Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 12

Long Myand Yivul Habitaatal Yehow Hawutaatal Biit Bidyey Muhang

Long Myand Yivul Habitaatal Yehow Hawutaatal Biit Bidyey Muhang

“Bukash bwindiy bwa mwendelel ni buumawej bwindiy bikiish bimweek ku mees bimweemweekel mu biit bidyey muhang.”—ROM 1:20.

MUSAMBW A 6 Diulu didi diamba butumbi bua Nzambi

KADYOOSH a

1. I mushind kaay wiiyil Yoobw kumanyik Yehow bilengel menmen?

 YOOBW waakady wiisamb bikasakan ni baat bakwaabw mu shikacil indiy, ki bwaal bwa habwaah bwaakady bukemesh budy neey—Yoobw waakady wiisamb bikasakan ni Yehow Mawej. Haakadyobw biisamb nend, Yehow wambiil Yoobw bwa kutaley biit bilengel byeeh bidyey muhang. Kulong nook kwaakady mwa kwiiy kwambulwiish Yoobw bwa kumanyik meej mady naam Yehow ni bwa kukashish diitabij dindiy kudyey ni bwa kumanyik neey Yehow udy mwa kutabaleel biin mudimw bindiy hakwiibakish biit byoos bikaakaamobw. Cileejel, Mawej uvulwiijil Yoobw neey udiidiish nyam, nook waakady mwa kutabaleel cikwaabw Yoobw hakumuh biit byaakadyey naaby diikeng. (Yoobw 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Hakukontonon bileejel bya biit bihangilobw, Yoobw ulongel myand yivul habitaatal biikadil bya Mawej indiy.

2. Bwabiny bidy mwa kwiitukasakeen misang yikwaabw bwa kukontonon biit bidy Yehow muhang?

2 Tut byeet tudy mwa kumanyik myand yivul habitaatal Mawej iitut hatutaatal ni tulangil ha biit bidyey muhang. Ki, misang yikwaabw bidy mwa kwiitukasakeen bwiitut kulong nook. Tut biikal bashikacil mu tawuny, katwiin ni mushind a kutal diifuk dyoos biit bivul bidy Mawej muhang. Ning tut biikal bashikacil ku misok, tudy mwa kutal neey katwiin mwa kwiikal ni diib dya kulangil ha biit bidy Mawej muhang. Nook twiisambil ha kabingil kiituloolomb kwiikashishomw kwiitut ni kwangat diib bwa kutal ni kulangil ha biit bidy Mawej muhang. Twiiyiiy kukontonon mudy Yehow ni Yeez bakal mudimw ni biit bihang bwa kwiitulongweesh ni citudy mwa kulong bwa kumanyik malongweesh mavul ma ku biit bitutaatal bidyobw bahang.

BWABINY BIKAAM KUTAL BIIT BIDY MAWEJ MUHANG?

Yehow waakady mukat bwa Adam akat biit byaakadyey muhang ni bwa kwiidikey nyam (Tal cikos cya 3)

3. I biny bileeleej neey Yehow waakady mukat bwa Adam akat biit bihangiley?

3 Yehow waakady mukat bwa muut a kuuhal iikal musangal ni biit bidyey muhang. Hahangil Mawej Adam, Umwaakishil paradiiz mulengel weeh bwa kushikatomw ni kumwaambiley bwa kwiikaley udimomw. (Kbwa. 2:8, 9, 15) Lang ket mwaakady Adam mwa kwiiyumvw hatadiley tet ya biit yitolok ni bilong biisong. Diin eedy i dyaakatook dyaakady naady Adam dya kulongolol budimy bwa Eden! Yehow wambil Adam cikwaabw bwa kwiidikey nyam yoos majin. (Kbwa. 2:19, 20) Yehow waakady mwa kwiidik nyam yoos majin kaayend; ki hamut a kulongey nook, wambiil Adam bwa kwiiyidikey. Kakuy kulandul, kuuhal kwa Adam kwangatey dihangadik dya kwiidikey nyam yoos, waakady mwanj kwiiyilong bwa kumanyik bilengel bikadil ni mushind a yiy a kwiikal. Adam waakady ni bwa kukat bwa kulongey nook. Biin-biin byambulwiishil Adam bwa kumanyikey meej mady naam Yehow ni mwaakadyey mwaakwanyishey ni kutal bulengel bwa biit bidy Yehow muhang.

