Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 12

Subudi waméi Heowá buidu lau waríaguni le adüga láalibei

Subudi waméi Heowá buidu lau waríaguni le adüga láalibei

“Le marihínbei luagu Bungiu, gayaraati lasubudirúniwa lau burí katei le ladügübei” (ROM. 1:20).

UREMU 6 “Abahüdagua lumuti sielu luéirigun Bungiu”

LE LUNBEI WATURIAHANI a

1. Ka íderagubalin Hobu lúntima lasubudiruni Heowá buidu?

 LIDAN sun ayanuhani le ladügübei Hobu lidan libagari, chóuruti layanuhan lan luma Heowá ligíatima aweiridagüdübarun lanigi. Ariñagati Heowá lun Hobu lun letenirun lun fiu katei wéinamuti le adüga láalibei. Líderagubei meha katei le Hobu lun lasubudiruni lichú lau Heowá luma lun lafiñerun luagu gayara lan lóunigiruniña Heowá lubúeingu. Ariha lumuti Hobu lungua anhein lan gayara lubéi líchuguni Bungiu sun le hemegeirubei animaalugu houn lun hawinwandun, gayaraati giñe ladügüni ligiaméme luagu (Hob. 38:39-41; 39:1, 5, 13-16). Lau lararamagun Hobu asaminara luagun le adüga láalibei Heowá, furendeiti saragu luagu ligaburi Bungiu.

2. Ka uagu anihein lubéi dan hénrengu lan woun warihini le adüga láalibei Heowá?

2 Gayaraati giñe laganwoundun wasubudin luagu Bungiu lau waríaguni le adüga láalibei. Gama lumoun, anihein dan hénrenguti lun wadügüni. Anhein uburugu lubéi wawinwanda, másiñati warihin hénrengu lan woun warihini katei burí le ladügübei Bungiu. Íbini anhein lidan lubéi aban aüdü wawinwanda, háfuga genege lan woun madaani wamá lun wetenirun lun le adüga láalibei Heowá. Ligíati, sagá wamá dan lun warihini ka lan uagu buidu lubéi lun wetenirun lun sun le adüga láalibei Heowá. Warihibei giñe ida liña lan layusuruni Heowá luma Hesusu sun le adüga láalibei Heowá lun larufudahan katei súdiniti woun, luma ka lan gayaraabei wadügüni lun wasigirun afurendeira lídangiñe katei le.

KA UAGU LUNTI LUBÉI WETENIRUN LUN LE ADÜGA LÁALIBEI HEOWÁ?

Busenti meha Heowá lun líchugun katei le adüga láalibei lun lagundaarun Adán lau luma lun líchugun iri hawagu animaalugu. (Ariha huméi párafu 3).

3. Ida liña wasubudiruni busén lan meha Heowá lun lagundaarun Adán lau sun katei le ladügübei?

3 Busenti meha Heowá lun gunda lan furumiñeti wügüri lau sun le adüga láalibei. Ligía líchugunbalin Heowá Adán lidan aban lubuidun fuluri-agei lun laríaguni sun le lídanbei, lun lábunaguni luma lun lachawaraguagüdüni paraísu ligía (Agu. 2:8, 9, 15). Samina humá ida liña lan lasandiragun Adán lungua dan le larihinbalin láhüchün nadü lídangiñe ilaü luma lafulurihan tídibu wewe. Aban meha lubuidun chansi lóunigiruni fuluri-agei Edén. Amuriahati giñe Heowá luma Adán lun líchugun hiri animaalugu (Agu. 2:19, 20). Gayaraati hamuga meha ladügüni Heowá dasi le, gama lumoun, aba líchuguni lun Adán lun ladügüni. Chóuruti teni lan meha Adán aríaguaña animaalugu buidu lun larihini hagaburi luma hóuserun lun lanúadiruni iri le lunbei líchuguni hawagu. Chóuruti gunda lan meha Adán saragu lau wadagimanu le, ani ruti meha dasi le chansi lun lun larihini lichú lau Heowá luma lubafu lun ladügün sun luwuyerigu katei buíduburiti.

