ. 36:9) Ο απόστολος Παύλος-ντα αγαβέλας ανταγιά αλήθεια κάνα βακερντάς: «Λέσταρ τζουβντιάσα, πφιράσα ντα υπαρχίντιβασα». (Πράξ. 17:​25, 28) Οτθάρ μπορίνασα τι βακεράς ότι αμαρί ζωή ισί δώρος κατά Ντεβέλ. Βοβ ντέλα-αμέν μανγκιμάσαρ σο-ντα χρειαζίντιβασα για τι ατσσάς τζουβντέ. (Πράξ. 14:​15-17) Αλλά ο Ιεχωβά να κερέλα θαύματα για τι αρακχαβέλ-αμέν. Οκιά μπάνταρ, μπεκλεντίνελα αμένταρ τι κεράς ο πο λατσσό για τι αρακχαβάς αμαρί υγεία ντα αμαρί πνευματική υγεία. (Διαβάνεν 2 Κορινθίους 7:1) Σόσκε πρέπει τι αρακχαβάς αμαρί υγεία ντα αμαρί ζωή, ντα σαρ μπορίνασα τι κεράς-λες ανταβά;

3. Σόσκε πρέπει τι προσπαθίνας τι ατσσάς υγιείς;

³ Εκ λόγος σο πρέπει τι προσπαθίνας τι ατσσάς υγιείς ισί για  τι μπορίνας τι υπηρετίνας ι Ιεχωβάς καζόμ πο λατσσές αβέλα-πες. (Μάρκ. 12:​30) Μανγκάσα τι ντας “αμαρέ σώματα σαρ εκ τζουβντί ντα πάκι θυσία, σο κερέλα ι Ντεβλέσκο γκι”, οτθάρ να τραμπίνασα τι κεράς πράγματα σο κα κερένας ζιάνι αμαρέ υγειάτε. (Ρωμ. 12:1) Σίγουρα, σο-ντα τι κεράς, ναστί τθεράσα πάντα λατσσί υγεία. Αλλά κεράσα σο μπορίνασα για τι ατσσάς υγιείς επειδή μανγκάσα τι σικαβάς αμαρέ Νταντέσκε σο ισί κο ουρανός ότι εκτιμίνασα ο δώρος ι ζωγιάκο.

4. Σο μανγκέλας τι κερέλ ο βασιλιάς Δαβίδ;

⁴ Ο βασιλιάς Δαβίδ εξηγιντάς σόσκε εκτιμίνελας ο πολύτιμος δώρος ι ζωγιάκο κατά Ντεβέλ κάνα γραφιντάς: «Σο λατσσιπέ κα κερέλ μο μεριπέ, άμα κα γουλιάβ κι γούρνα; Μήπως κα δοξάνελ-τουτ η τσικ; Μήπως κα βακερέλ ότι ισινάν πιστός;» (Ψαλμ. 30:9) Μπέκιμ ο Δαβίδ τι γραφιντάς ανταλά λάφια πασέ κο τέλος πι ζωγιάκο. Αλλά ισινέ αποφασισμέ τι ατσσόλ τζουβντό ντα υγιής καζόμ πο μπουτ μπορίνελας για τι δοξάνελ ι Ιεχωβάς. Σαρέ αμέν-ντα ισινάμ αποφασισμέ τι κεράς-λες ανταβά.

5. Καζόμ πφουρέ ή νασφαλέ-ντα τι αβάς, σο μπορίνασα τι κεράς;

⁵ Ο νασφαλίματα ντα ο πφουρίματα μπέκιμ μα τι μουκχένα-αμέν τι κεράς μπουτ κατά πράγματα σο κεράας ανγκλέ. Οτθάρ μπέκιμ τι τσσουβάσα αμαρέ γκίστε ντα τι στεναχωρίντιβασα. Αλλά πρέπει τι συνεχίνας τι κεράς σο νακχέλα αμαρέ βαστέσταρ για τι αρακχαβάς αμαρί υγεία. Σόσκε; Επειδή καζόμ πφουρέ ή νασφαλέ-ντα τι αβάς, μπορίνασα τι δοξάνας ι Ιεχωβάς, σαρ ο βασιλιάς Δαβίδ. Ανέλα αμένγκε ροϊπέ σο τζανάσα ότι αμαρέ Ντεβλέσκε ισινάμ πολύτιμοι παρόλο σο ισινάμ ατελείς! (Ματθ. 10:​29-31) Ατζέ-ντα άμα κα μεράς, βοβ κα μπεκλεντίνελ σαρ σαρ τι τζουβντιαρέλ-αμέν. (Ιώβ 14:​14, 15) Καζόμ ισινάμ τζουβντέ, μανγκάσα τι κεράς ο πο λατσσό για τι αρακχαβάς αμαρί υγεία ντα αμαρί ζωή.

