Skip to content

Skip to table of contents

NSUNZO 12

Kasunzavi Mwaha wa Yehova na Dhottanddiwa

Kasunzavi Mwaha wa Yehova na Dhottanddiwa

“Ovenyana vapaddutxile Mulugu elabo, athu na zelu yawa anowodha wona makalelo aye ohoneya nvitaganoni dhipaddutxileye.”ROM. 1:20.

JIBO 6 Erimu Enovuwiha Owodha Wenyu

DHINASUNZE IYO a

1. Job osunzile dhavi mikalelo dha Yehova?

 DHOTENE dhilogile Job mwigumini mwaye,—makani alogiliye na Yehova Mulugu bamukamihedhile. Mmakanini aba Yehova wahimwaddela Job wi ang’ane dhittanddiliye, eji ehimukamihedha Job okuluvela eziwelo ya Mulugu vina ewodhelo ena Iyene ya wazuzumela adhari aye. Motagiha, Job ohisunza wi Yehova onozuzumela dhinama nona agahimukamihedha iyene vina. (Job 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Job ohisunza mikalelo dha Yehova modhela wang’ana dhottanddiwa.

2. Masaka mena enkalela nni yorutxa wang’ana dhottanddiwa?

2 Iyo vina ninosunza vaddiddi mwaha wa Yehova modhela wang’ana nofwaseya dhilobo dhittanddiliye. Mbwenyi okosa ejuwene enodhaga okala elobo yorutxa. Akala weyo onkala musidadi txino kunwodha wona dhilobo dhinjene dhittanddile Yehova malabo otene. Masiki akala onkala muttemba txino onodhaga wubuwela wi kunetxa mudhidhi wa osunza na dhottanddiwa. Nona ninele osunza ekalelani yapama otamela mudhidhi vina ovilibihedha wang’ana dhottanddiwa. Ninele wona mukalelo olabihedhi Yehova vina Yezu dhottanddiwa wi asunzihena attu vina enfwanyelihu okosa wi nisunzevi na dhottanddiwa.

NINFWANYELELANI WANG’ANA DHOTTANDDIWA?

Yehova wafuna wi Adamu asibe dhottanddiwa vina avahe mazina dhinama (Kang’ana ddima 3)

3. Ninlogela nni wi Yehova wanfuna wi Adamu atanalele dhottanddiwa?

3 Yehova wanfuna wi Adamu atanalele dhottanddiwa. Vamuttanddile Yehova Adamu, Iyene omweka mparaizu wi asasanyedhe vina onuwihe mundda wa Edeni. (Wita 2:8, 9, 15) Katanaalela mukalelo oviwilemo Adamu moneliye ttaga dhimelaga marhuwa ataburuwaga. Osasanyedha mundda wa Edeni yali gari enddimuwa vaddiddi mwa Adamu! Yehova vina ohimukumbirha Adamu wi avahe mazina dhinama. (Wita 2:19, 20) Yehova kofuna agahivaha mazina dhinama; mbwenyi iyene onvahile mabasa aba Adamu. Adamu ahinatti ovaha nzina enama, iyene wanroma osunza enamaya vina mikalelo dha enama modha-modha. Mohaganyedheya eji ehimukamihedha Adamu omoona Yehova ninga Babi wa eziwelo ottanddile dhotene na mukalelo wotikiniha.

4. (a) Dhilobo gani dhinnittukulela wang’ana dhottaddiwa? (b) Mwa dhottandda dha Yehova, dhilobo gani dhinuzivela?

4 Mwaha mmodha onnittukulela otanaalela dhottanddiwa bwawi Yehova onofuna wi iyo nikose ejuwene. Iyene ononiwoba “Kathukulelani mento odhulu, mone!”. Iyene ononivuza: “Bani opaddutxile vitagano esile dhetene dhiliwo?” Yowakulaya jononeleyamo. (Iza. 40:26) Dhittanddile Yehova wirimu, mbara na velaboni ya vati dhilobo dhotikiniha. (Masal. 104:24, 25) Dhilobo esi dhinonisunziha venjene mwaha wa iyene. Kobuwela, Yehova ohinittandda na efunelo ya wang’ana dhilobo dhokoddela dhili mwilaboni. Iyo ninowodha okosa ejuwene vowi Yehova ohinivaha vyano tanu dhamakamakadha—wona, wiwa, ottidda, weha, vina onuka.

