Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 12

Dua Gyihova Abɔdeɛ Zo Sukoa Ɔ Nwo Ninyɛne Dɔɔnwo

Dua Gyihova Abɔdeɛ Zo Sukoa Ɔ Nwo Ninyɛne Dɔɔnwo

“Bɛnwu ye subane ne mɔ mɔɔ ɛnyelɛ ɛnnwu bɛ la wienyi ɔvi mekɛ mɔɔ ɔbɔle ewiade la, ɔluakɛ bɛdua ninyɛne mɔɔ ɔbɔle la azo bɛnwu ye.”​—WLO. 1:20.

EDWƐNE 6 Anwuma Da Nyamenle Anyunlunyia Ali

MƆƆ YƐBAZUKOA a

1. Adenle ko mɔɔ Dwobu luale zo nwunle Gyihova kpalɛ la a le boni?

 DWOBU nee menli dɔɔnwo lile adwelie wɔ ye ɛbɛlabɔlɛ nu, noko nuhua ko le ngakyile​—yemɔ a le mɔɔ ɔ nee Gyihova Nyamenle lile la. Gyihova hanle hilele Dwobu kɛ ɔnlea nwanwane ninyɛne mɔɔ yebɔ la. Ɛhye baboa Dwobu yeamaa yeanwu kɛzi Gyihova ze nrɛlɛbɛ la na yeamaa anwodozo mɔɔ ɔlɛ kɛ Gyihova banlea ye azonvolɛ la anu amia. Kɛ neazo la, Nyamenle hakyele Dwobu kɛ ɔkola ɔnea nane ne mɔ, ɛhye ati ɔbahola yeanlea ɔdaye Dwobu. (Dwobu 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Mɔɔ Dwobu dwenledwenlenle abɔdeɛ bie mɔ anwo la, ɔnwunle ye Nyamenle ne subane ngɛnlɛma ne mɔ dɔɔnwo.

2. Duzu ati a ɔyɛ a ɔyɛ se kɛ yɛbadwenledwenle Gyihova abɔdeɛ nwo a?

2 Saa yɛdayɛ noko yɛdwenledwenle ninyɛne mɔɔ yɛ Nyamenle ne ɛbɔ la anwo kpalɛ a, yɛbahola yɛazukoa ɔ nwo ninyɛne dɔɔnwo. Noko ɔyɛ a ɔyɛ se kɛ yɛbayɛ zɔ. Saa yɛde suakpole zo a, bie a yɛnrɛnwu Gyihova abɔdeɛ ne mɔ dɔɔnwo. Yɛnde suakpole zo bɔbɔ a, bie a yɛnrɛnyia mekɛ yɛnrɛnlea abɔdeɛ. Ɔti bɛmaa yɛzuzu deɛmɔti ɔle kpalɛ kɛ yɛbanyia mekɛ na yɛabɔ mɔdenle yɛanlea abɔdeɛ kpalɛ la anwo. Yɛbazuzu kɛzi Gyihova nee Gyisɛse luale abɔdeɛ zo hilehilele nee mɔɔ yɛbahola yɛayɛ yɛazukoa ninyɛne dɔɔnwo yɛavi abɔdeɛ nu la anwo.

DUZU ATI A ƆWƆ KƐ YƐNYIA MEKƐ YƐNEA ABƆDEƐ KPALƐ A?

Ɛnee Gyihova kulo kɛ Adam anye die ninyɛne mɔɔ yebɔ la anwo na ɔtoto nane ne mɔ aluma (Nea ɛdendɛkpunli 3)

3. Duzu a kile kɛ ɛnee Gyihova kulo kɛ Adam anye die Ye abɔdeɛ nwo a?

3 Ɛnee Gyihova kulo kɛ alesama mɔɔ limoa la anye die Ye abɔdeɛ nwo. Mɔɔ Nyamenle bɔle Adam la, ɔmaanle ye paladaese kɛnlɛma bie kɛ ɔdɛnla ɛkɛ, ɔziezie ɛkɛ na ɔdɛlɛ nuhua. (Gyn. 2:8, 9, 15) Nea kɛzi Adam anye balie wɔ mekɛ mɔɔ ɔnwunle mbakama mɔɔ ɛlɛfifi nee felawɔse mɔɔ ɛkpakye la. Ɔle nwolɛ adenle kpole mɔɔ Adam nyianle kɛ ɔbanlea Yidɛn tola ne azo a! Eza Gyihova hanle kɛ Adam ɛtoto nane ne mɔ aluma. (Gyn. 2:19, 20) Anrɛɛ Gyihova mumua ne bahola atoto bɛ aluma; noko ɔvale gyima ɛhye ɔmaanle Adam. Ɔda ali kɛ, kolaa na Adam azi kpɔkɛ kɛ ɔfa duma bie yeavɛlɛ nane bie la, ɔzukoale bɛ kpalɛ na ɔnleanle kɛzi biala yɛ ye nyɛleɛ la. Ɔbayɛ kɛ Adam anye liele gyima ɛhye anwo kpalɛ. Ye biala anu, ɛhye boale ye ɔmaanle ɔdele kɛzi Gyihova ze nrɛlɛbɛ la abo yɛɛ ɔnwunle kɛzi ninyɛne mɔɔ yebɔ la le ngɛnlɛma la.

