1. Ɔdi wɛ ɔwɛ éyi nɛ Ujobu bi le jé ɛdɔ ɔcɛ nɛ Ujehofa wɛ a lɔɔlɔhi a?

 UJOBU kɔka mla ācɛ alɛwa ɛpleeko nɛ ó yeeyi a, amáŋ ɔka ō ka nōo lɛ abɔ kwu Ujobu ɔtu fiyɛ duu a wɛ ɛ̄nɛ̄ ó ka mla Ujehofa nōo wɛ Ɔwɔico a. Ipu ɔka ō ka ɔɔma, Ujehofa da Ujobu kóō má aɔdā ohidaago nɛ ó ya a. Ɛnyā géē ta Ujobu abɔ kóō jé ɛgɛ nɛ Ujehofa jeeyi nɛhi lɛ, klla géē ya ku Ujobu kóō kpɔtuce ka Ujehofa lɔfu ō ya aɔdā nōo wɛ ɛgbá ku ācɛ ɔlɛ nu a. Ocabɔ mafu, Ɔwɔico ta Ujobu ɛlá kwu ɔ ka ó gē leyi kwu aɛ́bɛ́ nɛ ó ya a, ohigbu ɔɔma ó lɔfu leyi kwu Ujobu lɔɔlɔhi duu. (Ujób. 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Oŋma lɛ ō leyi yɛ ocabɔ ku aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a, Ujobu nwu ɛlā alɛwa lɛyikwu auce ō ya ku Ɔwɔico.

2. Ɔdiya nōó gē lɔnɔ tu alɔ ekoohi ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a?

² Alɔ lɔfu nwu ɛlā tōōtɔ̄ɔ̄ lɛyikwu Ɔwɔico duu, ɔdaŋ ka alɔ lɛ eko taajɛ ō leyi yɛ aɔdā nɛ ó ya a lɔɔlɔhi. Amáŋ, ekoohi ó gē lɔnɔ tu alɔ nɛhi ō ya lɛ a. Ɔdaŋ ku alɔ lā ipu igeli nɛhi, ó gáā lɔfu tɔɔtɛ lɛ alɔ ɛ̄cī doodu ō má aɔdā alɛwa nɛ Ɔwɔico ya a ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ i kē lā ipu igeli nɛhi ŋ, ɔtu lɔfu ya alɔ bɛɛka alɔ i lɛ eko nwune ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a lɔɔlɔhi ŋ. Ohigbu ɔɔma, alɔ kɛla lɛyikwu ɔdā nōo ya nōó lɔhi ku alɔ lɛ eko taajɛ ō ceyitikwu leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. Alɔ géē kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa mla Ujisɔsi bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ɛlā, mla ɔdā nɛ alɔ lɔfu ya o ya ɛɛ ku alɔ nwu ɛlā fiyɛ ŋma aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a.

3. Ɔdi mafu ka Ujehofa dɔka ku Adam kóō jɔɔnyɛ aɔdā nɛ ó ya a?

³ Ujehofa dɔka ku alɛɛcɛ aflɛyi a kéē jɔɔnyɛ aɔdā nɛ ó ya a. Eko nɛ Ɔwɔico lɛ Adam ya a, ó kwu uparadais nōo heyifuu nɛhi a i lɛ ɔ kóō lā, klla je uklɔ lɛ ɔ ō leyi kwu uparadais a mla ō ya ku uparadais a kóō nyila. (Ohút. 2:8, 9, 15) Gbɛla tu ɛgɛ nɛ ɔtu ku Adam géē mu mla eeye abɔ ó yɔ i má aikpo ɔcí yɔ i jɛ mla aododo nōo yɔ i nyila a. Ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga lɛ Adam kóō leyikwu iga ku Idɛn ɔɔma! Ujehofa klla da Adam kóō lɛ iye je lɛ aɛ́bɛ́ ɛyɛɛyɛyi a. (Ohút. 2:19, 20) Ujehofa lɔfu miya ō je iye lɛ eyeeye ku aɛ́bɛ́ a abɔyi nu, amáŋ, ó lɛ uklɔ a je lɛ Adam. Ó lɛ aafu ŋ, gbɔbu ɛɛ ku Adam kóō miya iye nɛ ó géē je lɛ uwa a, Adam klɔcɛ ku aɛ́bɛ́ a lɔɔlɔhi ŋma lɛ ō leyi taajɛ kóō má ɛgɛ nōo má eyī ku uwa lɛ mla ɛgɛ néē gē ya uce lɛ a. Ó lɛ aafu ŋ, Adam géē jɔɔnyɛ uklɔ ɔɔma nɛhi. Ku ɛlā ɔkwɛyi a ba, ɛnyā géē ta Adam abɔ kóō jé ɛgɛ nɛ Ujehofa jeeyi lɛ mla ɛgɛ nɛ aɔdā nɛ ó ya a lɔhi ō má klla heyifuu nɛhi a.

