1. Kasi Yehova wakuwuwona wuli umoyo withu?

 TIYELEZGERE kuti mubwezi winu wamupani nyumba. Kweni nyumba iyi penti wake watchujuka ndipo yikusulura mu malo ghanyake. Nangauli yili na masuzgo, kweni nyumba iyi njakudura chomene. Tikugomezga kuti mungawonga chomene kweniso mungayipwelelera nyumba iyi. Mwakuyana waka, ivi ndivyo wachita Yehova. Iyo watipa chawanangwa chapachanya chomene, icho ni umoyo. Nakuti Yehova wali kulongora kuti wakuzirwiska chomene umoyo withu pakutipa Mwana wake kuŵa sembe yakuwombora.—Yoh. 3:16.

2. Kuyana na 2 Ŵakorinte 7:1, kasi Yehova wakukhazga vichi kwa ise?

² Yehova ndiyo Ntchisimi cha umoyo. (Sal. 36:9) Mpositole Paulosi nayo wakagomezganga fundo iyi ndipo wakati: “Mwa iyo tili ŵamoyo, tikwenda ndipo tiliko.” (Mil. 17:25, 28) Ntheura tingayowoya kuti umoyo withu ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta. Pakuti wakutitemwa, wakutipa chilichose icho tikukhumbikwira kuti tilutilire kuŵa na umoyo. (Mil. 14:15-17) Kweni Yehova wakutivikilira mwamunthondwe yayi kuti tilutilire kuŵa na umoyo. Iyo wakukhazga kuti tipwelelerenge umoyo withu wakuthupi na wauzimu wuwo mwakuti tilutilire kumuteŵetera. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 7:1.) Chifukwa wuli tikwenera kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tiŵe na umoyo uwemi, ndipo tingachita wuli nthena?

3. Kasi ntchifukwa wuli chimoza icho tikwenera kufwilirapo kuŵa na umoyo uwemi?

³ Chifukwa chimoza icho tikwenera kuyezgayezga kuŵa na umoyo uwemi ntchakuti vingatovwira kuti titeŵetere Yehova na nkhongono zithu zose. (Mrk. 12:30) Pakuti tikukhumba ‘kupeleka mathupi ghithu kuŵa sembe yamoyo, yituŵa, na yakuzomerezgeka kwa Chiuta,’ ntheura tikugega kuchita chinthu chilichose icho chingananga umoyo withu. (Rom. 12:1) Mbunenesko kuti nanga tingayezgayezga wuli, vingachitika yayi kuti tilekerethu kulwara. Kweni tikwenera kufwilirapo chomene kuti tiŵe na umoyo uwemi mwakuti tilongore Adada ŵithu ŵakuchanya kuti tikuzirwiska umoyo, uwo ntchawanangwa icho ŵali kutipa.

4. Kasi Themba Davide likakhumbanga kuchita vichi?

⁴ Themba Davide likayowoya chifukwa icho likazirwiskiranga chomene umoyo, uwo ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta. Ilo likalemba kuti: “Kasi para nafwa paŵenge chandulo wuli, para nakhilira mu khululu? Kasi fuvu limulumbaninge? Kasi lipharenge vya kugomezgeka kwinu?” (Sal. 30:9) Davide wakwenera kuti wakalemba mazgu agha kwati kwakhala pachoko waka kuti wafwe. Kweni wakakhumbanga chomene kulutilira kuŵa na umoyo usange vingachitika mwakuti walutilire kulumba Yehova. Ntchakuwonekerathu kuti tose ndimo tikukhumbira.

5. Kasi tingachita vichi nanga tingaŵa ŵachekuru panji ŵalwari?

⁵ Ulwari na uchekuru vikutitondeska kuti tichitenge vinthu ivyo kumanyuma tikachitanga. Chifukwa cha vinthu ivi, tingamba kukwenyelera kweniso kuŵa na chitima. Kweni tikwenera kulutilira nipera kupwelelera umoyo withu. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti nanga tingaŵa ŵachekuru wuli panji ŵalwari, tingalumba Yehova nga umo likachitira Themba Davide. Ntchakupembuzga chomene kumanya kuti Chiuta withu wakutiwona kuti tili ŵakuzirwa chomene nanga tingaŵa ŵachekuru panji ŵalwari. (Mat. 10:29-31) Nanga tingafwa, iyo wakunwekera kutiwuska. (Yobu 14:14, 15) Ipo apo tili na umoyo, tikwenera kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tijivikilire mwakuti tilutilire kuŵa na umoyo uwemi.

