1. Әјјубун Јеһованы танымасынын бир јолу һансы иди?

 ӘЈЈУБ пејғәмбәр һәјаты бојунҹа чохлары илә сөһбәт етмишди, амма чох јәгин ки, ән јаддагалан сөһбәти Јеһова илә олмушду. Јеһова Әјјуба Онун јаратдыгларыны сејр етмәји бујурмушду. Бу, Әјјуба Јеһованын нә гәдәр һикмәтли Аллаһ олдуғуну ҝөрмәјә көмәк етди вә ону әмин етди ки, Јеһова хидмәтчиләринин гајғысына галмаға гадирдир. Јеһова Әјјуба хатырлатды ки, һејванларын гајғысына галырса, онун да гајғысына галаҹаг (Әјј. 38:39—41; 39:1, 5, 13—16). Јарадылыша нәзәр салараг Әјјуб Аллаһын хүсусијјәтләри һагда чох шеј өјрәнди.

2. Јеһованын јаратдыгларыны сејр етмәк бәзән нәјә ҝөрә чәтин ола биләр?

² Биз дә јарадылышы сејр едәрәк Јеһова һагда чох шеј өјрәнә биләрик. Амма бу, һәмишә асан олмур. Мәсәлән, әҝәр шәһәрдә јашајырыгса, Јеһованын јаратдыгларыны, тәбиәти сејр етмәјә елә дә чох имканымыз олмур. Һәтта тәбиәт гојнунда јашасаг да, дүшүнә биләрик ки, јарадылышы сејр етмәјә вахтымыз јохдур. Хилгәти сејр етмәк үчүн вахт ајырыб сәј ҝөстәрмәк нәјә ҝөрә ваҹибдир? Бу мәгаләдә бу суала ҹаваб тапаҹағыг, һәмчинин өјрәнәҹәјик ки, Јеһова вә Иса јарадылышдан истифадә едәрәк неҹә тәлим верирдиләр вә биз хилгәти сејр едәрәк башга нәләр өјрәнә биләрик.

3. Нәјә әсасән дејә биләрик ки, Јеһова Адәмин јарадылышдан һәзз алмасыны истәјирди?

³ Јеһова истәјирди ки, илк инсан јарадылышдан һәзз алсын. О, Адәми ҝөзәл бир ҹәннәт бағында јаратды вә она бу бағын һүдудларыны ҝенишләндирмәји тапшырды (Јар. 2:8, 9,  15). Тәсәввүр едирсиниз, тохумларын ҹүҹәрдијини, чичәкләрин ачдығыны ҝөрмәк Адәмә неҹә хош иди? Әдән бағына гуллуг етмәк Адәм үчүн бөјүк шәрәф иди. Јеһова һәмчинин она һејванларын һамысына ад гојмағы тапшырмышды (Јар. 2:19, 20). Јеһова һәр шејә Өзү ад гоја биләрди, амма бу иши Адәмә тапшырды. Шүбһәсиз, һејванлара ад вермәздән өнҹә Адәм онлары диггәтлә мүшаһидә етмәли, нәјә бәнзәдикләрини, неҹә даврандыгларыны нәзәрдән кечирмәли иди. Бу тапшырығы иҹра етмәк она зөвг верирди. Һәмчинин бу она Атасынын хилгәти рәнҝарәнҝ, ҝөзәл вә һикмәтлә јаратдығына ҝөрә миннәтдарлығыны артырмаг имканы јарадырды.

4. а) Тәбиәти мүшаһидә етмәјимизин сәбәбләриндән бири нәдир? б) Јарадылышда ән чох хошунуза нә ҝәлир?

⁴ Тәбиәти мүшаһидә етмәјимизин бир сәбәби одур ки, буну биздән Јеһова истәјир. О дејир: «Башынызы галдырыб ҝөјләрә бахын». Сонра сорушур: «Бүтүн бунлары ким јарадыб?» Ҹаваб ајдындыр (Әшј. 40:26). Ҝөјдәки, јердәки, дәниздәки һәр шејин Јараданы Јеһовадыр. Биз јарадылан бу мөһтәшәм ҝөзәлликләрдән Јеһова һагда чох шеј өјрәнә биләрик (Зәб. 104:24, 25). Мәсәлән, Онун бизи неҹә јаратдығы барәдә дүшүнүн. О бизи тәбиәтин ҝөзәллијини дујмаг һисси илә јарадыб. Үстәлик, Јеһова бизә јарадылышдан һәзз алмағымыз үчүн беш дујғу органы бәхш едиб: ҝөрмә, ешитмә, тохунма, дадбилмә, ијбилмә.

