12-زەرتتەۋ ماقالاسى
جاراتقاندارىنا قاراپ ەحوبانى تانىڭىز
«ونىڭ كوزگە كورىنبەيتىن قاسيەتتەرى... دۇنيە جاراتىلعاننان بەرى ايقىن. بۇلاردى ونىڭ جاراتىلىستارىنان كورىپ، تۇسىنۋگە بولادى» (ريم. 1:20).
6-ٵن زاڭعار كوك قۇدايدىڭ سالتاناتىن جاريالايدى
اڭداتپا a
1. ايۇپكە ەحوبانى جاقىننان تانۋعا نە كومەكتەستى؟
ەحوبا قۇدايمەن تىلدەسكەن ٴساتى ٵيۇپتىڭ ەسىندە ەرەكشە ساقتالسا كەرەك. ەحوبا ونىڭ نازارىن ٶزىنىڭ عاجاپ جاراتىلىستارىنا اۋداردى. سول كەزدە ٵيۇپ ونىڭ قانداي دانا قۇداي ەكەنىنە جانە قىزمەتشىلەرىن قامقورلاۋعا قۇدىرەتى جەتەتىنىنە كوز جەتكىزدى. ەحوبا جان-جانۋارلاردىڭ قامىن جاساپ قويعان بولسا، وندا ونى دا قاجەتىمەن قامدايتىنىنا سەنىمى نىعايدى (ٵيۇپ 38:39—41؛ 39:1، 5، 13—16). وسىلاي ٵيۇپ جاراتىلىستارعا ۇڭىلە وتىرىپ، جاراتۋشىسىنىڭ قاسيەتتەرى جايلى مول ٴبىلىم جينادى.
2. ەحوبانىڭ جاراتقاندارىن تاماشالاۋعا نە كەدەرگى بولۋى مۇمكىن؟
2 ٴبىز دە تابيعاتقا ٴمان بەرە وتىرىپ، ەحوبا جايلى ٴبىلىمىمىزدى مولايتا الامىز. الايدا قالالى جەردە تۇرىپ جاتساق، تابيعاتتى تاماشالايتىن مۇمكىندىگىمىز بولا بەرمەيدى. ال تابيعات اياسىندا تۇرىپ جاتساق، وعان ٴمان بەرىپ، وي جۇگىرتەتىن ۋاقىتىمىز بولماي جاتادى. دەسە دە بۇعان ۋاقىت تاۋىپ، كۇش سالۋ نەگە ماڭىزدى؟ ەحوبا مەن يسا جاراتىلىستار ارقىلى بىزگە قانداي ٴتالىم بەردى جانە جاراتىلىستارعا قاراپ، قۇدايعا جاقىنداۋ ٷشىن نە ىستەي الامىز؟ بۇل ماقالادا وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بىلەمىز.
جاراتىلىستارعا نەلىكتەن ٴمان بەرۋىمىز كەرەك؟
ەحوبا ادامدى تابيعاتتىڭ قىزىعىن كورسىن، جان-جانۋارلارعا ات قويسىن دەدى (3-ابزاستى قاراڭىز)
3. ادام تابيعاتتىڭ قىزىعىن كورۋ ٷشىن ەحوبا نە ىستەدى؟
3 ەحوبا العاشقى ادامدى جاراتقاندا، ونى تابيعاتتىڭ مول قىزىعىنا باتسىن دەدى. ادامدى كوز جاۋىن الاتىنداي سۇلۋ، بۇلىنبەگەن ەدەم باعىنا جايعاستىرىپ، وعان باقتى كۇتىپ-باپتاپ، اياسىن كەڭەيتۋدى تاپسىردى (مۇس. 1-ج. 2:8، 9، 15). ادام داندەردىڭ كوكتەپ شىققانىن، اسەم گۇلدەردىڭ جايقالىپ اشىلعانىن كورگەندە اڭ-تاڭ بولىپ، قىزىعىپ قاراعان شىعار. قۇدايدىڭ قولىنان شىققان عاجاپ باقتى كۇتىپ-باپتاۋ ول ٷشىن ۇلكەن قۇرمەت ەدى! بۇعان قوسا، ەحوبا وعان جەردەگى قىبىرلاعان جاندىكتەن اۋەدەگى قۇستارعا دەيىن ات قويۋدى تاپسىردى (مۇس. 1-ج. 2:19، 20). ول مۇنى ٶزى ىستەسە بولار ەدى، ٴبىراق بۇل مۇمكىندىكتى ادامعا سيلادى. سودان ادام جانۋارلاردىڭ ٴارقايسىسىنىڭ قىلىقتارىن، ەرەكشەلىكتەرىن باقىلاپ ٴجۇردى. ول وسى ٸستىڭ قىزىعىنا باتىپ، ٴسۇيىپ اتقارعانىندا داۋ جوق. وسىلاي اكەسىنىڭ اسقان دانالىعىنا، شەبەرلىگى مەن جاسامپازدىعىنا قايران قالسا كەرەك.