4. a) Ka resun wámabei lun waríaguni le adüga láalibei Heowá? b) Ka burí katei lídangiñe le adüga láalibei Heowá hínsiñetimabei hun?

4 Aban lídangiñe resun wararamagunbei aríaguei sun katei le adüga láalibei Heowá ladüga ligía labusenrubei lun wadügüni. Ariñagati woun: “Iñura huméi hagu sielun, ariha huméi”. Lárigiñe, ábaya lálügüdahan: “Kagia adügübalin sun le?”. Furanguti óunabagülei (Isa. 40:26). Mama buíngüdarügü lumuti Heowá sielu lau katei buíduburiti le ladügübei, buíngüda lumuti giñe ubóu luma barana, ani gayaraati wafurendeirun saragu lídangiñe (Sal. 104:24, 25). Samina humá luagu ligaburi ladügüniwa Bungiu. Adüga lumutiwa lau iyaraani lun wetenirun lun lubuidun burí katei le geyegubei wau. Adügati giñe lun gayara lan wagundaarun lau sun katei le ladügübei lau líchuguni katei le woun: kei burí arihini, aganbuni, irimichuni, isemeeni luma aguruuni.

5. Según Rómana 1:20, ka uagu súdini lubéi waríaguni le adüga láalibei Heowá?

5 Rutu Bíbülia ábanya resun súdiniti woun lun waríaguni le adüga láalibei Heowá: íderagua lumutiwa lun wasubudiruni ligaburi Heowá buidu (aliiha huméi Rómana 1:20). Kéiburi, sun katei le geyegubei wau, arufuda lumuti lichú lau Bungiu. Ani sun ámuñegueinarügü luwuyeri éigini le gayaraabei wéigini, arufuda lumuti hínsiñe wamá lun. Warihini ligaburi Bungiu lidan katei le ladügübei, íderagua lumutiwa lun wasubudiruni buidu ani ínchaha lumutiwa lúntima wayarafadun lun. Guentó, ariha waméi ida liña lan layusuruni Heowá le adüga láalibei lun larufudahan katei súdiniti woun.

YUSU LUMUTI BUNGIU LE ADÜGA LÁALIBEI LUN LARUFUDAHAN KATEI LUOUGUA WOUN

6. Ka gayaraabei wafurendeiruni hámagiñe yábura ha burí aweiyasuhabaña lidoun amu burí ageiraü?

6 Górateti ladügüni Heowá katei. Sagü irumu, lúmagiñe lagumuchagüle bián-hati darí lamidangua seingü-hati, arihatiña meha ísüraelina háhamahan yábura lun houdin luagun nórute. Ariñagati meha Heowá houn ísüraelina: “Íbini yábura, subudi tumuti lidaani tidin lídangiñe aban fulasu lidoun amu” (Her. 8:7). Ítara kei lanúadirun Heowá aban dan houn dunuru ha, ítara liña giñe lanúadirun aban dan lun lasiadihan. Dan le warihini houdin dunuru lídangiñe aban fulasu lidoun amu, haritaguagüda lumutiwa lachülürüba lan dan le seti láalibei Heowá lun lagumuchun lau ubóu wuribati le, ani gayaraati wachoururuni luagu ladügübei lan (Abak. 2:3).

7. Ka wafurendeirubei lídangiñe liñun háhamahan dunuru? (Isaíasi 40:31).

7 Ruti Heowá erei houn lubúeingu. Yusu lumuti Heowá Isaíasi lun ladügün aban füramasei danme lan le hedebilidun lubúeingu o danme lan le lábürühan harüna, líchuguba lan iseri erei houn lun gayara lan “háhamahan kei ágila” (aliiha huméi Isaíasi 40:31). Héchutiña meha ísüraelina arihei ligaburi hayusuruni ágila garabali lun hamudeirun huañurugun luma lun háhamahan máfaagunga saragu. Haritaguagüda lumutiwa katei le ítara lan kei líderaguniña Heowá animaalu ha háhamahan, gayaraati giñe líchuguni erei le hemegeirubei lubúeingu houn. Ligíati, danme le harihiniña ágila áhamaha iñu sin hánhingichuni harüna saragu, haritagua huméi gayara lan líchuguni Heowá erei le hemegeirubei hun lun hiñuragun lídangiñe hiturobulin.

