1. Khu ginani womi wathu wu gu na ni lisima ga Jehovha?

 NGA DUNDRUGEYA pari yago na yi gu ninga nyumba, nyumba yoyo yi kwalade nigu yi ngu ruta. Ambari olu yi gu na ni silo soso satshavbo nyumba yoyo yi ngu dhura ngudzu. Khu lisine, u di hadzi gu yi tsakeya ni gu yi sayisa. Khu ndziya nyo fane, Jehovha a hi ningide giningwa nya lisima ngudzu a gu womi. Khu lisine, Jehovha a ngu yeyedza gu khuye a ngu ninga lisima womi wathu khu kotani nya olu a hi ningidego gyanana gyaye kha nga dzegiso. — Joh. 3:16.

2. Guya khu 2 Vakorinto 7:1, ginani Jehovha a gi vireyago gwathu?

² Jehovha khuye Gifefe nya womi. (Ndzi. 36:9) Mupostoli Pawulo a di gu khodwa lisine leli tepo a nga khuye: “Kholu gwa uye hi ngu mana guvbanya, ni gu gimbilagimbila.” (Mith. 17:25, 28) Khu kharato, hi nga ganeya gu khethu womi wathu giningwa gitago khiyo ga Jehovha. Uye khu lihaladzo a ngu hi ninga satshavbo hi si vbwetago gasi gu simama gu vbanya. (Mith. 14:15-17) Ganiolu, Jehovha kha vhikeyi womi wathu khu ndziya nya gilewugiso. Wulangani nya isoso, uye a gu vireya gu khuye hi gira satshavbo hi si kodzago gasi gu vhikeya womi wathu ni gu hi simama gu mu thumeya. (Leri 2 Vakorinto 7:1.) Khu ginani hi yedego gu vhikeya womi wathu, nigu hi nga gira kharini isoso?

3. Khu gevbini gimwegyo nya sighelo gi hi girago hi vbweta gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu simama ni womi nya wadi?

³ Gimwegyo nya sighelo gi hi girago hi vbweta gu gira satshavbo hi si kodzago gasi hi manega ni womi nya wadi, khu gu ethu hi nga thumeya Jehovha khu tshivba ni makodzelo yathu yatshavbo. (Marko 12:30) Ethu ha gu vbweta gu ningeya “wurumba  [wathu hi] khale mhamba nya guvbanye, nya gukatege, nya gunengedzise Nungungulu,” khu kharato ethu kha hi na nga gira silo hi dzitigo gu khethu si na hi gira hi dwala. (Rom. 12:1) Khu lisine, kha hi na nga si kodza gu gira nya singi gasi gu simama ni womi nya wadi. Ganiolu, hi na gira satshavbo hi si kodzago kholu ha gu vbweta gu yeyedza Papayi wathu wa ndzadzini gu khethu hi ngu ninga lisima giningwa nya womi.

4. Ginani egi Pfhumu Dhavhidhe a nga ba a dzi emisede gu gira?

⁴ Pfhumu Dhavhidhe a yeyedzide khuye a di hadzi gu sayisa giningwa gya Nungungulu a gu womi tepo a nga lova khuye: “Nya gufa eni, ginani u na wuyedwago khigyo? U na bhindzula ginani nya gu relela thowoni? Ina kudzudzwane wu na gu dhumisa, wu tivisa lisine Iago, gani?” (Ndzi. 30:9) Dhavhidhe adzina a lovide malito yaya nari vbafuvbi ni gufa. Ganiolu, uye a di gu dzi emisede gu simama gu vbanya khu tepo nya gu laphe sa gu kodzega gasi a kodza gu thumeya Jehovha. Vbavbandze nyo kanakane hatshavbo hi na ni gu dzi emiseya nyo fane.

5. Gani hi dandride khu tanga mwendro hi ngu dwala, ginani hi nga girago?

⁵ Abari gu ho dwala mwendro hi dandride khu tanga, adzina kha hi na nga si kodza gu gira esi hi nga ba hi gira gale. Kha nga handro wakone, ethu adzina hi nga goroga ambari gu vbeledwa khu litsako. Ganiolu, ethu hi yede gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu dzi khathaleya. Khu ginani? Kholu ambari na hi gu dandride khu tanga mwendro gu dwala, hi nga simama gu dhumisa Jehovha kha nga edzi a giridego Pfhumu Dhavhidhe. Si ngu hi thaveleya gu dziti gu khethu hi na ni lisima ga Nungungulu wathu ambari tepo hi dwalago mwendro gu dandra khu tanga! (Mat. 10:29-31) Khu kharato, ambari ha gufa uye a na hi wusa. (Joba 14:14, 15) Na hi ngo vbanya, ethu ho vbweta gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu vhikeya womi wathu.