4. ا) جاراتىلىستارعا ٴمان بەرىپ قاراۋىمىز كەرەكتىگىنىڭ ٴبىر سەبەبى قانداي؟ ٵ) قۇدايدىڭ جاراتقاندارىنىڭ ىشىندە اسىرەسە قايسىلارى سىزگە ەرەكشە ۇنايدى؟
4 تابيعاتقا ٴمان بەرىپ قاراۋىمىز كەرەكتىگىنىڭ ٴبىر سەبەبى — مۇنى ەحوبانىڭ ٶزى قالايدى. مىسالى، ول ٶز سوزىندە: «كوككە كوز جىبەرىپ قاراڭدارشى»،— دەيدى. سوسىن: «ونداعى جۇلدىزداردى كىم جاراتتى؟»— دەپ سۇرايدى (يشايا 40:26). ەحوبا راسىندا دا كوكتى عانا ەمەس، جەر بەتىن دە، تەڭىزدى دە ٶزىنىڭ عاجاپ جاراتىلىستارىنا تولتىرعان. سولارعا قاراپ، كوپ نارسە ۇيرەنە الامىز (ٴزاب. 104:24، 25). ال ادامدارعا ول قانداي قابىلەت بەردى؟ ول بىزگە سۇلۋ تابيعاتتى كورگەندە تامساناتىن جانە ونى باعالايتىن سەزىم بەرگەن. سونداي-اق سان الۋان جاراتىلىستىڭ قىزىعىن كورۋ ٷشىن كورۋ، ەستۋ، سيپاپ سەزۋ، ٴيىس پەن ٴدام سەزۋ قابىلەتتەرىن دارىتقان.
5. ريمدىكتەرگە 1:20 نى ەسكەرسەك، ەحوبانىڭ جاراتىلىستارىن تاعى نە سەبەپتى زەرتتەۋىمىز كەرەك؟
5 جاراتىلىستاردى مۇقيات باقىلاۋىمىز كەرەكتىگىنىڭ ەكىنشى سەبەبى كيەلى كىتاپتا ايتىلعان: وسىلاي ٴبىز ەحوبانىڭ قاسيەتتەرىن كورەمىز (ريمدىكتەرگە 1:20 وقىڭىز). مىسالى، ٵربىر جاراتىلىستى قالاي ويلاستىرىپ جاساعانىنا قاراساق، ونىڭ دانالىعىن بايقايمىز، سولاي ەمەس پە؟ ال جەيتىن تاماعىمىزدىڭ سان الۋاندىعىن ايتساڭىزشى! بۇل جاراتۋشىمىزدىڭ بىزگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ دالەلى عوي! جاساعاندارىنا قاراپ، جاراتۋشىمىز ەحوبانى جان-جاقتى تانىعاندا، وعان جاقىنداي تۇسەمىز. قازىر ەحوبا ٶزى جاراتقان نارسەلەرى ارقىلى ادامزاتقا قانداي ماڭىزدى ٴتالىم بەرگەنىنە توقتالايىق.