6. Σο μπεκλεντίνελα αμένταρ ο Ιεχωβά για το χούγια σο τθεράσα κο χαμπέ ντα κο πιπέ;

⁶ Παρόλο σο η Γραφή νανέ βιβλίος σο βακερέλα σαρ τι αρακχαβάς αμαρί υγεία ή σο τι χας, βακερέλα αμένγκε σαρ σκεφτίνελα ο Ιεχωβά ανταλέ πραγματένγκε. Για παράδειγμας, ντέλα-αμέν ι συμβουλή τι “πάλντας αμαρέ σωμάσταρ ο πράγματα σο κερένα αμένγκε κακός”. (Εκκλ. 11:​10) Ο τζενέ σο ισί λιμαμέ ντα ματιόνα κα μπορίνενας τι τσσουβέν πουμαρί ζωή σε κίνδυνος, ντα ανταβά βακερέλα η Γραφή μα τι κεράς-λες. (Παρ. 23:​20) Ο Ιεχωβά μπεκλεντίνελα αμένταρ τι ατσσικιαράς-αμέν κάνα τραμπίνασα σο ή καμπόρ κα χας ντα κα πιας.​—1 Κορ. 6:​12· 9:25.

7. Σαρ βοηθίνελα-αμέν η συμβουλή σο ισί κο εδάφιος Παροιμίες 2:​11 τι λας λατσσέ αποφάσεις αμαρέ υγειάκε;

⁷ Μπορίνασα τι λας αποφάσεις σο σικαβένα μπαρί εκτίμηση για το δώρος ι ζωγιάκο κατά Ντεβέλ κάνα χρησιμοποιήνασα αμαρί ικανότητα τι σκεφτίνας. (Ψαλμ. 119:​99, 100· διαβάνεν Παροιμίες 2:​11) Για παράδειγμας, τραμπίνασα προσεκτικά σο κα χας. Άμα μπεϊντίνασα εκ χαμπέ αλλά τζανάσα ότι κερέλα αμένγκε ζιάνι, λάσα ι λογική απόφαση μα τι χας-λες. Επίσης, σικαβάσα ότι ισινάμ γκοντιαβέρ κάνα σοβάσα μπερεκέτι, κεράσα γυμναστική, ντα κάνα ατσσικιαράσα αμαρό σώμας ντα αμαρό κχερ πάκι.

8. Σαρ σικλιαρέλα η Γραφή, καζόμ σημαντικός ισί ι Ιεχωβάσκε μα τι τθεράς ατυχήματα;

⁸ Ο Ιεχωβά ντινάς κο Ισραηλίτες νόμους σο κα βοηθίνενας-λεν μα τι τθερέν μπαρέ ατυχήματα κο κχερ ή κι μπουτί. (Έξοδ. 21:​28, 29· Δευτ. 22:8) Άμα κάποιος κα μουνταρέλας εκχέ γιαβερές χωρίς τι μανγκέλ-λες, κα τθερέλας μπέτι αποτελέσματα. (Δευτ. 19:4, 5) Ο Νόμος βακερέλας ότι έπρεπε τι τιμωρίντιβεν ατζέ-ντα οντουλά σο, χωρίς τι μανγκέν-λες, κερένας  ζιάνι εκχέ μαξιμίσκε σο να μπιάντιλοας ατζέκ. (Έξοδ. 21:​22, 23) Η Γραφή βακερέλα ξεκάθαρα ότι ο Ιεχωβά μανγκέλα τι κεράς ο πο λατσσό για μα τι τθεράς ατυχήματα.