4. (a) Debie ko mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ yɛnea abɔdeɛ la a le boni? (b) Gyihova abɔdeɛ boni a ɛ nye die nwo kpalɛ a?

4 Debie ko mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ yɛnea abɔdeɛ la a le kɛ Gyihova kulo kɛ yɛyɛ zɔ. Ɔse: “Bɛmaa bɛ nye zo anwuma na bɛnlea.” Akee ɔbizale kɛ: “Nwane a bɔle ninyɛne ɛhye mɔ a?” Ɛze mualɛ ne. (Aye. 40:26) Gyihova ɛbɔ ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ yɛ nwanwane la wɔ anwuma, azɛlɛ ye azo nee nyevile ne anu na yɛbahola yɛazukoa ɔ nwo ninyɛne dɔɔnwo yɛavi ninyɛne ɛhye mɔ anu. (Edw. 104:24, 25) Akee dwenle kɛzi Nyamenle bɔle yɛ bɔbɔ la anwo. Ɔbɔle yɛ mɔɔ yɛnwu ninyɛne ngɛnlɛma a ɔmaa yɛ nye die. Eza ɔbɔle yɛ mɔɔ yɛkola yɛnwu debie, yɛte edwɛkɛ, yɛsɔ debie nu, yɛte debie menlemenle yɛɛ yɛte debie nvoanle anzɛɛ ye evuanlɛ. Ɛhye mɔ boa yɛ maa yɛ nye die ninyɛne ngakyile mɔɔ yebɔ la anwo.

5. Kɛ mɔɔ Wulomuma 1:20 kile la, saa yɛsukoa Gyihova abɔdeɛ nwo debie a, kɛzi ɔboa yɛ ɛ?

5 Baebolo ne maa yɛnwu debie bieko mɔɔ nwolɛ hyia mɔɔ ɔti ɔwɔ kɛ yɛdwenledwenle abɔdeɛ nwo la. Ɔmaa yɛnwu Gyihova subane ne mɔ. (Kenga Wulomuma 1:20.) Kɛ neazo la, nea Gyihova abɔdeɛ na ɛbanwu kɛ kɛzi ɔhyehyɛle bɛ la yɛ nwanwane. Asoo bɛnla Nyamenle nrɛlɛbɛ ne ali ɔ? Eza nea aleɛ ngakyile mɔɔ yɛnyia yɛdi la. Yemɔ maa yɛnwu ɛlɔlɛ mɔɔ Nyamenle lɛ maa alesama la. Saa yɛnwu Gyihova subane wɔ ninyɛne mɔɔ yebɔ la anu a, ɔmaa yɛnwu ye kpalɛ na ɛhye ka yɛ ɔmaa yɛbikye ye kpalɛ. Akee maa yɛnlea ndenle mɔɔ Gyihova ɛlua zo ɛva abɔdeɛ ɛhilehile alesama ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ anwo hyia la bie mɔ.

