1. Muwa wetu wi na muulo kui Yehowa mushindo kinyi?

 BANDA kupuandikisha’shi kuuku obe bakupa kintu ki buwa ngofu kia kala kishingie mpendi, kadi nkipue kutootoka ingi mpendi takidi matoba-matoba na mitantamitanta. Sunga mbiakidi kipue kuluila, kuikishinga ingi mpendi akuikipa muulo wa midiyo ya ndolare. Kushi mpaka osankila kino kintu na kuikilama ngofu. Mu mushindo umune, Yehowa mmuitupe kia buntu ki na muulo ukata, nkia buntu kia muwa. Biabia, Yehowa muituleshe muulo wi nao muwa wetu, pa kuitupa Muana aaye bu nkuulo.—Yo. 3:16.

2. Nka bu bi’abebilesha mu mukanda wa 2 Bena-Kodinda 7:1, Yehowa etutekie kinyi?

² Yehowa ngi Nsulo ya muwa. (Mis. 36:9) Mpoolo mutumibua baukile bino bia binyibinyi nsaa ibakuile’shi: “Mwanda mwadi’ye nyi mwatudi bapetele muuwa, kusaanasaana, na kiikeelo kyeetu.” (Bik. 17:25, 28) Biabia tui balombene kuamba’shi muwa wetu nkia buntu akifiki kui Efile Mukulu. Bu biadi muitufule, etupeya kiakia kiatudi nakio lukalo buatudia kushaala na muwa. (Bik. 14:15-17) Anka Yehowa t’akaluilaa muwa wetu mu kilengieleshi nya. Kadi Yehowa etutekie’shi tukite kioso akitungu bua kushaala na mbidi bukome, bua’shi tutungunukie na kumufubila. (Badika 2 Bena-Kodinda 7:1.) Buakinyi abitungu tulame mbidi yetu na muwa wetu, na tui kuibikita naminyi?

3. Mbua kabingilo kinyi kamune buatudi balombene kuikitshisha bua kulama mbidi yetu?

³ Kabingilo kamune ka buakinyi tui balombene kuikitshisha bua kulama mbidi yetu nka’shi, tui balombene kufubila Yehowa  kalolo muyile ngobesha yetu. (Mak. 12:30) Muanda atukumiina “kulambula mbidi yetu bu kitapilo ki na muuwa, ki selelee, akikumiina kusankisha Efile Mukulu,” tulekieyi kukita kintu kioso kiakia ki’atuuku’shi akiluisha mbidi yetu. (Lom. 12:1) Anka, ta kui kintu kiatudi balombene kukita bua kukaluila muwa wetu’shi tatukumbanga. Biabia, atukumiina kukita muyile ngobesha yetu, bua kulesha Nshetu e muiyilu’shi tui na lutumbu bua kia buntu kia muwa.

4. Mfumu Davide baadi akumiina kukita kinyi?

⁴ Mfumu Davide, baadi mupatuule buakinyi baadi muate kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa na muulo, nsaa ibafundile’shi: ‘Opete kinyi su bongipâ, bonyisha mu lwalwa lupongo lwi’mwâ? Muntu bâlukîla ku nsenga mmulombêne kukusâmuna na kulungula bantu bi lulamato loobe?’ (Mis. 30:10, EEM) Pangi Davide bafundile ano mayi kumpala kua mfudiilo a muwa waye. Anka baadi na kitshibilo kia kushaala na muwa, bu bibaadi na mushindo wa kutumbisha Yehowa. Kushi mpaka, atue booso tui na kino kitshibilo kimune.