5. Ромалылара 1:20 ајәсинә әсасән, Јеһованын јаратдыглары барәдә арашдырмағын бизә һансы фајдасы вар?

⁵ Мүгәддәс Китабда тәбиәти мүшаһидә етмәјимизин диҝәр ваҹиб сәбәби дә јазылыб. Бу бизә Јеһованын хүсусијјәтләри барәдә өјрәнмәјә көмәк едир. (Ромалылара 1:20 ајәсини охујун.) Мәсәлән, Јеһованын јаратдығы шејләрә неҹә гурулуш вердијинә бахын. Бу бизә Онун неҹә һикмәтли олдуғуну ҝөстәрир. Һәмчинин бизә зөвг верән мүхтәлиф гидалар барәдә дүшүнүн. Онлар бизә Јеһованын бәшәријјәтә олан севҝисини ачыг-ајдын ҝөстәрир. Јаратдығы шејләрдә Јеһованын хүсусијјәтләрини ҝөрмәјә чалышанда Ону даһа јахшы таныјырыг, Она даһа да јахын олуруг. Ҝәлин Јеһованын јарадылыш васитәсилә инсанлара өјрәтдији ваҹиб дәрсләрә нәзәр салаг.

6. Көч едән гушлардан нә өјрәнә биләрик?

⁶ Јеһова вахт тәјин едиб. Һәр ил февралын сонундан мајын орталарынадәк исраиллиләр һаҹылејләкләрин шимала көч етдијини ҝөрүрдүләр.  Јеһова исраиллиләрә демишди: «Ҝөјдәки һаҹылејләк көч вахтыны билир» (Әрм. 8:7). Јеһова бу гушларын көч етмәси үчүн вахт тәјин етдији кими, Өз һөкмүнү иҹра етмәк үчүн дә вахт тәјин едиб. Бу ҝүн биз көч едән гушлары мүшаһидә едәндә там шәкилдә етибар едә биләрик ки, Јеһова «вахты чатанда» бу шәр дүнјаны мәһв едәҹәк (Һәб. 2:3).

7. Гарталын учмасындан нә өјрәнирик? (Әшија 40:31).

⁷ Јеһова хидмәтчиләринә ҝүҹ-гүввәт верир. О, Әшија пејғәмбәр васитәсилә халгына сөз вермишди ки, онлар руһдан дүшәндә, зәифләјәндә онлара ҝүҹ верәҹәк, «гарталтәк ганад ачыб [сүзәҹәкләр]». (Әшија 40:31 ајәсини охујун.) Исраиллиләр гарталын елә дә ҝүҹ сәрф етмәдән садәҹә ганадларыны ачараг ҝөјдә неҹә сүздүјүнү тез-тез ҝөрүрдүләр. Бу бизә хатырладыр ки, Јеһова бу гушлара ҝүҹ вердији кими, хидмәтчиләринә дә ҝүҹ верә биләр. Ҝөјдә ганад ачыб аз ҝүҹ сәрф едәрәк сүзән гарталы ҝөрәндә унутмајын ки, Јеһова сизә дә сүзәрәк проблемләринизин ичиндән кечиб ҝетмәјә ҝүҹ верә биләр.

8. Әјјуб Јеһованын јаратдыгларыны мүшаһидә едәркән нә өјрәнди вә биз нә өјрәнирик?

⁸ Јеһова етибара лајиг Аллаһдыр. Јеһова Әјјуба көмәк етди ки, Она олан етибарыны даһа да артырсын (Әјј. 32:2; 40:6—8). О, Әјјубла сөһбәтиндә јаратдығы шејләрдән данышды, мәсәлән, улдузлардан, булудлардан, шимшәкдән. О һәмчинин һејванлар барәдә, чөл өкүзү, атлар барәдә данышды (Әјј. 38:32—35; 39:9, 19, 20). Бу шејләр нәинки Јеһованын ҝүҹлү олдуғуну, һәмчинин Онун мәһәббәтли, һикмәтли олдуғуну ҝөстәрирди. Бу сөһбәтин сајәсиндә Әјјубун Јеһоваја етибары даһа да артды (Әјј. 42:1—6). Ејнилә, биз дә јарадылышы сејр едәндә анлајырыг ки, Јеһова биздән сонсуз дәрәҹәдә һикмәтли вә ҝүҹлүдүр. О, бүтүн чәтинликләримизә сон гојмаға гадирдир вә буну едәҹәк. Бу бизим Она олан етибарымызы мөһкәмләндирир.

9, 10. Ҝүнәш вә јағыш бизә Јеһова барәдә нә өјрәдир?