NYAMENLE DUA ABƆDEƐ ZO KILEHILE YƐ Ɔ NWO DEBIE

6. Duzu a yɛsukoa yɛfi nloma mɔɔ bɛtu adenle bɛkɔ ɛleka gyɛne la ɛkɛ a?

6 Gyihova lɛ mekɛ mɔɔ ɔfa ɔyɛ debie biala a. Ɛvolɛ biala, ɔvi February awieleɛ kɔdwu May avinli ɛkɛ ne, ɛnee Yizilayɛma ta nwu akoso mɔɔ bɛdu kpolane bɛlɛkɔ sɔlɔ afoa nu la. Nyamenle hanle hilele Yizilayɛma kɛ: “Akoso mɔɔ lua anwomanyunlu bɔbɔ la ze ye mekɛ.” (Gyɛ. 8:7) Kɛ mɔɔ Gyihova ɛhyehyɛ mekɛ ɛmaa nloma ɛhye mɔ la, zɔhane ala a yehyehyɛ mekɛ mɔɔ ɔbava yeabua ndɛne a. Ɛnɛ, saa yɛnwu kɛ nloma ɛlɛtu avi ɛleka mɔɔ bɛwɔ la ahɔ ɛleka gyɛne a, ɔkakye yɛ kɛ yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ Gyihova lɛ “mekɛ” mɔɔ ɔbava ɛtane ewiade ɛhye yeara ye awieleɛ a.​—Hab. 2:3.

7. Duzu a yɛsukoa yɛfi kɛzi anloma tu la anu a? (Ayezaya 40:31)

7 Gyihova maa ye azonvolɛ anwosesebɛ. Gyihova luale Ayezaya anwo zo bɔle ɛwɔkɛ kɛ ɔbamaa ye menli anwosesebɛ yeamaa bɛadu “faa kɛ asɛɛ bɛlɛ kɔleɛ ndɛbalɛ” wɔ mekɛ mɔɔ bɛkɛyɛ bɛtɛɛ anzɛɛ bɛ sa nu kɛdo la. (Kenga Ayezaya 40:31.) Ɛnee Yizilayɛma ta nwu kɔleɛ mɔɔ bɛlɛtu bɛahɔ anwomanyunlu mɔɔ ɔngyia kɛ bɛbɔ bɛ ndɛba anu dɔɔnwo la. Mɔɔ boa bɛ la a le kɛ bɛtu bɛfa anwoma bie mɔɔ ɛlɛse la anu. Ɛhye kakye yɛ kɛ, kɛ mɔɔ Gyihova ɛmaa nloma ɛhye mɔ anwosesebɛ la, zɔhane ala a ɔbahola yeamaa ye azonvolɛ noko anwosesebɛ a! Saa ɛnwu kɛ anloma bie ɛlɛtu ahɔ anwuma kpalɛ noko ɛnnwu kɛ ɔlɛbɔ ɔ ndɛba anu a, kakye kɛ Gyihova bahola amaa wɔ anwosesebɛ yeamaa wɔali wɔ ngyegyelɛ ne mɔ anwo gyima.

8. Mɔɔ Dwobu dwenledwenlenle ninyɛne mɔɔ Nyamenle ɛbɔ la anwo la, duzu a ɔzukoale ɔvile nu a, na duzu a yɛbahola yɛazukoa yɛavi nu a?

8 Ɔwɔ kɛ yɛnyia Gyihova anu anwodozo. Gyihova boale Dwobu ɔmaanle ɔnyianle Ye nu anwodozo kpole. (Dwobu 32:2; 40:6-8) Wɔ adwelie mɔɔ Nyamenle nee Dwobu lile la anu, ɔhanle abɔdeɛ dɔɔnwo mɔɔ bie a le nwɔlɔra, amungu nee ɛsɛlɛmanye la anwo edwɛkɛ ɔhilele ye. Eza Gyihova hanle nane le kɛ ɛbɔ nu ɛnlankɛ nyinli nee ɛkpɔnwɔ nwo edwɛkɛ. (Dwobu 38:32-35; 39:9, 19, 20) Ɛhye mɔ amuala maa yɛnwu kɛ tɛ tumi kpole angomekye a Nyamenle lɛ a, na eza ɔlɛ ɛlɔlɛ yɛɛ ɔze nrɛlɛbɛ kpole. Adwelielilɛ ɛhye maanle Dwobu nyianle anwodozo kpole wɔ Gyihova anu dɛlale alimoa ne. (Dwobu 42:1-6) Zɔhane ala a yɛsukoa abɔdeɛ nwo debie a ɔbamaa yɛahakye kɛ Gyihova nrɛlɛbɛ ne ɛnlɛ ɔ bo yɛɛ ɔlɛ tumi kpole ɔtɛla yɛ a. Eza ɔbahola yeamaa yɛ sɔnea ne mɔ kɔsɔɔti ara awieleɛ yɛɛ ɔbayɛ noko. Edwɛkɛ ɛhye maa anwodozo mɔɔ yɛlɛ wɔ ye nu la yɛ kpole.

GYISƐSE LUALE ABƆDEƐ ZO HILEHILELE Ɔ ZE ANWO DEBIE

9-10. Duzu a sɛnzɛne ne nee ezule maa yɛnwu ye wɔ Gyihova anwo a?