5. Sunga tuekala banunu sunga tuakumba, tui balombene kukita kinyi?

⁵ Kukumba na bununu, mbilombene kuitukutshishua bua kukita mianda i bungi bu bibaatudi atukitshi kumpala. Ngi buakinyi tui kuinyongola na kupusha bi bubi. Tui balombene kutungunuka na kuikitshisha bua kuikaluila atue abanabene. Buakinyi? Muanda sunga tuekala banunu sunga na mukumbo, tui balombene kutungunuka na kutumbisha Yehowa nka bu bibebikitshiine Mfumu Davide. Abitunyingisha ngofu pa kuuka’shi tui na muulo ku meeso ku’Efile Mukulu eetu, sunga nsaa yatudi na maladi sunga bununu! (Mat. 10:29-31) Sunga tuekala’shi tui bapue kufua, aketusangula. (Yob. 14:14, 15) Bu biatuki na muwa tukite muetu mooso bua kukaluila mbidi yetu na muwa wetu.

6. Yehowa etutekie kinyi pabitale biubishi bietu bia kudia na kutoma?

⁶ Sunga Bible nta mukanda awakuila bia kupasukila mbidi yetu, sunga pabitale bidibua, awitulungula mianda i bungi pabitale mushindo aunangushenaa Yehowa pabitale bino bintu. Bu kileshesho, etupa elango adiamba’shi ‘twekakilanga kinyongwa’ bino mbilombene kuluisha mbidi yetu. (Mul. 11:10, EEM) Bible amba’shi, ta tui balombene kudia bintu bikile bungi, sunga kutoma maalua e bungi muanda bino bintu mbilombene kuluisha mbidi yetu, sunga kuituipaa. (Nki. 23:20) Yehowa etutekie bua’shi tuikale na butontshi bua mbidi nsaa y’atuata bitshibilo pabitale mushindo w’atudi na w’atutomo.—1 Kod. 6:12; 9:25.

7. Elango di’atupete mu Nkindji 2:11, aditukuasha bua kuata bitshibilo bi buwa pabitale mbidi yetu naminyi?

⁷ Tui kuata bitshibilo abilesha’shi tui na lutumbu bua kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa, pa kufubisha ngielelo eetu a binangu kalolo. (Mis. 119:99, 100; badika Nkindji 2:11.) Bu kileshesho, tui balombene kulesha’shi atunangushena kalolo ku bi’atudi. Su tui bafule bingi bidibua, kadi atuuku’shi bi kuitupa maladi nsaa y’atuibidi, tui kufubisha binangu bimune biabia bua kupela kuibidia. Atulesha dingi’shi tukuete kupusha bi mu binangu bietu, nsaa y’atulaala tulo tui bungi, kukita kalashishi ka mbidi, kuikala na biubishi bi buwa bia mankenda, na kulama nshibo yetu itookie.

8. Bible alesha kinyi pabitale kinangu ki’Efile Mukulu bua kuikaluila?

⁸ Mu Muiya wa Yehowa pabitale muilo  wa Isaleele, mubaadi mpaa na bukunkushi bubaadi bulombene kuibakuasha bua kudimukila masaku akata, alombene kutukila ku nshibo sunga ku mudimo. (Efi. 21:28, 29; Miy. 22:8) Su muntu kampanda ayipaa ungi ku masaku, bibaadi bilombene kufuisha lukalakashi lui bukopo. (Miy. 19:4, 5) Muiya ubaadi aulesha’shi, sunga baaba booso babaadi abayipaa bana pa kutanda kushi kukumiina kuabo, babaadi abapete kibawe. (Efi. 21:22, 23) Bifundue abilesha kalolo’shi, Yehowa akumiina’shi tuikale bantu abadimukila masaku.

9. Abitungu tukite kinyi bua kusuuka masaku? (Tala dingi bifuatulo.)

⁹ Atulesha’shi tui na lutumbu bua kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa, pa kuata mpango ya kudimukila masaku ku nshibo yetu na ku mudimo wetu. Bu kileshesho, su tui na kintu ki na nsumu, sunga buanga abuipayishenaa, abitungu tushinkamishe’shi bi mbalo ishi ilombene bana kukuma. Nsaa y’atutembesha kaalo sunga yatudi na meema e kaalo, sunga nsaa y’atufubisha bingi bintu bi masaku, abitungu tudimukie nsaa y’atutambuka sunga y’atufubisha bino bintu. Ta tui balombene  kutambusha mootoka su buanga mbuitukuate, tui batome maalua, sunga atupusha tulo, tatutuulanga binangu bietu ku ingi mianda nsaa y’atutambusha mootoka.

