Skip to content

Skip to table of contents

LISAUN ESTUDU 9

Hafolin moris nuʼudar prezente husi Maromak

Hafolin moris nuʼudar prezente husi Maromak

“Tanba liuhusi nia mak ita hetan moris, book an no iha.”​—APÓS 17:28.

KNANANUK 141 Moris mak milagre

IHA LISAUN NEʼE a

1. Jeová sente oinsá ho ita-nia moris?

 IMAJINA toʼok ita-nia kolega fó ita dezeñu antigu neʼebé folin-boot. Dezeñu neʼe iha noda, kór balu lakon ona no mós naklees uitoan. Maski nuneʼe, dezeñu nia folin mak dolar millaun ba millaun. Klaru katak Ita sei hafolin no proteje dezeñu neʼe. Jeová fó ba ita prezente neʼebé folin-boot, neʼe mak moris. Tuir loloos, Jeová hatudu katak nia hafolin tebes ita-nia moris hodi fó ninia Oan-Mane nia moris nuʼudar sakrifísiu ba ita.​—João 3:16.

2. Tuir 2 Korinto 7:1, Jeová hakarak ita atu halo saida?

2 Jeová mak Hun ba moris. (Sal 36:9) Apóstolu Paulo rekoñese ida-neʼe hodi hatete: “Tanba liuhusi nia mak ita hetan moris, book an no iha.” (Após 17:25, 28) Entaun ita bele dehan katak ita-nia moris mak prezente husi Maromak. Ho domin, nia fó buat hotu neʼebé ita presiza atu bele kontinua moris. (Após 14:15-17) Maibé ohin loron, Jeová la halo milagre atu ita labele mate. Jeová hakarak ita atu hakaʼas an tau matan ba ita-nia saúde fíziku no espirituál. (Lee 2 Korinto 7:1.) Tanbasá ita presiza proteje ita-nia saúde no moris, no oinsá atu halo ida-neʼe?

HAFOLIN MORIS

3. Tanbasá ita presiza tau matan ita-nia saúde?

3 Ita presiza tau matan ba ita-nia saúde atu nuneʼe ita bele serbí Jeová ho ita-nia kbiit tomak. (Mc 12:30) Ita hakarak fó ita-nia “isin nuʼudar sakrifísiu neʼebé moris, santu no Maromak simu”, tan neʼe ita hasees an husi buat neʼebé bele estraga ita-nia saúde. (Rom 12:1) Klaru katak maski ita hakaʼas an ona, neʼe la garantia katak ita sei la moras. Ita hakaʼas an atu tau matan ita-nia saúde tanba hakarak hatudu ba ita-nia Aman iha lalehan katak ita hafolin moris nuʼudar prezente.

4. Saida mak Liurai David hakarak atu halo?

4 Liurai David esplika tanbasá nia hafolin moris neʼebé Jeová fó. Nia hakerek: “Se haʼu mate, neʼe lori diʼak saida? No se haʼu tun ba rate, neʼe lori diʼak saida? Rai-rahun sei hahiʼi Ita ka lae? Rai-rahun sei konta kona-ba Ita-nia hahalok loos ka lae?” (Sal 30:9) Karik David hakerek liafuan sira-neʼe bainhira nia idade loos ona. Maibé nia hakarak tebes atu kontinua moris no iha saúde neʼebé diʼak atu nuneʼe nia bele kontinua serbí Jeová. Klaru katak ita hotu iha hakarak neʼebé hanesan.

5. Maski ita moras ka sai ferik-katuas, saida mak ita bele halo?

5 Kuandu ita moras no sai ferik-katuas, neʼe bele hanetik ita atu halo buat barak hanesan uluk. Rezultadu mak karik ita sente estrese no triste. Maibé ita presiza nafatin hakaʼas an tau matan ba ita-nia saúde. Tanbasá? Tanba maski ita sai ferik-katuas ka moras, ita bele nafatin hahiʼi Jeová hanesan Liurai David. Ita sente kmaan atu hatene katak Maromak hafolin tebes ita maski ita la perfeitu. (Mt 10:29-31) Maski ita mate, nia hakarak atu fó moris-hiʼas ba ita. (Job 14:14, 15) Maibé agora, ita hakarak hakaʼas an proteje ita-nia saúde no mós ita-nia moris.

