CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 12
Mwasambilila Ivingi Pali Yeova Nga Mwalola Vino Waumba
“Pano ukufuma pano Leza waumbiile insi imiyele yakwe iisiloleka, kuli kuti amaka yakwe na Uleza wakwe, ikalolekela umu vintu vino waumba.”—LOMA 1:20.
LWIMBO NA. 6 Vya Mwi Yulu Vikalanga Ululumbi Lwakwe Leza
VINO TUMASAMBILILAPO a
1. Iinzila ci imwi ino Yobo wizile amanyilamo ningo Yeova?
YOBO walanzyanyizye na antu aingi sana lino wali nu umi, nomba ukulanzyanya ukwacindime aakuku kuno walanzyanyizye na Yeova Leza. Lino yalanzyanyanga, Yeova wanenyile Yobo ukulolekesya ivintu ivisuma vino waumba. Cii cali nu kwazwa Yobo ukumanya ukuti Yeova wakwatisya mano nupya wali nu kumwazwa ukutaila ukuti Yeova angapeela aomvi yakwe vyonsi vino yakulondekwa. (Yobo 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Yobo wizile amanya ukuti Leza waya nu kutemwa lino walola vino waumba.
2. U mulandu ci uno insita zimwi cikatutalila ukwika mano kuli vino Yeova waumba?
2 Naswe kwene tungasambilila ivingi pali Leza ndi cakuti tukwika mano kuli vino waumba. Nomba asi lyonsi lino cikaanguka ukucita vivyo. Ndi cakuti tukaikala umu tauni asi lyonsi lino tungalola vino Yeova waumba. Nupya ndi cakuti tukaikala uku muzi tungayuvwa ukuti tusikwata insita ikulu iya kusambililila pali vino Yeova waumba. Fwandi lekini tulande pa mulandu uno icicindamila ukusyako insita iya kulolekesya vino Yeova waumba. Tumasambilila pali vino Yeova na Yesu yaomvizye iviumbwa uku kusambilizya na vino tungacita pakuti tusambilile amasambililo na yauze kuli vino Yeova waumba.
U MULANDU CI UNO TULINZILE UKWIKILA AMANO UKU UUMBO?
Yeova walondanga Adamu ukulaipakizya ukutamba uumbo nupya wamupeezile nu mulimo wa kutemela ivinyama amazina (Lolini palaglafu 3)
3. I vyani ivikalangilila ukuti Yeova walondanga Adamu ukulaipakizya ukutamba uumbo?
3 Yeova walondanga umuntu wa kutandikilapo ukulaipakizya ukutamba uumbo. Lino Yeova waumvile Adamu wamwisile umu paladaise incende isuma muno wali nu kulailima nu kuikuzya. (Utan. 2:8, 9, 15) Elenganyini vino Adamu wali ni nsansa lino walolanga kuno imbezu zikumela ni vimelwa vikukula. Lyali isyuko sana kuli Adamu ukupeelwa umulimo wa kusakamala icalo ca Edeni. Nupya Yeova wapeezile Adamu umulimo wa kutemela ivinyama ivipusanepusane amazina. (Utan. 2:19, 20) Yeova nga atemwa nga aliwe watemile ivinyama mazina nomba wapeezile Adamu umulimo uu. Ukwaula nu kutwisika lino Adamu atatala watemela ivinyama mazina wisileko sana amano ukulola vino vyalolekanga na vino vyacitanga. Adamu waipakizye ukuomba umulimo uu. Cii camwazwile ukumanya vino Yeova wakwatisya mano na vino ivintu vino waumba vyazipa.
4. (a) U mulandu cii onga uno tulinzile ukwikila amano ku uumbo wakwe Leza? (b) I vyani vimwi vino waumba ivikalenga mwamutaizya sana?
4 Umulandu onga uno tukaikila amano uku uumbo a pa mulandu wakuti Yeova avino akalonda twacita. Watunena ukuti: “Tumpulini amanso mucelecensye.” Lyene watuzya nu kuti: “Aweni wino wapanzile intanda zino mukulola?” Icasuko i cimanyikwe ningo. (Eza. 40:26) Yeova waumba ivintu vyonsi umwi yulu, pano nsi na muli ya yemba nupya vyonsi vii vikatusambilizya vino waya. (Masa. 104:24, 25) Nupya elenganyini pali vino Yeova watuumba. Watuumvile umu nzila ya kuti twaipakizya ukulola ivintu vino waumba. Watupeela isyuko lya kulola, ukuvwa, ukulema, ukuvwa icilule ni cilyompe nu kununsya nupya vyonsi vii vikalenga twaipakizya ivintu ivipusanepusane vino waumba.