10. Tui kukita kinyi kumpala kua masaku kutuuka na pe muwa wetu mu masaku?

¹⁰ Ingi nsaa ta tui na ngobesha ya kukaluila muwa wetu ku mianda ya masaku ikuete kukitshika nya. Bikishekishe nsaa ayituuku masaku a bintu bipangibue, bipupa, na mushikua wi bukopo. Nsaa ayituuku masaku, tui balombene kutompa kupaasha miuwa yetu su kui mushindo na kupanda ku aa masaku, pa kukookiela buludiki bua kukatuka mbalo ayikitshikila aa masaku, na kukookiela bungi buludiki buabatuusha kui mbulamatadi. (Lom. 13:1, 5-7) Kui bingi bintu biatudi balombene kukita kumpala kua masaku, abitungu tulonde buludiki bu’abetupa kui mbulamatadi bua kuitukuasha bua kuilumbuula ku anka. Bu kileshesho, abitungu tushinkamishe’shi tui na meema, bidibua bish’abinyangaa bukidi, na bingi bintu bilombene kuitukuasha.

11. Nsaa ayituuku kipupa kia luambu, abitungu tukite kinyi?

¹¹ Abitungu tukite kinyi nsaa ayituuku kipupa kia luambu kipalakane mbalo yatudi bashaale? Abitungu tukookiele buludiki bua mbulamatadi bu bua kuitumpa meema ku maboko, kuikala kula-kula na bangi bantu, kufuala maske, na kushaala mu nshibo. Su tubakitshi ino mianda, atulesha’shi tui na lutumbu lukata bua kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa.

12. Mayi a kulonda atusangana mu Nkindji 14:15, aetukuasha bua kuata kitshibilo apatuuku mianda yatudia kuteemesha na yatusha kuteemesha, nsaa ayituuku masaku naminyi?

¹² Nsaa ayituuku kipupa, kui mianda ya madimi ayipalakanaa kui ba kuuku betu, bankungishanyi netu, na ku Internete. Pa mutue pa kukumiina ku “byooso byaabamba” bi’atupusha, abitungu tuteemeshe mianda y’eyendo ayitukila kui mbulamatadi na kui ba munganga. (Badika Nkindji 14:15.) Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu na ma biro a filiale, abekitshishaa buabadia kupeta mianda ya binyibinyi kumpala kua kutuusha buludiki pabitale bisangilo bia kakongie na mudimo wetu wa bulungudi. (Eb. 13:17) Pa kulonda buno buludiki, atuikaluila atue banabene na kukaluila bangi ku masaku. Tui balombene kunyiisha kutamisha nkumo i buwa ya kakongie kui bangi bantu.—1 Mp. 2:12.

13. Mmushindo kinyi watudi balombene kulesha’shi atuataa kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa na muulo, nsaa ayituuku muanda utale mase?

¹³ Tumonyi tua Yehowa ntuukibue kalolo’shi atuneemekaa mase bu kintu kia kishila. Atukookielaa muiya wa Yehowa pabitale mase p’atupele kukumiina kuedibua mase, sunga kukumiina angi manga e na mase. (Bik. 15:28, 29) Biabia, bino t’abilesha’shi atukumiina’shi tufue nya. Mu kuilekeena na biabia, atuataa kia buntu ki’Efile Mukulu kia muwa na muulo. Atukimbaa bukuashi bua bantu abakumiina kuitubuka kalolo, buabadia kuitubuka na manga e buwa ashaatekie kuedibua mase.

14. Tui balombene kukita kinyi bua kukaluila mbidi yetu ku maladi akata alombene kuteka’shi betubukie na manga e bukopo?

¹⁴ Su tubapasukila mbidi yetu pa kukita mianda yatudi besambile mu uno muisambo, pangi t’atukekala na lukalo lua kubadibua sunga kubukibua na manga e bukopo. Su tui na mbidi bukome, nsaa y’abaketubaala, atukebushuula bukidibukidi. Tui balombene dingi kupeelesha masaku a kubadibua,  p’atulama nshibo yetu, mbalo yetu ya mudimo ku bintu bilombene kufuisha masaku, na pa kukookiela miya kalolo.