5. Mowiwanana na Roma 1:20, ekaleli eni yamakamaka osunza mwaha wa Yehova na dhottanddiwa?

5 Bibilia ononivaha mwaha mwina wamakamaka onnittukulela osunza na dhottanddiwa. Dhottanddiwa dhinonisunziha mwaha wa mikalelo dha Yehova. (Kengesa Roma 1:20.) Motagiha, koona mukalelo ottanddile Yehova dhilobo dhotedhene. Eji enowoniha mowakwana-mwene mukalelo oli Mulugu wehu weziwelo. Koona dhoja dhottiyana-ttiyana dhili mwilaboni dhinlagiha okwela wa Mulugu wehu. Nigang’ana mikalelo dha Yehova modhela dhilobo dhittanddiliye ninowunuwiha omuziwa wehu vina ninokala wofiyedheya na iyene. Ovanene ninele wona mukalelo olabihedhile Yehova dhottanddiwa wi anisunzihe masunziho amakamaka.

YEHOVA ONOLABIHEDHA DHOTTANDDIWA WI ANISUNZIHE ELIYE

6. Dhilobo gani dhinsunzihu na balame dhimmwala?

6 Dhilobo dhotedhene Yehova ohittomela mudhidhi. Vyaka dhotedhene oromana omaromelo wa Feverero mpaka mweri wa Mayu, ana Izrayel anoona mitakologwe dhivavaga odhulu, balame esi dhavava mpaddi w’o Norte. Yehova wahawaddela dhahi ana Izrayel. “Mutakologwe onoziwa nsaka naye n’owiyela.” (Jer. 8:7) Yehova ohittoma mudhidhi wi balame esi dhimwalelege mpaddi mwina. Na mukalelo wakakene Yehova ohittoma mudhidhi onatolotxiye elabo eji yabure. Mudhidhi wotene ononege weyo balame dhimwalelaga mpaddi mwina katanalela wi enowodheya iyo okuluvela wila Yehova ohittoma mudhidhi wi agomihe elabo eji yabure.—Hab. 2:3.

7. Ninkana ebaribari gani nigona balame dhivavaga? (Izaiya 40:31)

7 Yehova onowavaha guru adhari aye. Amulabihedhaga namavuhulela Izaiya Yehova ohipikirhela wi onowavaha guru adhari aye agakala okumuwene vina wodhugudheya wi avave ninga epungu. (Kengesa Izaiya 40:31.) Mwa ana Izrayel kiyarameya wona epungu evavaga odhulu bitanikile makapwa evavaga s’ohikosa guru na nikamihedho na pevo. Eji enonisunziha wi dhahene ninga eninvaha Yehova guru epungu ononivaha iyo vina guru! Malabo otene anona weyo epungu evavaga odhulu s’ohikosa guru, kobuwela wi Yehova onele wuvaha ewodhelo wi opemberhe makattamiho anupatta.

8. Txini esunzile Job na dhottanddiwa dha Yehova, vina txini enwodhihu osunza?

8 Enowodheya omukuluvela Yehova. Yehova ohimukamihedha Job ononelamo wi wanfwanyela omukuluvela Iyene. (Job 32:2; 40:6-8) Mwari mwa makani abale akanile Yehova na Job, Yehova ohiloga mwaha wa dhilobo dhinji dhittanddiliye ninga, dhineneri, mirabo, na ozerima wa jahi. Yehova ohiloga vina mwaha wa dhinama, ninga nari vina akavalo. (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20) Dhilobo esi dhotene dhimusunziha Job mwaha wa ewodhelo, okwela vina eziwelo ya Yehova. Mugomile makani aba, Job ohiroma omukuluvela vaddiddi Yehova. (Job 42:1-6) Na mukalelo wakakene, iyo nigasunza na dhottanddiwa, ninonelamo wi mottiyana na iyo Yehova ohikana ewodhelo vina eziwelo ehingoma. Iyene onowodha vina onele ogomiha makattamiho ehu. Oziwa ejuwene enele onikamihedha omukuluvelavi Yehova.

YEZU OHILABIHEDHA DHOTTANDDIWA WI ASUNZIHE MWAHA WA YEHOVA

9-10. Nzuwa vina muzogwe dhinnisunziha eni mwaha wa Yehova?