قۇداي جاراتىلىستارى ارقىلى ٶزى تۋرالى ٴتالىم بەرەدى
6. جىل قۇستارىنا قاراپ نەنى تۇسىنەمىز؟
6 ەحوبا بەلگىلەگەن ۋاقىتىنان كەشىكپەيدى. جىل سايىن اقپاننىڭ سوڭى مەن مامىردىڭ ورتاسى ارالىعىندا يسرايل ەلىنىڭ ۇستىمەن دەگەلەكتەر ۇشىپ وتەتىن. بۇل ولاردىڭ سولتۇستىككە قونىس اۋداراتىن ۋاقىتى بولعان. قۇداي يسرايلدىكتەردىڭ نازارىن سول قۇستارعا اۋدارىپ: «اسپانداعى دەگەلەك ٶز مەرزىمىن بىلەدى»،— دەگەن (ەرم. 8:7). ەحوبا دەگەلەكتەردىڭ باسقا مەكەنگە ۇشاتىن مەزگىلىن بەلگىلەپ قويعانىنداي، ٶز ۇكىمدەرىن جۇزەگە اسىراتىن ۋاقىتتى دا بەلگىلەپ قويعان. بۇگىندە جىل قۇستارىنىڭ كوكتى جارىپ ۇشىپ بارا جاتقانىن كورگەندە، ەحوبانىڭ وسى زۇلىم زاماندى جويامىن دەپ بەلگىلەگەن «ۋاقىتى بار» ەكەنىنە سەنىمىڭىز نىعايسىن (ابق. 2:3).
7. قىراننىڭ قالىقتاپ ۇشۋى بىزگە قانداي سەنىمدىلىك بەرەدى؟ (يشايا 40:31)
7 ەحوبا قىزمەتشىلەرىنە كۇش-قۋات بەرەدى. يشايا پايعامباردىڭ كەزىندە ەحوبا قاجىپ-قالجىراعان حالقىنا «قاناتتارىن جايىپ، قىرانداي قالىقتاۋلارى» ٷشىن كۇش بەرەتىنىن ايتقان (يشايا 40:31 وقىڭىز). يسرايلدىكتەرگە قىران قۇسىنىڭ قالاي ۇشاتىنى بەلگىلى ەدى. ول جوعارى كوتەرىلگەن اۋا اعىنىن ۇستاپ الىپ، اسا كۇش جۇمساماي-اق بيىككە قاراي قالىقتاي بەرەتىن. ەحوبا قۇستارعا وسىلاي قۋات بەرەتىنىندەي، قىزمەتشىلەرىنە دە كۇش بەرەدى! ەگەر اسپاننان قانداي دا ٴبىر ٸرى قۇستىڭ قاناتىن ەش قاقپاي-اق جوعارى قاراي اۋەلەي بەرگەنىن كورسەڭىز، مىنانى ەسكە الىڭىز: ەحوبا ٴسىزدى قيىندىقتاردىڭ استىندا قالدىرماي، ودان ۇستەم بولۋىڭىزعا كۇش بەرەدى.
8. ٵيۇپ قۇدايدىڭ جاراتقاندارىنا نازار اۋدارعاندا نەنى ٴتۇسىندى؟ ال ٴبىز شە؟
8 ەحوبا سەنىم ارتۋىمىزعا ابدەن لايىق. ەحوبا ٵيۇپتىڭ وعان دەگەن سەنىمىن قاتايتۋ ٷشىن سان ٴتۇرلى جاراتىلىستارىنا نازار اۋداردى (ٵيۇپ 32:2؛ 40:6—8). مىسالى، اسپانداعى جۇلدىزدارعا، بۇلتتار مەن نايزاعايعا. ول جابايى بۇقا مەن تۇلپار سياقتى جانۋارلار تۋرالى دا ايتىپ بەردى (ٵيۇپ 38:32—35؛ 39:9، 19، 20). بۇلاردىڭ ٴبارى ەحوبانىڭ اسقان قۇدىرەتتىلىگىنىڭ عانا ەمەس، سۇيىسپەنشىلىگى مەن تەرەڭ دانالىعىنىڭ دا كورىنىسى بولاتىن. ەحوبامەن ارالارىنداعى وسى اڭگىمەنىڭ ارقاسىندا ٵيۇپتىڭ وعان دەگەن سەنىمى قارىشتاپ ٶستى (ٵيۇپ 42:1—6). ٴبىز دە جاراتىلىستارعا ٴمان بەرىپ، زەرتتەگەندە، ەحوبانىڭ بىزدەن قانشالىقتى دانا ٵرى وتە قۇدىرەتتى ەكەنىن ەسكە الىپ وتىرامىز. ول ٴبىزدىڭ قيىندىقتارىمىزدىڭ ٴبارىن توقتاتا الادى ٵرى توقتاتادى دا. وسى شىندىق ەحوباعا بۇرىنعىدان دا كوبىرەك سەنىم ارتۋعا كومەكتەسەدى.
