1. ¿Jamüsü süpüla niʼraajüin maʼin Job nukuwaʼipa Jehová?

 KATAIWAʼAYA NOʼU Job wainma tü kasa naashajaakalü achiki namaa na wayuukana. Shiapejeʼe sotuin maʼin naaʼin tü naashajaakalü achiki nümaa Jehová. Nüküjain Jehová nümüin Job anain niirakaale sümüin waneirua kasa saʼakajee tü kasa anashaatasü nukumajalakat. Naaʼinrüinjatü tia süpüla nütüjaain saaʼu kekiin maʼin Jehová otta eein süpüla naaʼinmajüin na aʼyataashiikana nümüin. Niyaawata aaʼu Job eein süpüla naapüin Jehová tü kasa choʼujaakat nümüin maʼaka naapüin shia sümüin mürüt (Job 38:39-41; 39:1, 5, 13-16). Sünainjee jülüjain naaʼin Job tü kasa nukumajalakat Jehová, niʼraajüin maʼin tü nukuwaʼipakat.

2. ¿Jamüsü kapüleʼewaika wamüin wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

² Müshiʼiya wayakana, eesü süpüla weʼraajüin nukuwaʼipa chi Maleiwakai sünainjee wanajüin tü kasa nukumajalakat. Eesü kapüleʼewaire wamüin waaʼinrüin tia. Kepialeje waya pueulopaʼa, eesüjaʼa nnojorüle weʼrüin maʼin wüchii, wunuʼulia jee waneirua kasa. Jaʼitashii kepiain waya chaa wünaʼapü, eesüjaʼa nnojorüle süsetaain kaʼi wapüla süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Anashii wekirajaale süchiki jamüin anaka maʼin wakatarüle kaʼi süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Wekirajaajeerü anain tü naaʼinrakat Jehová otta Jesús süpüla nekirajüin waneirua pütchi anaka maʼin sünainjee tü kasa akumajuushikat. Otta wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla ayatüin watüjain sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa.

3. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu keeʼireein naaʼin Jehová talatüin naaʼin Adán sümaa tü kasa nukumajalakat?

³ Keeʼireesü naaʼin Jehová talatüin naaʼin chi palajachikai wayuu sünain anajaa tü kasa nukumajalakat. Niʼitaainjeseʼe Adán suluʼu  wanee apain anaka maʼin süpüla nikirajaain sünain tü kasa eejatkat suluʼu, süpüla nüpünajüin suluʼu otta niʼyataainjachin suluʼu süpüla muloʼuinjatüin shia (Gén. 2:8, 9, 15). Talatakajasaʼa naaʼin Adán niʼrapa susotuin tü waüyeekat jee niʼrapa shiweetüin süsii tü wunuʼuliakalüirua. Anasü maʼin tü naaʼinrakat Adán süka naaʼinmajüin tü apainkat Edén. Nuluwataain Jehová Adán süpüla niʼinaajüin sünülia tü mürütkalüirua (Gén. 2:19, 20). Eesü süpüla naaʼinrüin Jehová tia aʼyatawaakat, naapapejeʼe shia nümüin Adán. Süpüla niʼitaainjatüin Adán waneʼewai sukua sünülia tü mürütkalüirua, jülüjasü naaʼin tü saaʼinrakat otta tü sukuwaʼipakat, müleka joʼuuchonle jee miyoʼule shia otta müsia tü sunoʼukat. Talatakajasaʼa naaʼin Adán sünain aaʼinraa tia. Sünainjee tia, niyaawata aaʼuchi kekiin maʼin chi Maleiwakai otta nütüjain maʼin akumajaa.

4. (1) ¿Jarat wanee kasa wanajüinjatka aaʼujee tü kasa nukumajalakat Maleiwa? (2) ¿Jarat tü kasa kamalainkat pümüin sünainjee tü nukumajalakat Maleiwa?