⁹ Иса хилгәт барәдә чох шеј билирди. Јеһова Каинаты јараданда о, Атасынын јанында «уста кими» чалышырды (Мәс. 8:30). Сонра јер үзүндә оланда Иса шаҝирдләринә Атасы һагда өјрәтмәк үчүн хилгәтдән нүмунәләр ҝәтирирди. Ҝәлин ҝөрәк онун чәкдији бәзи нүмунәләрдән нә өјрәнирик.

¹⁰ Јеһова һәр кәсә мәһәббәт ҝөстәрир. Иса Дағүстү вәзиндә инсанларын ади бир шеј кими гәбул етдији ҝүнәши вә јағышы нүмунә ҝәтирмишди. Онларын һәр икиси јашамағымыз үчүн ваҹибдир. Јеһова истәсәјди, Она хидмәт етмәјән инсанлары бунлардан мәһрум едә биләрди. Амма мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк О, һәр кәс үчүн ҝүнәш доғурур, јағыш јағдырыр (Мәт. 5:43—45). Иса бу нүмунәдән истифадә едәрәк шаҝирдләринә изаһ етди ки, Јеһова бизим дә һәр кәсә мәһәббәт ҝөстәрмәјимизи истәјир. Ҝүнәшин гүрубуну сејр едәркән вә ја нарын јағыш дамлаларындан һәзз аларкән Јеһованын гәрәзсиз мәһәббәти барәдә дүшүнүн. Онун нүмунәси бизи тәшвиг едәҹәк ки, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк һәр кәсә тәблиғ едәк.

11. Гушлары мүшаһидә етмәк бизи неҹә руһландырыр?

¹¹ Јеһова бизи јашамаг үчүн һәр шејлә тәмин едир. Ејни вәздә Иса һәмчинин демишди: «Гушлара фикир верин. Онлар нә әкир, нә бичир, нә дә анбара мәһсул топлајырлар. Бунунла белә, сизин ҝөјдәки Атаныз онлары  једиздирир. Мәҝәр сиз онлардан гијмәтли дејилсиниз?» (Мәт. 6:26). Чох еһтимал, Иса бу суалы верәндә ону динләјәнләр башларынын үстүндә учушан гушлары ҝөрүрдүләр. Бу нүмунә васитәсилә Иса бизи әмин едир ки, Јеһова бизим зәрури еһтијаҹларымызы тәмин едәҹәк (Мәт. 6:31, 32). Бу јарадылыш нүмунәси кечмишдә олдуғу кими, бу ҝүн дә Јеһованын садиг хидмәтчиләрини руһландырыр. Испанијадан олан ҝәнҹ өнҹүл баҹы галмаға мүнасиб јер тапа билмәдији үчүн руһдан дүшмүшдү. Гушларын тохумларла, ҝиләмејвәләрлә гидаландығыны ҝөрмәк баҹыја гәлб раһатлығы верди. Баҹы дејир: «Гушлары мүшаһидә етмәк мәнә Јеһованын онларын гајғысына галдығыны хатырлатды. О мәним дә гајғыма галаҹаг». Тез бир заманда баҹы өзүнә галмаға мүнасиб бир јер тапа билди.

12. Мәтта 10:29—31 ајәләриндә ҝәтирилән сәрчәләр барәдә нүмунәдән Јеһова һагда нә өјрәнирик?

¹² Јеһова һәр биримизә ајры-ајрылыгда дәјәр верир. Һәвариләрини тәблиғә ҝөндәрмәздән әввәл Иса онлара көмәк етди ки, тәгибләрә гаршы дура билсинләр. (Мәтта 10:29—31 ајәләрини охујун.) Бунун үчүн о, Исраилдә һамынын таныдығы бир гушу, сәрчәни нүмунә ҝәтирди. Исанын ҝүнләриндә бу гушларын дәјәри чох аз иди. Амма о, шаҝирдләринә деди: «Онлардан һеч бири Атанызын хәбәри олмадан јерә дүшмүр». Сонра әлавә етди: «Сиз сәрчәләрдән гат-гат гијмәтлисиниз». Иса шаҝирдләрини әмин етди ки, онларын һәр бири ајры-ајрылыгда Јеһова үчүн чох дәјәрлидир, она ҝөрә дә онлар һеч нәдән горхмамалыдырлар. Чох јәгин ки, онлар шәһәрләрдә вә кәндләрдә тәблиғ едәндә сәрчәләри ҝөрәркән Исанын сөзләри јадларына дүшүрдү. Һәр дәфә балаҹа бир гуш ҝөрәндә өзүнүзә хатырладын ки, сиз Јеһова үчүн дәјәрлисиниз, чүнки «сиз сәрчәләрдән гат-гат гијмәтлисиниз». Јеһованын көмәјилә бүтүн тәгибләрдән башыуҹа чыха биләрсиниз (Зәб. 118:6).