يسا جاراتىلىستار ارقىلى ەحوبا جايلى ۇيرەتتى
9، 10. كۇن ساۋلەسى مەن جاڭبىردان ەحوبا جايلى نە بىلەمىز؟
9 يسا تابيعات جايلى وتە كوپ بىلگەن. ويتكەنى ول اكەسىنىڭ «شەبەر جۇمىسشىسى» بولىپ، ەكەۋى بىرگە بۇكىل عالامدى جاراتقان (ناق. س. 8:30). كەيىن جەرگە كەلگەندە سول جاراتىلىستارعا نازار اۋدارىپ، شاكىرتتەرىنە ەحوبا جايلى ٴتالىم بەردى. قازىر سول تالىمدەرىنىڭ كەيبىرىنە توقتالايىق.
10 ەحوبا سۇيىسپەنشىلىگىن ەشكىمنەن ايامايدى. يسا تاۋداعى ۋاعىزىندا ادامدار اسا ٴمان بەرمەيتىن ەكى قۇبىلىسقا نازار اۋداردى. بۇل — كۇن ساۋلەسى مەن جاۋىن. بۇلار بولماسا، جەر بەتىندە ٶمىر ٴسۇرۋ مۇمكىن بولماي قالار ەدى. ال ەندى ويلاپ كورىڭىزشى، ەحوبا وزىنە قىزمەت ەتپەيتىن ادامدارعا كۇن ساۋلەسى مەن جاڭبىرىن بەرمەي قويسا، قالاي بولار ەدى؟! الايدا سۇيىسپەنشىلىگى مول ەحوبا كۇنى مەن جاۋىنىن ەشكىمنەن اياماي، بارىنە بىردەي توككىزىپ وتىر (مات. 5:43—45). يسا ٴبىزدى بارلىق ادامدى ەحوبا سياقتى سۇيۋگە شاقىرعان. ەندەشە، كەشقۇرىم كۇننىڭ الاۋلاپ باتقانىن باقىلاعاندا نەمەسە جاڭبىر سەبەلەپ وتكەن سوڭ تازا اۋامەن تىنىستاعاندا، ەحوبانىڭ ەشكىمدى الالاماي، ٴبارىن بىردەي سۇيەتىنىن ويلانىڭىز. سوندا بارلىق ادامدى بىردەي جاقسى كورىپ، ولارعا ۋاعىزداۋعا تالپىناسىز.
11. اۋەدە ۇشقان قۇستاردى باقىلاعاندا قانداي جىگەر الامىز؟
11 ەحوبا قاجەتىمىزدى بەرەدى. تاۋداعى ۋاعىزىندا يسا تاعى بىلاي دەدى: «اۋەدە ۇشقان قۇستارعا نازار سالىڭدارشى: ولار ەگىن ەكپەيدى، ورىپ، قامباعا جينامايدى، ايتسە دە كوكتەگى اكەلەرىڭ ولاردى اسىرايدى». سوسىن ول: «ال سەندەر ولاردان الدەقايدا ارتىق ەمەسسىڭدەر مە؟!»— دەگەندە، وتىرعاندار توبەلەرىنەن پىر ەتىپ ۇشقان قۇستاردى كورگەن شىعار (مات. 6:26). يسا وسىلاي ەحوبا قامىمىزدى ويلايتىنىن جاندى جىلىتاتىن كورنەكى مىسالمەن ٴتۇسىندىردى (مات. 6:31، 32). بۇل وي ٵلى كۇنگە دەيىن ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرىنە جىگەر بەرىپ كەلەدى. يسپانياداعى ٴبىر ٸزاشار قىز باۋىرلاس تۇراتىن ٷي تابا الماي، كوڭىلى قۇلازىپ جۇرەدى. ٴبىراق داندەر مەن جيدەكتەردى شوقىپ جەپ جۇرگەن دالاداعى قۇستارعا نازار سالعاندا، كوڭىلى جايلانىپ قالادى. «ەحوبا مىنا قۇستاردىڭ قامىن ويلاسا، مەنى دە ٷيسىز قالدىرمايدى عوي دەپ ويلادىم»،— دەيدى ول. كوپ ۇزاماي قىز باۋىرلاسىمىزعا باسپانا تابىلدى.