9. Σο μπορίνασα τι κεράς για μα τι τθεράς ατυχήματα; (Ντικχέν ο φωτογραφίες-ντα)

⁹ Σικαβάσα ότι εκτιμίνασα ο δώρος ι ζωγιάκο κατά Ντεβέλ κάνα αρακχαβάσα-αμέν κο κχερ ντα κι μπουτί. Για παράδειγμας, κάνα ισί τι φουρτίνας κάτι σο τσσινέλα, χημικά ή φάρμακα, κεράσα-λες ανταβά τροπόσαρ σο να κα κερέλας ζιάνι κο γιαβερά, ντα γκεραβάσα-λεν κατά μαξίμια. Ισινάμ προσεκτικοί κάνα τσσουβάσα γιακ, βρασκιαράσα πανί ντα χρησιμοποιήνασα ηλεκτρικά εργαλεία. Να οδηγίνασα κάνα ισινάμ ζαλισμέ επειδή λιντάμ φάρμακα, πιλάμ ή ισί-αμέν λίντρα, ντα να ασταράσα ο κινητός αμαρέ βαστέντε κάνα οδηγίνασα για μα τι νασέλ αμαρί προσοχή.

10. Σο μπορίνασα τι κεράς πριν ντα καζόμ νακχάσα εκ μπαρί δυσκολία σο τσσουβέλα σε κίνδυνος αμαρί ζωή;

¹⁰ Μπάζιμα, να μπορίνασα τι νασάς πραγματένταρ σο τσσουβένα σε κίνδυνος αμαρί ζωή. Ειδικά κάνα αβένα-πες καταστροφές,  νασφαλίματα ντα μπαρέ φασαρίες. Όμως, κάνα αβένα-πες ασακέ πράγματα, μπορίνασα τι προσπαθίνας τι ατσσάς αρακχαντέ ντα τι ντας καν κο οδηγίες σο ντένα-αμέν ο κυβερνήσεις. Για παράδειγμας μπορεί τι βακερέν αμένγκε μα τι νικιάς αμαρέ κχερέσταρ, τι νασάς κατά περιοχή, ή τι ντεν-αμέν εκ γιαβέρ οδηγία. (Ρωμ. 13:1, 5-7) Μπορίνασα τι προετοιμάντιβας για κάποιους κινδύνους, οτθάρ ισί λατσσό τι κεράς ο οδηγίες σο ντέλα η κυβέρνηση, οτθέ σο μπεσάσα, για τι αβάς έτοιμοι πριν τι αβέλ-πες εκ καταστροφή. Για παράδειγμας, μπέκιμ τι ισί λατσσό τι τθεράς πανί ντα πράγματα χαμάσκε σο να χαλάντιβενα, αλλά εμ εκ κουτίς σο κα τθερέλ φάρμακα ντα γιαβερά ασακέ πράγματα.

11. Κάνα αμαρί ζωή ισί σε κίνδυνος από εκ κολλητικός νασφαλιπέ, σο πρέπει τι κεράς;

¹¹ Σο πρέπει τι κεράς άμα εκ κολλητικός νασφαλιπέ πφιρντιόλα οτθέ σο τζουβντιάσα; Πρέπει τι ντας καν κο έκτακτα μέτρα για τι αρακχαβάς-αμέν, σαρ ισί ο τθοϊπέ ι βαστένγκο, ο αποστάσεις κατά γιαβερά τζενέ, η μάσκα ντα η καραντίνα. Άμα κεράσα ανταλά πράγματα, σικαβάσα καζόμ μπουτ σεβάνασα ο δώρος ι ζωγιάκο κατά Ντεβέλ.

12. Σαρ βοηθίνελα-αμέν η αρχή σο ισί κο εδάφιος Παροιμίες 14:​15 τι τραμπίνας γκοντιάσαρ καλά πληροφορίες κα ασουνάς κάνα αβέλα-πες εκ μπαρί δυσκολία;