5. Ukulingana na Loma 1:20, i visuma ci vino tukaipakizya nga tukuisambilizya pa uumbo?
5 Muli Baibo mwaya umulandu na uze ucindame uno tulinzile ukusambililila pa uumbo. Ukucita vivyo kukatusambilizya pa miyele yakwe Yeova. (Belengini Loma 1:20.) Wakwe, elenganyini pa vintu vino Yeova wapanga nupya mulole vino vyapangwa ningo. Uzye cii cisitulangilila amano yano Leza wakwata? Nupya elenganyini pa vyakulya ivipusanepusane vino tukaipakizya. Vyonsi vii vikalangilila vino watemwa antunze. Nga twalola imiyele yakwe Yeova ukupitila muli vino waumba, tukamumanya ningo sana nupya tukapalama kuli aliwe. Lekini lyene tulande pa nzila zino Yeova waomvezyamo uumbo uku kusambilizya antu amasambililo acindame.
YEOVA AKAOMVYA UUMBO PA KUTUSAMBILIZYA PALI ALIWE
6. I vyani vino tungasambilila kuli vino ivyunyi vikakuuka ukufuma uku ncende imwi ukuya uku ncende yuze?
6 Yeova watantika insita ino ivintu vilinzile ukucitikilapo. Cila mwaka ukukusila kwakwe Febuluwale na pakasi kakwe Mei, Aina Izlaeli yalolanga kuno inkowa zikupapuka ukufuma uku ncende iya ukuya uku Katutu. Leza wanenyile Aina Izlaeli ukuti “amazela [inkowa] mu lwelele yakamanya insita iyapimwa.” (Yele. 8:7) Wakwe viivi kwene vino Yeova watantika insita ino ivyunyi vii vikakuukilapo, avino watantika ni nsita ya wanda wa upinguzi. Ndakai nga twalola ivyunyi vikukuuka ukufuma uku mpanga imwi vikuya uku mpanga yuze, cikatwiusya ukuti tulinzile ukutaila ukuti Yeova watantika insita ‘ilinge’ ino alononelapo insi ii iipe.—Haba. 2:3.
7. I vyani vino tungasambilila kuli vino ivyunyi vikapupuka? (Ezaya 40:31)
7 Yeova akapeela aomvi yakwe amaka. Ukupitila muli Ezaya, Yeova walavile aomvi yakwe ukuti wali nu kuyapeela “maka wakwe lyang’anda” lino yatoovoka. (Belengini Ezaya 40:31.) Aina Izlaeli yelizye ukulola ya lyang’anda yakupapuka umupela ukwaula ukucinya sana amapa. Yakacita vivyo pa mulandu wakuti yakaomvya umuza. Cii cikatwiusyako ukuti naswe kwene Yeova angatupeela amaka wakwe vino akacita uku vyunyi vii pakuti vitwalilile ukupapuka. Nga mwalola icunyi cikupapuka umupeela sana ala cikucinya sile panono amapa, mwaiusya ukuti Yeova angamupeela amaka akucimvya intazi zyonsi zino mungakwata.
8. I vyani vino Yobo wasambilile kuli vino Yeova waumba, nupya i vyani vino tungasambililako?
8 Tulinzile ukutaila Yeova. Yeova wazwile Yobo ukutwalilila ukumutaila. (Yobo 32:2; 40:6-8) Lino Leza walandanga na Yobo wamulanzile ivintu ivingi vino waumba ukwikako sile ni ntanda, makumbi, alino nu kumyantula kwa mvula. Nupya Yeova walanzile na pa nyama, wakwe imbo ni mfwalasi. (Yobo 38:32-35; 39:9, 19, 20) Ivintu vyonsi vii vino waumba visilangilila sile ukuti wakwatisya amaka lelo vikalangilila nu kuti wakwata ukutemwa na mano. Ukulanzyanya kuu kwalenzile Yobo ataile sana Yeova ukucila vino cali pa kutandika. (Yobo 42:1-6) Naswe kwene nga tukuisambilizya pa uumbo, tulaiusya ukuti Yeova wakwatisya amano ukutucila. Angafumyapo iviipe vyonsi nupya alavifumyapo. Cii cingatwazwa ukukomya utailo witu muli aliwe.
YESU WAOMVYANGA UUMBO PA KUSAMBILIZYA ANTU PALI ISI
9-10. I vyani vino kasanya ni mvula vikatusambilizya pali Yeova?