9 Oromana wale, Yezu wanziwa venjene sabwa ya dhottanddiwa. Bibilia onomuloga Yezu ninga namalaba wa ttotto vowi iyene wahikana gari ya omukamihedha Babe ottandda dhilobo dhotene dhili mwilaboni. (Gano 8:30) Vasogorhova, mudhidhi wali Yezu velaboni ya vati, iyene ohilabihedha dhottanddiwa wi asunzihe anamafwara aye mwaha wa Yehova. Ndowe none dhilobo dhing’onovi dhisunzihiliye.

10 Yehova onowakwela attu otene. Mu Diskursuni ya Vamwangoni, Yezu ohiloga dhilobo bili dhittanddile Yehova esuwene dhihinvaha ttima attu enjene: nzuwa na muzogwe. Dhilobo esi dhobili samakamaka. Yehova agahisakula ohavaha attu abure. Mbwenyi sabwa ya okwela waye, iyene onowavaha attu otene. (Mt. 5:43-45) Yezu ohilabihedha yotagiha ya nzuwa na muzogwe wila asunzihe anamafwara aye wi Yehova onjedhela wi awene akwele attu otene. Nona, mudhidhi wotene ononihu opattuwa wa nzuwa vina muzogwe ninofwanyela otanalela mwaha wa okwela ohina nsakulano wa Yehova. Mukalelo mmodha wa otagiha okwela wa Yehova, kuwalaleyela attu otene.

11. Txini ensunzihu nigang’ana balame?

11 Yehova ononivaha dhotedhene dhinfunihu mpaddi womanigoni. Mu diskursuni ya vamwangoni, Yezu vina ohiloga: “Kafwaseyelani wang’ana balame dhinvava odhulu, kadhinala, kadhinsinanga nne kadhinkoya dhoja vanddarani; bilivi dhawene Babinyu wa wirimu ddinsapela.” Valoga Yezu mazu aba txino attuya yali venevale anwodha wona balame dhivavaga odhulu. Mwa venevo Yezu ohavuza: “Koddi nyuwo na balame eso, onetxa ttima kahiyo nyuwo?” (Mt. 6:26) Na mukalelo obu wokwela Yezu ohininonihedhamo wi Yehova onele onivaha dhinfunihu mpaddi womaningoni! (Mt. 6:31, 32) Mazu aba alogile Yezu anowapangarhaza adhari oweddeyana a Yehova mpaka masaka abano. Murogora wa muzombwe wa pionera onkala o Espanha watamela nyumba yowalugari mbwenyi kawodha ofwanya nyumba yofwanyelela. Moniliye balame dhijaga misapo na ttaga wahidha olibiheya. Iyene ohiloga, “Wona balame esile dhijaga dhiddikamihedha oziwa wi akala Yehova onozuzumela balame onele oddizuzumela miyo vina.” Movira wa mudhidhi murogora oddu wahifwanya mburo wokala.

12. Mowiwanana na Mateu 10:29-31, txini ensunzihu na balame dhing’ono mwaha wa Yehova?

12 Yehova ononvaha ttima muttu-muttu wa iyo. Yezu ahinatti waruma anamafwara aye odhowa olaleya, wahakamihedha ohova ofwara-fwariwa. (Kengesa Mateu 10:29-31.) Iyene okosile ejuwene alabihedhaga balame enziwiwetxa o Jeruzalemi, balame dhing’ono. Nsaka na Yezu balame esi kadhanetxa ttima. Mbwenyi iyene wahawaddela anamafwara aye: “Masiki dhawenevi kimmottela vati balame modha Babinyu ahiziwile.” Yezu ohenjedhedha: “Nona kamove, nyuwo muhikaana ttima enddimuwa opitta balame esi dhing’ono.” Na mazu aba Yezu wela wakuluveliha anamafwara aye wi Yehova wanavaha ttima muttu-muttu wa awene, vina kafwanyela wova ofwara-fwariwa. Dila dhotene dhona anamafwara a Yezu balame esi alaleyaga musidadi vina mmuruddani, awene annubuwela-wene mazu a Yezu. Na mukalelo wakakene dila dhotene dhinona weyo balame, wubuwele wi Yehova onouvaha ttima vaddiddi, sabwani weyo ohikana “ttima enddimuwa opitta balame.” Na nikamihedho na Yehova enowodheya weyo opemberha widdiwa.—Masal. 118:6.