6. Ginani egi Jehovha a gi vireyago gwathu maningano khesi hi hodzago ni gu seya?

⁶ Ambari olu Bhibhiliya yi gu siri libhuku li ganeyago khedzi hi nga sayisago khidzo womi wathu mwendro esi hi yedego gu hodza, iyo yi ngu ganeya khu silo nya singi maningano khesi Jehovha a si pimisago khu silo sesi. Khu giyeyedzo, iyo yi ngu hi kutsa gu “hambana niso si na tshanisago [givili]” kholu si nga vega womi wathu mhangoni. (Muh. 11:10) Bhibhiliya yi ngu hi embeya gu khiyo kha hi yeli gu hodza ngudzu ni gu seya ngudzu wadwa kholu silo sesi si nga vega womi wathu mhangoni mwendro gu hi songa kamo. (Mav. 23:20) Jehovha o vireya gu khuye hi dzi woneya tepo hi hathago esi hi hodzago ni gu seya. — 1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Mavingu 2:11 a nga hi phasa kharini gu hunga makungo nya yadi maningano ni womi wathu?

⁷ Ethu hi nga hunga makungo ma yeyedzago gu khayo hi ngu ninga lisima giningwa hi ningidwego khu Nungungulu, khu gu thumisa womi wathu khu ndziya nya yadi. (Ndzi. 119:99, 100; Leri Mavingu 2:11.) Khu giyeyedzo, hi nga hunga makungo nya yadi maningano khesi hi hodzago. Abari gu hi ngu gola guhodza nyo khaguri, ganiolu hi dzitigo gu khethu gu na hi gira hi dwala hi yede gu potsa gu hodza guhodza gogo. Ethu gambe hi yede gu yeyedza gu khethu hi na ni wugengeyi khu gu hi zama gu lala khu tepo nyo eneye, gu gira mihagano nyo tiyise givili, hi simama gu agisa givili gyathu ni gu agisa ndranga yathu.

8. Bhibhiliya yo ganeya ginani khu mapimiselo ya Nungungulu maningano khu gu vhikelega gwathu?

⁸ Jehovha a ningide Vaisrayeli milayo maningano khedzi va nga dzi vhikeyago khidzo ga dzimhango nya dzikhongolo dzindrangani ni mithumoni gwawe. (Ekiso. 21:28, 29; Dhet. 22:8) A gu tshuka muthu nyo khaguri a songa mumbe muthu khu gu phazama, uye a di hadzi gu mana wuyelo nya mba yadi. (Dhet. 19:4, 5) Nayo wu di gu ganeya gu khuwo wule a bayisago nyamayi nya mimba khu gu phazama a di hadzi gu tsayiswa. (Ekiso. 21:22, 23) Milowo ya gu vega guagani gu khiyo Jehovha o vbweta gu khuye hi gira satshavbo hi si kodzago gasi hi potsa dzimhango.

9. Ginani hi nga girago gasi gu potsa dzimhango? (Wona dzifotu.)

⁹ Ina ethu hi ngu yeyedza gu khethu hi ngu ninga lisima giningwa gya Nungungulu a gu womi khu gu dzi vhikeya gaya ni thumutuno? Khu giyeyedzo, ha gu vbweta gu dzudzuga silo si hendranago, si gu na ni vhenenu mwendro mirendre, ethu hi yede gu tiyisega gu khethu kha si na nga vega womi wa vambe mhangoni ni gu tiyisega gu khethu kha si na nga manwa  khu sanana. Hi yede gu dzi woneya tepo hi khondrisago nilo, hi tshelegago mati, hi thumisago dziferamenta ni gu gambe ethu hi yede gu vega gupima tepo hi girago silo sesi. Ha gu ba hi sede mirendre yi gu na ni tshivba, ha gu ba hi sede wadwa, ha gu ba hipwa ligovbe, ha gu ba hi garade mwendro ha gu ba hi thumisa telefoni ethu kha hi yeli gu gimbidzisa movha.

