Skip to content

Skip to table of contents

MWAHA ONTHOKORORIWA 9

Nvaheke mwiitti ekumi Yehova oovanhaaweni

Nvaheke mwiitti ekumi Yehova oovanhaaweni

Vekhaikhai mwa yowo ninnakhala n’okumi ni ninnètta ni nookhala.”—MIT. 17:28.

ETXIPO 141 Okumi ti Wootikiniha

ELE NINKELA AHU OXUTTERA a

1. Yehova onoonela hayi ekumi ahu?

 NKUUPUWELANI nyuwo mwaakhenleene equaadru yootepa otthuneya yeeyo nvahinwaanyu ninthamwene anyu. Menento eyo khemalenle, mwaha wooweera yooriipa vakhaaneene, yookhalano murawa ni yoothaleya vakhaaneene vateelani. Menento nnaamweera vareene hiiho, equaadru eyo khehiñye okhala yootthuneyaxa mwaha wooweera ti yamusurukhu. Moohihovela nyuwo mwampaka ele munweraanyu weera mukosoope equaadru eyo yootepa oreera. Vamoha-moharu, Yehova oonivaha yoovaha yootepa otthuneya yeeyo eri ekumi. Yehova mwaha woovaha mwiitti ekumi owo onvaha mwanawe weera anoopole.—Yoh. 3:16.

2. Moovarihani ni 2 Akorinto 7:1 eheeni Yehova onwehereraawe wa mutthu ori poothe a hiyo?

2 Yehova ephattuwelo ya ekumi. (Nsal. 36:10 [36:9, NM]) murummwa Paulo aahaakhulela eyo vaavo aahimmaawe ha: “Vekhaikhai mwa yowo ninnakhala n’okumi ni ninnètta ni nookhala.” (Mit. 17:25, 28) Mwa yeeyo, hiyo pooti ohima weera ekumi ahu yoovaha ya Muluku. Yehova onnansivela, nto mwaha wa yeeyo owo onnanivaha itthu sootheene ninhaawelaahu weera nivirelele okhala akumi. (Mit. 14:15-17) Nto mahuku ahu ala Yehova khampaka miiriira weera nivirelele okhalano ekumi. Ohiya eyo owo onweherera weera mutthu ori poothe a hiyo iilipihereke weera akosoope ekumi awe ya weerutthuni ni ya omunepani. (Mmusome 2 Akorinto 7:1.) Mwaha wa heeni nintthuneyaahu okosoopa ekumi ahu ni ninrowa opaka moota heeni eyo?

NVAHEKE MWIITI EKUMI

3. Mathowa heeni enneeriha okosoopa ekumi ahu?

3 Nookhalano mathowa mantxipale enneeriha wiilipihera weera nikhaleno ekumi yooreera. Nthowa nimoha na yeeyo ori onvaha Yehova ele ninweraahu. (Mar. 12:30) Aroma 12:1 onnooperera weera “nvelele irutthu sanyu ntoko makeya mukumi òtttela ni òmusivela Muluku.” Mwaha wa yeeyo khanintthuneya opaka etthu yeeyo eri poothe eneera yoopopiheke ekumi ahu. Ekhaikhai weera ikwaha ikina pooti hiyo niilipiheraka ninnavoreiwa. Menento ninnatthuneya opaka ele ninweraahu weera nikhaleno ekumi yooreera. Opaka eyo nnoomoonihera Yehova weera ninnahela mwiitti ekumi onivanhaawe.

4. Etthu heeni mwene Davidi aalakenlaawe opaka?

4 Mwene Davidi aathaliha mwaha wa heeni oonaawe ekumi okhala yoovaha ya Yehova. Owo olempe ha: “Munrowa ophwanyera exeni okhwa waka ni okhuruwela waka munlittini? Ntthupi ninnawerya wotthapelani ni olaleya ekhaikhai anyu?” (Nsal. 30:10 [30:9, NM]) Pooti weera mwene Davidi aalempe masu ala woomaliherani wa ekumi awe. Nnaamweera vareene hiiho owo aalakela okhalano ekumi yooreera ni opwaherera onvarela muteko Yehova. Woohihovela, mutthu ti mutthu a hiyo onnatthuna opaka etthu emoha-moharu.