¹² Κάνα αβέλα-πες εκ κατάσταση σο καέκ να μπεκλεντίνελα, μπορεί τι ασουνάς κατά αμαλά, κατά γείτονες ντα κατά ειδήσεις λάφια σο νανέ μπαγιά. Αντίς τι πακιάς «σαρέ ο λάφια» σο ασουνάσα, ισί λατσσό τι ντας προσοχή κο πο μπεσαλήδες πολιτικούς ντα γιατρούς. (Διαβάνεν Παροιμίες 14:​15) Ο Κυβερνών Σώμας ντα ο γραφεία τμήματος κερένα ο πο λατσσό σο μπορίνενα για τι αρακχέν σωστές πληροφορίες πριν τι ντεν οδηγίες σο τθερένα τι κερέν με το συναθροίσεις ντα με το έργος. (Εβρ. 13:​17) Κάνα κεράσα ανταλά οδηγίες, αρακχαβάσα αμαρό νεαυτός ντα ι γιαβερέν. Ντα μπορεί τι βοηθίνας ι τζενέν οτθέ σο μπεσάσα τι σκεφτίνεν λατσσέ πράγματα ι Ιεχωβάσκε Μαρτυρένγκε.​—1 Πέτρ. 2:12.

13. Σαρ σικαβάσα ότι ισί πολύτιμος αμένγκε ο δώρος ι ζωγιάκο κάνα ντάσα καν κο νόμος κι Ιεχωβάσκο ι ρατέσκε;

¹³ Μπουτ τζενέ τζανένα ότι ο Μάρτυρες ι Ιεχωβάσκε να τσσουβένα ρατ. Ανταβά κεράσα-λες επειδή σεβάνασα-λες. Ντάσα καν κο νόμος σο τθερέλα τι κερέλ ι ρατέσαρ κάνα να τσσουβάσα ρατ, ατζέ-ντα κάνα εκ ιατρικός πρόβλημας αβέλα-πες οτθέ σο να μπεκλεντίνασα-λες. (Πράξ. 15:​28, 29) Όμως, ανταβά να μανγκέλα τι βακερέλ ότι μανγκάσα τι μεράς. Οκιά μπάνταρ, ισί αμένγκε πολύτιμος ο δώρος ι ζωγιάκο σο ντινάς-αμέν ο Ντεβέλ. Μανγκάσα ι βοήθεια ι γιατρόνγκι σο δεχτίνενα τι ντεν-αμέν εκ λατσσί θεραπεία σο να τθερέλα ρατ.

14. Σαρ μπορίνασα τι νασάς κατά κίνδυνος τι κεράς εκ χειρουργείος ή εκ σοβαρή θεραπεία;

¹⁴ Άμα κα αρακχαβάς αμαρί υγεία ντα κα κεράς ο πράγματα σο σικλιλάμ ανταλέ μαθημάστε, μπέκιμ κα νασάς κατά κίνδυνος τι κεράς εκ χειρουργείος ή εκ γιαβέρ σοβαρή θεραπεία. Άμα πρέπει τι κεράς εκ εγχείρηση όμως, καζόμ πο λατσσί υγεία κα τθεράς, αζόμ πο ζουρανό κα αβέλ αμαρό οργανισμός κο χειρουργείος, ντα αζόμ πο σουγκό κα αβάς λατσσές. Εκ γιαβέρ τρόπος για τι νασάς κατά κίνδυνος τι κεράς χειρουργείος οτθέ σο να μπεκλεντίνασα-λες, ισί μα τι υπαρχίντιβελ αμαρέ κχερέστε ντα αμαρέ μπουτιάτε κάτι επικίνδυνος, ντα τι κεράς σαρέ ο νόμοι σο ισί κο ντρομ.

15. (α) Σόσκε ισί σημαντικός τι τθεράς αμέντζαρ ι κάρτα ι ρατέσκε σο τθερέλα ο πο νεβέ πληροφορίες; (Ντικχέν ι φωτογραφία-ντα) (β) Σαρ ντικχλάμ κο βίντεος, σαρ μπορίνασα τι λας αποφάσεις σο τθερένα τι κερέν ι ρατέσαρ;

¹⁵ Επειδή εκτιμίνασα μπουτ ο δώρος  ι ζωγιάκο, κεράσα ι κάρτα ι ρατέσκε ντα τθεράσα-λα πάντα αμέντζαρ. b Αντράλ ανταλέ καρτάταρ, βακεράσα ότι να μανγκάσα τι τσσουβάς ρατ ντα γραφίνασα καλά θεραπείες δεχτίνασα. Τθερέλα τουμαρί κάρτα ο πο νεβέ πληροφορίες τουμαρέ; Άμα να κερντέν-λα ή χρειαζίντιβελα τι κερέν αλλαγές οντουλάτε σο τθερένα, μα μουκχέν-λες. Άμα γραφιντάμ ξεκάθαρα οντουλά σο αποφασιντάμ, να κα χασαράς σαάτι για τι εξηγίνας κο γιατρός οντουβά σο μανγκάσα, ντα αντικάς κα λας βοήθεια πο σουγκό. Επίσης, κα αβάς σίγουροι ότι να κα ντεν-αμέν θεραπείες ή φάρμακα σο ισί επικίνδυνα αμένγκε. c