9 Ɛnee Gyisɛse ze abɔdeɛ nwo edwɛkɛ dɔɔnwo. Kɛ “gyimayɛvo mɔɔ ɛbe” la, ɔnyianle nwolɛ adenle ɔ nee ɔ Ze bɔle nu yɛle gyima wɔ mekɛ mɔɔ ɔbɔ aleɛabo la. (Mrɛ. 8:30) Nzinlii mɔɔ ɔrale azɛlɛ ye azo la, ɔluale abɔdeɛ zo ɔhilehilele ye ɛdoavolɛma ne ɔ Ze anwo debie. Suzu ninyɛne ekyi mɔɔ ɔhilehilele la anwo.

10 Gyihova da ye ɛlɔlɛ ne ali kile awie biala. Wɔ Gyisɛse Boka Zo Ɛdendɛlɛ ne anu, ɔhwenle ye ɛdoavolɛma ne adwenle ɔhɔle Nyamenle abɔdeɛ nwiɔ mɔɔ menli dɔɔnwo bu bɛ nye gua zo la azo: yemɔ a le sɛnzɛne ne nee ezule. Yɛhyia ninyɛne nwiɔ ɛhye amaa yɛahɔ zo yɛadɛnla ngoane nu. Anrɛɛ Gyihova bahola azi kpɔkɛ kɛ ɔnrɛmaa alesama mɔɔ ɛnzonle ye la bie. Noko ɔfi ɛlɔlɛ nu ɔfa ɔmaa yɛ muala. (Mat. 5:43-45) Gyisɛse luale ɛzukoalɛdeɛ ɛhye azo hilehilele ye ɛdoavolɛma ne kɛ Gyihova kulo kɛ bɛda ɛlɔlɛ ali bɛkile awie biala. Mekɛ biala mɔɔ yɛbanwu sɛnzɛne ne mɔɔ ɛhɔdɔ na yeyɛ kɛnlɛma anzɛɛ yɛbanwu ezule ne mɔɔ ɛlɛtɔ la, yɛbahola yɛadwenle Gyihova ɛlɔlɛ ne mɔɔ ɔda ye ali ɔkile awie biala la anwo. Ye neazo ne kola ka yɛ ɔmaa yɛka edwɛkɛ ne yɛkile awie biala yɛfa yɛda ɛlɔlɛ ko ne ala bie ali.

11. Saa yɛnea nloma a, kɛzi ɔmaa yɛ anwosesebɛ ɛ?

11 Gyihova maa yɛ sa ka mɔɔ yɛhyia nwo wɔ nwonane afoa nu la. Eza Gyisɛse hanle ye wɔ ɛdendɛlɛ ko ne ala anu kɛ: “Bɛnlea anwomanyunlu nloma; bɛnlua ma yɛɛ bɛnde anzɛɛ bɛmboɔboa aleɛ nloa bɛnzie, noko bɛ Ze mɔɔ wɔ anwuma la maa bɛ aleɛ.” Ɔbayɛ kɛ menli mɔɔ ɛnee bɛlɛtie Gyisɛse la nwunle kɛ nloma luolua anwomanyunlu wɔ mekɛ mɔɔ ɔbizale bɛ kɛ: “Asoo bɛ nwo ɛngyia ɛndɛla bɛ?” la. (Mat. 6:26) Gyisɛse luale adenle kɛnlɛma ɛhye azo boale yɛ maanle yɛnwunle kɛ Gyihova bamaa yɛ sa aha mɔɔ yɛhyia nwo wɔ nwonane afoa nu la! (Mat. 6:31, 32) Ɛzukoalɛdeɛ ɛhye mɔɔ abɔdeɛ maa yɛnwu ye la tɛkɔ zo tɛmaa Gyihova azonvolɛ nɔhavoma anwosesebɛ. Adiema bɛlɛra adekpakyelɛnli bie mɔɔ wɔ Spain la asa anu dole ɔluakɛ ɛnee ɔnnyia ɛleka kpalɛ mɔɔ ɔbadɛnla a. Noko mɔɔ ɔnwunle kɛ nloma bie ɛlɛdi mbakama la, ɔmaanle ye ahonle dɔle ye azule nu. Ɔhanle kɛ: “Zɔhane nloma ne mɔ hakyele me kɛ Gyihova nea bɛ na ɔbanlea medame noko.” Amgba noko, yeangyɛ adiema bɛlɛra ne nyianle ɛleka mɔɔ ɔbadɛnla a.