4. (a) Ɔdi wɛ ɔdā éyi nōo ya ɛɛ nɛ alɔ cika ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a? (b) Uklɔ abɔ ku Ɔwɔico nyá he uwɔ ɔtu fiyɛ duu a?

⁴ Ɔdā éyi nōo ya ɛɛ nɛ alɔ cika ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a, wɛ ka Ujehofa dɔka ku alɔ ya lɛ a. Ujehofa da alɔ kahinii: “Pīyeyī má ɔkpáncō ka á má ɔ̄.” Anu ó da ɔka kahinii: “Ɔnyɛ yá aínyílɔ́wɔ āa?” Ohi a teyi peee. (Ayis. 40:26) Ujehofa ya ɛjɛɛji ɔdā doodu nōo yɔ ɔkpanco mla ipu ɛcɛ nyā mla aɛ̄nɛ̄ ō yɔ ipu isu a, ɛjɛɛji uwa kē i nwu alɔ ɛlā lɛyikwu ɔ. (Aíjē 104:24, 25) Gɛbla tu ɛgɛ nɛ Ɔwɔico ya alɔ lɛ a ɛ. Ó lɛ ɔ ya tɔɔtɛ lɛ alɔ ō jɔɔnyɛ ō má aɔdā oheyifuu nɛhi nɛ ó ya a. Ó klla ya ɔ tɔɔtɛ lɛ alɔ ō mɛɛbɛ, ō po ɛlā, ō lɛ abɔ kwu odee, ō jɔɔnyɛ ɔdole, mla ō po ocu ku odee. Ɛjɛɛji aɔdā nōo ba a ya ɔ tɔɔtɛ lɛ alɔ ō jɔɔnyɛ aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ ó ya a.

5. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 1:20 a, ɛgɛnyá nɛ alɔ gē lɛ itene ŋma ō klɔcɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a?

⁵ Ubáyíbu da alɔ lɛyikwu ɔdā ocɛgbá ɔhá nōo ya ɛɛ nɛ alɔ cika ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. Ó gē nwu alɔ ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa. (Jé Ācɛ Uróm 1:20.) Ocabɔ mafu, leyi yɛ aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ Ujehofa ya a, a géē má ka Ujehofa ya uwa ɔwɛ ɛnɛɛnɛ. Ɛnyā nwu alɔ ka Ujehofa jijeeyi ibi. Gbɛla lɛyikwu aɔdole ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ lɔfu jɔɔnyɛ nu a. Ɛnyā mafu peee ɛgɛ nɛ ó yihɔtu alɔ lɛ a. Ɔdaŋ ku alɔ má auce ō ya ku Ujehofa ŋma aɔdā nɛ ó ya a, ó géē ya ku alɔ wa i jé ɔ fiyɛ, klla géē lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ō tubla ɔ ajaajɛ. Babanya, alɔ má ɔwɛ ōhī nɛ Ujehofa bi aɔdā nɛ ó ya a le nwu alɛɛcɛ aɛlā ocɛgbá nɛhi a.