10. Ginani hi nga girago na yi nga si dugeleyi mhango ni tepo yi giregago?

¹⁰ Dzimbe dzitepo ethu kha hi na nga si kodza gu vhika dzimbe dzimhango dzi hi dugeleyago. Khu giyeyedzo, dzimhango nya tumbunugo, mitungo ni sitereka. Ambari sa gu girega isoso, sa gu kodzega hi nga zama gu vbulugisa womi wathu khu gu engisa esi vathangeyi va hi embeyago. (Rom. 13:1, 5-7) Dzimbe dzitepo hi ngu embedwa na yi nga si dugeleyi mhango. Khu kharato, ethu hi yede gu engisa vathangeyi a gu iso si na hi phasago gu dzi dongiseya ga mhango nyo khaguri. Khu giyeyedzo, ethu hi yede gu tiyisega gu khethu hi na ni mati ni guhodza gu gu mba vbiredza gu ghoheka mwendro kiti nya emerigensiya.

11. Ginani hi yedego gu dzi emiseya gu gira tepo ma manegago madwali ma thaphedzisanago umo hi vbanyango umo?

¹¹ Ginani hi yedego gu gira abari gu gu na ni madwali ma thaphedzisanago umo hi vbanyago umo? Ethu hi yede gu engisa sileletelo hi ningwago khu vathangeyi va gipandreni gwathu nya nga gu hamba mandza, distanciamento físico, gu ambala maskara ni quarentena. Tepo hi girago silo sesi, hi na ba hi yeyedza gubonga khu giningwa nya egi Nungungulu a hi ningidwego.

12. Libhuku la Mavingu 14:15 li nga hi phasa kharini gu hatha mahungu hi yedego gu ma engiseya tepo yi dugeleyago mhango nyo khaguri?

¹² Tepo yi giregago mhango nyo khaguri, dzimbe dzitepo ethu hi napwa dzipari dzathu mwendro vavhizinyu na va gu ganeya mahungu ma gu siri lisine. Wulangani nya gu “[dzumeye] satshavbo” hi si pwago, ethu hi yede gu engisa mahungu hi ningwago khu dzipfhumu ni vadhogodheya. (Leri Mavingu 14:15.) Huwo nya guthangeye ni dzibheteli dzi ngu gira satshavbo dzi si kodzago gasi gu mana mahungu nya lisine na va si hi ninge sileletelo maningano khu mitshangano nya libandla ni thumo nyo tshumayele. (Hebh. 13:17) Ha gu landrisa sileletelo hi ningwago, ethu hi na dzi vhikeya ni gu vhikeya vambe ga mhango nyo khaguri. Adzina saye hi nga phasa vambe gu wona Dzifakazi dza Jehovha khu ndziya nya yadi. — 1 Ped. 2:12.

13. Ha gu yeyedza kharini gu khethu hi ngu ninga lisima womi tepo hi engisago nayo wa Jehovha wu ganeyago khu novba?

¹³ Vathu nya vangi va ngu dziti gu khavo Dzifakazi dza Jehovha dzi ngu ninga ngudzu lisima novba. Ethu ha gu engisa nayo wa Jehovha wu ganeyago khu novba khu gu mba dzumeya gu thedwa novba ambari ha gu dwala khavba ni avba. (Mith. 15:28, 29) Ganiolu, isoso kha si thuli gu khiso ha vbweta gufa. Wulangani nya isoso ethu hi ngu ninga lisima giningwa hi ningidwego khu Nungungulu a gu womi. Ethu ha gu vbwetedzeya giphaso gya vadhogodheya va dzi emisedego gu hi thuma nya mba thumisa novba.

14. Hi nga potsa kharini gu gira operasawu nya mba yi vireya?

¹⁴ Ha gu gira satshavbo hi hevbudego avba  nya ndrima yeyi gasi gu vhikeya womi wathu, kha si na nga vbwetega gu hi gira operasawu mwendro gu thumwa madwali nya makhongolo. Nigu ha gu simama na hiri ni womi nya wadi, ambari ha gu gira operasawu kha hi na nga hweya gu hawuluga. Hi nga potsa gu gira operasawu nya mba yi vireya ha gu duseleya satshavbo si na vegago womi wathu mhangoni gaya gwathu, thumutuno ni gu engisa milayo yi thumiswago omu nya estradha.