12. Kɛ mɔɔ Mateyu 10:29-31 kile la, duzu a ngɛsanloma maa yɛnwu ye wɔ Gyihova anwo a?

12 Yɛ nuhua ko biala anwo hyia Gyihova. Kolaa na Gyisɛse azoa ye ɛzoanvolɛma ne kɛ bɛhɔha ye edwɛkɛ ne la, ɔboale bɛ ɔmaanle bɛnwunle kɛ ɔnle kɛ bɛsulo menli mɔɔ badwazo atia bɛ la. (Kenga Mateyu 10:29-31.) Ɔhanle ngɛsanloma mɔɔ ɛnee bɛta bɛnwu bɛ wɔ Yizilayɛ la anwo edwɛkɛ ɔvale ɔhilele ɛhye anu. Wɔ Gyisɛse mekɛ zo, ɛnee nloma ɛhye mɔ bolɛ ɛnyɛ se fee. Noko ɔhanle ɔhilele ye ɛdoavolɛma ne kɛ: “Bɛ nuhua ko bɔbɔ ɛndɔ aze mɔɔ bɛ Ze ne ɛnze nwolɛ ɛhwee a.” Akee ɔhanle ɔdoale zo kɛ: “Bɛsonle bolɛ bɛtɛla ngɛsanloma dɔɔnwo.” Ɔti Gyisɛse maanle ye ɛdoavolɛma ne anwosesebɛ kɛ, bɛ nuhua ko biala anwo hyia Gyihova ɔti ɔnle kɛ bɛsulo kpɔdekpɔdeyɛlɛ. Saa Gyisɛse ɛdoavolɛma ne ɛlɛka edwɛkɛ ne wɔ azua nee namunamu zo na bɛnwu ngɛsanloma a, ye biala anu bɛbahakye ye edwɛkɛ ne. Mekɛ biala mɔɔ ɛbanwu anloma la, kakye kɛ ɛ nwo hyia Gyihova ɔluakɛ ɛdawɔ noko ‘ɛsonle bolɛ ɛtɛla ngɛsanloma dɔɔnwo.’ Ɔlua ye moalɛ zo, ɛbahola wɔava anwodozo wɔagyinla dwazotia nloa.​—Edw. 118:6.

KƐZI YƐBALUA ABƆDEƐ ZO YƐAZUKOA NYAMENLE ANWO NINYƐNE DƆƆNWO Ɛ?

13. Duzu a baboa yɛ yeamaa yɛazukoa ninyɛne dɔɔnwo yɛavi abɔdeɛ nu a?

13 Yɛbahola yɛalua abɔdeɛ zo yɛazukoa Gyihova anwo ninyɛne dɔɔnwo. Adenle boni azo? Mɔɔ limoa, ɔwɔ kɛ yɛnyia mekɛ yɛnea abɔdeɛ. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, ɔwɔ kɛ yɛdwenledwenle mɔɔ ɔkilehile yɛ wɔ Gyihova anwo la anwo. Tɛ mekɛ me amuala a ɔla aze kɛ yɛbahola yɛayɛ ɛhye mɔ a. Adiema raalɛ Géraldine mɔɔ vi Cameroon la hanle kɛ, “Bɛtetele me wɔ suakpole zo ɔti menwunle kɛ ɔwɔ kɛ mebɔ mɔdenle kpalɛ na meahola meanlea Nyamenle abɔdeɛ.” Asafo nu kpanyinli bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Alfonso la hanle kɛ, “Menwu ye kɛ ɔwɔ kɛ menyia mekɛ memaa me nwo mefa meneɛnlea Gyihova abɔdeɛ na medwenledwenle mɔɔ ɔmaa menwu ye wɔ Gyihova anwo la anwo.”

Mɔɔ Devidi nleanle abɔdeɛ mɔɔ ɛbɔ ye ɛyia la, ɔdwenledwenlenle mɔɔ ɔmaa ɔnwu ye wɔ Gyihova anwo la anwo (Nea ɛdendɛkpunli 14)