HADOOK AN HUSI TOMAN NEʼEBÉ LA DIʼAK

6. Jeová hakarak ita atu halo saida kona-ba han no hemu?

6 Bíblia laʼós livru médiku ka la fó sai buat espesífiku kona-ba saida mak ita presiza han. Maski nuneʼe, Bíblia esplika Jeová nia hanoin kona-ba buat sira-neʼe. Porezemplu, Jeová anima ita atu hasees an husi “buat aat” neʼebé bele estraga ita-nia isin. (Ecle 11:10) Bíblia hatete katak ita labele han barak demais no hemu tua demais. Buat sira-neʼe bele estraga ita-nia saúde no oho ita. (Prov 23:20) Jeová hakarak ita atu kontrola an bainhira deside kona-ba atu han no hemu saida no mós barak oinsá.​—1 Kor 6:12; 9:25.

7. Oinsá matadalan iha Provérbios 2:11 ajuda ita halo desizaun diʼak kona-ba ita-nia saúde?

7 Bainhira halo desizaun, ita hakarak uza didiʼak ita-nia kbiit atu hanoin. Hodi halo nuneʼe, ita hatudu katak ita hafolin tebes moris neʼebé Maromak fó mai ita. (Sal 119:99, 100; lee Provérbios 2:11.) Porezemplu, ita sei hakaʼas an atu halo desizaun neʼebé matenek kona-ba buat neʼebé ita han. Se ita gosta hahán ida, maibé ita hatene katak hahán neʼe bele halo ita moras, ita sei la han ida-neʼe. Ita mós hatudu sai katak ita uza didiʼak ita-nia kbiit atu hanoin hodi toba tuir oras, halo ezersísiu beibeik, no tau matan ita-nia isin no hela-fatin atu moos nafatin.

HASEES AN HUSI PERIGU NEʼEBÉ BELE HAMOSU ASIDENTE

8. Jeová hanoin oinsá kona-ba proteje ita-nia moris?

8 Jeová fó Ukun-Fuan ba nasaun Izraél kona-ba oinsá atu proteje sira-nia an husi perigu iha uma no mós bainhira serbisu. (Éx 21:28, 29; Deut 22:8) Se ema ida la ho neon oho ema seluk, nia sei hetan konsekuénsia neʼebé sériu. (Deut 19:4, 5) Ukun-fuan dehan katak ema neʼebé la ho neon halo inan ida neʼebé isin-rua abortu sei hetan kastigu. (Éx 21:22, 23) Eskritura hatudu ho klaru katak Jeová hakarak ita atu hasees an husi perigu oioin neʼebé bele hamosu asidente.

Iha situasaun sira-neʼe, oinsá mak ita bele hatudu katak ita hafolin moris? (Haree parágrafu 9)

9. Ita bele halo saida atu hasees an husi perigu oioin? (Haree mós foto sira.)

9 Ita hatudu katak ita hafolin moris hodi hakaʼas an atu seguru nafatin iha uma no mós serbisu-fatin. Porezemplu, ita sei la soe arbiru sasán sira neʼebé kroʼat, buat kímiku sira neʼebé perigu ka ai-moruk sira. No ita mós rai didiʼak sasán sira-neʼe atu labarik sira labele foti. Se ita sunu ahi, nono bee, no uza mákina, diʼak atu la husik hela buat sira-neʼe. Ita labele lori karreta se ita hemu ai-moruk neʼebé bele halo ita dukur, hemu tua barak, ka kole demais. Ita mós labele kaer telemovel bainhira lori karreta.