12. ماتاي 10:29—31-تارماقتاردا ايتىلعانداي، تورعايلار ەحوبا جايلى نەنى ۇيرەتەدى؟
12 ەحوباعا ٴارقايسىسىمىز قىمباتپىز. ەلشىلەرى قىزمەتتە قارسىلاستارىنان قورىقپاۋ ٷشىن، يسا ولارعا ٴبىر قۇس جايلى ايتىپ بەردى (ماتاي 10:29—31 وقىڭىز). ول يسرايلدە وتە كوپ كەزدەسەتىن تورعايدى مىسالعا كەلتىردى. ول زاماندا تورعايلار اسا قۇنى جوق، ەڭ ارزان قۇس سانالعان. «دەسە دە ولاردىڭ بىردە-بىرەۋىنىڭ قۇلاعانى كوكتەگى اكەلەرىڭنىڭ نازارىنان تىس قالمايدى»،— دەدى يسا. سوسىن: «سەندەر كوپ تورعايدان الدەقايدا قىمباتسىڭدار!»— دەپ قورىتىندىلادى. شاكىرتتەرى ەحوبا ٷشىن ٴارقايسىسى قىمبات ەكەنىن جانە قۋعىن-سۇرگىننەن قورقۋعا ەش نەگىز جوق ەكەنىن جاقسى ٴتۇسىندى. كەيىن قالا مەن اۋىل ارالاپ ۋاعىزداپ جۇرگەندە تورعاي كورسە، ولار يسانىڭ وسى ٴتالىمىن ەسكە العان بولار. بۇگىندە شىمشىقتاردى كوزىڭىز شالىپ قالسا، ٴسىز ولاردان الدەقايدا قىمبات بولعاندىقتان، ەحوبا ٴسىزدى باعالايتىنىن ويعا الىڭىز. ونىڭ دەمەۋىمەن كەز كەلگەن قارسىلىققا توتەپ بەرە الاسىز (ٴزاب. 118:6).
تۋىندىلارىنا قاراپ جاراتۋشىسىن تاني ٴتۇسىڭىز
13. جاراتىلىستارعا قاراپ ٴتالىم الۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
13 ەحوبانىڭ جاراتىلىستارىنان بۇدان دا كوپ ٴتالىم الۋعا بولادى. بۇل ٷشىن ەكى قادامدى جاساۋ ماڭىزدى: 1) تابيعاتتى زەرتتەپ-باقىلاۋعا ۋاقىت ٴبولۋ، 2) «بۇدان ەحوبا جايلى نە بىلەمىن؟» دەپ ويلانۋ. الايدا كامەرۋندا تۇراتىن دجەرالدين دەگەن ايەل باۋىرلاسىمىزدىڭ سوزىنەن بايقايتىنىمىزداي، بۇل وڭاي بولا بەرمەيدى. «مەن قالادا تۋىپ-وسكەم، سوندىقتان تابيعاتتى باقىلاپ، زەرتتەۋگە سانالى تۇردە كۇش سالۋىم كەرەكتىگىن تۇسىنەمىن»،— دەيدى ول. الفونسو دەگەن اقساقال بولسا بىلاي دەپ ٴبولىستى: «مەن ارنايى ۋاقىت ٴبولىپ، وڭاشادا ەحوبانىڭ جاراتىلىستارىن باقىلاۋدى، ودان ەحوبا جايلى قانداي ٴتالىم الامىن دەپ ويلانۋدى ۇيرەنىپ جاتىرمىن».
ٴداۋىت اينالاسىنا كوز سالا وي جۇگىرتە وتىرىپ، جاراتۋشىسىن تاني تۇسكەن (14-ابزاستى قاراڭىز)
14. قۇدايدىڭ جاراتقاندارى جايلى وي جۇگىرتكەندە ٴداۋىت نە ٴبىلدى؟
14 ٴداۋىت ەحوبانىڭ جاراتقاندارىنا تەرەڭ ٷڭىلىپ، وي وربىتكەن. ونىڭ ەحوباعا ايتقان مىنا ٴسوزىن الايىقشى: «مەن كوككە، سەنىڭ قولىڭنان شىققان تۋىندىلارعا، ٶزىڭ جاراتقان اي مەن جۇلدىزدارعا كوز سالعانىمدا، مىناداي سۇراقتار تۋادى ويىمدا: سەن ۇمىتپايتىنداي پەندە كىم سونشا؟» (ٴزاب. 8:3، 4). ول تۇنگى اسپانعا قاراپ جاتىپ: «مىنا عالامىمىزدىڭ كەرەمەتىن-اي!»— دەپ تامسانىپ قويا سالماعان. ٴداۋىت جۇلدىزدارعا قاراپ ەحوبانىڭ قانداي ۇلى قۇداي ەكەنىن تاني بىلگەن. باسقا ٴبىر جاعدايدا ول اناسىنىڭ قۇرساعىندا قالاي دامىپ-جەتىلگەنى جايىندا تەرەڭىنەن ويلانعان. وسىلاي ٶز اعزاسىنىڭ عاجاپ جاراتىلعانىنا ٴمان بەرە وتىرىپ، ەحوبانىڭ دانالىعىنا ودان بەتەر سۇيسىنگەن (ٴزاب. 139:14—17).