6. Kasi Yehova wakukhumba kuti tichitenge wuli pa nkhani ya vyakurya kweniso vyakumwa?

⁶ Nangauli Baibolo ni buku la vya munkhwala yayi panji vyaumoyo, nesi la vyakurya, kweni likutiphalira maghanoghano gha Yehova pa nkhani izi. Mwachiyelezgero, likutichenjezga kuti ‘tisezgere kutali vinthu ivyo vingapweteka’ thupi lithu. (Muph. 11:10) Baibolo likukanizga vinthu nga ni uloŵevu na unkharye panji kuti kurya chomene, chifukwa vingananga umoyo withu panji na kutikoma wuwo. (Zinth. 23:20) Yehova wakukhumba kuti tijikorenge pa nkhani ya vyakurya kweniso vyakumwa.—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Kasi ulongozgi uwo uli pa Zintharika 2:11 ukutovwira wuli kuti tisankhe vinthu mwamahara mwakuti tileke kulwaralwara?

⁷ Para tikughanaghanirapo dankha, ndipo tingasankha makora vinthu ivyo vikulongora kuti tikuzirwiska chomene umoyo uwo ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta. (Sal. 119:99, 100; ŵazgani Zintharika 2:11.) Mwachiyelezgero, tikuŵa maso na ivyo tikurya. Nakuti usange chakurya chinyake icho tikutemwa chikutilwariska, mahara ghakutovwira kuti tichileke chakurya icho. Tikulongoraso kuti tili na mahara usange tikugona mwakukwana, kuchita maseŵero ghakukhozga thupi, na kupwelelera mathupi ghithu ndiposo nyumba zithu.

8. Kasi Baibolo likulongora wuli kuti Yehova wakukhumba kuti tiŵenge maso kuti tigege kuchita ngozi?

⁸ Yehova wakapa Ŵaisrayeli malango agho ghakaŵavikiliranga kuti ŵaleke kupwetekeka kwali ŵali pa nyumba panji para ŵakugwira  ntchito. (Eks. 21:28, 29; Doto. 22:8) Yikaŵanga nkhani yikuru usange munthu wakoma munthu munyake mwangozi. (Doto. 19:4, 5) Dango likayowoya kuti munthu uyo wapweteka mwangozi mwana uyo wali mu nthumbo ya nyina wakwenera kupika chilango. (Eks. 21:22, 23) Malemba ghakuyowoya mwakupulikikwa makora chomene kuti Yehova wakukhumba kuti nyengo zose tiŵenge maso kuti tigege ngozi.

9. Kasi tikwenera kuchita vichi kuti tigege ngozi? (Wonaniso vithuzi.)

⁹ Tikulongora kuti tikuzirwiska umoyo uwo ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta, usange tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tileke kuchita ngozi kwali mpha nyumba panji ku ntchito. Mwachiyelezgero, para tikukhumba kutaya vinthu nga ni mapoyizoni panji minkhwala kweniso vinthu ivyo vingatigwaza panji kugwaza ŵanyithu, tikwenera kuvitaya ku malo ghakwenelera, ndiposo uko ŵana ŵangavisanga yayi. Tikweneraso kuŵa maso para tikupemba moto, kuŵiliska maji, panji kugwiliskira ntchito viteŵetero vya magesi. Tileke kufumapo uku moto uchali kubuka, maji ghachali kuŵira, panji kuwukapo uku viteŵetero vya magesi tindazimwiske. Tikwenera yayi kwendeska galimoto usange tamwa  phere, munkhwala uwo ungatisiwiska, panji usange usiku wake tikagona mwambura kukwana. Kweniso tileke kuchita vinthu vinyake nga nkhuzgora mafoni panji kutuma mauthenga uku tikwendeska galimoto.