13. Хилгәтдән өјрәнмәк үчүн нә етмәлијик?

¹³ Јарадылышдан Јеһова барәдә башга шејләр дә өјрәнә биләрик. Бунун үчүн, биринҹиси, вахт ајырыб хилгәти мүшаһидә етмәлијик. Сонра ондан Јеһова барәдә нә өјрәндијимиз һагда дүшүнмәлијик. Буну етмәк һәмишә асан олмур. Камерундан олан Жералдин баҹы дејир: «Мән шәһәрдә бөјүмүшәм, она ҝөрә дә баша дүшүрәм ки, тәбиәти мүшаһидә етмәк үчүн әлимдән ҝәләни етмәлијәм». Алфонсо адлы бир ағсаггал исә дејир: «Өзүм үчүн белә нәтиҹәјә ҝәлмишәм ки, тәклијә чәкилиб Јеһованын јаратдыгларына бахмаг вә онлардан нә өјрәндијим үзәриндә дүшүнмәк үчүн әввәлҹәдән вахт ајырмалыјам».

14. Давуд Аллаһын јаратдыгларындан нә өјрәнмишди?

¹⁴ Давуд Јеһованын јаратдыглары барәдә дәрин дүшүнҹәләрә далырды. О, Јеһоваја  демишди: «Хәлг етдијин ҝөјләрә, әлләринин ишинә, јаратдығын аја, улдузлара баханда дүшүнүрәм: фани инсан нәдир ки, ону хатырлајырсан?» (Зәб. 8:3, 4). Давуд ҝеҹә улдузлу сәманы сејр едәркән садәҹә Каинатын ҝөзәллијинә валеһ олмурду. О һәмчинин улдузлардан Јеһова барәдә нә өјрәндији үзәриндә дүшүнүрдү. О, Јеһованын неҹә әзәмәтли Аллаһ олдуғуну өјрәнди. Бир дәфә исә Давуд ана бәтниндә неҹә формалашдығы барәдә дүшүнмүшдү. Неҹә һејрәтамиз шәкилдә јарадылдығы барәдә дүшүнҹәләрә далмаг она Јеһованын һикмәтини гијмәтләндирмәјә көмәк етди (Зәб. 139:14—17).

15. Јарадылышдан Јеһованын хүсусијјәтләри барәдә шәхсән сиз нә өјрәнмисиниз? (Зәбур 148:7—10).

¹⁵ Давуд кими сиз дә јарадылыш барәдә өјрәнмәк үчүн фүрсәтләр ахтарын. Бунун үчүн узаға ҝетмәјә еһтијаҹ јохдур. Әтрафа нәзәр салсаныз, Јеһованын хүсусијјәтләри барәдә чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Мәсәлән, ҝүнәшин истисини бәдәниниздә һисс едәндә Јеһованын ҝүҹү барәдә дүшүнүн (Әрм. 31:35). Гушларын јува гурдуғуну ҝөрәндә Јеһованын һикмәти барәдә фикирләшин. Гујруғунун архасынҹа гачан бала итә баханда Јеһованын јумор һиссини ҝөрмәјә чалышын. Көрпәсинин гајғысына галан ананы ҝөрәндә Јеһованын мәһәббәти барәдә дүшүнүн. Бөјүк, кичик, јахын, узаг олмасындан асылы олмајараг, хилгәтдән Јеһова һагда өјрәнмәк үчүн бизим чохлу имканларымыз вар. (Зәбур 148:7—10 ајәләрини охујун.)

16. Нә етмәјә гәтијјәтли олмалыјыг?

¹⁶ Сәмави Атамыз Јеһова һикмәтли, мәһәббәтли вә гүдрәтлидир. О, һәр шеји ҝөзәл јарадыб. Әтрафа нәзәр салсаг, Јеһованын бу вә ја диҝәр хүсусијјәтләрини ҝөрә биләрик. Хилгәти сејр едиб ондан Јеһова һагда нә өјрәндијимиз барәдә дүшүнмәк үчүн мүнтәзәм вахт ајырмалыјыг. Белә етсәк, Јараданымыза даһа да јахынлашаҹағыг (Јаг. 4:8). Нөвбәти мәгаләдә ҝөрәҹәјик ки, валидејнләр Јеһованын јаратдыглары васитәсилә өвладларына Она јахынлашмаға неҹә көмәк едә биләрләр.