ELOBO GANI YINA ENSUNZIHU MWAHA WA YEHOVA NA DHOTTANDDIWA

13. Txini enfwanyelihu okosa wi nisunzevi mwaha wa Yehova modhela dhottanddiwa?

13 Enowodheya iyo osunza dhilobo dhinjene mwaha wa Yehova modhela dhottanddiwa. Kito txini enfwanyela iyo okosa? Yoroma, ninofwanyela otamela mudhidhi wowang’ana dhottanddiwa. Vasogorhova, ninofwanyelela otanaalela dhinnisunzihani mwaha wa Yehova. Mbwenyi okosa dhilobo esi, dila dhina kahiyo yovevuwa. Murogora onkala o Camarões onkuweliwa Géraldina, ohiloga, “Miyo ddunuwile musidadi, nona ddinofwanyela ovilibihedha vaddiddi wila ddone dhottanddiwa.” Munddimuwa wa mmulogoni dhahi onkuweliwa Afonso ohitapulelamo, “Miyo ddihisunza wi ddinofwanyela otamela mudhidhi wi ddang’ane dhottanddiwa vina otanaalela dhinddisunzihani mwaha wa Yehova.”

Vang’ana Davidi dhottanddiwa, wantanalela yafwanyeliye osunza mwaha wa Yehova (Kang’ana ddima 14)

14. Txini esunzile Davidi sabwa ya otanalela dhottanddiwa?

14 Davidi wantanaalela dhottandda dha Yehova. Iyene ohiloga dhahi na Yehova: “Ddañganaga odhulu opaddutxilenyu, ddonagawo mweri na vineneri dhikilewo nyuwo, ddipima: muthu nni ofiyedha nyuwo omubuwela.” (Masal. 8:3, 4) Iyene agang’ana wirimu na mattiyu buli vineneri, kang’ana bahi okoddela wa vineneri, mbwenyi iyene wannona dhinsunzihani mwaha wa Yehova. Iyene ohisunza mwaha wa onddimuwa wa Yehova. Davidi vina ohitanalela mukalelo wotikiniha wunuwiliye mbani mwa maye. Wubuwela dhilobo esi dhotene yannunuwiha otikina wa Davidi eziwelo ya Yehova.—Masal. 139:14-17.

15. Dhotagiha gani dha mikalelo dha Yehova dhinsunzihu modhela dhottanddiwa. (Masalmo 148:7-10)

15 Dhahene ninga Davidi, txino kahiyo elobo yorutxa ofwanya dhilobo mwa dhottanddiwa wila nitanaalele. Enowodheya wona mikalelo dha Yehova mwa dhilobo dhinnirugunuwa. Motagiha, koona guru dha Yehova ogewaga oviha wa nzuwa. (Jer. 31:35) Kobuwela eziwelo ya Yehova, ogonaga balame emagaga nyumbaye. Kobuwela wagalala wa Yehova ogamonaga mwanabwa avedaga mwila waye vina omutamalele Yehova sabwa ya okwela waye dila dhotedhene dhinimona weyo mambali avegaga na mwanaye. Nihikana gari dhinjene dha osunza mwaha wa Yehova, dhotene dhittanddiliye masiki dhilobo—dhing’ono obe dhinddimuwa, dhili vakuvi vehu obe oddayi—dhinomuttittimiha Yehova.—Kengesa Masalmo 148:7-10.

16. Txini enfwanyela iyo okosa?

16 Mulugu wehu, ddeziwelo, ddwa guru, vina dhotedhene dhinkosiye sapamavi. Ninowodha wona mikalelo esi dha Yehova na dhina nigang’anaga dhottanddiwa. Nona, ninofwanyela otamela mudhidhi malabo otene wi nang’ane dhottanddiwa vina otanaalela dhinnisunzihani mwaha wa Yehova. Nigakosa dhahene, ninele okala wofiyedheya na Muttanddi wehu. (Tia. 4:8) Nsunzo ninfwarela, ninele wona mukalelo onalabihedhe amambali dhottanddiwa wila asunzihe aniwa onfiyedha Yehova.

JIBO 5 Mabasa Otikiniha a Mulugu

a Dhottandda dha Yehova dhinonitikiniha vaddiddi. Oromana guru yotikiniha ena nzuwa vina mataba a marhuwa, dhotedhene dhittanddiliye dhinonitikiniha vaddiddi. Enowodheya iyo osunza venjene mwaha wa Yehova modhela dhilobo dhittanddiliye. Nsunzo ntti, ninele onikamihedha wona ekalelani yapama otanalela dhottanddiwa, vina okosa ejuwene enanikamihedhe dhavi onfiyedha Yehova.