8. a) Ka lafurendeirubei Hobu lídangiñe le adüga láalibei Heowá? b) Ka wafurendeirubei?

8 Gayaraati lafiñerúniwa luagu Heowá. Dan le layanuhanbei Heowá luma Hobu, íderagua lumuti lúntima lafiñerun luagu (Hob. 32:2; 40:6-8). Íridati Heowá saragu katei lídangiñe le adüga láalibei, kei burí waruguma, dúeri luma labirihaniga. Ayanuhati giñe hawagu animaalugu, kei burí bágasu áraabuna luma luagu gabayu (Hob. 38:32-35; 39:9, 19, 20). Sun burí hénpulu le, íderagua lumuti Hobu lun larihini lueirin lubafu Bungiu, línsiñehabu luma lichú lau. Adügati layanuhan Hobu luma Heowá lúntima lafiñerun luagu lúmagiñe dan ligía lun lubaruaguóun (Hob. 42:1-6). Ítarameme, dan le waturiahani le adüga láalibei Heowá, haritaguagüda lumutiwa magumuchadi lan lichú lau Heowá ani gabafu lan wawéi. Gayaraati lagumuchun lau sun waturobulin, ani ladügübei. Adügati wasaminarun luagun katei le lúntima wafiñerun luagu.

YUSU LUMUTI HESUSU LE ADÜGA LÁALIBEI HEOWÁ LUN LARUFUDAHAN SARAGU KATEI LUAGU

9, 10. Ka larufudahabei ligemeri Weyu luma huya woun luagu Heowá?

9 Subudi lumuti meha Hesusu le ladügübei Heowá buidu buidu. Ani kei “nadagimeinti hemeniti”, íderagua lumuti Lúguchi adügei ubóu (Ari. 8:30TNM). Lárigiñe, dan le ya lubéi Hesusu ubouagu, yusu lumuti le adüga láalibei Heowá lun larufudahan saragu katei luagu Lúguchi houn lani disipulugu. Ariha wamá fiu lídangiñe.

10 Arufudati Heowá ínsiñeni houn lílana sun ubóu. Lidan Serumu luagu Wübü, ayanuhati Hesusu houn lani disipulugu luagu bián katei le adüga láalibei Heowá ani le unbei meteni hamá besafu gürigia: huya luma ligemeri Weyu. Mégeiwati bián katei le lun ibagari. Lubaragiñe hamuga hóunrügü lan ha eseriwidubaña lun líchigei sun katei le, ru lumuti giñe idewesei le houn sun gürigia ha ubouagubaña ladüga aban lan Bungiu le hínsiñehabuti Heowá (Mat. 5:43-45). Yusu lumuti Hesusu hénpulu le lun larufudahan houn lani disipulugu luagu busén lan Heowá lun warufudun ínsiñeni houn sun gürigia. Danme le warihini lubuidun lálüdün Weyu o danme le warihini láhuyun huya, samina wamá luagun línsiñehabu Heowá luma luagu ua lan himei lan aban gürigia luéi aban. Ínchaha lumutiwa ligaburi Heowá lun warufuduni luwuyeri ínsiñeni le lau wapurichihan houn sun gürigia.