5. Nihipwatthaka iyaakha nraahuno naari mikhalelo sa ekumi ahu, etthu heeni hiyo nintthuneyaahu opaka?

5 Pooti weera mwaha wa eretta ni wuuluvala oneeriha hiyo ohipaka itthu ntoko naapakelaahuno khalayi. Etthu eyo pooti oninyoonyiha ni oniriipiha murima. Nnaamweera vareene hiiho, hiyo khaninhiya okosoopa ekumi ahu. Mwaha wa heeni? Mwaha wooweera nihipwatthaka iyaakha nraahuno naari mikhalelo sa ekumi ahu, ootheene hiyo pooti omukokhorela Yehova hiihaale ntoko mwene Davidi aamukokhorelaawe. Ti woolipiha woona moota Muluku onnivahaawe mwiitti nnaamweera nreene atthu oohimalela! (Math. 10:29-31) Pooti hiyo nikhwaaka Yehova onoorowa onivinyereriha. (Yobi 14:14, 15) Nto vaavo nraahu akumi nintthuneya opaka ele ninweraahu weera nikosoope ekumi ahu.

MUHIKHALENO MIKHALELO SINKELA ONANARIHA EKUMI ANYU

6. Etthu heeni Yehova onwehereraawe wa mutthu ori poothe a hiyo woohima sa otxa ni owura?

6 Biblya khaiyene liivuru onnivaha miruku sa moota wookhalano ekumi yooreera naari wa moota wootxa. Menento onnanoonihera moonelo wa Yehova woohima sa itthu iya. Mwa ntakihero, Yehova onneerela weera nintthuneya wiirakameliha itthu [“sohawa”] sinnanariha ekumi ahu. (Koh. 11:10) Biblya onnahima weera khanintthuneya opaka itthu sinhela ekumi ahu veerisani, ntoko wiipeliwa naari owura mpaka ohapaliwa. (Mir. 23:20) Yehova onweherera weera mutthu ori poothe a hiyo, akhalekeno wiihiiha woohima sa moota onkelaawe otxa ni owura.—1 Akor. 6:12; 9:25.

7. Moota heeni Miruku 2:11 onnikhaviheraawe opaka soothanla sooreera woohima sa ekumi ahu?

7 Moota heeni ninrowaahu opaka yoothanla enoonihera weera ninnavaha mwiitti ekumi? Nuupuwelaka ni nivarihelaka muteko miruku sahu. (Nsal. 119:99, 100; mmusome Miruku 2:11.) Mwa ntakihero, hiyo pooti wuupuwela mooreerela etthu heeni nintthuneyaahu otxa. Wakhala weera ennanisivela otxa etthu ninsuwelaahu weera natxa vale ennanitannyera onivoreya mmirimani waamukhala wa miruku ohiya otxa yootxa eyo. Hiyo tho ninnoonihera weera nookhalano miruku nikonaka mookwanela, nipakaka exercício físico veeli-veeli, nikhalaka ooratta ni nikwesaka vaate ninkhalaahuvo.

MWAASAASE OVARELELEYA

8. Moovarihana ni Biblya moonelo heeni Muluku oraaweno woohima sa ovareleleya?

8 Yehova aahaavaha a Israeli malamulo yaakosoopa ohimweera acidente vaate ni omutekoni. (Ott. 21:28, 29; Ola. 22:8) Wakhala weera mutthu moohilakela annamwiiva mukwaawe, owo annathorihiwa. (Ola. 19:4, 5) Nave tho, mutthu ammana muthiyana oorupala moohilakela nlamulo nannooperera weera mutthu owo othorihiwe. (Ott. 21:22, 23) Biblya onnanoonihera weera Yehova ontthuna weera hiyo naasaaseke ovareleleya.

Voohima sa itthu iya nnoonaahu va, ninkela woonihera hayi weera ninnattittimiha ekumi? (Nwehe eparagrafu 9)

9. Itthu heeni nimpakaahu weera nisepe onikhumelela acidente? (Nwehe efootu.)

9 Hiyo ninnoonihera weera ninnavaha mwiitti ekumi Yehova onivanhaawe, vaavo nniikosoopaahu weera nikhale oovareleleya vaate ni omutekoni. Mwa ntakihero, hiyo ninnavitha ikaruma soothikila ni mirette soohapala mapuro oorakamelana ni anamwane. Ni emaara hiyo nintthunaahu oriha itthu iyo, ninnapaka eyo moovareleleya. Hiyo ninniikosoopa moota woovarela muteko mooro, maahi ni makhura ooviha naari hiyo, khaninhiya ikaruma seiyo sinvara muteko ni energia sivaraka meekhaaya ahikhanlevo mutthu onweha. Hiyo khanneettiha itxinka sahu naari ikaaro sahu nihapalinweene, sinivonleene ikhove nave khannimuttapunya telefooni neettihaka etxinka naari ekaaro.