⁴ Keeʼireesü naaʼin Jehová wanajüin tü kasa nukumajalakat. «Jiirakaa iipünaamüin», müshi nia. Süchikijee nümüin tia nüsakitka joo sünain tüü: «¿Jarai kakumalaka kasakalüirua tüü?». Watüjaa aaʼuchi jaralin kakumalain shia (Is. 40:26). Nnojotsü neʼe nukumajüin Jehová kasa anashaatasü chaa iipünaa, naaʼinrüinña tia yaa mmapaʼa jee shiroku tü palaakat. Wainma kasa watüjaka sünainjee tia (Sal. 104:24, 25). Jülüja waaʼin anain maʼin wakumajia nutuma chi Maleiwakai. Nukumajüin waya süpüla talatüin waaʼin sünain anajaa tü kasa nukumajalakat otta nukumajüin waya süpüla weʼrüinjatüin kasa, waapüinjatüin kasa, waatüinjatüin seejuu kasa, wooʼulaküinjatüin seʼejü kasa otta wepettüinjatüin kasa.

5. Sünainjee tü sümakat Roma 1:20, ¿jamüsü anaka maʼin wanajüle tü kasa nukumajalakat Jehová?

⁵ Weʼraajeerü maʼin nukuwaʼipa Jehová saashin tü Bibliakat wanajüle tü kasa nukumajalakat (paashajeʼera Roma 1:20, TNM). Sükajee anain maʼin sukumajia tü kasakat nutuma Maleiwa, wayaawata aaʼuchi kekiin maʼin nia otta sükajee naatayaa sümüin sukuwaʼipa süchon wunuʼu, watüjaa aaʼulu alin waya nüpüla. Jülüjale maʼin waaʼin tü kasa nukumajalakat Maleiwa, weʼraajeechi maʼin nia. Aleeweenakalaka maʼin waya nümaa sünainjee tia. Wekirajaa süchiki tü naaʼinrakat Jehová süpüla nikirajüin waya sünainjee tü kasa nukumajalakat.

6. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü wüchii oʼunakat wattamüin?

⁶ Niʼitaain Jehová sükalia wanee kasa. Neʼrapuʼuin na israelitakana juyawai kottapüittaain tü wüchii kanüliakat cigüeña chai sukua palaamüin. Alatüsü tia peʼureeroʼu sünainmüinreʼeya maayoʼu. Nüküjain Jehová namüin na israelitakana  sütüjaain saaʼu tia wüchiikat tü sükaliakat süpüla suʼunuin wattamüin (Jer. 8:7). Maʼaka niʼitaain Jehová sükalia tia wüchiikat süpüla suʼunuinjatüin wattamüin, müsia neʼe tü naaʼinrakat süpüla niʼitaain sükalia süsalainjatka oʼu saainjala wayuu nutuma. Weʼrapa kottapüittaain tü wüchiikalüirua süpüla suʼunuinjatüin wattamüin, wayaawata aaʼu niʼitaain Maleiwa sükalia tü kaʼi najaʼttirüinjatkalü oʼu tü kasa mojusükat otta eein süpüla wanoujain sünain naaʼinreerüin tia (Hab. 2:3).

7. ¿Kasa watüjaka sünainjee sukuwaʼipa suwatia tü wüchiikalüirua? (Isaías 40:31).

⁷ Nükatsüinrüin Jehová naaʼin na aʼyataashiikana nümüin. Nüküjain Maleiwa nükajee Isaías tü naaʼinreetkat napüleerua na aʼyataashiikana nümüin, nükatsüinreerü naaʼin na matsüinkana aaʼin, meena nawatakai aaʼin maʼaka naaʼin wanee warulapai (paashajeʼera Isaías 40:31). Neʼrapuʼuin waneepia na israelitakana tü warulapaikat suʼunuin süpanapajee tü joutai katsüinkat maʼin süpüla shiyaleraainjatüin iipünaamüin sümaa jimatachoin sutuma tü sütünakat suulia mapüsain shia. Maʼaka nükaalinjain Jehová tia wüchiikat, müsia neʼe tü naaʼinrakat süpüla nükatsüinrüin naaʼin na aʼyataashiikana nümüin. Weʼrapa wanee wüchii iipünaa maʼin sümaa jimatachoin sutuma tü sütünakat, anasü sotule waaʼin eein süpüla nükatsüinrüin waaʼin Jehová soʼunnaa tü alatakat wamüin.