10. Kasi ni vinthu wuli ivyo tikwenera kuchita pambere vinthu vyamabuchi vindachitike panji para vyachitika?

¹⁰ Nyengo zinyake pakuŵavya icho tingachitapo kuti titondeske vinthu vinyake kuchitika ivyo vingaŵika umoyo withu pangozi. Tingatondeska yayi masoka ghachilengiwa, miliri, viwawa, panji vivulupi. Kweni para vinthu ivi vyachitika, tingayezga kujivikilira na kupona, usange tingapulikira ulongozgi wakufuma ku boma wakukhwaskana na kuwukamo mu chigaŵa icho vinthu ivi vyachitika, na ulongozgi unyake uwo ŵangatipa. (Rom. 13:1, 5-7) Ngozi na vyakuchitika vinyake vyamabuchi, ni vyakuti tingavinozgekera usange tingapulikira ulongozgi uliwose wakufuma ku ŵalara ŵa boma. Mwachiyelezgero, ntchakovwira chomene kusungirathu chakurya icho chinganangika luŵiro yayi, maji, munkhwala panji vinthu vinyake ivyo vingazakatovwira usange kwachitika ngozi.

11. Kasi tikwenera kuchita wuli usange uko tikukhala kwawa nthenda yakwambukira panji muliri?

¹¹ Kasi tikwenera kuchita wuli usange uko tikukhala kwawa nthenda yakwambukira panji muliri? Tikwenera kupulikira ivyo ŵa vyaumoyo ŵakutiphalira, vinthu nga ni kugeza mu mawoko, kutalikirana na ŵanyithu, kuvwara masiki, na kukhala kwatekha usange tili na nthenda iyi panji para tikughanaghana kuti tili nayo. Para tikuchita vinthu nga ni ivi, tikulongora kuti tikuzirwiska chomene umoyo, uwo ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta.

12. Kasi fundo ya pa Zintharika 14:15 yingatovwira wuli para tikupulika mauthenga ghakupambanapambana para kwachitika vinthu vyamabuchi?

¹² Para vinthu vyamabuchi vyachitika, kanandi tikupulika mauthenga ghautesi ghakupambanapambana kufuma ku ŵabwezi ŵithu, ŵazengezgani ŵithu, panji mu ma whatsapp na facebook na vinyake vyantheura. M’malo mwa kugomezga waka “mazgu ghalighose” agho tapulika, ntchamahara chomene kupulikira ivyo boma kweniso ŵachipatala ŵakutiphalira. (Ŵazgani Zintharika 14:15.) Wupu Wakulongozga na maofesi gha munthavi ŵakufwilirapo chomene kuti ŵasange uthenga waunenesko pambere ŵandasankhe vinthu vyakukhwaskana na umo maungano kweniso umo mulimo wakupharazga vyenderenge. (Heb. 13:17) Para tikupulikira ulongozgi uwo tikupokera, tikujivikilira kweniso kuvikilira ŵanyithu. Tingawovwiraso kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵaŵe na lumbiri luwemi mu chigaŵa chithu.—1 Pet. 2:12.

13. Kasi tikulongora wuli kuti tikuwona umoyo kuŵa chawanangwa chakufuma kwa Chiuta usange ŵakukhumba kuti ŵatipe ndopa?

¹³ Ŵanthu ŵanandi ŵakumanya kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuzirwiska chomene ndopa, ndipo ŵakuziwona kuti ni zakupatulika. Tikupulikira dango la Yehova lakukhwaskana na ndopa usange tikukana kupokera ndopa, nanga pangaŵa pa nyengo iyo tachita ngozi panji talwara chomene. (Mil. 15:28, 29) Ichi chikung’anamura kuti tikukhumba kufwa yayi. Kweni tikuchita nthena chifukwa chakuti tikuwona umoyo kuŵa chawanangwa chakufuma kwa Chiuta. Tikuzomera wovwiri kufuma ku madokotala agho ghakuzomera kutovwira mwambura kugwiliskira ntchito ndopa.

14. Kasi tingachita wuli kuti tichepeske ngozi panji kulwara chomene kufika na pakukhumba wovwiri ukuru wa ku chipatala?

¹⁴ Para tingalondezga ulongozgi uwo tawona mu nkhani iyi, viwovwirenge kuti tileke kulwara chomene kufika na pakukhumbikwira kuchitika opareshoni panji wovwiri ukuru wa ku chipatala. Ndipo para tikujipwelelera, nanga tingachitika opareshoni tichirenge mwaluŵiro. Kweniso  tingachepeska ngozi izo zingakhumbikwira kuti m’paka ŵakatichite opareshoni, para tikujivikilira ku vinthu ivyo vingapangiska ngozi kwali mpha nyumba panji ku ntchito, ndiposo para tikupulikira malango gha pa msewu.