15. ەحوبانىڭ جاراتقاندارىنا قاراپ، قالاي ونىڭ قاسيەتتەرىن تانىعانىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىز. (ٴزابۇر 148:7—10)
15 داۋىتتەن كورگەنىمىزدەي، جاراتىلىستار تۋرالى وي جۇگىرتۋ ٷشىن الىسقا بارۋدىڭ قاجەتى جوق. بايقاي بىلسەك، اينالامىزدا ەحوبانىڭ قاسيەتتەرى جايلى ٴتىل قاتاتىن دۇنيەلەر وتە كوپ. مىسالى، كۇننىڭ شۋاعىنا جىلىنعاندا، قۇدايدىڭ قۇدىرەتىن ەسكە الايىق (ەرم. 31:35). ال ۇيا سالىپ جاتقان قۇستى بايقاساق، ەحوبانىڭ دانالىعىنا تەرەڭ بويلايىق. ٶز قۇيرىعىن ٶزى قۋىپ جۇرگەن كۇشىكتى قىزىقتاعاندا، ەحوبا دا كۇلدىرە بىلەتىنىن ويلاڭىز. ال ٴسابيىن ويناتىپ وتىرعان انانى كورگەندە، ەحوبانىڭ مەيىر-ماحابباتىنا دەگەن العىسىمىزدى ارتتىرايىق. راسىندا دا، الىس-جاقىنداعى، ۇلكەن-كىشى جاراتىلىستارىنىڭ ٴبارى ەحوبانى ماداقتاپ تۇر، ونى تانىپ-ٴبىلۋدىڭ جولدارى وتە كوپ (ٴزابۇر 148:7—10 وقىڭىز).
16. الدىمىزعا قانداي ماقسات قويعان ٴجون؟
16 قۇدايىمىز ەحوبا بارىنەن اسقان دانا، قامقور، جاسامپاز ٵرى قۇدىرەتتى. تابيعات ونىڭ وسى جانە باسقا دا قاسيەتتەرىنە تۇنىپ تۇر، تەك كورە بىلسەك بولعانى. جۇيەلى تۇردە ۋاقىت ٴبولىپ، جاراتىلىستارعا كوز تاستايىق جانە وي جۇگىرتە وتىرىپ، ودان ەحوبانىڭ قاسيەتتەرىن بايقاي بىلەيىك. سوندا جاراتۋشىمىزعا بۇرىنعىدان دا جاقىن بولا تۇسەمىز (جاق. 4:8). كەلەسى ماقالادا اتا-انالار جاراتىلىستارعا نازار اۋدارا وتىرىپ، بالالارىنا ەحوبا جايىندا قالاي ٴتالىم بەرە الاتىنىن قاراستىرامىز.
5-ٵن قۇدايدىڭ عاجاپ ىستەرى
a ەحوبانىڭ جاراتقان تابيعاتى ٴبىزدى تاڭ-تاماشا قالدىرادى. گۇلدىڭ نازىك كۇلتەسىنەن باستاپ، قۋاتى زور كۇن پلانەتاسىنا دەيىن ٴبىزدى قاستەرلى سەزىمگە بولەيدى. جاراتىلىستارعا قاراپ تامسانۋمەن قاتار، ٴبىز ودان ەحوبانى جان-جاقتى تاني تۇسەمىز. وسى ماقالادا جاراتىلىس الەمىنە نە ٷشىن ٴمان بەرىپ قاراۋىمىز كەرەكتىگىن جانە بۇل ٴبىزدى قۇدايعا قالاي جاقىنداتا تۇسەتىنىن بىلەمىز.