8. (1) ¿Kasa niyaawataka aaʼu Job sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa? (2) ¿Kasa watüjaka sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

⁸ Eesü süpüla weʼitaain waaʼin nünain Jehová. Niʼitaain maʼin naaʼin Job nünain Jehová sünainjee tü nümakat nümüin (Job 32:2; 40:6-8). Jamüshijaʼa Jehová, nüküjain nümüin Job süchiki tü kasa nukumajalakat maʼaka saaʼin tü shüliwaikat, tü sirumatuʼukat jee tü shiyaakat juya. Otta nüküjainña süchiki waneirua mürüt, nüküjainña nüchiki wanee paaʼa toolo simoluuna otta nüchiki wanee ama (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20). Sünainjee tia nüküjakat Maleiwa nümüin, nnojotsü neʼe niyaawatüin aaʼu Job pülashin maʼin chi Maleiwakai, niyaawatüinña aaʼu aipüralin nia wayuu jee kekiin maʼin nia (Job 42:1-6). Wanaa sümaa wekirajaain süchiki tü kasa nukumajalakat Jehová, sotusü waaʼin kekiin maʼin nia woulia jee pülashin maʼin nia woulia. Eesü süpüla nüsünneʼerüin woulia tü kasa müliakalü atuma waaʼin jee naaʼinreeriaʼaya tia. Jülüjale waaʼin tia, weʼitaʼaleejeeria maʼin waaʼin nünain Jehová.

9, 10. ¿Kasa watüjaka nüchiki Jehová sünainjee nuwarala chi Kaʼikai jee sünainjee tü juyakat?

⁹ Niʼraajüin maʼin Jesús tü kasa nukumajalakat chi Nüshikai, aʼyataajiraashi nia nümaa sünain akumajaa kasa süpüshuaʼa (Prov. 8:30). Wanaa sümaa yaajachin Jesús yaa mmapaʼa, nikirajüin na nikirajüinkana nüchiki chi Nüshikai sünainjee tü kasa nukumajalakat. Wekirajaa süchiki waneirua kasa nikirajaka anain naya.

¹⁰ Aisü wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jehová. Wanaa sümaa chajachin Jesús saaʼu wanee uuchi, aashajaashi nia namaa na nikirajüinkana nüchiki chi Kaʼikai jee süchiki tü juyakat, tü nnojotkat kachipünaain maʼin saaʼin wayuu. Choʼujaapejeʼe maʼin tia süpüla katüin soʼu wayuu. Nnojoishi neʼe niweetirüin Jehová chi Kaʼikai jee nnojotsü neʼe niʼitirüin tü juyakat naaʼu na aʼyataashiikana nümüin, naaʼinrüinña tia sümüin wayuu süpüshuaʼa (Mat. 5:43-45). Nüküjain tia Jesús namüin na nikirajüinkana süpüla natüjaain saaʼu keeʼireein naaʼin Jehová alinjatüin wayuu süpüshuaʼa napüla. Weʼrapa ishoin maʼin chi Kaʼikai jee saasütüin tü juyakat, anasü jülüjale waaʼin alin wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jehová otta nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa sümüin wayuu. Süka washateein nukuwaʼipa, aküjeena waya tü pütchi anakat maʼin sümüin wayuu maʼleekalia.

11. ¿Jamüsü anaka wanajüle sukuwaʼipa tü wüchiicheinkat?