15. a) Khu ginani si gu na ni lisima gu hatshavbo hi manega ni likartawu nya DPA? (Wona fotu.) b) Kha nga si yeyedzwago avba nya vhidhiyu, hi nga hunga kharini makungo ma ganeyago khu gu thedwa novba?

¹⁵ Khu kotani nya olu hi ningago lisima giningwa nya womi, ethu hi ngu prenxeri (Diretivas Antecipadas e Procuração para Tratamento de Saúde) nigu avbo hi hongolago hi nayo tepo yatshavbo. b Khu gu manega ni likartawu leli, ethu hi ngu yeyedza edzi hi wonago khidzo gu thedwa novba ni mambe mathumelo. Ina likartawu lolo li ngu vbindredwa? Wa gu vbweta gu prenxeri likartawu lolo mwendro gu pheledza gu prenxeri limbe u nga hweyi gu gira isoso. Ha gu prenxeri likartawu lolo si na hi phasa gu thumwa nya mba hweya khu gu mba vbedza tepo nya yingi na hi gu budzisana ni vadhogodheya khu mahungu nya novba. Ethu  gambe hi nga tiyisega gu khethu kha hi na nga thumwa khu mirendre yi na vegago womi wathu mhangoni. c

16. Ginani u nga girago wa mba si kodza gu prenxeri likartwau nya DPA?

¹⁶ Gani hi vaphya mwendro hi dandride khu tanga hatshavbo hi nga dwala. (Muh. 9:11) Khu kharato, si na bari wugengeyi gu hi prenxeri likartawu lolo. Abari gu khu kodzi gu prenxeri likartawu lolo u nga lomba madhota ya libandlani gwago gasi ma gu phasa. Ayo ma ngu dzi garadza guti edzi li prenxerwigo khidzo likartawu lolo, ganiolu avo kha va na nga gu hungeya makungo ma ganeyago khedzi u nga thumwago khidzo. Uwe u yede gu dzi hungeya wabune. (Gal. 6:4, 5) Ambari ulolo, avo va nga gu phasa gu prenxeri likartawu.

17. Hi nga yeyedza kharini gu khethu hi ngu dzi vbevbugisa tepo hi hungago edzi hi vbwetago gu thumwa khidzo?

¹⁷ Makungo nya mangi hi hungago khu womi wathu maningano khedzi hi nga thumwago khidzo ma gu dzi seketeya ga esi hi si hevbudego umo nya Bhibhiliya. (Mith. 24:16; 1 Thim. 3:9) Tepo hi hungago makungo ni gu bhula ni vambe maningano khesi hi si hungidego, ganiolu hi yede gu dundrugeya khesi libhuku la Vafilipi 4:5 li ganeyago, ilo lari khilo: “Wuwadi wanu wu na wonege ga vathu vatshavbo.” Tepo hi dzi vbevbugisago kha hi na nga khaleya gu garadzega khu womi wathu ni gu kha hi na nga gurumedza vambe gu manega ni mawonelo nya gu fane ni aya yathu maningano khedzi hi nga thumwago khidzo. Ethu hi ngu haladza ni gu ninga githawo vandriyathu ambari esi va hungago na si gu hambana ni esi sathu. — Rom. 14:10-12.

18. Hi nga yeyedza kharini gu khethu hi ngu bonga khu giningwa nya womi?

¹⁸ Ethu ha gu yeyedza gu khethu hi ngu bonga Jehovha oyu a gu gibuga nya womi khu gu dzi vhikeya ni gu mu gireya satshavbo hi si kodzago. (Gutu. 4:11) Olu, hi yede gu emisana ni madwali ni dzimhango nya tumbunugo. Ganiolu, khandriso Muvangi wathu a nga ba a hi suveya. Nya mba hweya, Jehovha a na hi ninga womi nyo pindruge nigu kha hi na ngapwa wuvi ambari gufa. (Gutu. 21:4) Si ngu tsakisa ngudzu gu simama gu vbanya ni gu thumeya Papayi wathu nya lihaladzo Jehovha!