BAINHIRA MOSU EMERJÉNSIA

10. Saida mak ita bele halo antes no durante situasaun emerjénsia?

10 Dala ruma, ita labele prevene dezastre atu akontese, liuliu dezastre naturais, epidemia, no mós konflitu. Maibé bainhira susar sira-neʼe mosu, ita bele koko atu hamenus risku no hadook an husi situasaun perigu liuhusi halo tuir autoridade sira-nia orden atu evakua ka orden sira seluk. (Rom 13:1, 5-7) Dala ruma ita bele hatene situasaun emerjénsia balu neʼebé atu mosu, tan neʼe ita presiza rona ba matadalan sira husi autoridade lokál neʼebé bele ajuda ita prepara an ba situasaun emerjénsia. Porezemplu, diʼak atu rai bee hemu neʼebé natoon, hahán neʼebé la fasil atu aat no mós ai-moruk balu ba situasaun emerjénsia.

11. Ita presiza halo saida se iha ita-nia área mosu moras neʼebé lalais atu hadaʼet?

11 Ita presiza halo saida se iha ita-nia área mosu moras neʼebé lalais atu hadaʼet? Ita presiza halo tuir matadalan husi autoridade sira, hanesan fase liman, halo distánsia sosiál, uza máskara, no mós kuarentena. Se ita halo buat sira-neʼe, ita hatudu katak ita hafolin tebes moris neʼebé Maromak fó mai ita nuʼudar prezente.

12. Oinsá Provérbios 14:15 ajuda ita atu hili ho kuidadu informasaun neʼebé ema fó sai durante tempu emerjénsia?

12 Durante tempu emerjénsia, karik ita-nia kolega, viziñu no média fó sai informasaun neʼebé la loos. Duké fiar deʼit ba “liafuan hotu” neʼebé ita rona, diʼak atu rona ba informasaun husi governu no doutór sira neʼebé ita bele tau fiar. (Lee Provérbios 14:15.) Grupu Administradór no sukursál sira hakaʼas an atu buka informasaun neʼebé loos antes fó matadalan kona-ba reuniaun sira no mós serbisu haklaken. (Ebr 13:17) Hodi halo tuir matadalan sira, ita proteje ita-nia an no ema seluk husi perigu. Ida-neʼe mós bele ajuda ema iha komunidade atu iha hanoin neʼebé loos kona-ba Testemuña ba Jeová.​—1 Ped 2:12.

HADOOK AN HUSI RAAN

13. Oinsá ita hatudu katak ita hafolin moris iha situasaun emerjénsia médiku?

13 Ema barak hatene katak Testemuña ba Jeová fiar katak raan mak buat neʼebé sagradu. Ita halo tuir Jeová nia ukun-fuan kona-ba raan liuhusi lakohi simu transfuzaun raan, maski durante situasaun emerjénsia médiku. (Após 15:28, 29) Maibé, neʼe la dehan ita hakarak atu mate. Ita hafolin moris nuʼudar prezente husi Maromak. Ita buka ajuda husi doutór sira neʼebé prontu atu la fó transfuzaun raan.

14. Oinsá ita bele hamenus risku atu la hetan emerjénsia médiku?

14 Se ita halo tuir matadalan iha lisaun neʼe, karik neʼe sei hamenus risku atu hasoru situasaun emerjénsia médiku. No se karik ita presiza hetan operasaun, ita bele sai diʼak lalais se ita iha saúde neʼebé diʼak. Ita bele hamenus risku atu hetan emerjénsia médiku liuhusi halo ita-nia uma no serbisu-fatin seguru no mós halo tuir lei tránzitu.

Tanba hafolin moris, ita prenxe kartaun raan nian no sempre lori ida-neʼe (Haree parágrafu 15) d

15. (a) Tanbasá importante atu lori kartaun raan nian neʼebé foun liu? (Haree mós foto.) (b) Hanesan hatudu iha vídeo, oinsá ita bele halo desizaun diʼak kona-ba tratamentu médiku neʼebé la uza raan?