6. Aɛlā nyá nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛgɛ nɛ aigbaanɔ gē calɛ ŋma ɛga éyi gā ɛga ɔhá a?

⁶ Ujehofa lɛ eko ku ɔdā doodu miya taajɛ. Ihayi doodu oŋmɛyi ku Ɔya Ɔmpa gā ɔtahɛ ku Ɔya Ɔmɛhɔ, ācɛ Isrɛlu gē má aigbaanɔ enyi yɔ i wu ɛjɛɛji ajɛ a abɔ é yɔ i calɛ gā aya ku ɛhico a. Ɔwɔico da ācɛ Isrɛlu kahinii: “Aígbáanɔ-enyi nɛ̄hi jé eko kú iháyi nēé ī wā mɛ́mla eko nēé ī pīyɛyí nyɔ̄ ɛga nēé ŋmá ā.” (Ujɛr. 8:7) Ujehofa lɛ eko nɛ aigbaanɔ nyā gē yɔ i calɛ ŋma ɛga éyi gā ɛga ɔhá a miya taajɛ. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ó lɛ eko nɛ ó géē kɛpɔ tu alɛɛcɛ a miya taajɛ ɛ. Icɛ abɔ alɔ gē leyi yɛ aigbaanɔ nōo gē calɛ ŋma ɛga éyi gā ɛga ɔhá a, ó gē ta alɔ ɛlá kwu ɔ ka alɔ lɔfu kpɔtuce ka Ujehofa lɛ “eko” nɛ ó géē bi ɛcɛ obɔbi nyā wa oŋmɛyi a miya taajɛ ɛ.—Uháb. 2:3.

7. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɔwɛ nɛ igbaanɔ gē wu a? (Ayisáya 40:31)

⁷ Ujehofa gē je ɔfu lɛ ācɛ ɔlɛ nu. O bu ipu Ayisaya, Ujehofa cokonu ka anuɔ géē je ɔfu lɛ ācɛ ɔlɛ nu o ya ɛɛ kéē “wu bɛ̄ɛka idu ā,” eko duuma nɛ abɔ le hɛ uwa iyē amāŋ nɛ ɔtu le gbenyi lɛ uwa. (Jé Ayisáya 40:31.) Ācɛ Isrɛlu gē má idu igbalɛwa gē wu ico néē gáā cɛgbá ō gwo aca ku uwa nɛhi ŋ. É gē ya ɛnyā ŋma lɛ ō na aca ku uwa daa, cɛɛ owu nōo yɔ i ta nɛɛnɛhi ŋma aya éyi a gē yɔ i bi uwa gā ɛga néē dɔka a. Ɛnyā ta alɔ ɛlá kwu ɔ ka Ujehofa lɔfu je ɔfu lɛ ācɛ ɔlɛ nu, ɛgɛ nɛ ó je ɔfu lɛ aigbaanɔ nyā a! Eko duuma nɛ a má igbaanɔ yɔ i wu gā iciico nōó gwo aca ku nu nɛhi ŋ, bla ka Ujehofa lɔfu ō je ɔfu gā uwɔ ō bu unwalu duuma nɛ a yɔ i má a.

8. Ɔdi nɛ Ujobu nwu ŋma ō leyi yɛ auklɔ abɔ ku Ɔwɔico a, ɔdi nɛ alɔ a kē lɔfu nwu a?

⁸ Ujehofa cika nɛ alɔ cika ō lɔtuce ɔ. Ujehofa ta Ujobu abɔ ka ɔtu nɛ ó le ce ɔ a kóō nwune fiyɛ. (Ujób. 32:2; 40:6-8) Ipu ɔka nɛ ó ka mla Ujobu a, Ɔwɔico kɛla lɛyikwu aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ ó ya bɛɛka ainyilɔwɔ, ojuja, mla ɔwɔ olimanya. Ujehofa klla kɛla lɛyikwu aɛ́bɛ́ bɛɛka aɔba ɛna mla ɔnya. (Ujób. 38:32-35; 39:9, 19, 20) Ɛjɛɛji aɔdā nōo ba nyā i mafu ɔfu nɛhi ku Ɔwɔico foofunu ŋ, amáŋ ó klla mafu ihɔtu mla ijeeyi nɛhi ku nu. Alɔ gweeye nɛhi ku ɔka nɛ Ɔwɔico ka mla Ujobu nyā, ɛnyā ya ku Ujobu kóō kpɔtuce Ujehofa fiyɛ. (Ujób. 42:1-6) Ɔwɛ ekponu ɔɔma, eko duuma nɛ alɔ klɔcɛ lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a, ó gē ta alɔ ɛlá kwu ɔ ka Ɔwɔico jeeyi klla lɔfu nɛhi fiyɛ alɔ. Ó klla lɔfu ō ya ku ɛjɛɛji unwalu ku alɔ kóō mɛ. Ɔkwɛyi nyā lɔfu ta alɔ abɔ ō ya ku alɔ kpɔtuce Ujehofa fiyɛ.