VAAVO ENKHUMELELAAYA ERISA

10. Etthu heeni nintthuneyaahu opaka naleeliwa vale weera enookhumelela erisa yootutuxera?

10 Ikwaha ikina hiyo khaninwera osepa weera sihikhumelele itthu soowoopiha. Mwa ntakihero, hiyo khaninwera weemexera weera sihikhumeleleke irisa sa ephattu, iretta soowaakuva omwaramwareya naari ikhotto. Nnaamweera irisa iyo sikhumelelaka, hiyo pooti opaka itthu weera niikosoope, ntoko wiiwelela malamulo aanamalamulela, woohima sa othaama nipuro nri veerisani naari miruku mikina awo annivahaaya. (Arom. 13:1, 5-7) Ikwaha ikina onnawereya osuwela liini enkelaaya weereya erisa ya ephattu. Eyo yeereya vale, hiyo onnatthuneya wiiwelela miruku ninvahiwaahu ni anamalamulela woohima sa wiireherera. Mwa ntakihero, waamukhala wa miruku okhalano maahi ni yootxa yoopisa wuntta, ni epasta ni mpastani mmo ohelamo mirette seiyo sinkela onikhavihera wakhala weera noovoreiwa.

11. Yakhumelela eretta yoowaakuva omwaramwareya, etthu heeni nintthuneyaahu opaka?

11 Nto wakhala weera yookhumelela eretta yoowaakuva omwaramwareya muttetthe ninkhalaahu? Ninnatthuneya otthara miruku seiyo ninvahiwaahu naanamalamulela, mwa ntakihero, onyawa mmatatani, orakamelana, owara maskara ni okhala emquarenteena. Wakhala weera ninnatthara miruku iya, ninnoonihera weera ninnahela mwiitti yoovaha ya Yehova eri ekumi.

12. Yoolepa ya Miruku 14:15 ennikhavihera moota heeni otthara soohimmwa soororomeleya emaara enkhumelelaaya erisa?

12 Emaara enkhumelelaaya erisa yoowaakuva omwaramwareya, moohihovela, sinookhumelela soohimmwa soowootha sihimmwaka ni asinthamwene anyu, mavizinyu anyu ni muraadiyuni naari mu TV. Ohiya paahi ‘wiiwelela sootheene ninleeliwaahu’, onookhala wooreera wiiwelela miruku sooreera. (Musome Miruku 14:15.) Mukuttula Woolamulela ni iBetheli sootheene sinniilipihera weera siphwanye soohimmwa soororomeleya ehinaaye opaka yoothanla ya ohulela mithukumano sa mmulokoni ni ovara muteko woolaleera. (Aheb. 13:17) Naattharaka vale miruku ninvahiwaahu, sinnanikosoopa hiyo ni sinnaakosoopa atthu akina. Opwaha mwa yeeyo, ninnavaha onamoona wooreera woohima sa mareherero ahu.—1 Ped. 2:12.

MUKHALE OOLIKANEENE WEERA NWERE OVIRIHA MAXUPO ENHELA MPUWA OHELELIWA EPHOME

13. Moota heeni wiiwelela nlamulo na Yehova woohima sa ephome onooniheraaya weera ninnahela mwiitti ekumi?

13 Anamoona a Yehova ennasuweliwa weera awo ennaroromela weera ephome etthu yootteela. Hiyo ninniiwelela nlamulo na Yehova woohima sa ephome, ninnapaka eyo nihaakhulelaka oheleliwa ephome naari enikhumelenleene eretta yootutuxera. (Mit. 15:28, 29) Mene eyo, khentaphulela weera hiyo ninnatthuna okhwa. Opwaha mwa yeeyo, hiyo ninnahela mwiitti ekumi Yehova onivanhaawe. Hiyo ninnaasaasa nikhavihero wa mameediku yaawo enaakhulela onikosoopa ehivarihelaka muteko ephome.

14. Moota heeni ninkelaahu ovukula wooperariwa otokweene ni okosoopiwa woowoopiha?

14 Nakosoopa nnene ekumi ahu, hiyo nnoorowa osepa iretta seera sineerihe otthuna okosoopiwa ni mameediku nipakiwaka operação. Nnoowera olama moowaakuveya, nooperariwa wakhala weera ninniilipihera okosoopa ekumi ahu. Nave-tho nnoowera ovukula oniphwanya eretta yeeyo yeera eneerihe wooperariwa. Nave nnoowera osepa wooperariwa mootutuxera wakhala weera nnooreherera impa sahu ni ovara muteko ahu moovareleleya nave tho niiwelelaka malamulo amatrânsito.

Hiyo ninnavaha mwiitti yoovaha ya Yehova yeeyo eri ekumi, ti vaavo nto ninprieenxeraahu edocumentu Diretivas Antecipadas ni khaninkhuma vaate nihikunxe (Nwehe eparagrafu 15) d

15. (a) Mwaha wa heeni oraaya wootthuneya okhalano edocumentu Diretivas Antecipadas? (Nwehe efootu.) (b) Moovarihana ni eviidiyu, soothanla heeni nintthuneyaahu opaka woohima sa okosoopiwa ekumi ahu ehinhela mpuwa ovariheliwa muteko ephome?