4. a) I kabingil kaay kaloolong bwa twiikal tukontonon biit bidyobw bahang? b) I biit kaay bidyobw bahang bihwanaan menmen?

4 Kamw kabingil kaloolong bwa twiikal tukontonon ha biit bihang i bwaal Yehow i mukat bwa twiikal tulong nook. Wiitwambambil neey: “Ambulaay mees mwiiwul nutal.” Ni wiitwiihahanguj neey: “I ngany udy muhang tumbedimbedy [eecy biit eeby]?” Dyaalabul i ditook. (Ye. 40:26) Yehow uhangil biit byoos bidy mu diiwul ni ha bulab ni bidy mu kabuk-koony ni biit byoos bikeekemesh eeby bituloolongweesh habimutaatal. (Mus. 104:24, 25) Ni lang mushind udy Mawej mwiituhang. I mulong mu mushind a neey twiikal twanyish hatutaatal biit bilengel bidyey muhang. I mulong cikwaabw bwa twiikal twanyish biit bishil-shilangan bidyey muhang ku dyambulwiish dya byumvwiil biitut bitan: Kutal, lumvw, kuteng, kulabul, ni lunuuk.

5. Bilondeshel Biin Rom 1:20, i myand kaay yilengel yituhehet hatuloolongel ku biit bidy Yehow muhang?

5 Bibl wiituleeleej kabingil kakwaabw ka buseeb katudy mwa kukontonon biit bidyobw bahang. Wiituloolongweesh habitaatal bikadil bya Yehow. (Bal Biin Rom 1:20.) Cileejel, tal biit bihangil Yehow, ni tal mudyey mwiibilong bilengel byeeh. Biit eeby kabiin bitulongweeshok meej ma biin-biin ma Mawej eeny? Ni lang bwa byaakudy bishiil-shilangan bitudy bakat. Bitujaajaadikil biin-biin mudyey mwiitukat. Hatutaatal bikadil bya Yehow mu biit bidyey muhang, twiiyiiy kumumanyik bilengel menmen ni bitusaasak bwiitut kufweej nend habwiih. Tutalayaak kaabaak yimw mishind yidy Yehow mukal mudimw ni biit bidyey muhang bwa kulongweesh baat malongweesh ma buseeb.

MAWEJ UKADIL MUDIMW NI BIIT BIDYEY MUHANG BWA KWIITULONGWEESH MYAND HABITAATAL BIIKADIL BINDIY

6. I dilongweesh kaay ditudy mwa kuhetel hatutaatal toony tudyaakal tumwangal?

6 Yehow i mulongol ciisang bwa myand yiiyiiy kulongek. Muvw woos hakacy a bulekel bwa suuny 2 ni mukacy mwa suuny mwiitan, biin Izaleel baakady mwa kutal toony twa sikony tudyaakal tubuuk ni tuy mu maalab makwaabw tumwangal tutal ku bibunj bya kuluul. Mawej wambiil biin Izaleel neey: “Koony ka sikony kadyaakal kamanyik ciisang cidyaakalek kamwangal.” (Jer. 8:7) Teng bu mudy Yehow mulongolol ciisang cidy toony oot mwa kulongetw myand kaahand, i mulongolol diib dya kulumbulwiish kwindiy. Leeloow tutaatal mudy toony twend tumwangal, bwaal oobw bwiituvuvulwiij neey tudy mwa kuteekel Yehow micim bamanyik neey “ciisang kaciishoh bend cyanj kwiiy” bwindiy kubutuley bulongolody bubiih oobw.—Hab. 2:3.

7. Mushind udy cyoony cibuuk wiituloolongweesh biny? (Yeshaay 40:31)

7 Yehow waakakish bahambidil bindiy bukash. Kudyambulwiish dya Yeshaay, Yehow ulayil neey waakady mwa kukashish baat bindiy bwa ‘kuy mwiiwul bu mukebw’ hadyobw biyumvw bakooyel mu mabok eecy bazaazik. (Bal Yeshaay 40:31.) Biin Izaleel baakady batal mikebw yaakady yibuuk kayiy yinyekesh menmen mapaapakat ma yiy. Nook byoony eeby byaakady biibuuk ku dyambulwiish dya luheeh lukumban. Bwaal oobw bwiituvuuvulwiij neey Yehow udy mwa kwaakish biin mudimw bindiy diikand, teng mudyey waakish byoony eeby! Hawutaatal cyoony ciikal ni diikand cyend ni kubuuk ni cyend ni kuy mwiiwul muleeh ni umvw mutooy a mapaapakat, uvuluk neey Yehow udy mwa kukwaakish diikand bwiibuh kuman myand yiwudy naay.