9-10. Ɔdi nɛ ɛnɔ mla ɔwɔ nwu alɔ lɛyikwu Ujehofa a?

⁹ Ujisɔsi jé ɔdā alɛwa lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. Abɔ ó wɛ “ɔ̄cɛ oyúklɔ́” mla Ɔwɔico a, Ujisɔsi yuklɔ mla Adā nu eko nɛ ó ya ɛjɛɛji ɔdā doodu nōo yɔ ɔkpanco mɛmla ɛcɛ a. (Aíit. 8:30) Igbihaajɛ, eko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ a, ó bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ayikpo ku nu ɛlā lɛyikwu Adā nu. Leyi yɛ aɛlā ōhī nɛ ó nwu a.

¹⁰ Ujehofa gē mafu ihɔtu lɛ ɛjɛɛji ācɛ. Ipu ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku nu ɛyi ɛfu ku Olifu, Ujisɔsi kɛla lɛ ayikpo ku nu lɛyikwu ɛnɔ mla ɔwɔ, nɛ ācɛ alɛwa gē leyi má ɔ bɛɛka ó cɛgbá ŋ ma. Aɔdā ɛpa nyā cɛgbá nɛɛnɛhi o ya ɛɛ ku alɔ lā oyeeyi. Ujehofa lɔfu miya ka anuɔ i gáā je aɔdā nyā lɛ alɛɛcɛ nōó gē gba ɔ ɛ̄gbā a ŋ ma. Amáŋ, o bu ipu ihɔtu ó je ɛnɔ mla ɔwɔ lɛ ɛjɛɛji ācɛ. (Umát. 5:43-45) Ujisɔsi bi ɛlā nyā le nwu ayikpo ku nu ka Ujehofa dɔka ku alɔ mafu ihɔtu lɛ ɛjɛɛji ācɛ. Eko duuma nɛ alɔ yɔ i jɔɔnyɛ ɛnɔ nōo gē cɛ mla ɔwɔ nōo gē ya, alɔ lɔfu gbɛla lɛyikwu ihɔtu ku Ujehofa nɛ ó lɛ lɛ ɛjɛɛji ācɛ a. Ocabɔ ku nu nyā lɔfu lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ō tɔɔna lɛ ɛjɛɛji ācɛ.

11. Ɛgɛnyá nōo má aigbaanɔ lɔfu ta alɔ ɔtu kwu ɔtu a?

¹¹ Ujehofa je aɔdā nɛ alɔ cɛgbá o ya ɛɛ ku alɔ yeeyi a lɛ alɔ. Ipu ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku nu ɛyi ɛfu ku Olifu a, Ujisɔsi klla kahinii: “Aá má aígbáanɔ nēe ī wu icō. É gē nyi ŋ́, é gē cē ŋ́, é kē ī kpó tū ɔbá ŋ́. Nááná Ádā aá, nōo yɔ̄ ɔkpáncō ā, gē je ɔdōlé lɛ uwá.” Á jé ŋ, ācɛ nōo yɔ i jahɔ tu ɛlā ō ka ku Ujisɔsi a lɔfu má aigbaanɔ yɔ i wu ico eko nɛ Ujisɔsi da uwa ɔka kahinii: “Ó wɛ aá tīle fíyɛ́ uwá ŋ́ nɛɛ?” (Umát. 6:26) Ipu ɔwɛ ihɔtu nyā, Ujisɔsi ta alɔ abɔ ō má ka Ujehofa géē leyikwu alɔ lɔɔlɔhi! (Umát. 6:31, 32) Aɛlā nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a gɔbu yɔ i je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ācɛ nōo hayi kpaakpa ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa a. Ɔtu yɔ i gbenyi lɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo wɛ ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta ipu éwo ku Spain a, ohigbu ka ó tɔɔtɛ lɛ ɔ ō má ɛga olɔhi nɛ ó géē lā ŋ. Amáŋ, igbihi nɛ ó lɛ aigbaanɔ má yɔ i lé aikpo ɔcí a, ó lɛ ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ. Ó kahinii: “Aigbaanɔ nyā ta um ɛlá kwu ɔ ka Ujehofa gē leyikwu uwa, ka ó géē leyikwu um duu.” Ó gboji lɛ a ŋ, ɔyinɛ alɔ nɔnya a lɛ ɛga nɛ ó géē lā a má.

12. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Umátiyu 10:29-31 ka a, ɔdi nɛ aiwele lɔfu nwu alɔ lɛyikwu Ujehofa a?

¹² Eyeeye ku alɔ cɛgbá lɛ Ujehofa. Gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō ta ayikpo ku nu ɛhɔ gɛɛcɛ kéē nyɔ i tɔɔna a, ó ta uwa abɔ ka é hii yuufi ācɛ nōo gē ya uwa ŋmo a ŋ. (Jé Umátiyu 10:29-31.) Ó ya ɛnyā ŋma lɛ ō kɛla lɛyikwu aigbaanɔ nōo kpɔ ipu ajɛ ku Isrɛlu a, anu kē wɛ iwele a. Aigbaanɔ nyā i tiile lɛ a ɛpleeko ku Ujisɔsi ŋ. Amáŋ, ó da ayikpo ku nu kahinii: “Odúú kú uwā í gáā míya wāajɛ glá ŋ́, ń táafú ŋ́ ayíka Ádā ā cɛ̄.” Ó klla kahinii: “Aá gbɔɔ́lá fíyɛ́ iwélé alɛwa á.” Ujisɔsi je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ayikpo ku nu ka eyeeye ku uwa cɛgbá lɛ Ujehofa nɛɛnɛhi, ohigbu ɛnyā, ó lɛ ɔdā duuma nōo ya néē cika ō yuufi ō ya ŋmo ŋ. Ó lɛ aafu ŋ, ayikpo a géē blakwu aɛlā ku Ujisɔsi eko duuma néē lɛ aiwele má abɔ é yɔ i tɔɔna ipu igeli mla ipɔlɛ a. Eko duuma nɛ a lɛ igbaanɔ ligii má, bla ku a cɛgbá lɛ Ujehofa nɛɛnɛhi ohigbu ka awɔ abɔyi uwɔ “gbɔɔ́lá fíyɛ́ iwélé alɛwa á.” Mla otabɔ ku nu, á gáā yuufi eko duuma nɛ ācɛ gē ya uwɔ ŋmo ŋ.—Aíjē 118:6.

13. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ ō nwu ɛlā ŋma aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a?

¹³ Alɔ lɔfu nwu aɛlā alɛwa ɔhá lɛyikwu Ujehofa ŋma aɔdā nɛ ó ya a. Ɛgɛnyá a? Aflɛyi, alɔ cika ō lɛ eko taajɛ ku alɔ leyi yɛ aɔdā nɛ ó ya a. Oŋma ɔɔma, alɔ cika ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ ó nwu alɔ lɛyikwu Ujehofa a. Ó gáā tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ya ɛnyā eko doodu ŋ. Géraldine ɔyinɛ nɔnya éyi nōo ŋma u Cameroon a kahinii: “N jɛ ipu igeli nɛhi, ohigbu ɛnyā n cɛgbá ō ceyitikwu lɔfu lɔfu ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a.” Ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ éyi nōo lé ka Alfonso a kahinii: “N gáā le má ka um cɛgbá ō lɛ eko miya taajɛ nɛ um géē yɔ foofu um ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a mla ō gbɛla tu aɛlā nōó nwu um lɛyikwu ɔ a.”

14. Ɔdi nɛ Udefidi nwu eko nɛ ó gbɛla lipu lipu tu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a?