11. Ida liña líchugun dǘgüdaguaü woun waríaguniña animaalugu ha áhamahabaña?

11 Ru lumuti Heowá le wemegeirubei woun lun wawinwandun. Ariñagati giñe Hesusu lidan Serumu luagu Wübü: “Ariha humá houn dunuru ha áhamahabaña garabalirugu: Mábunagun haña, malubahan, mareidun haméi alubahani lidan lagei; lau sun lira, ruti Húguchi le siélubei éigini houn”. Másiñati ariha hamani ha aganbubalin Hesusu háhamahan dunuru yarafa ñein dan le ladügünbalin álügüdahani le: “Ma funagia gebegitimatün sügǘ hau dunuru?” (Mat. 6:26). Haritaguagüda lumuti woun lau ínsiñeni líchugubei lan Heowá le wemegeirubei woun súnwandan (Mat. 6:31, 32). Aniheingua arufudahani luáguti le adüga láalibei Heowá íchiga dǘgüdaguaü houn lubúeingu uguñe weyu. Aba lábürühan tarüna aban prekursora nibureingiru to awinwanduboun Esüpáña ladüga madari tan aban fulasu buiti lun tawinwandun. Lárigiñe tarihin fiu dunuru eiga furuda luma ilaü aba tasandiragun tungua buidu. Aba tariñagun: “Aba naritaguni anhein góunigi lubaliña Heowá dunuru lóunigirubadina giñe”. Murusun dan lárigiñe, aba tadarirun íbiri tuguya aban fulasu lun tawinwandun ñein.

12. Según Matéu 10:29-31, ka harufudahabei dunuru woun luagu Heowá?

12 Gebegiti kada aban wádangiñe lun Heowá. Lubaragiñebei lóunahaniña Hesusu lánigu apostolugu apurichiha, íderagua lumutiña lun manufudedun hamá luéi éibaahouni (aliiha huméi Matéu 10:29-31). Adüga lumuti lau layanuhan houn hawagu hawuyeri dunuru hátima subudiwabaña Ísüraeli. Lidan dan ligía, mebegitiña meha dunuru hagía saragu. Ariñagati Hesusu houn lani disipulugu: “Mábürühanti ni aban hádangiñe múarugun anhein mabusenrun lubéi Húguchi Bungiu”. Ani ariñagayati: “Gebegitimatün sügǘ hau dunuru”. Ítara liña lachoururagüdüni houn weiri lan lebegi kada aban hádangiñe lun Heowá. Ani íderagua lumutiña katei le lun manufude hamá luéi éibaahouni. Chóuruti haritagua hamani disipulugu dimurei burí le lariñagubei Hesusu sagü harihiniña dunuru hagía dan le houdin apurichiha lidan burí aüdü. Ítarameme, ságüme harihin aban dunuru, haritagua huméi weiri lan hebegi lun Heowá “sügǘ hau saragu dunuru”. Lau lídehan Heowá, gayaraabei hagagibudagun luma óuchawaguni lau ganigi (Sal. 118:6).

KA GAYARAABEI WADÜGÜNI LUN WASIGIRUN AFURENDEIRA LUAGU LE ADÜGA LÁALIBEI HEOWÁ?

13. Ka lunbei wadügüni lun wasigirun afurendeira luagu le adüga láalibei Heowá?

13 Gayaraati wasigirun afurendeira luagu Heowá dan le waríaguni le adüga láalibei. Lun lira, mosu wasagarun dan lun wetenirun lun le geyegubei wau luma lun wararamagun asaminara luagu le larufudahabei woun luagu Heowá. Gayaraati anihein lan dan hénrengu lan ladügǘniwa katei le. Ariñagatu aban íbiri to awinwanduboun Kamerún, to gíriboun Géraldine: “Kei le uburugu lubéi naweirida, mosu meha náfaagun lun naríaguni sun le ladügübei Heowá”. Afuranguagüdati aban wéiyaali lidan afiñeni le gíribei Alfonso: “Íderagua lumutina nasagarun dan lun nerederun nábuguarügü lun naríaguni sun le adüga láalibei Heowá luma lun nararamagun asaminara luagu le larufudahabei nun luagu Heowá”.