¹¹ Naapüin Jehová tü kasa choʼujaakat wamüin  süpüla katüin woʼu. Anuu sooʼomüin nünüiki Jesús wanaa sümaa chajachin nia sutuʼupaʼa wanee uuchi: «Jamüsüjaʼa tü wüchiikalüirua, nnojotsü apünajüin, nnojotsü anaajaain shiküin, keküinpejeʼe shia nutuma chi Washi iipünaajachikai». Eesüjaʼa neʼrüle na wayuukana tia wüchiikalüirua sümaʼinruʼu müin nünüiki Jesús mayaa: «Alanaʼaleesia jaalin nüpüla Maleiwa suulialeʼeya tü wüchiikalüirua» (Mat. 6:26, TNM). Kemeʼeriasü maʼin nünüiki Jesús süpüla sotuinjatüin waaʼin naapeerüin Jehová tü kasa choʼujaakat wamüin süpüla katüin woʼu (Mat. 6:31, 32). Sükatsüinrüinña naaʼin na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa maaʼulu tü nikirajakat Jesús sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Eesü wanee majayüt pürekutsoot chejeʼewat España. Mojusü maʼin saaʼin sutuma nnojoluin suusütüin sünain wanee piichi eeinjatüle kepiain shia. Akatsüinraapejeʼe saaʼin shiʼrapa waneirua wüchiichein shikaain süchon wunuʼu. Anuu sünüiki: «Sutuma teʼrüin shikaain tü wüchiicheinkat, tayaawata aaʼu naaʼinmajeerüin taya Jehová maʼaka naaʼinmajüin naya». Maʼaka jeʼra kaʼi süchikijee tia, suusüta anainrü tia wawalakat tü piichi eeinjatüle kepiain shia.

12. Sünainjee tü sümakat Mateo 10:29-31, ¿kasa watüjaka nüchiki Jehová sünainjee tü wüchiicheinkat?

¹² Kojutushii waya nümüin Jehová waneʼewai wakua. Süpülapünaa nüjütüin Jesús na aluwataaushikana sünain aküjaa pütchi, nükaalinjain naya süpüla nnojoliinjanain neimmolojooin neema na wayuu ayoutuinjanakana tia pütchikat (paashajeʼera Mateo 10:29-31, TNM). Nikirajüin naya Jesús sükajee sukuwaʼipa wanee wüchii joutkat chaa Israel, tü kanüliakat gorrión, maliasat tia wüchiikat. Anuupejeʼe nünüiki Jesús namüin na nikirajüinkana: «Nütüjaapejeʼe saaʼu chi kakumainkai shia sujutuule mmoluʼumüin». Anuu sooʼomüin nünüiki Jesús namüin: «Alanaʼaleesia maʼin jaalin nüpüla suulialeʼeya tü wüchiicheinkat». Nüküjain Jesús sükajee tia kojutuin na nikirajüinkana nümüin Jehová waneʼewai nakua. Eesüjaʼa sotowaire naaʼin tü nümakat Jesús namüin wanaa sümaa neʼrüin tü wüchiicheinkat soʼunnaa naküjain pütchi suluʼupünaa pueulo. Piʼrapa wanee wüchiichon, anasü sotule paaʼin kojutuin maʼin pia nümüin Jehová. Alanaʼaleesia paalin nüpüla suulialeʼeya tü wüchiicheinkat. Sükajee nükaalinjain pia Maleiwa, nnojoleechi pia mmoluin neema na wayuu ayoutakana tü pütchi anakat maʼin (Sal. 118:6).

13. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla ayatüin watüjain sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

¹³ Eesü wainma kasa watüjaka nüchiki Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat. Süpüla wountuin tia, akatalüinjana waya kaʼi süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat jee wasakireʼerüinjatüin waaʼin sünain tü watüjakat nüchiki sünainjee tia. Anuu sünüiki wanee wawala kanüliasü Géraldine, chejeʼewat Camerún: «Süka kepiain taya pueulopaʼa tachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa süpüla tanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa». Anuu nünüiki wanee laülaashi kanüliashi Alfonso: «Akatalüinjachi taya kaʼi süpüla jülüjain  taaʼin Jehová jee tatüjain nüchiki sünainjee tü kasa nukumajalakat».

14. ¿Kasa nütüjaka David sünainjee nüsakireʼerüin naaʼin sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

¹⁴ Asakireʼerawaishi naaʼin David sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Müshi nia nümüin Jehová: «Teirakaale sümüin tü kasa pukumajakat, maʼaka saaʼin tü aituʼukat, chi Kashikai sümaa tü shüliwaikalüirua, ponusü maʼin taaʼin jülüjain paaʼin na wayuukana» (Sal. 8:3, 4). Nnojotsü neʼe jülüjain naaʼin David anain maʼin shiyolojo tü shüliwaikat aipaʼawai, nüsakireʼerüinña naaʼin sünain tü nütüjakat nüchiki Jehová sünainjee. Niyaawatakalaka saaʼu pülashin maʼin Jehová. Jülüjasia naaʼin David tü nukuwaʼipakat nukumajaiwaʼaya süleʼeruʼu nii. Sükajee nüsakireʼerüin naaʼin sünain tia, niyaawata aaʼuchi kekiin maʼin Jehová, kojutuleeshia maʼin nia nümüin suluʼujee tia (Sal. 139:14-17).

15. Püküja waneirua kasa pütüjaka nüchiki Jehová sünainjee pünajüin tü kasa nukumajalakat (Salmo 148:7-10).

¹⁵ Maʼaka naaʼinrüin shia David, nnojotsü choʼujaain wattakualüin wakua süpüla wasakireʼerüin waaʼin sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Jülüjale paaʼin tü kasa nukumajalakat Maleiwa eeka süʼütpünaa pipia, atüjeechi pia nüchiki. Piʼrüle jaʼishaatain maʼin chi Kaʼikai, anasü jülüjale paaʼin müin nukuwaʼipa süka pülashin maʼin chi Maleiwakai (Jer. 31:35). Piʼrüle sukumajüin wanee wüchiichon shipia, anasü jülüjale paaʼin müinña sukuwaʼipa süka kekiin maʼin Jehová. Piʼrüle nüshaitajaain wanee etchon süka nüsi, anasü jülüjale paaʼin niain Jehová wanee Maleiwa talatakai aaʼin. Piʼrüle süshaitajaain wanee wayuu nümaa süchonchon, paapa analuʼutka nümüin Jehová saaʼujee alin maʼin pia nüpüla. Wainma kasa watüjaka nüchiki chi Washikai Maleiwa sünainjee tü kasa nukumajalakat. Aʼwaajünüshi nia sünainjee tü kasa nukumajalakat jaʼitasü joʼuuchon jee miyoʼule shia, jaʼitasü weʼrüle jee nnojorüle weʼrüin shia (paashajeʼera Salmo 148:7-10).

16. ¿Kasa anaka süpüla waaʼinrawalin?

¹⁶ Nnojoishi eein wanee makai aka naaʼin chi Wamaleiwasekai suluʼu kekiin maʼin, aipüralin nia wayuu, nütüjain maʼin akumajaa jee pülashin maʼin nia. Anasü wasakireʼerüle waaʼin sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa süpüla wayaawatüin saaʼu müinña nukuwaʼipa. Wakatala kaʼi süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa otta jülüja waaʼin tü watüjakat nüchiki. Waaʼinrüle tia, aleeweena maʼin waya nümaa chi Kakumalakai waya (Sant. 4:8). Sünain tü wane ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain tü naaʼinrajatkat na kachonshiikana süpüla nekirajüin nachonnii nüchiki Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat otta süpüla aleewain naya nümaa.