9 Yesu wamanyile ivingi pa uumbo. Vino wali a “ciinda wa milimo,” wakweti isyuko iya kuombela pamwi na Isi lino waumbanga ivintu vyonsi. (Mapi. 8:30) Lino papisile insita ala Yesu ali pano nsi, waomvizye uumbo uku kusambilizya asambi yakwe pali Isi. Lolini amasambililo yamwi yano wasambilizye.
10 Yeova akalanga ukutemwa uku yantu yonsi. Umwi lyasi lyakwe ilya pa mwamba, Yesu wanenyile asambi yakwe apa vintu viili ivicindame vino antu yalolanga ukuti vitaciindime kuli kuti akasanya ni mvula. Vyonsi vii vikalondekwa pakuti tutwalilile ukuya nu umi. Yeova atemwa nga atapeezile ivintu vii uku yantu aasimuombela. Nomba akalanga ukutemwa uku yantu yonsi ukupitila umu kuyapeela kasanya ni mvula. (Mate. 5:43-45) Yesu waomvizye isambililo lii ukusambilizya asambi yakwe ukuti Yeova akalonda twalanga ukutemwa uku yantu yonsi. Lyonsi lino tukuipakizya kasanya nanti lino tukulola imvula ikutoonya twaelenganya sana pali vino Yeova watutemwa. Ukutemwa kuu kulalenga naswe twatemwa antu yanji lino tukuyasimikila.
11. Uzye ukulola kuno ivyunyi vikupapuka kungatukomelezya uli?
11 Yeova akatupeela ivintu vino tukalondekwa pakuti tutwalilile ukuya nu umi. Umwi lyasi lili limwi kwene ilya pa mwamba, Yesu walanzile nu kuti: “Lolekesyini ivyunyi vya mu lwelele; visikomela imbezu nanti ukuzombola nanti ukwika umu nkoma, lelo Tata winu uwa kwi yulu akavilisya.” Ukwaula nu kutwisika antu yano Yesu walandangako yafwile yalolanga kuno ivyunyi vikupapuka lino wayuzizye ukuti: “Uzye mutacindama ukuvicila?” (Mate. 6:26) Yesu waomvizye inzila ii isuma ukutwazwa ukulola ukuti Yeova alatusakamala muli vino tukalondekwa. (Mate. 6:31, 32) Vino tukasambilila kuli vino Yeova waumba vikatwalilila ukukomya utailo wa yaomvi yakwe Yeova. Nkazi painiya uwacance akaikala uku Spain watoovwike pa mulandu wakuti atazanyile umwakwikala umusuma. Nomba pa cisila cakulola kuno ivyunyi vikulya ivyakulya wakomeleziwe sana. Walanzile ukuti: “Lino naweni ivyunyi vii niwisye ukuti Yeova akasakamala ivyunyi nupya nani kwene alansakamala.” Patalengile nkazi wazanyile umwakwikala umusuma sana.
12. Ukulingana na Mateo 10:29-31, i vyani vino tukasambilila pali Yeova nga twalola utunyi utunono?
12 Yeova watwikako mano swensi wenga na wenga. Lino Yesu atatala watuma atumwa umu kusimikila, wayanenyile ukuti yatalinzile ukutiina antu ayatiinyanga. (Belengini Mateo 10:29-31.) Wacisile vivyo lino walanzile pa tunyi utunono utwali umu Izlaeli. Utunyi tutu twakalwanga pa mutengo unono sana umu manda yakwe Yesu. Nomba wanenyile asambi yakwe ukuti: “Kusi nanti konga akakapona pansi ukwaula ukuti Tata winu amanye.” Walanzile nu kuti: “Mwacindama ukucila utunyi utwingi.” Yesu wazwile asambi yakwe ukusininkizya ukuti Yeova akayasakamala wenga na wenga, fwandi yatali nu kutina ayacuzyanga. Asambi yiusyanga amazwi yakwe ndi cakuti yalola utunyi utunono lino yakusimikila umu misumba nu mu mizi. Lyonsi lino mwalola akunyi akanono mwaiusya ukuti Yeova akamusakamala wenga na wenga pano namwe kwene “mwacindama ukucila utunyi utwingi.” Pa mulundu wakuti Yeova akamusakamala wenga na wenga mutalinzile ukutiina ndi cakuti yamwi yakumucuzya.—Masa. 118:6.
TUNGACITA ULI PAKUTI TUSAMBILILE IVINGI KULI VINO YEOVA WAUMBA?