8. I dilongweesh kaay dihetel Yoobw hakontonweeney biit bidy Mawej muhang, ni i dilongweesh kaay bwiitut?

8 Yehow i muwaakan bwiitut kumuteekel micim. Yehow wambulwiishil Yoobw bwa kumuteekeley micim bikasakan. (Yoobw 32:2; 40:6-8) Mu kwiisamb kwaakadyobw biisamb ni Yoobw, Mawej umuteelel bivul bya mu biit bihangiley, mu biit aaby kudy mitoot, mavub, ni mikeny ya mvul. Yehow uleebel cikwaabw bwa nyam, bu mudy mbow ni kabal. (Yoobw 38:32-35; 39:9, 19, 20) Biit byoos eeby kabiin biitwaal bijaadik teng bukash bwa Mawej bukeekemesh ki cikwaabw bwa lukat lwindiy ni meej mindiy mavul. Ku dyambulwiish dya mwiisambw oobw, Yoobw wiiyil kuteekel Yehow micim menmen bishilangan ni kuuhal. (Yoobw 42:1-6) Bya mushind akaabumw, hatuloolong biit bitutaatal bidyobw bahang, bituvuvulwiij neey Yehow udy ni meej mavul menmen ni udy ni bukash buvul. Udi cikwaabw ni bukash ni wiiyiiy kuman makab moos matudy naam. Bwaal oobw budy mwa kwiitwambulwiish bwa kukashish diitabij diitut kudyey.

YEEZ UKADIL MUDIMW NI BIIT BIHANGILOBW BWA KULONGWEESH BAAT HABITAATAL TAAT INDIY

9-10. Munyiny ni mvul bituloolongeshey biny habitaatal Yehow?

9 Yeez waakady mumanyik bilengel biit bihang. Nook, “naakady namukwanjok bu muut wiibaabakish,” waakady ni dyakatook dya kukal mudimw haakaabumw ni Taat indiy bwa kuhang biit byoos. (Tus. 8:30) Hahicil mafuk, hacyaakady Yeez ha bulab, ukadil mudimw ni biit bihang bwa kulongweeshey biyiij bindiy habitaatal Taat indiy. Tukontononaay malongweesh makeeh maakadyey mwiibalongweesh.

10 Yehow i mukat baat boos. Mu mwiisamb indiy ha mulund, Yeez ukokel meej ma biyiij bindiy ku biit bibidy bya habwaah bidy baat bavul kabay balangiloh: munyiny ni mvul. Biit bibidy eeby bidy ni buseeb bwiitut kwiikal ni buumy. Yehow waakady mwa kwaakish biit eeby teng baat bamukaakadil mudimw. Ki hamut a kulongey nook, i muleej mudyey ni lukat hakwaakish baat boos munyiny ni hakwiibatoheshel mvul. (Mat. 5:43-45) Yeez ukadil mudimw ni dilongweesh eedy bwa kulongweesh biiyij bindiy neey Yehow i mukat bwa tuleej mutudy bakat baat boos. Tudyaakal tumvw bilengel hatutaatal mudy diib dyend ni kutweel eecy hatumvumvw kaheeh kalengel hatootohok tuvul, tudy mwa kualangil ha lukat lwa Yehow lukish ni kabow. Cileejel cindiy cidy mwa kwiitusak bwiitut kwiikal ni lukat lwa nook hatudiidiil baat boos musah.