15 Tanba ita hafolin moris, ita prenxe kartaun raan nian (Surat atu fó-hatene kona-ba tratamentu médiku) no sempre lori ida-neʼe. b Liuhusi dokumentu neʼe, ita fó sai ita-nia desizaun kona-ba transfuzaun raan no tratamentu médiku balu. Ita hafoun ona Ita-nia kartaun raan ka lae? Keta demora se Ita presiza prenxe ka hafoun ida-neʼe. Se ita fó sai ho klaru ita-nia hakarak iha dokumentu neʼe, neʼe sei halo fasil ba ita atu hetan tratamentu lalais liu tanba doutór hatene ona ita-nia desizaun. Neʼe mós sei ajuda doutór no enfermeiru sira atu la fó tratamentu ka ai-moruk neʼebé perigu ba ita. c

16. Saida mak ita bele halo se ita la hatene oinsá atu prenxe kartaun raan nian?

16 Maski ita mak joven ka iha saúde diʼak, ita hotu bele hetan asidente no sai moras. (Ecle 9:11) Tan neʼe importante tebes atu prenxe kartaun raan nian. Se Ita la hatene oinsá atu prenxe ida-neʼe, husu katuas kongregasaun atu ajuda ita. Sira hatene oinsá atu prenxe ida-neʼe, maibé sira sei la foti desizaun ba ita. Neʼe mak ita-nia responsabilidade. (Gal 6:4, 5) Maibé sira bele ajuda ita komprende kona-ba tratamentu médiku oioin no mós ajuda ita atu prenxe kartaun raan nian.

LA ULUN-TOOS

17. Oinsá ita bele hatudu katak ita la ulun-toos kona-ba tratamentu médiku?

17 Dala barak ita halo desizaun kona-ba saúde no tratamentu médiku bazeia ba ita-nia konxiénsia neʼebé hetan ona treinu husi Bíblia. (Após 24:16; 1 Tim 3:9) Bainhira halo desizaun no koʼalia ba ema seluk, ita hakaʼas an atu aplika prinsípiu iha Filipe 4:5: “Halo ema hotu haree katak imi la ulun-toos.” Ita hatudu katak ita la ulun-toos hodi la obriga ema seluk halo tuir deʼit ita-nia opiniaun no la hanoin barak demais kona-ba ita-nia saúde. Ita hadomi no respeitu irmaun-irmán sira maski sira halo desizaun neʼebé la hanesan ho ita-nian.​—Rom 14:10-12.

18. Oinsá ita bele hatudu katak ita hafolin moris?

18 Ita hatudu agradese ba Jeová, Hun ba moris, liuhusi proteje ita-nia moris no fó buat hotu neʼebé diʼak liu ba nia. (Apok 4:11) Ohin loron, ita sei nafatin kona moras no hasoru susar barak. Maibé neʼe laʼós moris neʼebé nia hakarak fó ba ita. Lakleur tan nia sei fó ita moris ba nafatin, sei la iha tan mate no mós susar. (Apok 21:4) Agora daudaun ita kontente tanba bele moris no mós serbí ita-nia Aman Jeová iha lalehan!

KNANANUK 140 Moris rohan-laek

a Ita sei aprende kona-ba oinsá ita bele hafolin liután ita-nia moris neʼebé nuʼudar prezente husi Maromak. Ita sei haree buat neʼebé ita bele halo atu proteje ita-nia saúde no ita-nia moris bainhira dezastre akontese no mós oinsá atu hasees an husi perigu neʼebé bele hamosu asidente. Ita mós sei aprende kona-ba buat neʼebé ita tenke halo atu prepara ba situasaun emerjénsia médiku.

b Dokumentu neʼe mós bolu nuʼudar STM.

d ESPLIKASAUN BA DEZEÑU: Irmaun ida prenxe kartaun raan nian no sempre lori ida-neʼe.