15 Hiyo ninnahela mwiitti ekumi, tivanto ninprieenxeraahu edocumentu eneera Diretivas Antecipadas ni khaninkhumaka vaate nihikunxe edocumentu eyo. b Mwa edocumentu ene yeela, hiyo noohima moowiiwanyeya tiivi siri soothanla sahu woohima sa oheleliwa ephome ni okosoopiwa okina ni mameediku. Vano neereke atthwaala aaprieenxeri edocumentu ela Diretivas Antecipadas? Waari weera mwaaprieenxenri khalayi neereke mooprieenxeri viinaano va? Waari weera khamprieenxenri naari waari weera mwaaprieenxenri khalayi, mprieenxeri moowaakuveya. Mwalepa soothanla sanyu mudocumentuni mmo, enoonikhavihera ohiyeeha etempu mahaleene nimuleelaka meediku soothanla sahu. Opwaha mwa yeeyo, nnoosepa okosoopiwa onhela ekumi ahu veerisani. c

16. Wakhala weera nyuwo khamunwera oprieenxeri edocumentu ela Diretivas Antecipadas eheeni munkelaanyu opaka?

16 Nnaamweera nreene amiravo ni nreeneno ekumi yooreera, ootheene hiyo pooti omweera acidente naari oniphwanya eretta mootutuxera. (Koh. 9:11) Ti vanto oraaya wa miruku ootheene hiyo oprieenxeri ekartau Diretivas. Wakhala weera nyuwo khamunwera oprieenxeri edocumentu ela, nvekele nikhavihero wa asitokweene a mmulokoni. Asitokweene awo enimookhaviherani nyuwo wiiwexexa ni othanla okosoopiwa, heeni muntthuneyaanyu ohela mudocumentuni mmo ni moota munrowaanyu oprieenxeri. Mene awo khenrowa woothanlelani etthu heeni mukhanlaanyu oopaka.—Agal. 6:4, 5.

MPIXEKE MURIMA

17. Ninrowa woonihera moota heeni weera naatthu oopixa murima ni ekumi ahu?

17 Soothanla sintxipale ninpakaahu woohima sa ekumi ahu naari okosoopiwa wahu onvarihana niile ninxutteraahu mBiblyani. (Mit. 24:16; 1 Tim. 3:9) Vaavo ninpakaahu soothanla sahu ni nnuuluma ni atthu akina woohima sa soothanla sahu iyo, ninnatthuneya wuupuwelela miruku ninphwanyaahu va Afilipi 4:5 seiyo sineera: “Opixa wanyu murima osuwelihiwe n’atthu othene.” Nakhala oopixa murima khaninxupeyaxa ni ekumi ahu naari khannaanyeserera atthu akina opaka soothanla seiyo nipankaahu. Hiyo ninnaattittimiha ni ninnaasivela asinna nnaamweera epankeene soothanla soovirikana ni sawihu.—Arom. 14:10-12.

18. Ninkela woonihera hayi weera ninneera asantte mwaha wa yoovaha ya ekumi?

18 Hiyo ninnoonihera omuxukurela Yehova yoowo ori ephattuwelo ya ekumi ninvahaka ele ninweraahu ni nikosoopaka nnene sene yoovaha eyo Muluku onivanhaawe eri ekumi. (Apok. 4:11) Va viinaano vaava, onnatthuneya ovilela iretta ni irisa. Mene nto, ela khaiyene ekumi yeeyo Mpattuxaahu aatthunaawe onivaha. Woohipisa va, owo onkela onivaha ekumi yoomalela woohikhala ovoreiwa naari okhwa. (Apok. 21:4) Nihinaaye ophiya nihiku nno, nivireleleke ovaha mwiitti ekumi Yehova onivanhaawe nimukokhorelaka Tiithaahu ansivelo yoowo ori wiirimu.

ETXIPO 140 Munoophwanya Okumi Woohimala Tthiri!

a Yoosoma ela enoorowa onikhavihera ovaha mwiitti ekumi Muluku onivanhaawe. Nave nnimoona etthu nneeraahu nipakeke weera nikhaleno ekumi yooreera ni moota wookosoopa ekumi ahu yakhumelela erisa. Nave tho nnoorowa woona moota woosepa itthu seera sinikumihere acidente. Opwaha mwa yeeyo, nnoorowa woona etthu nintthuneyaahu opaka weera nikhale oolikaneene weera niwere oviriha eretta yootutuxera yeeyo entthuneya oweha-wehiwa ni meediku.

b Edocumentu tho ela eniitthaniwa DPA.

d YOOTAPHUELA YA EFOOTU: Munna mmoha aprieenxeriki edocumentu ya Diretivas Antecipadas ni vaavo onkhumaawe vaate onnakuxa edocumentu eyo.