15. (a) Chifukwa wuli ntchakuzirwa chomene kuti nyengo zose tendenge na kadi ya ndopa iyo tasayina mwasonosono? (Wonaniso chithuzi.) (b) Kuyana na ivyo tili kuwonelera mu vidiyo, kasi tingasankha wuli mwamahara pa nkhani ya kugwiliskira ntchito ndopa?

¹⁵ Pakuti tikuwona umoyo kuŵa chawanangwa, nyengo zose tikuwoneseska kuti tasayina kadi ya ndopa na kuŵa nayo palipose apo tikwenda. b Kadi iyi yikulongosora ivyo ise tasankha pa nkhani ya kuŵikika ndopa kweniso wovwiri uwo tingapokera. Kasi kadi yinu ya ndopa njakuti mwasayina sonosono panji muli na yakale? Para mukuwona kuti mukukhumbikwira kuti musayine yasono, kuziwulika yayi. Usange talemberathu ivyo tikukhumba kuti ŵazakachite para talwara, vizamovwira kuti tizakawovwirike mwaluŵiro para tachita ngozi panji para talwara chomene. Vili nthena chifukwa tizamutaya nyengo yayi kwambaso kulongosolera dokotala ivyo tikukhumba. Kweniso vizamovwira kuti tileke kupokera minkhwala panji vinthu ivyo vingatipweteka. c

16. Kasi mungachita wuli usange mukumanya makora yayi umo mungalembera kadi ya ndopa?

 ¹⁶ Waliyose wangachita ngozi panji kulwara, kwali ni mwana panji wali na thupi liwemi. (Muph. 9:11) Ntheura ntchamahara kusayinirathu kadi ya ndopa. Usange mukumanya makora yayi umo mungasayinira kadi iyi, fumbani ŵalara mu mpingo mwinu kuti ŵamovwirani. Iwo ŵakumanya makora umo munthu wangasayinira kadi iyi, kweni ndiwo yayi ŵamuphaliraninge vyakuti mulembepo. Ni udindo winu kusankha ivyo mukwenera kulemba pa kadi yinu. (Gal. 6:4, 5) Iwo ŵangamovwirani waka kuti muyipulikiske kadi iyi apo mukulemba.

17. Kasi tingalongora wuli mahara pa nkhani zakukhwaskana na vyaumoyo?

¹⁷ Njuŵi yithu iyo yili kusambizgika Baibolo ndiyo yikutovwira kuti tisankhenge vinthu mwamahara pa nkhani ya wovwiri wa ku chipatala kweniso munkhwala. (Mil. 24:16; 1 Tim. 3:9) Para tikusankha vyakuchita panji kudumbiskana na ŵanyithu ivyo tasankha, tikwenera kukumbuka ulongozgi wa pa Ŵafilipi 4:5, uwo ukuti: “Mahara ghinu ghamanyikwe ku ŵanthu wose.” Para tili na mahara tikufipa mtima mwakujumphizga yayi za umoyo withu nesi kuchichizga ŵanyithu kuti ŵenderenge maghanoghano ghithu pa nkhani ya vyaumoyo. Tikuŵatemwa na kuŵachindika ŵabali na ŵadumbu ŵithu nanga ni para ivyo ŵasankha vyapambana na vithu.—Rom. 14:10-12.

18. Kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga umoyo uwo ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta?

¹⁸ Tikulongora kuti tikuwonga Yehova, uyo Ntchisimi cha umoyo, para tikuvikilira umoyo withu kweniso kumupa viwemi chomene. (Chivu. 4:11) Pasono tikwenera kulimbana na ulwari kweniso vyamabuchi ivyo vingatiwira. Kweni Mlengi withu ndimo wakakhumbiranga yayi. Lekani sonosono apa wazamutipa umoyo wamuyirayira wambura vyakuŵinya na nyifwa. (Chivu. 21:4) Ntheura panyengo yasono, ntchakuzirwa chomene kuŵa na umoyo na kuteŵetera Adada ŵithu ŵakuchanya a Yehova awo ŵakutitemwa chomene.