11. Kutal kwa toony twa mwiiwul kudy mwa kwiitukashish ku micim bicy?

11 Yehow wiitwaatwaakish biit bitukaakaam bwiitut kwiikal ni buumy. Mu mwiisamb haakaabumw ulongeley, Yeez uleebel cikwaabw neey: “Talaay toony tuhiihitakan mwiiwul: katwiish tukun, katwiish twaanun, katwiish ning tukongakeeny byaanaanunobw ha tutund, ki Taat iinun udy mu diiwul, wiitudiidiish!” Baat baakady Yeez wambil, baakady mwa kutal toony mwiiwul twend ni kuhit diib dibahangujiley neey: “Nun kanwiish ni buseeb buvul bwiituhitok eeny?” (Mat. 6:26) Hakwiibambil myand ni lukat mu mushind oow, Yeez i mwiitwambulwiish bwiitut kumanyik neey Yehow wiiyiiy kwiitutabaleel bwa biit bitudy naaby diikeng! (Mat. 6:31, 32) Dilongweesh eedy dihetel ku biit bihang ditutungunuk ni kukashish biin mudimw ba lulamat ku micim. Mwiin-kweet sand udy seb’ aa njil mu Espany waakady muneeken mu mikon bwaal kaakady mwa kuhet cyaab cikumban cya kushikatey. Ki hamanyiney kutal mwaakady toony twend ni kudy tet ni tumum twa ku mitond, micim yindiy yibatamiin mund bwa bwaal oobw. Uleeleeb neey: “Toony oot twaakady tuuvulwiij neey Yehow wiitutaatabaleel ni wiiyiiy cikwaabw kuutabaleel byaany.” Kuunyim kwa mafuk makeeh bituh, mwiin-kweet uhetel cyaab cya kushikatey.

12. Bilondeshel Matewus 10:29-31, i biny bidy myoosh-a-myoosh yitulongweesh habitaatal Yehow?

12 Yehow wangangat muut woos wa kutudy ni buseeb. Kuuhal kwa kutumey bapostol bindiy bwa kadiilobw baat musah, Yeez wiibambulwiishil bwa kaay ba het mooy bwa baat baakady mwa kulek kwiibakun mat. (Bal Matewus 10:29-31.) Ulongel nook hakuleeb habitaatal cyoony cyaakady baat bavul bamanyik mu Izaleel: mooshamoosh. Byoony eeby byaakady ni buseeb bukeeh ha ciisang cya Yeez. Ki wambiil biiyij bindiy neey: “Ki kakwiishoh bend moosh-a-moosh ning waakaabumw udy mwa kufw Taat iinun kay mukat.” Uleebel cikwaabw neey: “Nudy ni buseeb buhitok bwa myoosh-a-myoosh!” Nook Yeez ujaadikil biiyij bindiy neey muut woos wa kudyobw udy ni buseeb ku mees kwa Yehow, ki bwabiny kabaakadyoh bend ni kabingil ka kwiikal ni mooy haakadyobw mwa kwiibamweesh mal. Biiyij bavulukil biin-biin may maakady Yeez mwiibambil diib ditadilobw myoosh-a-myoosh haakadyobw bakadil baat musah mu tawuny ni mu misok. Hawutaatal cyoony cikeeh, vuluk neey Yehow ukwangangat byeeb ni buseeb bu muut bwaal uw byeeb “udy ni buseeb buhitok bwa myoosh-a-myoosh.” Ku dyambulwiish dindiy, kwiin mwa kwiikal ni mooy hady baat bakwaabw bakulwiish.—Mus. 118:6.

I MUSHIND KAAY UTUDY MWA KULONG MYAND YIVUL HABITAATAL MAWEJ KU DYAMBULWIISH NDYA BIIT BIHANG?

13. I biny biiyiiy kwiitwambulwiish bwa kuhet malongweesh hatutaatal biit bidy Mawej muhang?

13 Tudy mwa kuhet malongweesh makwaabw mavul habitaatal Yehow hakulong biit bidyey muhang. Mushind kaay? Cya kuuhal, bikaam twiikal ni diib dya kutal ni kulangil ha biit bidy Mawej mulang. Bwaal bukwaabw, bikaam tulangil ha cidyeby bitulongweesh habitaatal Yehow. Kabiin mwa kwiikal teng biheehel bwiitut kulong nook. Mwiin-kweet a mu Cameroun Géraldine uleeleeb neey: “Nady mukasakeen mu tawuny, nook natadil neey: naakady mwa kwiikashishomw menmen bwa kwiikal kutal hakutum meej ni kulangil ha biit bidy Mawej muhang.” Mukul mukwaabw diijin dindiy Alfonso uleeleeb neey: “Nady mulong neey bikaam nalong program wa mim kwiikal kaayany ha cyaab kaahand bwa kutal ni meej moos ha biit bidy Yehow muhang ni kulangil ha mushind udyeby biitulongweesh habitaatal yiy udy mwiibihang.”