14. Mɔɔ Devidi dwenledwenlenle Nyamenle abɔdeɛ nwo la, duzu a ɔzukoale ɔvile nu a?

14 Devidi dwenledwenlenle Nyamenle abɔdeɛ nwo kpalɛ. Ɔhanle kɛ: “Saa menea anwuma, ɛ sa anloa gyima, siane nee nwɔlɔra mɔɔ wɔyɛ la a, sonla le duzu mɔɔ ɛkakye ye a, na sonla ra le duzu mɔɔ ɛ nye wɔ ɔ nwo a?” (Edw. 8:3, 4) Saa aleɛ dwo na Devidi to ɔ nye wɔ anwomanyunlu a, tɛ nwɔlɔra ne mɔ angomekye a yɛ ye kɛnlɛma a. Eza ɔdwenledwenle mɔɔ nwɔlɔra ne mɔ maa ɔnwu ye wɔ Nyamenle anwo la anwo. Ɔnwunle kɛzi Gyihova lɛ tumi kpole la. Ɔyɛ a Devidi dwenledwenle kɛzi ye sonlabaka ne nyinle wɔ ye mame akunlu la anwo. Mɔɔ ɔdwenledwenlenle kɛzi ɛhye yɛ nwanwane anwo la, ɔ nye raliele kɛzi Gyihova ze nrɛlɛbɛ kpole la anwo.​—Edw. 139:14-17.

15. Gyihova subane ngakyile mɔɔ wɔnwu ye wɔ abɔdeɛ nu la bie mɔ a le boni? (Edwɛne 148:7-10)

15 Bie a ɔnyɛ se kɛ ɛbanwu Gyihova abɔdeɛ ne bie na wɔadwenledwenle nwo kɛ mɔɔ Devidi yɛle la. Saa ɛnea ninyɛne mɔɔ ɛbɔ wɔ ɛyia la a, ɛbanwu Gyihova subane dɔɔnwo. Kɛ neazo la, saa ewia ne ɛlɛbɔ wɔ a, ɔmaa ɛnwu Gyihova tumi ne. (Gyɛ. 31:35) Saa ɛnwu kɛ anloma bie ɛlɛnwo ye sane a, ɔmaa ɛnwu Nyamenle nrɛlɛbɛ ne. Saa ɛnwu kɛ twea ralɛ bie ɛlɛfa ɔ dua ali nwɔhoa a, dwenle kɛzi Gyihova yɛ ninyɛne mɔɔ ka yɛ ɛzelekɛ la anwo. Mekɛ biala mɔɔ ɛbanwu kɛ ɛrɛladane bie nee ɔ ra adɔma ɛlɛdi nwɔhoa la, yɛ Gyihova mo wɔ ye ɛlɔlɛ ne anwo. Yɛlɛ ndenle dɔɔnwo mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛazukoa Gyihova anwo debie a, ɔluakɛ ye abɔdeɛ kɔsɔɔti, mgbole nee ngyikyi, mɔɔ bikye yɛ nee mɔɔ wɔ moa la ye ye ayɛlɛ.​—Kenga Edwɛne 148:7-10.

16. Duzu a ɔwɔ kɛ yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛbayɛ a?

16 Yɛ Nyamenle ne ze nrɛlɛbɛ kpole, ɔdwenle yɛ nwo, ɔyɛ ninyɛne ngɛnlɛma yɛɛ ɔlɛ tumi. Saa yɛnea abɔdeɛ mɔɔ ɛbɔ yɛ ɛyia la a, yɛbanwu subane ɛhye mɔ nee gyɛne dɔɔnwo. Ɔwɔ kɛ yɛ muala yɛta yɛnyia mekɛ yɛneɛnlea abɔdeɛ na yɛdwenledwenle mɔɔ ɔkilehile yɛ wɔ Gyihova anwo la anwo. Saa yɛyɛ zɔ a, yɛbabikye yɛ Bɔvolɛ ne kpalɛ. (Gye. 4:8) Wɔ edwɛkɛ mɔɔ doa zo la anu, yɛbanwu kɛzi awovolɛ bahola alua abɔdeɛ zo aboa bɛ mra bɛamaa bɛabikye Gyihova la.

EDWƐNE 5 Nyamenle Nwanwane Gyima Ne Mɔ

a Gyihova abɔdeɛ yɛ nwanwane. Ɔvi tumi kpole mɔɔ wɔ sɛnzɛne ne anu kɔdwu felawɔse mɔɔ ɛkpakye la azo, ɔ muala si yɛ nwo. Eza ninyɛne mɔɔ Gyihova ɛbɔ la boa yɛ maa yɛnwu ye subane bie mɔ. Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu deɛmɔti ɔwɔ kɛ yɛnyia mekɛ yɛdwenledwenle abɔdeɛ nwo nee kɛzi yɛyɛ zɔ a ɔbaboa yɛ yeamaa yɛabikye yɛ Nyamenle ne la anwo.