13. I cani icilatwazwa ukusambilila kuli vino Yeova waumba?
13 Tungasambilila ivintu na vyuze ivingi kuli vino Yeova waumba. Tungacita uli vivyo? Ica kutandikilapo, tulinzile ukukwata insita iya kulola vino Yeova waumba. Cakwe ciili, tulinzile ukwelenganya pali vino vikutusambilizya pali Yeova. Insita zimwi cikatutalila ukucita vivyo. Nkazi Géraldine akaikala uku Cameroon watiile: “Nakulile umu musumba, fwandi nizile imanya ukuti nalondekwanga ukuombesya pakuti nasambililako kuli vino Yeova waumba.” Eluda wizina lyakuti Alfonso walondolwile ukuti: “Nasambilile ukuti nalondekwanga ukutantika insita iyakuzanwa nenga pa kuti naika amano kuli vino Yeova waumba nu kulaelenganya pali vino vikunsambilizya pali Yeova.”
Lino Devedi walolekisye vino Yeova waumba, welenginye pali vino vya musambilizyanga pali Yeova (Lolini palaglafu 14)
14. I vyani vino Devedi wasambilile lino welenginye pa uumbo?
14 Devedi welenganyanga sana pali vino Leza waumba. Walanzile pali Yeova ukuti: “Nemo nkati nga nalolekesya iyulu, lino wacita, intanda nu mwezi vino wika mwenemo, injuzya nemwisikulu inti, ‘Ngu muntu wene uwacani uwakuti uwamwelenganya penepo?’” (Masa. 8:3, 4) Icacumi, lino Devedi waipakizyanga ukulolekesya umwi yulu usiku atataizyanga sile Yeova pa maka yano wakwata. Lelo welenganyanga na pali vino intanda zyamusambilizyanga pali Leza. Wasambilile pali vino Yeova wakwatisya amaka. Pa nsita zimwi Devedi welenganyanga pali vino umi wakwe wapangwanga lino wali umunda muli nyina. Nga welenganya pali vino umwili wakwe wapanzilwe umu cizungusyo, wataizyanga sana Yeova pa mano yano wakwata.—Masa. 139:14-17.
15. Landini vimwi ivikulangilila ukuti mukalola imiyele yakwe Yeova muli vino waumba. (Masamu 148:7-10)
15 I canguke sana kuli sweswe wakwe vino cali kuli Devedi ukuzana iciumbwa cakwe Yeova cino tungelenganyapo sana. Kwaya ivintu ivingi sana ivingatwazwa ukumanya ningo Yeova. Tukalola amaka yakwe Yeova nga kasanya kawala. (Yele. 31:35) Mwaelenganya pa maka yano Leza wakwata ndi cakuti mwalola akunyi kakupanga icinsanzo. Mwaelenganya pa mano yano Yeova wakwata nga mwalola kasimbwa kakucinya umusinda. Nupya mwaelenganya na pa kutemwa kuno Yeova wakwata lyonsi lino mwalola nyina yakucina nu mwana. Twakwata ivintu ivingi ivingatwazwa ukusambilila pali Yeova pa mulandu wakuti vyonsi ivikulu ni vinono, ivyaya umupipi ni vyaya ukutali vikamulumbanya.—Belengini Masamu 148:7-10.
16. I vyani vino tulinzile ukulalondesya ukucita?
16 Leza witu wakwata mano, ukutemwa, na maka nupya vyonsi vino waumba i visuma. Tungasambilila pa miyele ii alino na yuze iingi ndi cakuti tukwika mano kuli vino waumba. Fwandi lekini swensi lyonsi twakwata insita ya kuipakizya ukutamba uumbo nu kwelenganya pali vino ukutusambilizya pali Yeova. Ndi cakuti tukucita vii, tulapalama sana kuli Kaumba witu. (Yako. 4:8) Umu cipande icilondelilepo, tulalola vino avyazi yangaomvya uumbo ukukwazwa ana yao ukupalama sana kuli Yeova.
LWIMBO NA. 5 Milimo Yako Leza Iyakuzunguka
a Yeova waumba ivintu ivisuma nupya ivya kuzungusya. Vino waumba ilanzi na maluwa vikatuzungusya sana. Ivintu vino Yeova waumba vingatusambilizya ivingi pa miyele ino Leza wakwata. Mu cipande cii tumasambilila pa mulandu uno tulinzile ukukwata insita iya kulola ivintu vino waumba na vino ukucita vivyo kungatwazwa ukupalama kuli Leza.