16. Σο μπορίνασα τι κεράς άμα να ισινάμ σίγουροι σαρ τι γραφίνας ι κάρτα ι ρατέσκε;

¹⁶ Καζόμ τερνέ ή υγιείς-ντα τι αβάς, σαρέ μπορεί τι παθίνας εκ ατύχημας ή τι νασφάλιβας. (Εκκλ. 9:​11) Οτθάρ, ισί σίγουρα γκοντιαβέρ τι κεράς ι κάρτα ι ρατέσκε. Άμα να ισινέν σίγουροι σαρ τι κερέν ανταγιά κάρτα, μανγκέν ι βοήθεια τουμαρέ πρεσβυτερόνγκι. Βον προσπαθιντέ τι σικλιόν σαρ κερντιόνα ασακέ κάρτες. Όμως, να κα λεν βον αποφάσεις τουμαρέ  υγειάκε. Ανταγιά ισί τουμαρί ευθύνη. (Γαλ. 6:4, 5) Μπορίνενα όμως τι βοηθίνεν-τουμέν τι αγαβέν οντουλά σο τραμπιντέν ντα σοράν τι γραφίνεν-λεν κι κάρτα.

17. Σαρ μπορίνασα τι σικαβάς ότι ισινάμ λογικοί κο πράγματα σο τθερένα τι κερέν ι υγειάσαρ;

¹⁷ Μπουτ κατά αποφάσεις σο λάσα αμαρέ υγειάκε ντα ι θεραπειένγκε σο κεράσα βασίντιβενα κι συνείδηση αμαρί, σο σικλιαρντάμ-λα κατά Γραφή. Ντα ανταβά ισί σωστός. (Πράξ. 24:​16· 1 Τιμ. 3:9) Κάνα λάσα αποφάσεις ντα συζητίνασα-λεν γιαβερέντζαρ, ισί λατσσό τι κεράς ι αρχή σο ισί κο εδάφιος Φιλιππησίους 4:5: «Τι ντικχίντιβελ σαρέ κο τζενέ ότι ισινέν λογικοί». Άμα ισινάμ λογικοί, να τσσουβάσα μπουτ αμαρέ γκίστε αμαρέ υγειάκε, ούτε ζορισκιαράσα ι γιαβερέν τι τθερέν αμαρέ απόψεις. Μανγκάσα ντα σεβάνασα αμαρέ πφραλέν ντα πφενίν, ατζέ-ντα άμα λένγκε αποφάσεις ισί διαφορετικές αμαρένταρ.​—Ρωμ. 14:​10-12.

18. Σαρ μπορίνασα τι σικαβάς αμαρί εκτίμηση για το δώρος ι ζωγιάκο;

¹⁸ Σικαβάσα αμαρί εκτίμηση κο Ιεχωβά, Οντουλέστε σο ντέλα ι ζωή, κάνα αρακχαβάσα αμαρί ζωή ντα κάνα ντάσα-λες ο πο λατσσό σο μπορίνασα. (Αποκ. 4:​11) Ακανά ισινάμ αναγκασμέ τι νασφάλιβας ντα τι νακχάς δύσκολα ντιβεσά. Αλλά αμαρό Δημιουργός να μανγκέλας τι τζουβντιάς αντικάς. Ισί μπουτ πασέ ο ντιβές σο κα ντελ-αμέν ζωή για πάντα χωρίς ντουκχ ντα μεριπέ. (Αποκ. 21:4) Μέχρι τι αβέλ-πες ανταβά όμως, ισί μπουτ σουκάρ τι αβάς τζουβντέ ντα τι υπηρετίνας αμαρέ Νταντές σο μανγκέλα-αμέν μπουτ, ι Ιεχωβάς!