Haakadyey utal biit bidy Mawej muhang byaakady bimunyungulukil, Davih ulangil ha biit eeby bwa cyaakadyeby bimulongweesh habitaatal Yehow (Tal cikos cya 14)

14. I dilongweesh kaay dihetel Davih halangiley ha biit bidy Mawej muhang?

14 Davih waakady ulangil bikasakan ha biit bidy Mawej muhang. Wambil Yehow neey: “Hanataatal diiwul dihang ku makam miibuh, suuny ni mitongonyok biwudy muteekoh, nijoojooj ney: Muut naabw i ngany bwiibuh kumulangil meej?” (Mus. 8:3, 4, NWT) Cya biin, teng bu Davih waakady utadij mees mindiy mu diiwul bufuk, waakady mwanyish bikasakan biit bivul kiin teng mitoot yivul yeeh yitadiley. Waakady ulangil cikwaabw ha cyaakady mitoot yimulongweesh habitaatal Mawej. Ulongel ni utadil neey Yehow i mutam. Mu biisang bikwaabw, Davih ha mushind waakadyobw bend ni kumubumb mund mwa maam indiy. Haakadyey ulangil ha mushind waakady nyeet yindiy yibumb mund mwa maam indiy, utwaadijil kufwiijok Yehow bikasakan bwa meej mindiy makeekemesh.—Mus. 139:14-17.

15. Twaal bileejel bya biikadil bya Yehow biwudy mutal ku dyambulwiish dya biit bidyey muhang. (Musambw 148:7-10)

15 Teng bu Davih, bidy mwa kwiikal biheehel bwiitut kuhet bwaal kaahand mu biit bihang ni bwa kulangiloh bikasakan. Uw mutal biit bidy bikunyungulukil, bidy mwa kukwambulwiish bwa kumanyik biikadil bivul bidy naaby Yehow. Cileejel, udy mwa kumanyik bukash budy naabw Yehow hawumvumvw bukash budy naabw munyiny ha ciseb ciibuh. (Jer. 31:35) Langiloh ha meej mady naam Mawej hawutaatal cyoony cyendend ni kulong dis. Lang mudy Yehow umvw bilengel hadyey utal kaan ka kaakabw kend ni kuzab ni mukil a kak. Ni tufwiifwiijok Yehow bwa lukat ludyey naalw hawutaatal maam wend ni kuzab ni mwaan indiy mutook-took. Tudy ni mishind yivul yidy mwa kwiitwambulwiish bwa kulong myand habitaatal Yehow bwaal biit byoos bidyey muhang: bitam ni bikeeh, biit bidy habwiih neet ni bikiish habwiih neet bimuhah lutumb.—Bal Musambw 148:7-10.

16. Bikaam twiikal biiswiik bwa kulong biny?

16 Mawej iitut i yiy mwiin meej moos, mwiin lukat, mwiin bukash ni byoos bidyey muhang i bilengel. Tudy mwa kulongel ku biikadil byoos eeby ni bikwaabw bivul tut tulangil ha biit byoos bidy Mawej muhang bidy bitunyungukil. Bikaam tut boos twiikal ni ciibidil cya kwiikalok ni diib dya kwanyish ni kulangil ha biit bidy Mawej muhang ni kutal malongweesh matudy mwa kuhetelok habitaatal Yehow. Hakulong nook, twiiyiiy kufweej habwiih menmen ni Cyakahang iitut. (Jak 4:8) Mu ciin bwaal ciloolond, twiiyiiy kutal mudy balel; mwa kukal mudimw ni bidy Mawej muhang bwa kwambulwiish baan baababw bwa kufweejobw habwiih ni Yehow.

MUSAMBW A 5 Midimu ya Nzambi nya dikema!

a Biit bidy Yehow muhang bikeekemesh. Diib dya mwiiwul didy ni bukash, munyiny ufufubidij mabij malengel mady kuush kwa cilong, biit eeby bitukeekemesh. Malongweesh matuhehetel hakutal biit bihang mady mwa kwiitwambulwiish bwiitut kumanyik cidy Yehow. Mu ciin bwaal eecy, twiiyiiy kwiisambil ha kabingil kaloolong bwa tukontonon biit bidyobw bahang ni mushind udyeby mwa kwiitwambulwiish bwa kufweej habwiih menmen ni Mawej iitut.