15. (a) Buakinyi bi na muulo buatudia kuikala na karte ketu ka DPA kawushe kalolo? (Tala dingi kifuatulo.) (b) Anka bu abibilesha video, mmushindo kinyi watudi balombene kuata bitshibilo pabitale manga abadi bapue na mase?

¹⁵ Ku muanda tui na lutumbu bua kia buntu kia muwa, atuwushaa karte ketu ka DPA (akalesha abitungu’shi tubukibue) na kuikala nako patudi nsaa yooso. b Ku bukuashi bua kano karte, atuleshaa bi mueneno eetu pabitale kuedibua kua mase na kubukibua kua na angi manga. We muwushe namu koobe karte? Su we na lukalo lua kuwusha karte sunga kuela muanka mianda ipia, tolongielanga. P’atufundu kalolo bi’atukumiina’shi betubukie, abiketukuasha bua’shi tatupetanga lukalakashi nsaa ayitungu’shi tubukibue. Atukuasha dingi ba munganga buabasha kuitubuka na manga atush’atukumiina. c

16. Nkinyi kiatudi balombene kukita su ta tui bashinkamishe bia kuwusha karte ketu ka DPA?

¹⁶ Sunga tuekala bakinga sunga na mbidi i  naminyi, atue booso atukuatshibuaa na masaku sunga na maladi. (Mul. 9:11) Kumpala kua’shi masaku ta atukile, bi buwa tuwushe karte ka DPA. Su t’ouku mushindo wa kuwusha karte ka DPA, teka mukulu a mu kakongie kenu akukuashe. Abekitshishaa bua kuiwubidishena na mushindo wa kuwusha karte ka DPA, anka t’abakakuatshila kitshibilo kia manga abadia nkubuka nao. Buno nyi mbushito boobe. (Nga. 6:4, 5) Mbalombene nkukuasha biodia kupusha ma mbalo aatungu’shi ofunde bi’okumiina’shi bakubukie.

17. Tui kulesha’shi tui na nkatshinkatshi pabitale mianda ya bukome bua mbidi naminyi?

¹⁷ Bitshibilo bi bungi bi’atuataa pabitale bukome buetu bua mbidi, na mushindo w’atukumiina kubukibua mbimeene pa kondo ketu k’eshimba kalongieshibue na Bible. (Bik. 24:16; 1 Tim. 3:9) Nsaa y’atuata bitshibilo na kuisambila pabitale bianka na bangi, atukitshi kalolo pa kutumikila mayi a kulonda e mu Bena-Fidipe 4:5 aamba’shi: “Muikelo wenu wi buwa uukibue kui bantu booso, (NWT).” Su tui na nkatshinkatshi, t’atuikala atuikalakasha ngofu pabitale mbidi yetu; na t’atukumiina bua’shi bangi bekale na uno mueneno umune a kuikalakasha pabitale mbidi yabo nya. Tui bafule na atuneemekaa bakuetu balume na bakashi, sunga bitshibilo bi’abaata biekala bikutuene na bietu.—Lom. 14:10-12.

18. Tui kulesha lutumbu luetu lua kia buntu kia muwa naminyi?

¹⁸ Atulesha lutumbu luetu kui Yehowa Nsulo ya muwa, pa kukaluila muwa wetu na pa kumufubila mupunda ngobesha yetu. (Kibaf. 4:11) Bua binobino, abitungu tunyingiile mikumbo na masaku. Anka, Mupangi eetu ta baadi akumiina’shi tuikale na nshalelo e bino. Kubashaala mafuku apeela aketupe muwa wa ikalaika kushi mitanyo na lufu. (Kibaf. 21:4) Bi buwa bukile bua kuikala na muwa na kufubila Nshetu sha kifulo e muiyilu, Yehowa!