Furendeiti Dawidi saragu luagu Heowá lau lararamagun asaminara luagun le adüga láalibei Heowá. (Ariha huméi párafu 14).

14. Ka lafurendeirubei Dawidi dan le lararamagun asaminara luagun le adüga láalibei Heowá?

14 Ráramaguati meha urúei Dawidi asaminara luagu le adüga láalibei Heowá. Ani ariñagati lun Heowá: “Dan le narihini sielu le badügübei, luma hati hama waruguma ha bíchugubaña ñein, aba nasaminarun núnguarügü: kátañanu san wügüriña lun basaminaruba lan hawagun […]?” (Sal. 8:3, 4). Mámarügüñein luagun lubuidun hámirihan waruguma guñoun lasaminara Dawidi, ráramaguati giñe asaminara ka lan harufudahabei waruguma lun luagu Heowá. Aba líchugun fe luagu luéirigun Heowá. Lidan amu dan, ráramaguati giñe Dawidi asaminara luagu ida liña lan aweirideina lan lúgubu turageirugu lúguchu. Lau lasaminarun Dawidi luagun ligaburi ladügǘniwa lúgubu, ábatima taweiridun lanigi luagu lichú lau Heowá (Sal. 139:14-17).

15. Ariha humaali san ligaburi Heowá dan le haríaguni le adüga láalibei? Ru humá fiu hénpulu (Sálumu 148:7-10).

15 Ítara kei Dawidi, mama mosu woudin dise lun wadarirun katei lídangiñe le adüga láalibei Heowá lun wararamagun asaminara luagu. Anhaün etenira lun le geyegubei hau, gayaraabei harihin saragu lídangiñe ligaburi Heowá. Kéiburi dan le hasandiruni lara Weyu, ariha humuti lueirin lubafu Heowá (Her. 31:35). Ariha huméi lichú lau Bungiu danme le harihin aban dunuru adügoun tumasa. Ariha huméi hínsiñe lan lun Heowá léherahan danme le harihin aban ounli abusenra lárügüdüni lili guánarügü. Ani ru humá seremei lun Heowá luagu línsiñehabu danme le harihin aban úguchuru áhurera luma tisaani le ñǘraügili. Anihein saragu chansi wama lun wafurendeirun luagu Wáguchi Bungiu dan le waríaguni sun le adüga láalibei, ladüga sun le ladügübei meberesenga anhein —wéinamu lubéi o ñǘbüri lan, anhein dise lubéi o yarafa lan— ruti uéiriguni lun (aliiha huméi Sálumu 148:7-10).

16. Ka lunbei wadügüni?

16 Úati amu le chútimaati lau, le hínsiñehabuti, le gayaraabei ladügün saragu katei ani le gabafutimati luéi Wáguchi Bungiu. Gayaraati warihini igaburi burí le luma amu, dan le warihini le adüga láalibei Heowá; anhein wáluaha wadarirubei. Áfaagua wamá lun wasagarun dan lun waríaguni le adüga láalibei Heowá luma lun wasaminarun luagu ka lan larufudahabei woun luagu. Anhein wadüga, yarafatimabadiwa lun wabungiute (Sant. 4:8). Lidan leweñegua aturiahani, warihibei ida liña lan gayara lan hayusuruni agübürigu sun le adüga láalibei Bungiu lun híderaguniña hasaanigu lun hayarafadun lun Heowá.

UREMU 5 Buíduburiti katei le ladügübei Bungiu

a Hanarimeti lubuidun le ladügübei Heowá. Sun katei le adüga láalibei, adügati lun taweiridun wanigi. Lúmagiñe lara Weyu chülǘ lumoun lifinun fuluri. Sun le ladügübei Heowá íderagua lumutiwa lun wasubudiruni ligaburi. Lidan aturiahani le, warihibei ka lan uagu lunti lubéi wasagarun dan lun waríaguni sun le ladügübei Heowá ladüga gayaraati líderaguniwa lúntima wayarafadun lun.