 ¹⁴ Udefidi gbɛla lipu lipu tu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. Ó da Ujehofa kahinii: “Eko nɛ̄ n leyī yi ɔkpáncō mɛ́mla ɛcɛ, ɔyā mɛ́mla inyílɔ́ɔuwɔ nāa kpó kwu ɔkpáncō ā mla odúúdú úklɔ́ abɔ̄ kú uwɔ ā cíí, cɛ́ɛ́ n dɔ̄ɔ̄kā ka, ɔdí wɛ ɔlɛɛcɛ ɛ́ɛ́ nāa gē gbɛlá kwu ɔ́ dúú ā?” (Aíjē 8:3, 4) Abɔ Udefidi leyi má ɔkpanco otu a, ó jɔɔnyɛ ō má ɛjɛɛji ainyilɔwɔ a foofunu ŋ. Ó klla gbɛla lipu lipu tu aɔdā nɛ ainyilɔwɔ a nwu ɔ lɛyikwu Ɔwɔico a. Ó nwu ɛgɛ nɛ Ujehofa gbɛ nɛhi lɛ a. Ɛpleeko ɔhá, Udefidi gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔkpiye ku nu bi le jɛ eko nɛ ó yɔ ipu ku ɛ́nɛ́ nu a. Eko nɛ ó gbɛla lipu lipu tu ɔwɛ ohidaago nɛ Ɔwɔico ya ɔkpiye ku nu a, ɛgɛ nɛ Ujehofa jeeyi lɛ a gáā jɛ ɔ eyī nɛhi fiyɛ.—Aíjē 139:14-17.

15. Je ocabɔ mafu ku ɛgɛ nɛ a má auce ō ya ku Ujehofa ŋma ipu aɔdā nɛ ó ya a. (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 148:7-10)

¹⁵ Lɛbɛɛka Udefidi a, a gáā cɛgbá ō dɔka aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a gā ɛga oligbo ɛɛ ku a gbɛla tu ɔ lipu lipu ŋ. Ɔdaŋ ka piyeyi má ɛga nɛ a yɔ a, a géē lɔfu má aɔdā alɛwa nōo géē ta uwa abɔ nwu ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa. Ocabɔ mafu, a lɔfu jé lɛyikwu ɔfu nɛhi ku Ujehofa eko duuma nɛ a má ɛgɛ nɛ ɛnɔ ya ku ɔkpiye ku uwɔ kóō kwɔɔla lɛ a. (Ujɛr. 31:35) Gbɛla lɛyikwu ijeeyi ku Ujehofa eko duuma nɛ a má igbaanɔ yɔ i gwo ɔlɛ ku nu a. Gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa gē ya ku alɔ yɛhɛ eko duuma nɛ a má ɔyi ewo yɔ i na ugbe ku nu inya. Ta Ujehofa ahinya eko duuma nɛ a má ɛ́nɛ́ yɔ i hija mla ɔyi nu. Alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga alɛwa ō nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa ohigbu ka aɔdā nɛ ó ya a gē je owoofu lɛ ɔ, kwu aɔdā ɛnɛhi, ɛnɛ̄ŋcɛ́, aɔdā nōo kwu alɔ ajaajɛ, amāŋ aɔdā nōo ligbo gwu alɔ ta.—Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 148:7-10.

16. Ɔdi nɛ alɔ cika ō lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō ya a?

¹⁶ Ɔwɔico ku alɔ jijeeyi nɛhi, ó lɛ ihɔtu, ó lɔfu nɛhi, ɛjɛɛji aɔdā nɛ ó ya a kē heyifuu ibi. Alɔ lɔfu nwu ɛlā lɛyikwu ɛjɛɛji auce ō ya nyā fiyɛ ɔdaŋ ku alɔ lɛ eko taajɛ ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nōo yɛ jila alɔ ta a lɔɔlɔhi. Ɛjɛɛji alɔ cika ō yɔ i lɛ eko taajɛ ojigogo ō jɔɔnyɛ ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a, cɛɛ ku alɔ klla gbɛla lipu lipu tu aɛlā néē nwu alɔ lɛyikwu Ujehofa a. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē tubla ɔcɛ nōo Ya Ɛjɛɛji Odee a ajaajɛ fiyɛ. (Ujɛ́m. 4:8) Ipu ikpɛyi ɛlā ɔhá, alɔ géē má ɛgɛ nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ayipɛ ɔlɛ uwa ɛlā kéē tubla Ujehofa ajaajɛ a.